Πώς οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ θα επηρεάσουν την επισιτιστική ασφάλεια

Στις 9 Απριλίου 2025, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τους περισσότερους νέους δασμούς για 90 ημέρες μετά από προσφυγές που έγιναν από περισσότερες από 75 χώρες. Ωστόσο, αύξησε δραματικά τους δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα στο 125%, επικαλούμενος την έλλειψη σεβασμού από το Πεκίνο καθώς η κινέζικη κυβέρνηση απάντησε με εξίσου υψηλούς δασμούς. Ο πρόεδρος Τραμπ κατέστησε σαφές μέσω των τελευταίων ανακοινώσεών του ότι οι δασμοί θα εφαρμοστούν στο άμεσο μέλλον. Μένει ακόμα να δούμε ποια θα είναι τα ποσοστά των δασμών ή ποιες χώρες θα εξαιρεθούν, καθώς τα πράγματα είναι ακόμη πολύ ασταθή.

Οι εξελίξεις γύρω απο τις αποφάσεις του προέδρου Τραμπ είναι σχεδόν καθημερινές, αλλά ο ίδιος ανέδειξε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι μια πλήρης αναδιαμόρφωση του εμπορίου είναι μόλις μια ανακοίνωση του μακριά, εκθέτοντας όλες τις παθογένειες και τις αδυναμίες του παγκόσμιου εμπορίου τροφίμων.

Η πρόσφατη κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιούργησε μεγάλη αβεβαιότητα για τον αγροδιατροφικό τομέα της Ευρώπης, εγείροντας ανησυχίες για την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ. Οι Ευρωπαίοι αγρότες και παραγωγοί τροφίμων δεν είναι βέβαιοι για το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στις ίδιες τις επιχειρήσεις τους αλλά και στον κλάδο γενικότερα.

Ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση των εμπορικών εντάσεων μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ

Ο τελευταίος γύρος εμπορικών αντιπαραθέσεων ξεκίνησε όταν η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε νέους δασμούς σε εισαγόμενα προϊόντα, ισχυριζόμενη ότι θα ωφελήσουν σε μεγάλο βαθμό τους Αμερικανούς αγρότες. Στην ομιλία του στο Κογκρέσο, ο Τραμπ δήλωσε ότι «κανένα αγροτικό προϊόν από το εξωτερικό δεν θα μπορεί να ανταγωνιστεί τα τοπικά προϊόντα» και ανακοίνωσε ότι οι δασμοί στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων θα τεθούν σε ισχύ στις 2 Απριλίου 2025, όπως αναφέρει το Euronews. Στη συνέχεια, οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς έως 25% στις εισαγωγές χάλυβα, αλουμινίου και ορισμένων προϊόντων που περιέχουν αυτά τα υλικά από την ΕΕ στις 12 Μαρτίου 2025, σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έπειτα, ακολούθησε με την ανακοίνωση οριζόντιους δασμούς 10% σε όλες τις εισαγωγές.

Σε απάντηση, η ΕΕ πρότεινε μια συμφωνία «zero-for-zero» δασμών για τα βιομηχανικά προϊόντα στις 7 Απριλίου 2025, σε μια προσπάθεια της τελευταίας στιγμής να αποτραπεί περαιτέρω κλιμάκωση, ανέφερε η von der Leyen στην ανακοίνωσή της. Ωστόσο, αυτή η διπλωματική προσπάθεια φαίνεται να απέτυχε, καθώς η ΕΕ επέβαλε επίσημα ανταποδοτικούς δασμούς στις 9 Απριλίου 2025, με στόχο αμερικανικά προϊόντα, όπως αμύγδαλα, χυμό πορτοκαλιού, πουλερικά και πολυτελή σκάφη αναψυχής, σύμφωνα με το άρθρο του NPR. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen ανέφερε ότι η πρόταση για μηδενικούς δασμούς στα βιομηχανικά προϊόντα παραμένει «στο τραπέζι», αλλά η ΕΕ είναι έτοιμη να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της.

Η πρόσφατη παύση φαίνεται να αφήνει κάποιο περιθώριο για συζήτηση και διαπραγματεύσεις μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ. Ωστόσο, είναι σημαντικό η ΕΕ να αρχίσει να οχυρώνει τη θέση της στο παγκόσμιο εμπόριο τροφίμων, να διερευνά νέες εναλλακτικές λύσεις και συνεργάτες και ταυτόχρονα να λαμβάνει μέτρα για να διασφαλίσει την επισιτιστική ασφάλεια στο εσωτερικό της

Επισιτιστική ασφάλεια και αυτονομία της Ευρώπης

Τρέχουσα παραγωγική ικανότητα

Η ΕΕ διαθέτει συνολικά για ένα θετικό εμπορικό ισοζύγιο στα γεωργικά προϊόντα, αλλά η κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας της ηπείρου είναι πιο περίπλοκη από ό,τι μπορεί να φαίνεται αρχικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί βασικό παγκόσμιο παραγωγό και εξαγωγέα αγροτικών προϊόντων.

Η ΕΕ δεν εξαρτάται από εισαγωγές, ιδίως στα βασικά προϊόντα όπως τα δημητριακά, τα γαλακτοκομικά και το κρέας. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2024-2035, η ΕΕ αναμένεται να παραμείνει ένας δυνατός εξαγωγέας αγροδιατροφικών προϊόντων, συμβάλλοντας θετικά στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Σε αυτό έχουν συμβάλλει σημαντικά η σταθεροποίηση της παραγωγής δημητριακών και η αύξηση της παραγωγής πουλερικών και οσπρίων. Αυτό με τη σειρά του δείχνει ότι η ΕΕ έχει προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες και στις συνθήκες της αγοράς. Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, υπάρχουν και κάποια προϊόντα τροφίμων για τα οποία η ΕΕ εξαρτάται από τρίτες χώρες.

Το νέο «Όραμα» της ΕΕ για τη γεωργία και τα τρόφιμα, που δημοσιεύθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2025, αναγνωρίζει αυτά τα τρωτά σημεία και τονίζει «τη στρατηγική σημασία της επισιτιστικής ασφάλειας», ενώ στοχεύει σε «ένα αγροδιατροφικό σύστημα ελκυστικό, ανταγωνιστικό και δίκαιο που ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του αύριο».

Ποια προϊόντα εισάγει η ΕΕ από τις ΗΠΑ - οι επιπτώσεις και τα προβλήματα που θα προκύψουν εάν η ΕΕ επιβάλει αντίμετρα στους δασμούς των ΗΠΑ.

Σε περίπτωση που η ΕΕ εφαρμόσει αντίμετρα, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε σε ποια προϊόντα και υπηρεσίες θα αυξηθούν οι τιμές για τους Ευρωπαίους αγρότες.

Ένα από τα σημαντικότερα τρωτά σημεία του ευρωπαϊκού συστήματος τροφίμων είναι η ανάγκη για εισαγωγή προϊόντων με πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας. Σε επίσημη απάντηση με ημερομηνία 2 Απριλίου 2025, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Christophe Hansen αναγνώρισε ότι η Επιτροπή αναπτύσσει «ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση της μεγάλης εξάρτησης για εισαγωγή προϊόντων με πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας από περιορισμένο αριθμό χωρών». Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην προώθηση της εγχώριας παραγωγής για τη βελτίωση της αυτονομίας της ΕΕ, ενώ παράλληλα θα βρει και εναλλακτικές χώρες εισαγωγής για την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας.

Το σχέδιο επικεντρώνεται σε δύο κύριες προσεγγίσεις: μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα τρόφιμα με πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης και διαφοροποίηση των χωρών εισαγωγής. Μεγάλο κομμάτι τέτοιων εισαγωγών αφορά ζωοτροφές και η ΕΕ εισάγει σήμερα έως και 6 εκατομμύρια τόνους σόγιας μόνο από τις ΗΠΑ, που αντιστοιχούν στο 44% του συνόλου των εισαγωγών σόγιας στην ΕΕ, αξίας περίπου 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, με βάση τα στοιχεία που μοιράστηκε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Παρασκευαστών Ζωοτροφών. Παράλληλα, η Rabobank υπογραμμίζει μεγάλο κομμάτι των εισαγωγών αφορά γεωργικά μηχανήματα και εισροές (αγροχημικά). Οι δασμοί στα εν λόγω αγαθά θα μπορούσαν να αυξήσουν το κόστος παραγωγής και να παρεμποδίσουν τις εισαγωγές.

Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφέρει ότι άλλο ένα βασικό προϊόν που εισάγεται είναι τα λιπάσματα. Η εξάρτηση της ΕΕ από τις εισαγωγές έχει επιδεινωθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και μετά λόγω των διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα, και ιδίως στις θαλάσσιες μεταφορές. Οι διαταραχές αυτές έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερη αστάθεια των τιμών, ενισχύοντας τις αρνητικές επιπτώσεις της εξάρτησης από τις εισαγωγές.

Η ΕΕ είναι σημαντικός κατασκευαστής γεωργικών μηχανημάτων με μεγάλες βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη, οι Ευρωπαίοι αγρότες εξακολουθούν να βασίζονται σε αμερικανικό εξοπλισμό για ορισμένες εφαρμογές. Οι αμερικανικοί δασμοί θα μπορούσαν να διαταράξουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και να αυξήσουν το κόστος των συγκεκριμένων προϊόντων. Αν και αναγκαία για την προστασία των ευρωπαϊκών συμφερόντων, τα αντίμετρα της ΕΕ θα μπορούσαν να περιπλέξουν περαιτέρω την κατάσταση, καθιστώντας τον αμερικανικό εξοπλισμό ακόμη πιο ακριβό για τους ευρωπαίους αγρότες. Αυτό δημιουργεί ένα δυσμενές περιβάλλον για τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας και τη βελτίωση της αποδοτικότητας.

Ποια είναι τα πιο ευάλωτα προϊόντα, τομείς και χώρες της ΕΕ που θα επηρεαστούν αν εφαρμοστούν οι δασμοί των ΗΠΑ στην ΕΕ

Σύμφωνα με αναλύσεις του κλάδου, η ΕΕ εξάγει κάθε χρόνο στις ΗΠΑ τρόφιμα και γεωργικά προϊόντα αξίας άνω των 30 δισεκατομμυρίων ευρώ, κυρίως κρασί, τυρί, σοκολάτα, ελαιόλαδο και οινοπνευματώδη. Αυτά τα υψηλής αξίας προϊόντα αποτελούν τη ραχοκοκαλιά πολλών τοπικών οικονομιών σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Christophe Hansen έχει επισημάνει συγκεκριμένα τα ευρωπαϊκά κρασιά, τα αλκοολούχα ποτά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα ως «ιδιαίτερα στρατηγικούς» τομείς που πρέπει να προστατευθούν. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συνδικάτων Τροφίμων, Γεωργίας και Τουρισμού (EFFAT) προειδοποίησε ότι οι προτεινόμενοι δασμοί 20% στα ευρωπαϊκά προϊόντα διατροφής θα έχουν «καταστροφικές συνέπειες για τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις και την επισιτιστική ασφάλεια και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού».

Χώρες της ΕΕ που επηρεάζονται περισσότερο

Η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα, γνωστές για την παραγωγή κρασιού, τυριού και ελαιολάδου, είναι πιθανό να υποστούν το μεγαλύτερο βάρος των αμερικανικών δασμών. Οι χώρες αυτές έχουν ισχυρές εξαγωγικές σχέσεις με την αμερικανική αγορά και η αμερικάνικη αγορά βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα ευρωπαϊκά προϊόντα για να διοχετεύσει τρόφιμα υψηλής αξίας στους καταναλωτές.

Η Ιταλία, για παράδειγμα, έχει εξαγωγές στις ΗΠΑ αξίας 53,3 δισ. ευρώ από τον Οκτώβριο του 2024. Η επιβολή των δασμών θα μπορούσε να επηρεάσει σοβαρά τις ιταλικές επιχειρήσεις, ιδίως στον τομέα των τροφίμων και των ποτών, οδηγώντας ενδεχομένως σε απώλειες έως και 100 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το Italianfoodnet. Μπορείτε να βρείτε μια πιο λεπτομερή ανάλυση της αγοράς ελαιολάδου σε άλλα άρθρα μας.

Αντίστοιχα, με βάση τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελλήνων Εξαγωγέων - ΣΕΒΕ, οι κορυφαίες εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ είναι οι επιτραπέζιες ελιές και το ελαιόλαδο, με 269 εκατ. ευρώ συνολικά (οι ελιές αντιστοιχούν σε 201,6 εκατ. ευρώ και το ελαιόλαδο σε 67,97 εκατ. ευρώ), ενώ ακολουθούν η φέτα με 61,8 εκατ. ευρώ, τα ροδάκινα με σχεδόν 47 εκατ. ευρώ και τα ακτινίδια με 31 εκατ. ευρώ. Όλα αυτά τα προϊόντα θα επηρεαστούν από τους νέους δασμούς. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να καταλήξει σε συμφωνία με τον πρόεδρο Τραμπ προκειμένου να εξαιρεθούν (τουλάχιστον) η φέτα και το ελαιόλαδο.

Τέλος, η Ισπανία φαίνεται να δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα, με τις εξαγωγές ζωικών προϊόντων, φυτικών λιπών και ελαίων να φτάνουν τα 1,3 δισ. ευρώ προς τις ΗΠΑ, ενώ οι εξαγωγές λαχανικών, φρούτων, ξηρών καρπών, ποτών και ξυδιού αποτιμώνται σε 872,22 εκατ. ευρώ το 2024, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων COMTRADE των Ηνωμένων Εθνών για το διεθνές εμπόριο. Το ελαιόλαδο αναμένεται να είναι το προϊόν που θα δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα, καθώς σήμερα εξάγονταιστις ΗΠΑ περισσότεροι από 166.859 τόνοι παρθένου και εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου, που ξεπερνούν τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2023/24.

Πέρα από τα γεωργικά προϊόντα, οι μεγάλοι κατασκευαστές γεωργικών μηχανημάτων της ΕΕ θα αντιμετωπίσουν επίσης προκλήσεις. Με βάση την έκθεση της Επιτροπής της ΕΕ, η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία αντιπροσωπεύουν μαζί το 59% του ευρωπαϊκού τζίρου στον τομέα των γεωργικών μηχανημάτων, το 40% των κατασκευαστικών εταιρειών και το 50% του εργατικού δυναμικού του τομέα. Εφόσον λογικά οι Αμερικανοί αγρότες θα στραφούν σε εγχώριες λύσεις, οι εξαγωγές μηχανημάτων από την θα μπορούσαν να υποστούν σημαντική μείωση.

Εναλλακτικές λύσεις, νέες αγορές και εμπορικές ευκαιρίες - Πώς η ΕΕ μπορεί να προστατεύσει τα προϊόντα της

Καθώς οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ συνεχίζονται, οι Ευρωπαίοι παραγωγοί θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να βρουν νέες αγορές για τις εξαγωγές των προϊόντων τους. Η εμπορική συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Mercosur, αν και αμφιλεγόμενη, θα μπορούσε να προσφέρει εναλλακτικές αγορές για τα ευρωπαϊκά γεωργικά προϊόντα. Όπως επισήμανε ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Christophe Hansen: «Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες στοχοποιούσαν τέτοια προϊόντα [κρασιά, οινοπνευματώδη ποτά και γαλακτοκομικά], χάρη σε μια συμφωνία σαν αυτή μεταξύ ΕΕ-Mercosur θα είχαμε εναλλακτικούς τρόπους πώλησης των προϊόντων μας, εξασφαλίζοντας σταθερότητα [για τους αγρότες μας]», αναφέρει το Euronews.

Οι ασιατικές αγορές, ιδίως η Κίνα και η Νοτιοανατολική Ασία, αντιπροσωπεύουν σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης για τα ευρωπαϊκά premium προϊόντα διατροφής. Μια μελέτη του Κοινού Κέντρου Ερευνών από τον Φεβρουάριο του 2024 προβλέπει ότι οι επερχόμενες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, η Νέα Ζηλανδία και η Ινδία θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εξαγωγές αγροτικών τροφίμων της ΕΕ έως και 38% και τις εισαγωγές έως και 14,5% έως το 2032. Επιπλέον, οι αναπτυσσόμενες αγορές της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημαντικούς αγοραστές για τα ευρωπαϊκά προϊόντα.

Ενίσχυση του εμπορίου εντός ΕΕ και στρατηγικές για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής επισιτιστικής ασφάλειας

Η ενίσχυση του εμπορίου εντός της ίδιας της ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στην αποτροπή μεγάλων διαταραχών λόγω εξωτερικού εμπορίου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει έμφαση στο δίκαιο εμπόριο και δεσμεύεται για «εμβάθυνση της αμοιβαιότητας στις εμπορικές συμφωνίες, διασφάλιση ότι τα εισαγόμενα προϊόντα πληρούν τα ίδια υψηλά πρότυπα παραγωγής της ΕΕ και επίσης ενίσχυση των ελέγχων στις εισαγωγές», γεγονός που θα μπορούσε να ενισχύσει τον δίκαιο ανταγωνισμό για τους ευρωπαίους παραγωγούς εντός της αγοράς.

Η επισήμανση της χώρας προέλευσης για τα γεωργικά προϊόντα και η εντατικοποίηση των πολιτικών προώθησης των ευρωπαϊκών θα δώσουν στους ευρωπαίους καταναλωτές τη δυνατότητα να κάνουν συνειδητές επιλογές, στηρίζοντας παράλληλα τους αγρότες της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τη ζήτηση για τοπικά προϊόντα και να μειώσει την εξάρτηση από τις εισαγωγές από χώρες εκτός της ΕΕ.

Διαφοροποίηση των πηγών πρωτεΐνης

Η μακροχρόνια εξάρτηση της ΕΕ από εισαγόμενα προϊόντα, όπως ζωοτροφές, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα τρωτά σημεία της επισιτιστικής της ασφάλειας. Για την αντιμετώπισή της, η Επιτροπή αναπτύσσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τις ζωοτροφές με δύο κύριους στόχους: την προώθηση της εγχώριας παραγωγής και τη διαφοροποίηση των χωρών εισαγωγής.

Με βάση την έκθεση New Land Dividend, που συντάχθηκε από την Green Alliance, οι εναλλακτικές πρωτεΐνες (καλλιέργειες όπως η σόγια, άλλοι ελαιούχοι σπόροι και τα όσπρια) προσφέρουν πολλά υποσχόμενες ευκαιρίες. Μια πρόσφατη έκθεση διαπίστωσε ότι η στροφή προς plant-based τρόφιμα και προϊόντα ζύμωσης θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά την αυτάρκεια της Ευρώπηςκαι να προσφέρει ευκαιρίες στους αγρότες να επωφεληθούν από τη μετάβαση σε πιο εξειδικευμένες πρακτικές, όπως η βιολογική γεωργία. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στο 21% των γεωργικών εκτάσεων σε δέκα ευρωπαϊκές χώρες να χρησιμοποιηθούν για αναγεννητική γεωργία.

Ανάπτυξη ευρωπαϊκών εναλλακτικών λύσεων

Για να μειώσει την εξάρτηση από τον αμερικανικό εξοπλισμό, η ΕΕ θα μπορούσε να επενδύσει στην ανάπτυξη του δικού της τομέα γεωργικών μηχανημάτων. Η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία διαθέτουν ήδη ηγετική θέση στον τομέα, με τις τρεις αυτές χώρες να αντιπροσωπεύουν το 59% του ευρωπαϊκού τζίρου σε γεωργικά μηχανήματα, σύμφωνα με την ανάλυση της EuroDev.

Η στήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης στη γεωργική τεχνολογία, καθώς και η προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαίων κατασκευαστών, θα μπορούσαν να συμβάλουν στη δημιουργία ανταγωνιστικών εναλλακτικών λύσεων έναντι του αμερικανικού εξοπλισμού. Αυτό όχι μόνο θα μείωνε την εξάρτηση από τις εισαγωγές, αλλά θα δημιουργούσε επίσης θέσεις εργασίας και οικονομικές ευκαιρίες εντός της ΕΕ.

Εναλλακτικές λύσεις για προϊόντα που δεν μπορούν να καλλιεργηθούν στην Ευρώπη

Η συνεργασία με άλλους μεγάλους παραγωγούς, όπως η Βραζιλία και η Ουκρανία για το καλαμπόκι, μπορεί να συμβάλει στην αντιστάθμιση πιθανών ελλείψεων από τις εισαγωγές των ΗΠΑ. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι εναλλακτικές πηγές μπορεί να συνοδεύονται από υψηλότερο κόστος- για παράδειγμα, το καλαμπόκι της Βραζιλίας και της Ουκρανίας τιμολογείται σήμερα κατά 6-7 δολάρια ανά τόνο υψηλότερα από το καλαμπόκι των ΗΠΑ, με βάση ένα πρόσφατο άρθρο του Reuters. Επιπλέον, η διερεύνηση υποκατάστατων και η προώθηση διατροφικών αλλαγών προς τα τοπικά διαθέσιμα προϊόντα μπορεί να μειώσει την εξάρτηση από τα εισαγόμενα αγαθά.

Συστάσεις για τους παραγωγούς - Βραχυπρόθεσμες στρατηγικές προσαρμογής

Διαφοροποίηση της προσφοράς προϊόντων: Οι αγρότες και οι παραγωγοί τροφίμων θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο διαφοροποίησης των προϊόντων τους για να μειώσουν την εξάρτηση από είδη που αποτελούν στόχο των αμερικανικών δασμών.
Εξερεύνηση νέων αγορών: Αναζητήστε νέες ευκαιρίες σε αναπτυσσόμενες αγορές εντός ή εκτός της ίδιας της ΕΕ.
Βελτιστοποίηση της χρήσης εισροών: Εφαρμόστε τεχνικές γεωργίας ακριβείας για να μειώσετε την εξάρτηση από εισαγόμενες εισροές όπως τα λιπάσματα και να βελτιώσετε τη συνολική αποδοτικότητα.
Σχηματισμός συνεταιρισμών: Ενταχθείτε σε συνεταιρισμούς ή ιδρύστε συνεταιρισμούς για να ενισχύσετε τη διαπραγματευτική σας δύναμη, να μοιραστείτε τους πόρους και να μειώσετε το κόστος στο δύσκολο εμπορικό περιβάλλον.

Μακροπρόθεσμη ανάπτυξη ανθεκτικότητας

Επενδύστε σε βιώσιμες πρακτικές: Εφαρμόστε μεθόδους αναγεννητικής γεωργίας και βιολογικής καλλιέργειας που μειώνουν την εξάρτηση από εξωτερικές εισροές και ενισχύουν μακροπρόθεσμα την υγεία του εδάφους.
Χρησιμοποιείστε τις νέες τεχνολογίες: Ενσωματώστε ψηφιακά γεωργικά εργαλεία, αυτοματισμούς και αναλύσεις δεδομένων για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και τη μείωση του κόστους.
Καλλιέργεια εναλλακτικών προϊόντων: Εξετάστε τη μετάβαση ή την ενσωμάτωση της παραγωγής ειδών με μεγάλη περιεκτικότητα σε πρωτεϊνες φυτικής προέλευσης υψηλής βιολογικής αξίας. Τέτοιες καλλιέργειες απαιτούν λιγότερη γη και λιγότερες εισροές.
Συμμετοχή στις πολιτικές αποφάσεις: Συνεργαστείτε με οργανισμούς που συμμετέχουν ενεργά σε δράσεις που προστατεύουν τα συμφέροντα των παραγωγών στο διεθνές εμπόριο.

Συμπεράσματα

Οι τρέχουσες εμπορικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ αποτελούν σημαντική πρόκληση για τον αγροδιατροφικό τομέα της Ευρώπης, αλλά δημιουργούν επίσης ευκαιρίες για καινοτομία και ανασχηματισμό. Εφαρμόζοντας όσα αναφέρθηκαν παραπάνω η ΕΕ μπορεί να ενισχύσει την επισιτιστική της ασφάλεια και να μειώσει την εξάρτηση της από εισαγώμενα προϊόντα.

Ορισμένες χώρες και τομείς θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες προκλήσεις από άλλες, ωστόσο η συλλογικότητα που διέπει την ΕΕ, σίγουρα θα συμβάλλει στον περιορισμό των επιπτώσεων και στη δημιουργία ενός πιο ανθεκτικού συστήματος τροφίμων. Το όραμα της ΕΕ για τη γεωργία και τα τρόφιμα παρέχει ένα ασφαλές πλαίσιο για τους παραγωγούς, δίνοντας έμφαση στην ανταγωνιστικότητα, τη βιωσιμότητα και τη δίκαιη μεταχείριση.

Για μεμονωμένους παραγωγούς και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, ένας συνδυασμός βραχυπρόθεσμων στρατηγικών προσαρμογής και μακροπρόθεσμης ανάπτυξης ανθεκτικότητας θα είναι απαραίτητος για την αντιμετώπιση του αβέβαιου εμπορικού πλαισίου. Με τη λήψη προληπτικών μέτρων τώρα, ο αγροδιατροφικός τομέας της Ευρώπης μπορεί να βγει ισχυρότερος και πιο αυτάρκης από τις τρέχουσες προκλήσεις, εξασφαλίζοντας την επισιτιστική ασφάλεια για τις επόμενες γενιές.