Salatalık Bitkisinin Korunması
Başlıca Salatalık Haşereleri
Salatalık yetiştiriciliğinde en çok bilinen ve yaygın olan haşereler şunlardır (1, 4, 5, 7);
- Benekli hıyar böceği (Diabrotica undecimpunctata). Bakteriyel solgunluğun önlenmesi açısından kontrolü çok önemlidir. Yetişkinleri, son derece hassas olan küçük fidelerle beslenir.
- Yaprak bitleri (Aphis gossypii). Bazı yaygın belirtiler deforme olmuş ve kıvrılmış yaprakların yanı sıra yapışkan yaprak salgısı veya siyah, isli küfün varlığıdır.
- Örümcek akarları (Tetranychus urticae). En yaygın belirtiler yapraklarda görülür (ince benekler, sarı veya kahverengi renk ve alt tarafta sarı, turuncu veya kırmızı noktalar).
- Asma delici (Melittia cucurbitae). Bitkilerde kademeli solgunluk.
- Kabak böceği (Anasa tristis). Yapraklarda önce sarıya sonra kahverengiye dönen lekeler vardır.
- Beyaz sinek (Bemisia tabaci). Yapraklar sararır.
- Bozkurt veya Çokrenkli tırpankurdu (Agrotis ipsilon, Peridroma saucia). Beslenme hasarı olan yapraklar.
- Güve larvası (Diaphania nitidalis). Beslenme hasarı olan yapraklar.
- Yaprak piresi (Empoasca fabae). Yaprakların üst yüzeyinde beyaz beneklenme.
Elbette yıllar süren araştırmalardan sonra çiftçilerin elinde yukarıdaki haşereleri kontrol etmek için uygun olan birçok pestisit bulunmaktadır. Ancak birçok yetiştirici, genç fidelerin üzerine bir sıra örtüsü geçirmek gibi başka teknikler kullanmayı tercih etmektedir (1, 3). Herhangi bir pestisit uygulamadan önce etiket talimatlarını okumalı ve bunları adım adım takip etmelisiniz. Her zaman yerel lisanslı tarım uzmanınıza danışmalısınız. Ayrıca arı popülasyonuna zarar vermemek için pestisitleri öğleden sonra geç saatlerde uygulamak daha iyidir (5). Salatalık yetiştiriciliğinde hayvan haşereleri, karpuzlarda olduğu kadar büyük bir sorun değildir.
Salatalık hastalıkları
Zararlılar dışında bazı hastalıklar da salatalık yetiştiriciliğini önemli ölçüde etkileyebilmektedir. En bilinen ve yaygın hıyar hastalıklarından bazıları şunlardır (1, 2, 6, 7, 8);
- Lahana mildiyösu (Peronospora parasitica). Sarı köşeli lezyonlu yapraklar.
- Külleme (Erysiphe, Podosphaera, Oïdium, Leveillula). Bitkiler arasında yeterli boşluk bırakarak, hava sirkülasyonunu iyileştirerek, yabani otları kontrol ederek, damla sulama kullanarak ve fungisitleri uygun şekilde kullanarak önlenebilir. Yapraklarda toz halinde beyaz lekelerden belli olur.
- Antraknoz (Colletotrichum orbiculare). Sarı haleli kahverengi lezyonlu yapraklar.
- Köşeli yaprak lekesi (Pseudomonas syringae pv. lachrymans). Yapraklarda, gövdelerde ve meyvelerde ıslak köşeli lekeler.
- Zamklı gövde çürüklüğü (Didymella bryoniae). Kahverengi-siyah ve ıslak-lekeli yapraklar.
- Bakteriyel solgunluk ve kahverengi çürüklük (Pseudomonas solanacearum). Tarlada çizgili veya benekli salatalık böceklerinin varlığı bir gösterge olabilir. Yaprak kenarları yeşilden sarıya ve kahverengiye döner.
- Fusarium solgunluğu (Fusarium oxysporum). Sarı yapraklar ve solgunluk.
- Mozaik virüs (Salatalık Mozaik Virüsü-CMV). Yapraklarda yeşil ve sarı beneklenme ve kıvrık yapraklar.
- Corynespora yanıklığı (Corynespora cassiicola). Yaşlı yapraklarda yuvarlak lezyonlar.
- Rhizoctonia kök çürüklüğü (Rhizoctonia solani). Meyvenin alt tarafında ıslak ve buğday renginden kahverengiye kadar değişen lezyonlar vardır.
Hastalıkların yerleşmesini ve yayılmasını önlemek için uygun yetiştirme uygulamalarını kullanabiliriz. Çok sayıda patojenin (fungal, bakteriyel, nematod) toprakta olduğu gibi eski ürün kalıntılarında da yaşayabileceğini unutmamalıyız. Önerilen bir uygulama, kabakgiller dışındaki bitkileri yetiştirerek en az 3 yıl boyunca ürün rotasyonu uygulamaktır. Bu şekilde patojen seviyeleri azalacaktır. Nematodlar ana problem olduğunda, ideal seçenek ürün rotasyonu için otsu çim bitkileri kullanmaktır. Ayrıca iyi drene edilmiş toprağa sahip olmak çok önemlidir. Serbest duran yükseltilmiş yataklar kullanarak toprak drenajını iyileştirebiliriz. Yaprak veya virüs hastalıklarının halihazırda yerleşmiş olduğu noktalara ekim yapmaktan kaçınmalıyız. Patojenlerin bir tarladan diğerine yayılmaması için ekipmanın düzgün bir şekilde temizlenmesi de önemlidir. Antraknoz veya sakızlı gövde yanıklığı gibi bazı hastalıklar tohumla bulaşabilir. Bu şekilde temiz tarlalar zarar görebilir. Her zaman sadece sertifikalı tohumların satın alınması değil, aynı zamanda ekimden önce bir fungisit ile muamele edilmesi de tavsiye edilir. Yetiştiriciler çoğu yaprak hastalığının su damlalarıyla kolayca yayıldığını ve uzun süreli yüksek nem seviyelerinin önemli ölçüde enfeksiyonu arttırdığını unutmayın. Bu nedenle damla sulama uygulamak ve çok sık yağmurlama sulamadan kaçınmak daha güvenlidir. Önerilen bir diğer uygulama da hasattan sonra tarlaların hızlı bir şekilde sürülmesidir. Bu şekilde salatalığın kökleri ve kalıntıları daha kolay ve hızlı bir şekilde çürüyecektir. Son olarak, bir yetiştirici her zaman piyasada kolayca bulabileceği hastalıklara dayanıklı çeşitleri kullanmalıdır (4).
Salatalık yetiştiriciliği hakkında daha fazla bilgi edinin
Salatalık Tarihçesi, Bitki Bilgileri, Hakkında İlginç Gerçekler ve Besin Değeri
Kâr Amaçlı Için Salatalık Yetiştiriciliği
En İyi Salatalık Çeşidini Seçme Prensipleri
Salatalık Sulama Gereksinimleri ve Yöntemleri
Salatalığın Gübre Gereksinimleri ve Yöntemleri
Salatalıkta Verim, Hasat ve Depolama
Salatalık Yetiştiriciliğinde Yabancı Ot Yönetimi
Referanslar
- https://ipm.missouri.edu/meg/2014/3/Cucumber-A-Brief-History/
- https://www.britannica.com/plant/cucumber
- https://www.rhs.org.uk/vegetables/cucumbers/grow-your-own
- https://extension.okstate.edu/fact-sheets/cucumber-production.html
- https://vric.ucdavis.edu/pdf/cucumber.pdf
- https://s3.wp.wsu.edu/uploads/sites/2071/2014/04/Growing-Cucumbers-FS096E.pdf
- https://hgic.clemson.edu/factsheet/cucumber/
- https://extension.umn.edu/disease-management/bacterial-wilt