Papaya Çoğaltımı ve Tozlaşması

Papaya bitkileri nasıl çoğaltılır

Papaya çoğunlukla tohumla çoğaltılır. Doku kültürü ve köklü çelikler sınırlı ölçüde uygulanmaktadır.

Ana bitkiler bitkinin cinsiyetini belirler.

Tohumla papaya çoğaltımı

Tohumla çoğaltmak için, olgun bir meyveden tohumları hasat edin ve bir kevgire koyun. Tohumu çevreleyen keseyi kırmak için tohumları kevgirin kenarına doğru bastırın. Bu kese tohumun çimlenmesini engeller. Tohumları iyice durulayın ve doğrudan güneş ışığına maruz bırakmadan, kuruması için bir kağıt havlu üzerine yerleştirin. Tohumlar kuruduktan sonra plastik bir torbaya konulabilir ve daha sonra kullanılmak üzere birkaç yıl buzdolabında saklanabilir.

2 ila 3 bitkinin tohumdan ekilerek yetiştirilmesi genellikle en az bir meyve veren ağaç sağlar. Bunun nedeni, tohumların kaynağına bağlı olarak dişi, biseksüel veya erkek bitkiler üretebilmeleridir. Temiz, steril ve kontrollü bir ortamda, her 1 galonluk (3,8 litre) kaba 2 ila 4 tohum ekebilirsiniz. Suladıktan sonra kapları güneşli bir yere yerleştirin. Çimlenme iki ila üç hafta sürebilir. Bitkicikler ortaya çıktıktan sonra, en güçlü olanları seçin ve diğerlerini yüzey toprağın hizasından kesin. Fideleri her 10 ila 14 günde bir seyreltilmiş tam gübre çözeltisiyle gübreleyin ve bitkiler 6 ila 12 inç (15-30 cm) boya ulaştığında güneşli bir yere transfer edin.

Papaya Çeliklerle Nasıl Çoğaltılır

Çeliklerden çoğaltım için, saksı karışımıyla (örneğin 2:1 oranında perlit ve hindistan cevizi lifinden oluşan) doldurulmuş 1 galonluk saksılar hazırlayarak başlayın. Saksı karışımının çok akışkan bir seviyeye gelene kadar sulanıp nemlendiğinden emin olun. Anaç papaya bitkisinden 1 ila 3 fit uzunluğunda ve 1 ila 3 inç arasında bir çapa sahip olması gereken yan sürgünleri seçin. Çeliği, cansız mantar dokunun (fellem dokusu) üst kısmı ile tabanı arasında tam ortadan yapın. Çelik üzerindeki tüm olgun yapraklardan yaprak ayasını (laminasını) çıkarın, ancak yaprak saplarına dokunmayın. Çeliğin tabanını, kök çürümesini önlemek ve kök oluşumunu teşvik etmek için özel olarak formüle edilmiş özel bir jele 3 ila 5 dakika boyunca batırın. Bu özel hel hidroksietil selüloz, streptomisin sülfat, indol bütirik asit (IBA), riboflavin, azoksistrobin gibi bileşenler içermelidir. İşlem görmüş çelikleri, nemlendirilmiş saksı karışımı ile doldurulmuş hazır saksılara yerleştirin. Gerekirse, destek sağlamak adına çelikleri bağlayabilirsiniz. Saksıları iki günde bir sulayın. Çeliklerin tabanına belirli bir program dahilinde 15 ml jel karışımı uygulayın: ilk hafta gün aşırı, ikinci hafta iki günde bir, üçüncü hafta üç günde bir ve dördüncü hafta bir kez. İsteğe bağlı olarak çeliğin tepesine ve tüm yeni yapraklara haftada iki ila üç kez fungisit-besin çözeltisi püskürtün veya toprağa sıvı gübre uygulayın. 4 ila 5 hafta sonra çelikler başarılı bir şekilde köklenmiş olmalıdır ve tarlaya ekime hazır olana kadar haftalık olarak gübrelenebilir. Köklenen papaya çeliklerini dört ila beş hafta sonra araziye nakledin ve bu süre zarfında gerektiğinde bakım ve gübrelemeye devam edin.

Papaya bitkileri, gübreleme ve sulamayı kolaylaştırmak için diğer bitkilerden, binalardan ve elektrik hatlarından en az 2-3 m uzağa dikilmelidir.

Papaya bitkisinin tozlaşması

Papaya bitkileri aynı bitki üzerinde ayrı erkek ve dişi çiçekler üretir, bu özellik "tek evcikli veya monoik" olarak bilinir. Bu, tek bir papaya ağacında hem erkek hem de dişi çiçeklerin bulunduğu anlamına gelir. Papaya çiçekleri öncelikle rüzgâr ve böcekler tarafından tozlaşır, ancak bazen kendi kendine tozlaşabilir. Rüzgâr, polenlerin erkek çiçeklerden dişi çiçeklere aktarılmasında çok önemli bir rol oynar. 

Tozlaştırıcılar, özellikle de arılar tozlaşma verimliliğini artırabilir. Arılar papaya çiçekleri tarafından üretilen tatlı nektara ilgi duyarlar ve yiyecek ararken çiçekler arasında polen aktarabilirler.

Papaya Bitkisinin Çapraz ve Kendi Kendine Tozlaşması

Papayanın asıl olarak rüzgâr ve böcekler tarafından çapraz tozlaştığı düşünülmektedir. Polenlerin farklı papaya bitkileri arasında aktarıldığı çapraz tozlaşma daha sağlam meyveler üretebilir. Polenlerin aynı bitki üzerindeki erkek çiçeklerden dişi çiçeklere aktarıldığı kendi kendine tozlaşma gerçekleşebilir, ancak meyve verimi açısından genellikle daha az verimlidir.

Ticari papaya yetiştiriciliğinde, tutarlı ve verimli bir tozlaşma sağlamak için elle tozlaşma uygulanabilir. Elle tozlaşma, polenleri serbest bırakmak için bir fırça kullanarak veya çiçekleri hafifçe sallayarak polenlerin erkek çiçeklerden dişi çiçeklere aktarılmasını içerir.

Tozlaşmayı Etkileyen Faktörler

• Hava koşulları, özellikle rüzgâr ve yağış, papaya tozlaşmasının etkinliğini etkileyebilir. Aşırı yağmur poleni yıkayıp etkinliğini gözle görülür bir şekilde azaltırken, kuvvetli rüzgarlar poleni daha etkili bir şekilde dağıtabilir.
• Arılar gibi tozlayıcıların varlığı tozlaşma oranlarını önemli ölçüde artırabilir.
• Papaya bitkilerinin uygun aralıklarla yerleştirilmesi, yeterli hava sirkülasyonu sağlayarak ve tozlayıcılar için rekabeti azaltarak daha iyi tozlaşmayı teşvik edebilir.

Papaya yetiştiriciliği hakkında daha fazla bilgi edinin

Papaya Hakkında İlginç Bilgiler, Besin Değerleri ve Sağlığa Faydaları

Papaya bitkisi hakkında bilgiler

Papaya Yetiştiriciliği için Toprak Hazırlanması, Dikimi ve Bitki Yoğunluğu

Papaya Bitkisinin Bakımı - Papaya Ağaçlarının Sulanması ve Gübrelenmesi

Kâr amaçlı papaya yetiştiriciliği - Eksiksiz üretim kılavuzu

Papaya Bitkisinin Başlıca Zararlıları, Hastalıkları ve Yabani Otları

Papaya Hasadı, Verimi ve Depolanması

Papaya İşleme, Sınıflandırma ve Paketleme

Referanslar

• https://www.growables.org/information/TropicalFruit/documents/PapHortScience.pdf
• https://edis.ifas.ufl.edu/publication/MG054
• https://www.wifss.ucdavis.edu/wp-content/uploads/2016/10/Papayas_PDF.pdf
• Carvalho FP. Agriculture, pesticides, food security and food safety. Environ Sci Policy. 2006; 9(7–8):685– 92. 
• FAO. Food and Agriculture Organization of the United Nation. Sustainable Food Systems. Concept and Framework. 2018. 
• Kuhfuss L, Préget R, Thoyer S, Hanley N (2016) Nudging farmers to enrol land into agri-environmental schemes: the role of a collective bonus. Eur Rev Agric Econ 43:609–636. 
• Lamichhane JR, Dachbrodt-Saaydeh S, Kudsk P, Messéan A (2015) Toward a reduced reliance on conventional pesticides in European agriculture. Plant Dis 100:10–24. 
• Le Gal P-Y, Dugué P, Faure G, Novak S (2011) How does research address the design of innovative agricultural production systems at the farm level? A review. Agric Syst 104:714–728. 
• Lechenet M, Bretagnolle V, Bockstaller C et al (2014) Reconciling pesticide reduction with economic and environmental sustainability in arable farming. PLoS ONE 9:e97922. 
• Lefebvre M, Langrell SRH, Gomez-y-Paloma S (2015) Incentives and policies for integrated pest management in Europe: a review. Agron Sustain Dev 1:27–45 
• Lesur-Dumoulin C, Malézieux E, Ben-Ari T et al (2017) Lower average yields but similar yield variability in organic versus conventional horticulture. A meta-analysis. Agron Sustain Dev 37:45. 
• Liu B, Li R, Li H et al (2019) Crop/weed discrimination using a field imaging spectrometer system. Sensors 19:5154. 
• MacMillan T, Benton TG (2014) Agriculture: engage farmers in research. Nat News 509:25. 
• Mahlein A-K (2015) Plant disease detection by imaging sensors – parallels and specific demands for precision agriculture and plant phenotyping. Plant Dis 100:241–251. 
• Maria K, Maria B, Andrea K (2021) Exploring actors, their constellations, and roles in digital agricultural innovations. Agric Syst 186:102952. 
• Mariotte P, Mehrabi Z, Bezemer TM et al (2018) Plant–soil feedback: bridging natural and agricultural sciences. Trends Ecol Evol 33:129–142. 
• Martinelli F, Scalenghe R, Davino S et al (2015) Advanced methods of plant disease detection. A review. Agron Sustain Dev 35:1–25. 
• Sapkota, T.B.; Mazzoncini, M.; Bàrberi, P.; Antichi, D.; Silvestri, N. Fifteen years of no till increase soil organic matter, microbial biomass and arthropod diversity in cover crop-based arable cropping systems. Agron. Sustain. Dev. 2012, 32, 853–863. 
• Muller, A.; Schader, C.; Scialabba, N.E.H.; Brüggemann, J.; Isensee, A.; Erb, K.; Smith, P.; Klocke, P.; Leiber, F.; Stolze, M.; et al. Strategies for feeding the world more sustainably with organic agriculture. Nat. Commun. 2017, 8, 1290. 
• Seufert, V.; Ramankutty, N.; Foley, J.A. Comparing the yields of organic and conventional agriculture. Nature 2012, 485, 229–232. 
• Tal, A. Making conventional agriculture environmentally friendly: Moving beyond the glorification of organic agriculture and the demonization of conventional agriculture. Sustainability 2018, 10, 1078.