Salatalık (Hıyar) Yetiştiriciliği İçin Toprak Hazırlığı, Toprak - İklim Gereksinimleri Ve Tohum Ekimi Gereksinimleri

Wikifarmer

Editör ekibi

4 dakikalık okuma
10/01/2025
Salatalık (Hıyar) Yetiştiriciliği İçin Toprak Hazırlığı, Toprak - İklim Gereksinimleri Ve Tohum Ekimi Gereksinimleri

Salatalık çeşidini veya çeşitlerini test edip seçtikten sonra, yetiştiriciler tarlalarını ekim için hazırlamalıdır.

Salatalık Bitkileri İçin Toprak Ve İklim Gereksinimleri

Salatalık genellikle 24-30 °C arasındaki sıcaklıklarla nispeten sıcak havayı tercih eder. Bitkiler dona ve düşük sıcaklıklara karşı oldukça hassastır. Minimum ölümcül sıcaklık, süresine bağlı olarak 0-4 ºC’ dir. Öte yandan, yüksek sıcaklıklar da birçok hıyar çeşidinde açık yeşil meyve rengine ve tatta acılığa neden olabileceğinden istenmeyen bir durumdur (7). Hıyarlar kuvvetli rüzgarlara dayanamazken, ilgili nem seviyelerinin yüksek olduğu iklimlerde gelişirler (8). Bitkiler gelişmek için tam güneşe (günde en az 4-6 saat) ihtiyaç duyarlar ancak sıcak alanlarda ve yaklaşık %30-50 gölgede de yetişebilirler. 

Salatalıklar çok çeşitli toprak türlerinde gelişir. Ancak ideal olarak derin, verimli, iyi drene edilmiş, gevşek, organik madde bakımından zengin ve pH'ı 6,0-7,5 arasında olan topraklarda en iyi yetişir. Asidik topraklarda (pH 6'nın altında) zayıf bitki büyümesi ve düşük verim meydana gelebilir (2). Ayrıca salatalıklar killi veya tınlı toprakları tercih ederken, yüksek tuz içeriğine sahip topraklar uygun değildir (8). Birçok çiftçi iyi toprak nemi ve sıcaklığını korumak ve meyvelerin toprakla temasını önlemek için malç eklemeyi tercih etmektedir. Ürünün ekileceği yeri seçmek mümkün olduğunda, çiftçilere bilinen bir hastalık geçmişi olan veya yabani otların yoğun olarak istila ettiği alanlardan kaçınmaları tavsiye edilir. 

Salatalık Dikimi İçin Toprak Hazırlığı

Toprak hazırlığı, tohum çimlenmesini, bitki çıkışını, büyüme ritmini, olgunluğu ve nihai verimi etkileyebileceğinden, salatalık dahil herhangi bir ürün yetiştirirken önemlidir. Yetiştiriciler sürme, diskaro ve tırmıklama dahil olmak üzere toprak işleme uygulayabilir. Salatalık gevşek toprakları tercih ettiğinden, toprağın üst 2,5-5 cm'sini (1-2 inç) işlemek ve bitkilerimize temiz bir başlangıç sunmak için yabani otları temizlemek çok önemlidir. Bazı çiftçiler, yabani ot tohumlarının büyümesini teşvik etmek için tarlayı sulayarak ve 1-2 hafta sonra mahsulü ekmeden önce toprak işlemeyle bunları ortadan kaldırarak "yanlış ekim" stratejisini de uygular. 

Çiftçi tüm tarlayı sürmek yerine şeritvari toprak işleme yapabilir. Bu toprak işleme tekniği, her iki ila dört salatalık sırası arasında bir serin mevsim örtü bitkisi şeridi bırakılmasıdır. Bu şekilde daha iyi bir rüzgar sirkülasyonu sağlanırken hasat ve ilaçlama daha kolay hale gelir. Salatalık genellikle eğimsiz düz topraklarda yetiştirilir. Normal şartlar altında iyi drene edilmiş kumlu topraklarda eğim yaratmanın bir avantajı yoktur. Ancak toprak o kadar gevşek değilse veya yağışlı hava bekleniyorsa, yükseltilmiş arazilere yatak yapmak faydalı olabilir.

Unutmamanız gereken bir şey de geleneksel toprak işlemenin organik madde kaybına katkıda bulunduğudur. Bu sorunu önlemek için, kışlık örtü bitkileri kullanarak organik maddeyi artırabilirsiniz. Örneğin, kışlık yoncalar örtü bitkisi karışımında tahıl çimi ile birleştirilebilir. Bu şekilde, sadece toprak organik maddesi artmakla kalmayacak, aynı zamanda salatalık için kullanılabilir azotta da bir artış olacaktır. Özellikle organik tarım uygulamalarında, baklagiller örtü bitkileri uzun bir süre boyunca azot sağlayacaktır.

Salatalık dikimi.jpg

Salatalık Dikim Zamanı, Tohumlama Gereksinimleri ve Ekim Aralığı 

Ekim zamanı esas olarak tarlanın konumuna ve yetiştiricinin mahsulü doğrudan açık bir tarlaya tohumdan ekmeye veya fide kullanmaya karar vermesine bağlıdır. Ilıman ve kurak bölgelerde don olmayan sıcak aylarda ekim yapılması tavsiye edilir. Tropik bölgelerde neredeyse yıl boyunca ekim yapabilirsiniz. Ekim tarihi büyük ölçüde yetiştirme şekline (açık havada veya serada) bağlıdır. Ancak salatalıkların son dondan sonraki ilkbaharda ekilmesi tavsiye edilir. Kuzey yarım kürenin çoğu bölgesi için ekim zamanı şubat ortasından nisan sonuna kadarken, iç kesimler ve çöl vadileri gibi bölgelerde (örneğin Kaliforniya'da) şubat ayından temmuz ayına kadar ekilebilir. Daha spesifik olarak eğer ısıtmalı bir serada salatalık yetiştiriyorsanız salatalık tohumlarını şubat ortasından mart ortasına kadar ekebilirsiniz.

Bazı durumlarda, salatalık yükseltilmiş yataklara ekilir (30 cm aralıklarla 120 cm genişlik). Bitkilerin ilk büyüme aşamalarında yardımcı olmak için çiftçiler, ekimden 1-2 ay önce toprağa iyi çürümüş gübre veya kompost (metrekare başına 1 lb veya metrekare başına 4-5 kg) uygulayabilir ve ekleyebilirler. Bazı granül fosforlu gübreler de uygulanabilir.

Salatalık Bitki Ekim Aralığı ve Bitki Popülasyonu

Salatalık yetiştiricileri tohumları doğrudan bir tarlaya ekerek ya da fideleri naklederek başlatmayı seçebilirler. Düşük maliyetler ve kabul edilebilir sonuçlar nedeniyle, çoğu salatalık yetiştiricisi (özellikle daha büyük ölçeklerde) doğrudan tohum ile ekimi tercih etmektedir. Salatalık tohumlama gereksinimi hektar başına 1-2,5 kg tohumdur (dönüm başına 0,9-2,2 lb). Çiftçiler işlenmiş tohumları kullanabilir veya Trichoderma viride veya Pseudomonas fluorescens veya Carbendazim (bütün bileşenlerinin ülkemizde kullanımı, doğal hayata verdiği zararlar nedeniyle Tarım Bakanlığı’nca yasaklanmıştır) kullanılabilir. Fide kullanma durumunda, 4-6 gerçek yapraklı genç salatalık bitkileri kullanılabilir. 

Salatalık genellikle bitkiler arasında 60 cm (24 inç) ve sıralar arasında 120-180 cm (48-72 inç) mesafe olacak şekilde dikilir. Genel olarak, turşuluk salatalıklar birbirine daha yakın dikilir. Ekim derinliği 1,3-2 cm olmalıdır. Sıcaklık 18-30 °C civarında olduğunda, tohumların çimlenmesi için 5-10 gün gerekir. 

Fideler ilk gerçek yaprağın hizasında toprağa ekilmelidir. Sarmaşık bir bitki olarak salatalıklar hızla yayılacak ve etraflarındaki toprağı kaplayacaktır. Bitkilerinizi kafeslemek yerden tasarruf etmenize yardımcı olabilir ve muhtemelen nihai verimi artıracaktır. Tohum ekiminden sonra tohum yataklarını sulamak çimlenmeyi teşvik edecektir.

Salatalık yetiştiriciliği hakkında daha fazla bilgi edinin

Salatalık Tarihçesi, Bitki Bilgileri, Hakkında İlginç Gerçekler ve Besin Değeri

Kâr Amaçlı Için Salatalık Yetiştiriciliği

En İyi Salatalık Çeşidini Seçme Prensipleri

Salatalık Sulama Gereksinimleri ve Yöntemleri

Salatalığın Gübre Gereksinimleri ve Yöntemleri

Salatalık Haşereleri ve Hastalıkları

Salatalıkta Verim, Hasat ve Depolama

Salatalık Yetiştiriciliğinde Yabancı Ot Yönetimi

Referanslar

  1. https://agritech.tnau.ac.in/horticulture/horti_vegetables_cucumber.html
  2. https://ipm.ucanr.edu/home-and-landscape/cucumber/cultural-tips/index.html?src=307-pageViewHLS
  3. https://extension.okstate.edu/fact-sheets/cucumber-production.html
  4. https://www.wifss.ucdavis.edu/wp-content/uploads/2016/10/Cucumbers_PDF.pdf
  5. https://www.rhs.org.uk/vegetables/cucumbers/grow-your-own
  6. https://gardeningsolutions.ifas.ufl.edu/plants/edibles/vegetables/cucumbers.html
  7. https://www.bunnings.com.au/diy-advice/garden/planting-and-growing/how-to-grow-and-care-for-cucumbers
  8. https://extension.uga.edu/
  9. https://www.aua.gr/
  10. https://ag.umass.edu/sites/ag.umass.edu/files/fact-sheets/pdf/cucumbers.pdf