Bal hakkında ilginç bilgiler
Bal, bal arıları tarafından üretilen tatlı, yoğun kıvamlı bir sıvıdır. Binlerce yıldır gıda, ilaç ve tatlı olarak kullanılan doğal bir tatlandırıcıdır. Bal, arıların nektar topladığı çiçeklerin türüne bağlı olarak değişen benzersiz bir tada ve dokuya sahiptir.
Balın binlerce yıla yayılan uzun ve büyüleyici bir tarihi vardır. İşte balın tarihindeki bazı kilometre taşları:
- Fosil kayıtlarında ilk arılar yaklaşık 40 milyon yıl önce Eosen'de ortaya çıkmıştır.
- Bal arılarının yaklaşık 30 milyon yıl önce Afrika'da ortaya çıktığı düşünülmektedir. Afrika'dan Kuzey Avrupa'ya ve Batı'ya, Hindistan ve Çin'e yayılmışlardır.
- 15. ve 16. yüzyıllarda Avrupalı kaşifler bal arılarını Amerika'ya getirerek önemli bir bal ve balmumu kaynağı haline gelmesini sağlamışlardır.
- Eski Mısırlılar balı tatlandırıcı, koruyucu ve ilaç olarak çeşitli şekillerde kullanmışlardır. Ayrıca ölüleri mumyalamak için de bal kullanmışlardır.
- Bal, Antik Yunan ve Roma'da önemli bir besin kaynağıydı ve genellikle sporcular ve askerler için ödül olarak kullanılırdı.
- 19. yüzyılda arıcılık daha da yaygınlaştı ve bal üretimi daha endüstriyel hale geldi. Bal aynı zamanda sabun, mum ve kozmetik gibi yeni ürünlerin üretiminde de kullanıldı.
- Yabani balın bugüne kadar toplayıcılar tarafından yaygın olarak toplandığı da bilinmektedir
FAO'ya göre, kıta başına balın küresel pazar payı şöyledir:
Balın Besin Değeri
Balın bileşenleri şunlardır:
Glikoz, fruktoz & diğer şekerler (%60-85)
- Organik Asitler
- Vitaminler
- Enzimler ve amino asitler
- Mineraller (%0,02-1)
- Proteinler (%0,1-0,5)
- Antioksidanlar (polifenoller, karotenoidler)
- Su (%12-23)
Genellikle balın nemi %13 ile %25 arasında değişir ve optimum nem oranı yaklaşık %17'dir. Çok düşük nem içeriğine sahip balların kullanımı ve işlenmesi zordur. Balda su aktivitesi (mikrobiyal büyüme için "kullanılabilir" suyun alt sınırını belirleyen gösterge) 0,49 ila 0,65 arasında değişir, ancak bazı ballar için 0,75 değerine ulaşabilir.
Balın Sağlığa Faydaları
Ham bal, balın en besleyici formu olarak kabul edilir çünkü yararlı özelliklerinin bir kısmını yok edebilecek şekilde işlenmemiş veya ısıtılmamıştır.
Balın anti-bakteriyel, anti-enflamatuvar ve anti-oksidan özellikleri de dahil olmak üzere sağlık açısından birçok faydası vardır. Boğaz ağrılarını yatıştırmak, yaraları iyileştirmek ve sindirimi iyileştirmek için kullanılabilir. Aynı zamanda doğal bir öksürük kesicidir ve alerji semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Balın antioksidan aktivitesinden sorumlu ana bileşikler flavonoidler, fenolik asitler (kafeik, ellagik, kumarik, ferulik ve klorojenik asitler), askorbik asit, katalaz, peroksidaz, karotenoidler ve Maillard reaksiyonu ürünleridir.
Bal ve bal ürünleri hakkında daha fazla bilgi edinin
Bal Kalitesini Hangi Faktörler Etkiler?
Referanslar
- Adriane Alexandre Machado De-Melo, Ligia Bicudo de Almeida-Muradian, María Teresa Sancho & Ana Pascual-Maté (2018) Composition and properties of Apis mellifera honey: A review, Journal of Apicultural Research, 57:1, 5-37, DOI: 10.1080/00218839.2017.1338444
- https://agora.mfa.gr/infofiles/italian%20honey.pdf
- http://www.fao.org/