Ανάγκες σε θρεπτικά και πρόγραμμα λίπανσης για τις πορτοκαλιές
Πώς να σχεδιάσετε ένα πρόγραμμα λίπανσης για πορτοκαλιές
Ένας από τους κύριους τρόπους για να διατηρήσετε την καλλιέργειά σας ζωηρή, υγιή και παραγωγική για πολλά χρόνια είναι να εφαρμόσετε ένα κατάλληλο πρόγραμμα λίπανσης. Ο τύπος των θρεπτικών στοιχείων και η ποσότητα των λιπασμάτων που θα πρέπει να εφαρμοστούν, επηρεάζονται σημαντικά, μεταξύ άλλων, από:
- Τον τύπο του εδάφους και τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων
- Την ποικιλία και την ηλικία των δέντρων
- Την τελική χρήση του καρπού (για νωπή κατανάλωση ή χυμό)
- Τις αναμενόμενες αποδόσεις (δυναμικό απόδοσης)
Πριν φυτέψετε τις πορτοκαλιές σας και μετά ανά 2 χρόνια, συνιστάται ανεπιφύλακτα να πραγματοποιείται μια εδαφολογική ανάλυση και μια φυλλοδιαγνωστική (μην ξεχνάτε να ελέγχετε και τα μικροθρεπτικά συστατικά) και να προσαρμόζεται αναλόγως τα θρεπτικά στοιχεία που προστίθενται για να αποφευχθούν τυχόν τροφοπενίες και μείωση της απόδοσης. Κάθε αγρός είναι διαφορετικός με διαφορετικές ανάγκες. Κανείς δεν μπορεί να σας προτείνει ένα πρόγραμμα λίπανσης χωρίς να μελετήσει προσεκτικά τις αναλύσεις εδάφους και ιστών (φύλλων) του οπωρώνα.
Σε γενικές γραμμές, οι πορτοκαλιές είναι τα πιο απαιτητικά σε θρεπτικά από τα πιο ευρέως εμπορικά καλλιεργούμενα εσπεριδοειδή και επωφελούνται από μεθόδους λίπανσης όπως η υδρολίπανση και οι διαφυλλική λίπανση.
Γενικές συστάσεις λίπανσης για πορτοκαλιές
Πότε να λιπάνετε τις πορτοκαλιές
Οι πορτοκαλιές απαιτούν συγκεκριμένα επίπεδα αζώτου (Ν), φωσφόρου (P), καλίου (K) και ασβεστίου (Ca), καθώς και ίχνη σιδήρου, βορίου, μαγνησίου, μαγγανίου, ψευδαργύρου και χαλκού. Έλλειψη αζώτου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένο δυναμικό βλαστικής ανάπτυξη, κιτρίνισμα των φύλλων, πρόωρη φυλλόπτωση και μείωση της απόδοσης. Αντίθετα, επαρκείς ποσότητες αζώτου στο δέντρο έχουν συσχετιστεί θετικά με την αύξηση του μεγέθους της κόμης και της πυκνότητας ανθοφορίας. Ετήσιες αναλύσεις εδάφους και φύλλων μπορούν να σας βοηθήσουν να προσαρμόσετε την εφαρμογή θρεπτικών και να αποφύγετε την υπερλίπανση ή τις τροφοπενίες.
Λίπανση Νέων (Μη Καρποφόρων) Πορτοκαλιών
Στους νεοφυτεμένους οπορώνες πορτοκαλιών, η λίπανση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις απαραίτητη, καθώς τα νεαρά φυτά δεν έχουν ακόμα αναπτύξει πλήρως το ριζικό τους σύστημα. Η πρώτη εφαρμογή λίπανσης γίνεται 6 εβδομάδες μετά τη φύτευση ή όταν ξεκινά η νέα βλάστηση. Στα δέντρα ηλικίας 1 έτους, το άζωτο εφαρμόζεται σε 2-5 δόσεις. Κάθε δέντρο πρέπει να λαμβάνει περίπου 1 κουταλιά της σούπας ή 0,7 κιλά αζώτου.
Τα λιπάσματα δεν πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη διάρκεια του λήθαργου των δέντρων (χειμώνα). Για βέλτιστα αποτελέσματα, το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού αζώτου (2/3) που απαιτείται εφαρμόζεται συνήθως κατά τη διάρκεια της άνοιξης (ή στα τέλη του χειμώνα) από την έναρξη της ανάπτυξης της βλάστησης έως την καρπόδεση. Το υπόλοιπο μπορεί να εφαρμοστεί νωρίς το φθινόπωρο. Οι καθυστερημένες εφαρμογές πρέπει να αποφεύγονται. Το άζωτο εφαρμόζεται συνήθως ως ουρία, νιτρικό αμμώνιο ή ένα μείγμα και των δύο.
Πολλοί αγρότες εφαρμόζουν κοπριά από αγροκτήματα ως εναλλακτική λύση ή σε συνδυασμό με συνθετικά λιπάσματα. Λάβετε υπόψη ότι 45 kg καλά χωνεμένης κοπριάς από αγελάδες που περιέχουν περίπου 0,45 kg αζώτου.
Αν και ο φώσφορος είναι απαραίτητος για να βοηθήσει τα νεαρά πορτοκαλόδεντρα να αναπτύξουν το ριζικό τους σύστημα, οι αγρότες συνιστάται πρώτα να συμβουλεύονται τα αποτελέσματα της ανάλυσης του εδάφους και να καθορίζουν αν είναι απαραίτητη η προσθήκη λιπασμάτων φωσφόρου και καλίου. Κατά συνέπεια, σε εδάφη με χαμηλό φώσφορο ή κάλιο, προτείνεται η προσθήκη 45-136 γραμμαρίων P2O5 και/ή K2O ανά δέντρο κατά το πρώτο έτος εγκατάστασης, ενώ η ποσότητα μπορεί να αυξηθεί στα 154-408 γραμμάρια για δέντρα 3 ετών.
Λίπανση Καρποφόρων Δέντρων Πορτοκαλιάς
Στα καρποφόρα δέντρα, η λίπανση στοχεύει στην αναπλήρωση των θρεπτικών συστατικών που αφαιρούνται κατά τη συγκομιδή. Για παράδειγμα, απόδοση 33.626 κιλών ανά εκτάριο ή 3,363 κιλών το στρέμμα αφαιρεί:
- 40-63 κιλά αζώτου ανά εκτάριο (4-6.3 κιλά/στρέμμα)
- 13,5 κιλά φωσφόρου ανά εκτάριο (1.35 κιλά/στρέμμα)
- 60-80 κιλά καλίου ανά εκτάριο (6-8 κιλά/στρέμμα)
Η ποσότητα των λιπασμάτων που προστίθενται συνεχίζει να αυξάνεται καθώς το δέντρο μεγαλώνει και μεγιστοποιείται όταν τα δέντρα είναι 12 ετών. Ο αγρότης μπορεί να προσθέσει έως και 5,4-8 κιλά ανά δέντρο εκείνη τη στιγμή. Ωστόσο, ανάλογα με την περιοχή, αναφορές έχουν δείξει ότι ακόμη και 0,9 kg ανά έτος ανά δέντρο για 8 ετών πορτοκαλιές γλυκόχυμων ποικιλιών μπορούν να δώσουν καλές αποδόσεις και εξαιρετικής ποιότητας καρπούς.
Μπορούμε να πούμε ότι οι ετήσιες ανάγκες σε λίπασμα της μέσης πορτοκαλιάς είναι:
- 120 έως 200 kg ανά εκτάριο για Ν (12-20 κιλά/στρέμμα)
- 30 έως 45 kg ανά εκτάριο για P (3-4.5 κιλά/στρέμμα)
- 60 έως 150 kg ανά εκτάριο για Κ (6-15 κιλά/στρέμμα)
Οι ποσότητες αζώτου που εφαρμόζονται μπορούν να μειωθούν σε χωράφια με περιεκτικότητα σε οργανική ουσία άνω του 2% ή εάν υπάρχει καλλιέργεια κάλυψης από φυτά που δεσμεύουν άζωτο (π.χ. ψυχανθή).
Οι παραγωγοί πορτοκαλιών συχνά παρέχουν 2,5-3,5 kg P2O5 σε κάθε ενήλικο δέντρο για 4-5 συνεχόμενα έτη. Σε πολλές περιπτώσεις, μπορούν επίσης να προσθέσουν 1,5-3 kg K2O σε κάθε ενήλικο δέντρο για δύο συνεχόμενα έτη. Ένα άλλο πρότυπο για τα παραγωγικά δέντρα που οι καρποί τους προορίζονται για νωπή κατανάλωση περιλαμβάνει τρεις κύριες εφαρμογές λίπανσης ανά έτος.
Οι αγρότες ξεκινούν τις εφαρμογές στο τέλος του χειμώνα (Φεβρουάριο), όταν εφαρμόζουν την βασικά, επιφανειακή λίπανση (top dressing) με 2-3 kg λιπάσματος τύπου με το N-P-K 12-12-17 (ή παρόμοιου) για κάθε δέντρο. Η δεύτερη εφαρμογή γίνεται κατά το στάδιο της καρπόδεσης (τέλη άνοιξης, Μάιος-Ιούνιος). Σε αυτό το σημείο, εφαρμόζουν 1-2 kg λιπάσματος ανά δέντρο, παρέχοντας μόνο Ν και Κ στα φυτά.
Η βαριά αζωτούχος λίπανση θα πρέπει να αποφεύγεται σε αυτό το στάδιο, διότι πιθανώς θα προκαλέσει βλαστομανία και θα εμποδίσει την καρπόδεση των δέντρων. Η τελική εφαρμογή γίνεται κατά τη διάρκεια του σταδίου ταχείας ανάπτυξης των καρπών (συνήθως τέλη καλοκαιριού, Ιούλιος-Αύγουστος). Σε αυτό το σημείο, οι παραγωγοί εφαρμόζουν 1-2 κιλά λίπασμα ανά δέντρο. Η λίπανση κατά το στάδιο ανάπτυξης των καρπών αποσκοπεί στην αύξηση του μεγέθους και του βάρους των καρπών. Τέλος, οι παραγωγοί συχνά προσθέτουν τα απαραίτητα μικροθρεπτικά συστατικά σε θειική μορφή (π.χ. θειικός ψευδάργυρος ή σίδηρος).
Μέθοδοι Λίπανσης
Η εφαρμογή γίνεται γενικά με λίπανση στο έδαφος ή στο φύλλωμα.
Εδαφικές εφαρμογές vs. Διαφυλλικές εφαρμογές
Εφαρμογή στο έδαφος: Τα λιπάσματα πρέπει να εφαρμόζονται στην προβολή της κόμης των δέντρων όπου και βρίσκεται το ενεργό ριζικό σύστημα (όχι απευθείας στον κορμό) για να αποφευχθούν προβλήματα τοξικότητας. Συνήθως απαιτείται μηχανική ενσωμάτωση ή άρδευση (ή βροχόπτωση).
Διαφυλλική λίπανση: Αντιμετωπίζει γρήγορα τις ελλείψεις σε σίδηρο, μαγνήσιο, βόριο, χαλκό ή φώσφορο, ειδικά όταν εφαρμόζεται κατά τη διάρκεια κρίσιμων σταδίων ανάπτυξης. Προτιμώνται κυρίως το φωσφορούχο κάλιο, το φωσφορούχο αμμώνιο και το φωσφορικό οξύ. Η εφαρμογή πριν από την άνθηση και ο ψεκασμός κατά τη διάρκεια της καρπόδεσης έχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.
Το pH του εδάφους πρέπει επίσης να ελέγχεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Εάν το pH του εδάφους είναι μεγαλύτερο από 7, μπορεί να χρειαστεί να λάβετε μέτρα για τη διόρθωσή του με την εφαρμογή κατάλληλου χημικού τύπου λιπάσματος, αφού συμβουλευτείτε έναν πιστοποιημένο γεωπόνο.
Ωστόσο, αυτές είναι απλώς ορισμένες κοινές πρακτικές και δεν πρέπει να ακολουθούνται χωρίς να κάνετε τη δική σας έρευνα. Κάθε αγρός είναι διαφορετικός και έχει διαφορετικές ανάγκες. Μπορείτε να συζητήσετε με έναν τοπικό αδειούχο γεωπόνο ένα ισορροπημένο σχέδιο λίπανσης με βάση τις τελευταίες αναλύσεις εδάφους και τα αποτελέσματα της φυλλοδιαγνωστικής.
Πηγές
Menino, M. R., Carranca, C., de Varennes, A., d'Almeida, V. V., & Baeta, J. (2003). Tree size and flowering intensity as affected by nitrogen fertilization in non-bearing orange trees grown under Mediterranean conditions. Journal of plant physiology, 160(12), 1435-1440.
https://hort.purdue.edu/newcrop/morton/orange.html#Yield
https://www.cdfa.ca.gov/is/ffldrs/frep/FertilizationGuidelines/Citrus.html
https://ipm.ucanr.edu/PMG/GARDEN/FRUIT/CULTURAL/citfertilization.html
https://txmg.org/jcmg/garden-blog/fertilizing-citrus-2/
Περισσότερες πληροφορίες
Πορτοκάλι: Διατροφική Αξία & Οφέλη για την Υγεία
Πορτοκάλι: Πληροφορίες, ιστορία, χρήσεις και παγκόσμια παραγωγή
Πώς να επιλέξετε την καλύτερη ποικιλία πορτοκαλιού
Πολλαπλασιασμός και επικονίαση πορτοκαλιάς
Κλιματικές και εδαφικές απαιτήσεις της πορτοκαλιάς
Επαγγελματική καλλιέργεια πορτοκαλιάς
Προετοιμασία εδάφους και φύτευση δέντρων πορτοκαλιάς
Ανάγκες σε θρεπτικά και πρόγραμμα λίπανσης για τις πορτοκαλιές
Απαιτήσεις σε Νερό και Άρδευση της Πορτοκαλιάς
Κλαδέματα πορτοκαλιάς: Διαμόρφωσης, Καρποφορίας και Αραίωμα Καρπών
Εχθροί και Ασθένειες στην Καλλιέργειας της Πορτοκαλιάς
Συγκομιδή, αποδόσεις και αποθήκευση πορτοκαλιών