Ülkeye ve bölgeye göre yakacak odun mevsimi değişiklik gösterebilir fakat yakacak odunun önemi her yerde aynıdır. 

Yakacak odunların çoğu esas olarak sobalarda, şöminelerde, dış mekanlarda ve barbekü için kullanılır. Ancak her tür odun her kullanım için uygun değildir.

Aslında hangi yakacak odun türünün bizim için en iyi olduğunu bulmak için çok araştırma yapmamız gerekiyor. Çünkü odunun türü yanma ritmini, kömürlerin yanma süresini veya kalitesini etkileyecektir.

Aklımızda bulunması gerekenler: 

  • 2-3 farklı odun türünün karışımı iyi bir ateş oluşturur.
  • Aldığımız odun en az 6-8 ay önce kesilmiş ve kurutulmuş olmalıdır. Aksi takdirde şömineniz dumanla dolabilir.
  • Ahşabı rutubetsiz, yağmurdan korunan ve iyi havalandırılan bir yerde saklamalıyız.
  • Boyalı ya da işlenmiş odunları sağlığımız için kötü olduğundan asla yakmamalıyız.

Isınmak için hangi odunu almalıyım?

Öncelikle tüm odun türlerinin yanmaya uygun olmadığını ve tüm yanacak odunların ısı verme seviyesinin farklı olduğunu bilmeliyiz. 

Genellikle 2 tür yakacak odun vardır: Kuru ve yumuşak odun. Bu terimler yalnızca odunun dış yüzeyi ile alakalı değillerdir. Bu iki tür arasındaki esas fark fiziksel yapıları, yoğunlukları ve nem içerikleridir. Bu nedenle %10 ila %15 arasında nem içeren ve daha yüksek yoğunluğa sahip olan kuru yakacak odunları ısınmak için seçeriz. 

 Kuru odunlar daha yüksek miktarda ısı üretirken daha uzun yanma sürelerine sahiptir. Diğer taraftan yumuşak odunlar daha yüksek oranda nem içerir. Genellikle yapışkandırlar ve içerdikleri maddelerin bacada birikmesine sebep olurlar. Buna rağmen etkileyici bir şekilde alev üretir ve kuru olanlardan daha hızlı yanarlar.

Kuru odunlar yavaş yanması ve hafif bir aleve sahip olması nedeniyle şömine ve sobalar için idealdir. Öte yandan yumuşak odunlar sert olanlarla birlikte ateş için kor olarak kullanılır. Çok fazla duman ürettikleri için genellikle dış mekanlarda kullanılır. 

Şömine için en popüler odun türleri şunlardır:

Meşe

Maksimum ısı üretimi olmasa da meşe uzun yanma süresi ve kıvılcım çıkarmamasından dolayı en çok tercih edilen odunlardan biridir.

Zeytin

Zeytin şöminede yakmak için yaygın olarak kullanılmaktadır. Kolay tutuşması ve ateşin daha uzun süre yanmasını sağlamak için kullanılan, yavaş yanan bir ağaçtır.

Yakmak için kullanılan popüler yumuşak ağaçlar:

Sedir

Yandığı zaman etrafına hoş bir koku yayar. Tatlı, kalıcı bir ısı sunan küçük bir alev üretir. Patladığı zaman dikkat edilmesi gerekir.

Çam

Çoğunlukla çıra olarak kullanılan popüler bir odun türüdür. Çok hızlı tutuşur ve aynı hızla yanar. Bundan dolayı sürekli ateşi körüklememiz gerekir. Yüksek seviyede reçine içerdiği için şömine, soba ve odun kazanlarında kullanılması önerilmez. Yandığı zaman patlayan kıvılcımlara dikkat etmeli ve ateşin yayılmaması için önlem almalıyız.  

Kayın

Yumuşak odunlar arasında en sert olanıdır. Genellikle kapalı sobalarda sert odunlarla karıştırılarak ana yakacak odun görevi görür. Çok fazla duman çıkardığı için açık şöminelerde kullanılmaz. 

Peletler

Peletler alternatif ısınma araçlarıdır. Peletler sertifikalı ise yakacak odunlara göre birçok avantaja sahiptirler. Örneğin daha az duman çıkarma ve daha yavaş ama kararlı yanma. Ne yazık ki piyasadaki birçok peletin kaynağı şüpheli ve tamamen uygun değil. 

Hangi ağaç türü en çok ısı üretir? 

Her bir odun türünün ısı değeri veya kalorifik değeri yanmasıyla birlikte üretilen ısı miktarını tanımlar. 

Isıl değer bir malzemenin yanarken ürettiği termal enerjiyi ölçer. Normal şartlarda bir kilo katı veya sıvı yakıt veya bir metreküp gaz yakıt kullanıldığında açığa çıkan termal enerji ısıl enerjidir. Isıl değerlerine göre üst sıralarda yer alan dört ağaç türü köknar, çam, kayın ve meşedir. Ancak bu her birinin tüm özelliklerini dikkate almayan genel bir ölçümdür. Örneğin yangın çıkarma riski yüksek olduğu için (yakınlardaki halılardan ve perdelerden dolayı) çamın şöminedeki ana yanma maddesi olarak kullanılmasının çok tehlikeli olduğunu hepimiz biliyoruz.

Barbekü ve ızgara yapmak için en iyi ağaç türü hangisidir?

Çoğu insan yemek pişirmek için zeytin, kermes meşesi veya akasya gibi odunları tercih eder. Fırıncılıkta ise portakal, elma, asma gibi meyve veren ağaçların odunları çok hoş aromalar ürettiği için yaygın olarak kullanılır. Son olarak et pişirmek için incir ağaçlarının kullanılması şefler tarafından başlatılan ve farklı türde gelişen bir trenddir.

Kullanmaktan kaçınmamız gereken yakacak odun türleri:

Pek çok insan elinde bulunan herhangi bir odunun yakıt olarak kullanılabileceğine inanır. Bu algı tamamen yanlıştır ve böyle bir hareket halk sağlığı açısından önemli derecede tehlike arz edebilir.

Hangi ağaç türlerinin yakılması güvenli değildir?

Taze Islak Odun 

Yeni kesilmiş genç ağaçlar çok yüksek nem içeriğine sahiptir ve tutuşması çok zordur. Yakılması halinde bile içerisindeki sıvı miktarından dolayı önemli derecede duman çıkarırlar.

Genellikle odunların kullanılmadan önce 6 ila 8 ay arasında kurumuş olması gerekirken bazı odun çeşitleri için bu süre 1-2 yıldır.

İşlenmiş veya boyalı odunlar 

Birçok işlenmiş ve boyanmış ahşap içerisinde ahşabı uzun süre dayanıklı tutmak için gerekli olan kimyasalları bulundurur. Bu tür odunları yaktığımızda insan sağlığına ve çevreye zararlı etkileri olan tehlikeli kimyasallar atmosfere salınır.

Deniz Suyuna Temas Etmiş Odunlar 

Denizin sürükleyip götürdüğü odunlar içerisinde çok fazla tuz barındırdığından yakım işlemi oldukça uzun sürer. Ek olarak denizde sürüklenmiş odunun yakılması halinde kanserojen maddelerin ortaya çıkıp yayılması mümkündür. 

Büyük boylu kütükler 

Çapı 20 cm’den (0,7 fit) büyük olan kütükleri ateşe atmadan önce daha küçük parçalara ayırmamız gereklidir. İnsanların geneli büyük kütleleri ateşe atmanın daha fazla ateş çıkaracağına inanırlar ancak durum bu şekilde değildir. Durum insanların sandığının tam tersidir. Büyük kütüklerin yakılması halinde daha düşük seviyede ateş çıkar bu durumun önüne geçmek ve kütüğünüzü daha küçük parçalara ayırmak için motorlu testere bulundurmanız faydanızadır. 

ORTAKLARIMIZ

Sürdürülebilirlik ve insan refahına odaklanan ortak misyonumuzu yerine getirmek için küresel STK'lar, Üniversiteler ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapıyoruz.