Ρυγχόσπερμα σε γλάστρα – Ένας υπέροχος Φυτοφράχτης

Αρκετοί αναγνώστες μας ρωτούν ποιο φυτό θα ήταν ιδανικό για αναρριχώμενο σε μπαλκόνι, που να μπορεί να πλέξει στις καλαμωτές και τα διαχωριστικά των διαμερισμάτων και να δημιουργήσει έναν ωραίο «φράχτη» απομόνωσης. Η απάντηση φυσικά δεν είναι άλλη από το γνωστό σε όλους μας ρυγχόσπερμα. 

Το ρυγχόσπερμα (Trachelospermum jasminoides) είναι ένας αειθαλής πολυετής θάμνος που χρησιμοποιείται κατά κόρον για να καλύψει διάφορα διαχωριστικά διαμερισμάτων (πέργκολες, καλαμωτές) και να αποκλείσει έτσι τα αδιάκριτα βλέμματα. Έχει κάπως αργή ανάπτυξη τον πρώτο χρόνο, αλλά πολύ γρήγορη στη συνέχεια. Μπορεί να ευδοκιμήσει στο έδαφος αλλά και σε γλάστρα. Στην Ελλάδα ανθίζει με άσπρα αρωματικά λουλούδια συνήθως από το Μάιο ως κ τον Ιούλιο. Μπορεί να αναρριχηθεί σε μεγάλα ύψη και να αποκτήσει ύψος 12 μέτρα ή και περισσότερο. Το μεγαλύτερο σε ηλικία ρυγχόσπερμο που έχει εξετάσει από κοντά η συντακτική μας ομάδα είναι 24 ετών, αλλά σίγουρα υπάρχουν και μεγαλύτερα σε ηλικία. Εκτός από καλλωπιστικές, το ρυγχόσπερμο έχει και άλλες χρήσεις, καθώς έχει αποδειχθεί ότι το αιθέριο έλαιο που εξάγεται από τα λουλούδια του είδους αυτού έχει αντιβακτηριακές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις.  

Το ρυγχόσπερμα έχει και τα τέσσερα χαρακτηριστικά που είναι απαραίτητα στην περίπτωσή μας (δημιουργία φυτοφράχτη σε μπαλκόνι). Πρώτον, έχει έντονη ικανότητα αναρρίχησης και γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης ειδικά από το δεύτερο χρόνο, με αποτέλεσμα να πλέκει σχετικά γρήγορα το φύλλωμά του σε μία πέργκολα ή καλαμωτή και να δημιουργεί σε μικρό χρονικό διάστημα τον επιθυμητό φράχτη. Τα σκουροπράσινα πυκνά του φύλλα δημιουργούν τελικά ένα πολύ πυκνό πράσινο τοίχο, εντελώς αδιαπέραστο στην όραση. Δεύτερον, είναι αειθαλές φυτό, που σημαίνει ότι και το χειμώνα, αν εξαιρέσουμε την κανονική φυλλόπτωση συντήρησης, το φυτό αυτό κρατάει το φύλλωμά του και άρα συνεχίζει να παρέχει προστασία από αδιάκριτα βλέμματα. Δεν ισχύει το ίδιο για τα περισσότερα αναρριχώμενα φυτά που χρησιμοποιούνται ως φυτοφράχτες. Τρίτον, μπορεί να ζήσει για αρκετά χρόνια σε γλάστρα, και έτσι καθίσταται ιδανικό για διαμερίσματα και χώρους όπου δεν υπάρχει η δυνατότητα να φυτευτεί στο χώμα. Τέταρτον, παρόλο που το φυτό αυτό προέρχεται από την Ασία (και κάποια συγγενικά του είδη προέρχονται από τα Ιμαλάια), έχει προσαρμοστεί άψογα στο κλίμα της Ελλάδας. Είναι ανθεκτικό στους καύσωνες του καλοκαιριού αλλά και στο κρύο του χειμώνα (αντέχει έως και τους -10 βαθμούς Κελσίου). 

Τι πρέπει να προσέξουμε για δημιουργία φράχτη από ρυγχόσπερμα σε γλάστρα:

  1. Αγορά του Φυτού και Σημείο Τοποθέτησης Γλάστρας. Ξεκινάμε με την αγορά του ρυγχόσμερμου από το πλησιέστερο φυτώριο. Το σημείο που τελικά θα τοποθετήσουμε τη γλάστρα καλό είναι να δέχεται άμεση πρόσβαση στο ηλιακό φως για τουλάχιστον 1,5 ώρα ημερησίως, προκειμένου να αναπτυχθεί γρήγορα και το πλούσιο φύλλωμά του να δημιουργήσει το φράχτη. Παρόλα αυτά, το ρυγχόσπερμο μπορεί να αναπτυχθεί και σε ημισκιερές θέσεις. Επίσης, το σημείο που θα το τοποθετήσουμε καλό είναι να προστατεύεται κάπως από τους δυνατούς ανέμους. 
  2. Μεταφύτευση. Αφού αγοράσουμε το φυτό μας, πρέπει να το μεταφυτεύσουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα, από πλαστικό ή τερακότα. Εννοείται ότι η γλάστρα μας, ανεξαρτήτως υλικού, θα πρέπει να διαθέτει οπές αποστράγγισης, έτσι ώστε το επιπλέον νερό να διαφεύγει εντός μερικών λεπτών. Στο χώμα που θα προστεθεί στη νέα μας γλάστρα καλό είναι να προστεθεί και κομπόστ. Διαλέγουμε ένα φυτόχωμα που παρέχει καλή αποστράγγιση και μπορούμε να το αναμείξουμε ελαφρώς με ποταμίσια άμμο. Ξεκινάμε με μία σχετικά μικρή γλάστρα (αλλά σίγουρα μεγαλύτερη από την πλαστική που αγοράσαμε το ρυγχόσπερμα στο φυτώριο). Για παράδειγμα, η εικονιζόμενη γλάστρα που αγοράσαμε στο φυτώριο ήταν 9 λίτρα και τη μεταφυτεύσαμε σε γλάστρα 20 λίτρων.
  3. Στην αρχή, προκειμένου να ανέβει καθ’ ύψος και να ξεκινήσει να περιελίσσεται γύρω από την καλαμωτή ή πέργκολα, ο κεντρικός βλαστός θα χρειαστεί κάποια καθοδήγηση και ίσως δέσιμο μέχρι να μπορέσει να στρίψει και να ανέβει. Μετά από αυτό, μπορεί να αφεθεί στην τύχη του, καθώς θα ξεκινήσει να αναπτύσσεται προς τα πάνω χωρίς κανένα πρόβλημα.
  4. Πότισμα. Το ρυγχόσπερμο ανέχεται την ξηρασία, αλλά σε γλάστρα είναι σίγουρα λιγότερο ανεκτικό από ό,τι είναι στο χώμα. Ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, χρειάζεται πότισμα 2-3 φορές την εβδομάδα. Το χειμώνα χρειάζεται πολύ πιο αραιά. Είναι αρκετά σύνηθες να προστίθεται κομπόστ στην επιφάνεια της γλάστρας, έτσι ώστε να εμποδίσουμε τη γρήγορη εξάτμιση του νερού και να βοηθήσουμε το χώμα να συγκρατεί υγρασία. 
  5. Κλάδεμα. Κάθε άνοιξη και φθινόπωρο απαραιτήτως καθαρίζουμε τα ξερά φύλλα και κλαδιά, καθώς και κάθε νεκρό φυτικό υλικό. Το κυρίως κλάδεμα όμως του ρυγχόσπερμου λαμβάνει χώρα από το τέλος της ανθοφορίας έως και τις αρχές του φθινοπώρου. Οι περισσότεροι λάτρεις του ρυγχόσπερμου σε γλάστρα το κλαδεύουν μόνο για να του δώσουν σχήμα η να το περιορίσουν. Για παράδειγμα, αν εκτός από την πέργκολα το φυτό αρχίσει να αναπτύσσεται και προς την αντίθετη κατεύθυνση, τότε θα πρέπει να κόψουμε τους βλαστούς αυτούς, προκειμένου να ενθαρρύνουμε το φυτό να αφιερώσει τους πόρους τους στο επιθυμητό για εμάς, που είναι η γρήγορη κάλυψη της καλαμωτής ή πέργκολας. Επίσης, τον τρίτο και τέταρτο χρόνο, όταν πια θα αρχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία, χρειάζεται κλάδεμα προκειμένου να αυξήσουμε τον αερισμό εντός του φυτού. Αν το αφήσουμε χωρίς να κάνουμε απολύτως τίποτα, η νέα βλάστηση θα πέφτει πάνω στην παλιά, και όλο αυτό θα δημιουργήσει συνθήκες ελλιπούς αερισμού για το φυτό. ψαλίδια κλαδέματος που θα χρησιμοποιήσουμε κατά το κλάδεμα πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας και να συνοδεύονται από τα απαραίτητα πιστοποιητικά.
  6. Λίπανση. Υπάρχουν αρκετοί φίλοι του ρυγχόσπερμου που ισχυρίζονται ότι δεν έχουν προσθέσει τίποτα άλλο στη γλάστρα τους, πέρα από κομπόστ, και πραγματικά τα φυτά τους είναι αρκετά εντυπωσιακής ανάπτυξης και ανθοφορίας. Παρόλα αυτά, ιδιαίτερα τα πρώτα δύο χρόνια είναι καλό να βοηθήσουμε το φυτό προσθέτοντας ένα ισορροπημένο λίπασμα (π.χ. N-P-K 7-7-7) μία φορά το μήνα από την άνοιξη έως και το τέλος του καλοκαιριού. Το λίπασμα μπορεί να είναι σε κοκκώδη μορφή (οπότε θέλει πότισμα αμέσως μετά την εφαρμογή) ή σε μορφή υδατοδιαλυτού λιπάσματος. 
  7. Η φροντίδα του ρυγχόσπερμου χρειάζεται προσοχή, καθώς από τους κομμένους φυτικούς ιστούς εκκρίνεται άσπρη κολλώδης ουσία, που ενδέχεται να προκαλέσει δερματικούς ερεθισμούς. Αν έχετε αποφασίσει να έχετε ρυγχόσπερμα στη βεράντα σας, μπορείτε να εξετάσετε την αγορά ειδικών γαντιών που θα σας προστατεύσουν κατά τις συνήθεις εργασίες. Η εταιρία STIHL διαθέτει μια μεγάλη γκάμα από γάντια υψηλής ποιότητας, για προστασία από τέτοιου είδους κινδύνους. 

Οι συνεργάτες μας

Ενώνουμε τις δυνάμεις μας με Μ.Κ.Ο., Πανεπιστήμια και άλλους οργανισμούς παγκοσμίως ώστε μαζί να μπορέσουμε να επιτύχουμε τους κοινούς μας στόχους για βιωσιμότητα και ευημερία των ανθρώπων.