Γρήγορες ενέργειες

Εάν δεν έχετε λογαριασμό

Εχθροί και Ασθένειες στην Καλλιέργειας της Πορτοκαλιάς

Wikifarmer

Συντακτική Ομάδα

7' χρόνος ανάγνωσης
15/01/2025
Εχθροί και Ασθένειες στην Καλλιέργειας της Πορτοκαλιάς

Αρχές Φυτοπροστασίας για τα Πορτοκάλια

Οι πορτοκαλιές είναι ευαίσθητες σε διάφορους εχθρούς και ασθένειες που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ανάπτυξη και παραγωγικότητα των δέντρων και την ποιότητα των καρπών τους. Από επιβλαβή έντομα όπως οι αφίδες έως καταστροφικές μυκητολογικές και βακτηριακές μολύνσεις, ο έγκαιρος εντοπισμός και η διαχείριση αυτών των απειλών είναι απαραίτητη για κάθε παραγωγό πορτοκαλιών. Το παρόν άρθρο παρουσιάζει τους πιο κοινούς και σημαντικούς εχθρούς και ασθένειες που επηρεάζουν τις πορτοκαλιές. Ακολουθώντας τις βέλτιστες πρακτικές, την ολοκληρωμένη διαχείριση και συνεργαζόμενοι με τοπικούς γεωπόνους, οι παραγωγοί πορτοκαλιών μπορούν να προστατεύσουν την υγεία και τις αποδόσεις των δέντρων τους και να διαχειριστούν αποτελεσματικά και βιώσιμα τους εχθρούς και τα παθογόνα.

Σημαντικά παράσιτα που προσβάλλουν τις πορτοκαλιές

Αφίδες και άλλα έντομα που προσβάλλουν τις πορτοκαλιές

Οι αφίδες (κυρίως η Aphis spiraecola) είναι μικρά, μαλακά έντομα που τρέφονται από την κάτω πλευρά των φύλλων, με αποτέλεσμα συχνά να κατσαρώνουν τα φύλλα της πορτοκαλιάς. Το μελίτωμα που εκκρίνουν οι αφίδες μπορεί να καλύψει τα φύλλα, τα κλαδιά και τους καρπούς, οδηγώντας στην ανάπτυξη δευτερευουσών μολύνσεων (πχ μύκητας της Καπνιάς). Αυτό από μόνο του δεν προκαλεί σημαντικές ζημιές, αλλά μπορεί να στρεσάρει τα δέντρα και να μειώσει τη φωτοσυνθετική τους ικανότητα. Ωστόσο, οι αφίδες μπορούν επίσης να μεταδώσουν τον ιό της Tristeza. Οι αφίδες προσβάλλουν κυρίως νεαρά δέντρα με μαλακά φύλλα και είναι πιο άφθονες κατά την ανάπτυξη της νέας ανάπτυξης των βλαστών. Ωστόσο, ο πληθυσμός τους μειώνεται γρήγορα καθώς το δέντρο ωριμάζει και τα φύλλα σκληραίνουν. Οι αφίδες έχουν πολυάριθμους φυσικούς εχθρούς που μπορούν να τις κρατήσουν υπό έλεγχο. Για να στηρίξει και να προστατεύσει τον πληθυσμό αυτών των ωφέλιμων εντόμων, ο παραγωγός πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός όταν εφαρμόζει φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται φυτοφάρμακα χαμηλής τοξικότητας (με βάση την πυρεθρίνη). Συνιστάται στους καλλιεργητές να συμβουλεύονται έναν αδειούχο γεωπόνο πριν από την εφαρμογή φυτοφαρμάκων και να χρησιμοποιούν πάντα κατάλληλα και πιστοποιημένα προϊόντα ακολουθώντας τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα.

Σημαντικότερες βακτηριακές ασθένειες της πορτοκαλιάς

1) Μελανή κηλίδωση των φύλλων και καρπών (Black Pit - Pseudomonas syringae)

Προκαλεί υδαρείς ή κοκκινόμαυρες αλλοιώσεις στα κλαδιά και τα φύλλα των περισσότερων ειδών εσπεριδοειδών (συμπεριλαμβανομένων των πορτοκαλιών). Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν μικρά ανοιχτά καφέ έως μαύρα σημάδια ή μεγαλύτερα μελανά, βυθισμένα σημεία στους καρπούς, συνήθως διαμέτρου 5 έως 20 mm. Αυτά τα σημάδια αυξάνονται σε μέγεθος κατά τη διάρκεια της μετασυλλεκτικής αποθήκευσης. Οι ευνοϊκές συνθήκες για την εξάπλωση αυτής της ασθένειας περιλαμβάνουν παρατεταμένες περιόδους με δροσερό και υγρό καιρό 8-20°C. Η μόλυνση συμβαίνει όταν το βακτήριο εισχωρήσει στους ιστούς των δέντρων μέσω οπών, πχ από τραυματισμούς που προκαλούνται από το κλάδεμα, τον άνεμο, το χαλάζι, τα αγκάθια (σε είδη εσπεριδοειδών που φέρουν) ή τη δυνατή βροχή. Οι αγρότες που ενδιαφέρονται να καλλιεργήσουν πορτοκαλιές θα πρέπει να εξετάζουν προσεκτικά τις περιβαλλοντικές συνθήκες της περιοχής και να αποφεύγουν τοποθεσίες με αυξημένες καιρικές διακυμάνσεις, καθώς τα εσπεριδοειδή είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε τέτοιες συνθήκες. Πολλοί αγρότες εφαρμόζουν μυκητοκτόνα με βάση το χαλκό για τον έλεγχο της ασθένειας. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να χρησιμοποιούνται οι συμβουλές των τοπικών γεωπόνων.

2.) Καρκίνος εσπεριδοειδών (Xanthomonas campestris)

Ο καρκίνος των εσπεριδοειδών είναι μια ασθένεια που προκαλείται από το βακτήριο Xanthomonas axonopodis (συν. X. campestris). Στελέχη αυτού του βακτηρίου προκαλούν επίσης ασθένεια στα ξινά και τρίφυλλα πορτοκάλια. Αυτό το παθογόνο βακτήριο εμφανίζεται αρχικά στις κάτω επιφάνειες των φύλλων, αναπτύσσοντας ανοιχτόχρωμες, τοπικές βλάβες που με την πάροδο του χρόνου μετατρέπονται σε διογκωμένες, μελανού χρώματος φλύκταινες. Σε αυτό το στάδιο, οι βλάβες είναι ορατές στην επάνω επιφάνεια των φύλλων και μπορεί επίσης να περιβάλλονται από χλωρωτική άλω. Τελικά, οι αλλοιώσεις αποκτούν φελλώδη ή σπογγώδη εμφάνιση που μοιάζει με κρατήρα. Το μέγεθός τους εξαρτάται από την ποικιλία εσπεριδοειδών και την ηλικία του δέντρου, αλλά γενικά κυμαίνεται μεταξύ 2 και 10 mm (0,08-0,4 in) σε διάμετρο. Παρόμοιες βλάβες εμφανίζονται σε κλαδιά και καρπούς. Δυστυχώς, μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα από τις μολυσμένες περιοχές του δέντρου στις μη μολυσμένες περιοχές μέσω του νερού της βροχής και της ανεμοδαρμένης βροχής (το παθογόνο μπορεί να ταξιδέψει εύκολα έως και 32 μέτρα), με αποτέλεσμα την πρόωρη πτώση των φύλλων και των καρπών. Υπό ευνοϊκές συνθήκες, μπορεί να παρατηρηθεί μαζική φυλλόπτωση, θάνατος των βλαστών και πτώση των καρπών. Για τον έλεγχο του παθογόνου, οι παραγωγοί πορτοκαλιών μπορούν να επιθεωρούν συχνά τα φυτώρια και τους οπωρώνες, να θέτουν σε καραντίνα τα μολυσμένα δέντρα και να εφαρμόζουν ψεκασμούς με χαλκό (συνήθως 3 φορές το χρόνο ανά 30 ημέρες), ακολουθώντας πάντα τις συμβουλές ενός τοπικού γεωπόνου.

Σημαντικότερες μυκητολογικές ασθένειες των πορτοκαλιών

1) Φυτοφθόρα ή κομμίωση  στις πορτοκαλιές

Η σήψη των ριζών και κομμίωση είναι μυκητολογικές ασθένειες που προσβάλλουν τις πορτοκαλιές και προκαλούνται από είδη Phytophthora (spp). Οδηγούν σε σοβαρές εδαφογενείς μολύνσεις που επηρεάζουν τις ρίζες, τον κορμό, τα κλαδιά, τους βλαστούς και τους καρπούς των πορτοκαλιών παγκοσμίως. Η P. citrophthora (κοινή στις μεσογειακές περιοχές) και η P. nicotianae (συν. P. parasitica, κοινή στις υποτροπικές περιοχές) είναι 2 από τα είδη της φυτόφθορας που προκαλούν τις μεγαλύτερες οικονομικές ζημιές.

Η μόλυνση της ρίζας οδηγεί σε αποχρωματισμό, μαλάκωμα του ριζικού ιστού και αποσύνθεση των ινωδών ριζών. Σε αυτό το στάδιο, οι ρίζες της πορτοκαλιάς φαίνεται να παρουσιάζουν αλλοιώσεις ιστού, ενώ μπορεί επίσης να εμφανιστεί η σήψη λαιμού. Αντίθετα, όταν τα σπόρια του μύκητα εισέρχονται στο δέντρο μέσω πληγών ή ρωγμών του φλοιού, έχουμε την ασθένεια της κομμίωσης και ριζική σήψη. Η σήψη των ριζών προκαλεί υδατική καταπόνηση, με πιθανό αποτέλεσμα το θάνατο των νεαρών δέντρων πορτοκαλιάς. Τα ώριμα δέντρα εμφανίζουν μειωμένη ζωηρότητα, μειωμένη παραγωγή καρπών, φυλλόπτωση και θάνατο των κλαδίσκων. Οι καρποί που κρέμονται χαμηλά μπορεί επίσης να μολυνθούν κατά τη διάρκεια της βροχόπτωσης (από σταγόνες που εκτινάσσουν τα σπόρια του παθογόνου από το χώμα στους καρπούς). Αυτό προκαλεί καστανή σήψη στους καρπούς και πτώση των φύλλων. Η επιδείνωση της ασθένειας οφείλεται σε ευαίσθητα υποκείμενα, υπερβολική άρδευση, υψηλή συσσώρευση αλάτων στο νερό ή σε ζημιές από παγετό. Η έλλειψη άμεσης δράσης ελέγχου των μολύνσεων στους προσβεβλημένους καρπούς μπορεί να προκαλέσει την εγκατάσταση μυκητολογικών μολύνσεων και επέκταση της προσβολής στους κλάδους οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερες απώλειες.

Οι αγρότες πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή κατά την περίοδο των βροχών. Η αναμόχλευση και κατεργασία του εδάφους  που αυξάνουν τον αερισμό του εδάφους είναι απαραίτητες για την πρόληψη της ασθένειας. Τα καλά στραγγιζόμενα εδάφη είναι ένα πλεονέκτημα, δεδομένου ότι ο μύκητας αυτός εισέρχεται στο δέντρο μέσω του ριζικού συστήματος. Επιπλέον, είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται στα φυτώρια μοσχεύματα και υλικά απαλλαγμένα από την ασθένεια, να χρησιμοποιούνται ανθεκτικά υποκείμενα (σε περιοχές με γνωστό ιστορικό) και να εφαρμόζονται κατάλληλα μυκητοκτόνα με τη συμβουλή γεωπόνου.

2) Αλτερναρίωση Εσπεριδοειδών

Αυτή η ασθένεια μετά τη συγκομιδή προκαλείται από τον μύκητα Alternaria citri. Συνήθη συμπτώματα είναι ο πρόωρος χρωματισμός των καρπών στα δέντρα και η ανάπτυξη ανοιχτό καφέ έως μαύρων αλλοιώσεων του φλοιού (φλούδα του καρπού) και εσωτερικού μαύρου αποχρωματισμού, κυρίως κατά μήκος του κεντρικού άξονα του καρπού κατά την αποθήκευση. Η ασθένεια αυτή είναι κυρίως σήψη στο άκρο του στελέχους των καρπών που έχουν αποθηκευτεί σε χαμηλές θερμοκρασίες για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η ασθένεια αναπτύσσεται μόνο μετά από ζημιές που προκαλούνται από ηλιακά εγκαύματα, ξηρασία, παγετό ή υπερώριμη κατάσταση του ποδίσκου του καρπού (στα naval).

Οι σημαντικότερες ιογενείς ασθένειες που προσβάλλουν τις πορτοκαλιές

1) Τριστέτσα (Citrus Tristeza Virus (CTV))

Ο ιός Citrus Tristeza Virus (CTV) είναι ένας ιός του κάμβιου των δέντρων των εσπεριδοειδών που ανήκει στην οικογένεια Closteroviridae. Προσβάλλει όλα τα είδη, υβρίδια και ποικιλίες εσπεριδοειδών και άλλα στενά συγγενικά γένη Citrus και Fortunella της οικογένειας Rutaceae.

Ο CTV θεωρείται η σημαντικότερη ιογενής ασθένεια των εσπεριδοειδών παγκοσμίως. Τα συμπτώματα του CTV εξαρτώνται από τις περιβαλλοντικές συνθήκες, το υποκείμενο και το στέλεχος του ιού και περιλαμβάνουν την συνολική παρακμή των δέντρων (αργός μαρασμός), σχισίματα στα στελέχη, βοθριώσεις στο ξύλο και κίτρινες κηλιδώσεις στα σπορόφυτα (μπρούτζινης χροιά).

Η μόλυνση οδηγεί συνήθως σε γρήγορο μαρασμό και θάνατο του δέντρου. Μόλις επέλθει η μόλυνση, τα αγγεία του κάμβιου (αυτά που μεταφέρουν τα θρεπτικά συστατικά) δυσλειτουργούν, οδηγώντας σε διακοπή της κίνησης των υδατανθράκων μέσα στο φυτό, μείωση του ριζικού συστήματος, θαμπό πράσινο έως κίτρινο φύλλωμα, φυλλόπτωση, μάρασμός των κλαδιών και παραγωγή μη καλά χρωματισμένων (θαμπών) καρπών χαμηλής ποιότητας, που δεν μπορούν να διατεθούν στην αγορά. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν επίσης καχεξία και μικρά κίτρινα φύλλα στις νεραντζιές. Σε ακραίες περιπτώσεις, παρατηρείται κατανομή βαθιών αλλοιώσεων (φλύκταινες), επιμήκης μεταχρωματισμός στο φλοιό, παραμόρφωση και συστροφή των κύριων κλάδων και ανάπτυξη πολλών λεπτών κουκουτσιών.

Οι περισσότερες εισαγωγές CTV σε μια χώρα προέρχονται από τον πολλαπλασιασμό μολυσμένου από τον ιό πολλαπλασιαστικού υλικού. Αντίθετα, η τοπική διασπορά του ιού οφείλεται στη μετάδοση από φορείς. Επτά είδη αφίδων θεωρούνται φορείς του CTV:

  • Aphis gossypii
  • Aphis spiraecola
  • Aphis craccivora
  • Toxoptera aurantia
  • Myzus persicae
  • Macrosiphum euphorbiae
  • Toxoptera citricida 

Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τον ρυθμό εξάπλωσης του ιού περιλαμβάνουν την πυκνότητα του πληθυσμού των αφίδων, τις περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως οι μέτριες θερμοκρασίες, την άρδευση και την αζωτούχο λίπανση που έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση νέου φυλλώματος. Το CTV έχει προκαλέσει εκτεταμένες απώλειες στις καλλιέργειες, ιδίως σε περιοχές όπου χρησιμοποιείται το πιο ευαίσθητο υποκείμενο, το οποίο είναι το ξινό πορτοκάλι. Οι αγρότες που καλλιεργούν πορτοκαλιές θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την παραπάνω περιγραφή των συμπτωμάτων και τις εικόνες που υποδεικνύονται για να εντοπίσουν πιθανές μολύνσεις από Tristeza στα δέντρα τους. Πρέπει πάντα να ζητάτε τη συμβουλή του τοπικού σας γεωπόνου. Η βιολογική καταπολέμηση των αφίδων, φορέων του ιού, είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης της ασθένειας.

References

Περισσότερες πληροφορίες

Πορτοκάλι: Διατροφική Αξία & Οφέλη για την Υγεία

Πορτοκάλι: Πληροφορίες, ιστορία, χρήσεις και παγκόσμια παραγωγή

Πώς να επιλέξετε την καλύτερη ποικιλία πορτοκαλιού

Πολλαπλασιασμός και επικονίαση πορτοκαλιάς

Κλιματικές και εδαφικές απαιτήσεις της πορτοκαλιάς

Επαγγελματική καλλιέργεια πορτοκαλιάς

Προετοιμασία εδάφους και φύτευση δέντρων πορτοκαλιάς

Ανάγκες σε θρεπτικά και πρόγραμμα λίπανσης για τις πορτοκαλιές

Απαιτήσεις σε Νερό και Άρδευση της Πορτοκαλιάς

Κλαδέματα πορτοκαλιάς: Διαμόρφωσης, Καρποφορίας και Αραίωμα Καρπών

Εχθροί και Ασθένειες στην Καλλιέργειας της Πορτοκαλιάς

Συγκομιδή, αποδόσεις και αποθήκευση πορτοκαλιών

 


Περισσότερα άρθρα από τον/την Wikifarmer

Προβολή περισσότερων άρθρων