Những nguyên tắc để chọn giống lúa mạch tốt nhất

Chọn giống lúa mạch thích hợp cho một cánh đồng cụ thể là một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự thành công của việc trồng lúa mạch. Việc phân loại cơ bản các giống lúa mạch đã được đăng ký hiện nay dựa trên các đặc tính sinh học và kinh tế của chúng đáp ứng các điều kiện trồng trọt. Các dấu hiệu phân tử ở cấp độ protein và kỹ thuật DNA được sử dụng để phân biệt các giống khác nhau. (Tomka và cộng sự, 2015).

Hiện nay có một thực tế là số lượng giống ngày càng nhiều khiến người nông dân khó lựa chọn được giống phù hợp nhất cho cánh đồng của mình. Mỗi giống đều có những ưu điểm và nhược điểm canh tác (năng suất, chất lượng, sâu bệnh hại, nông học). Tuy nhiên, có một số đặc điểm chung mà người nông dân phải xem xét khi lựa chọn giống (1):

Mục đích sử dụng
Tỉ lệ nhiễm sâu bệnh
Khả năng chống chịu thuốc diệt cỏ
Tiềm năng năng suất

Giống được chọn phải phù hợp với từng môi trường và hệ thống canh tác, phù hợp với thời điểm gieo trồng dự kiến và có khả năng bảo quản sau thu hoạch nếu trồng loại lúa mạch để làm mạch nha (Matthews và cộng sự, 2014).

Các giống lúa mạch có thể được phân loại theo nhiều cách. Ví dụ: phân loại theo mục đích sử dụng cuối cùng của cây (2):

Mục đích chung - Thức ăn chăn nuôi. Phần lớn lúa mạch được sử dụng cho mục đích này.
Làm mạch nha. Đây là công dụng quan trọng thứ hai của lúa mạch
Thực phẩm

Một cách phân loại khác có thể là (2):

Lúa mạch có vỏ→ Trong loại lúa mạch có vỏ, lớp vỏ cứng bên ngoài vẫn dính vào hạt tới sau khi thu hoạch. Lúa mạch có vỏ có thể là giống hai hàng hay sáu hàng.
Lúa mạch không vỏ→ Trong trường hợp này, lớp vỏ ngoài không dính chặt vào hạt. Chính xác hơn, lớp vỏ bên ngoài lỏng lẻo đến mức nó bị rơi ra trong lúc thu hoạch. Các nhà chế biến và chuyên gia sử dụng thuật ngữ “lúa mạch trần” để chỉ loại lúa mạch này. Lúa mạch không vỏ có thể là giống hai hàng hoặc sáu hàng.
Lúa mạch hai hàng→ Có hai hàng hạt dọc theo trục hoa. Lúa mạch dại thuộc loại này.
Lúa mạch sáu hàng→ Có sáu hàng hạt dọc theo trục hoa, xếp thành hai nhóm ba hạt. Giống lúa mạch sáu hàng này là giống được trồng phổ biến.
Lúa mạch bốn hàng→ Là lúa mạch sáu hàng rời.

Nông dân cũng nên xem xét một số yếu tố khác khi lựa chọn giống lúa mạch tốt nhất cho cánh đồng của mình, chẳng hạn như đặc điểm sinh lý của giống hoặc độ nhạy cảm với bệnh có thể làm giảm năng suất. Một số giống dễ bị đổ ngã (đổ rạp trên đồng do gió lớn và/hoặc lượng mưa cuối vụ) hoặc dễ bị rụng (hạt rơi khỏi bông lúa mạch trước khi thu hoạch). So với các loại ngũ cốc nhỏ khác, hạt lúa mạch mạch nha thường dễ bị rụng hơn và cần được xử lý phù hợp (3).

Lời khuyên:

Trong mọi trường hợp, khuyến nghị thử nghiệm một hoặc nhiều giống đã chọn trên một diện tích đất nhỏ trước khi sử dụng nó làm giống chính để trồng cho cả cánh đồng. Thử nghiệm này cho thấy rõ hơn sự sinh trưởng của một giống nhất định trên cánh đồng của bạn. Hơn nữa, chọn các giống có đặc điểm sinh lý khác nhau giúp giảm áp lực phi sinh học và sinh học, nên tránh độc canh.

Lịch sử, thông tin cây trồng và giá trị dinh dưỡng của lúa mạch

Những nguyên tắc để chọn giống lúa mạch tốt nhất

Lúa mạch- Chuẩn bị đất, yêu cầu về đất trồng và yêu cầu về gieo trồng

Phương pháp và yêu cầu nước tưới của lúa mạch

Lúa mạch-Các yêu cầu và phương pháp bón phân

Sâu bệnh hại lúa mạch

Năng suất, thu hoạch và bảo quản lúa mạch

Kiểm soát cỏ dại trong canh tác lúa mạch

Người giới thiệu

Matthews, P., McCaffery, D., Jenkins, L. (2014) Winter crop sowing guide 2014. NSW Department of Primary Industries, http://www.dpi.nsw.gov.au/agriculture/broadacre/guides/winter-crop-variety-sowing-guide
Tomka, M., Chňapek, M., Gálová, Z., Urminská, D. (2015) The differences between the old and new barley varieties on the basis of hordein polymorphism with respect to qualitative parameters, JMBFS, Slovak republic.