Τα απόβλητα συχνά θεωρούνται ως κάτι άχρηστο ή ανεπιθύμητο. Για το λόγο αυτό συνήθως τα απορρίπτουμε στους κάδους χωρίς δεύτερη σκέψη. Αν λάβουμε υπόψη τη νομοτέλεια της φύσης θα διαπιστώσουμε ότι τίποτα δεν χαρακτηρίζεται ως απόβλητο- τα πάντα έχουν δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης ή μετατροπής σε κάτι ωφέλιμο. Σε αντίθεση με τα παρθένα τοπία που συναντάει κάποιος στις ζούγκλες, τις ερήμους και τους ωκεανούς όπου τα απόβλητα είναι σχεδόν ανύπαρκτα, η ανθρώπινη κοινωνία παράγει τεράστιες ποσότητες αποβλήτων. Στην πραγματικότητα, από τα 8,4 εκατομμύρια είδη στη Γη, οι άνθρωποι είναι οι μοναδικοί ‘’δημιουργοί’’ αποβλήτων. Τα οικιακά απόβλητα (που προέρχονται από το νοικοκυριό) περιλαμβάνουν πολλά αντικείμενα: από τα πλεονάζοντα τρόφιμα και τα υπολείμματα φαγητού που δεν καταναλώθηκαν μέχρι τις φλούδες φρούτων και λαχανικών, χάρτινες συσκευασίες και υφάσματα.
Τα υπολείμματα από τους κήπους ή τις γεωργικές εκμεταλλεύσεις περιλαμβάνουν πεσμένα φύλλα, λουλούδια, φρούτα, υπολείμματα καλλιεργειών και ζωικά υποπροϊόντα όπως κοπριά και ούρα. Η οργανική ύλη που προέρχεται από φυτά ή ζώα αποτελεί τον πυρήνα αυτών των αποβλήτων.
Η κομποστοποίηση είναι μια διαδικασία αποσύνθεσης οργανικών υλικών που δημιουργεί ένα προϊόν πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, γνωστό και ως κομπόστ. Πρόκειται για μια φυσική διεργασία που πραγματοποιείται μέσω της δράσης των μικροβίων, τα οποία επενεργούν όταν η οργανική ύλη είναι πλούσια σε άζωτο και άνθρακα και στο περιβάλλον επικρατούν οι βέλτιστες συνθήκες, υγρασίας, αερισμού και θερμοκρασίας.
Γιατί να κομποστοποιήσετε τα οργανικά απόβλητα;
Οι λόγοι είναι πολλαπλοί. Αλλάζοντας τη συνήθη διαδρομή των οργανικών αποβλήτων που κατά κανονά καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, μετριάζουμε τη ρύπανση και μειώνουμε τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Επιπλέον, η κομποστοποίηση εμπλουτίζει την ποιότητα του εδάφους, βελτιώνει την συγκράτηση του νερού (από το έδαφος) και ευνοεί την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Παράλληλα περιορίζει την εξάρτηση από χημικά λιπάσματα προσφ’εροντας στα φυτά πολύτιμα θρεπτικά. Στην ουσία, η κομποστοποίηση ενσωματώνει μια φιλική προς το περιβάλλον, οικονομικά αποδοτική προσέγγιση στη διαχείριση των αποβλήτων που συμφωνεί με τις αρχές της βιωσιμότητας.
Ποιος όμως μπορεί να κάνει κομποστοποίηση και πώς;
Η απάντηση βρίσκεται στην ίδια τη φύση: μια πλειάδα μικροβίων, σκουληκιών, βακτηρίων και μυκήτων πρωταγωνιστούν στη διαδικασία της κομποστοποίησης. Ωστόσο, ο άνθρωπος μπορεί να παρέμβει για να επιταχύνει την κομποστοποίηση, αξιοποιώντας συγκεκριμένα μικρόβια και δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον.
Σε τι χρησιμεύουν τα μικρόβια του γένους Lactobacillus; - Πώς μπορούμε να τα παράξουμε και να χρησιμοποιήσουμε κατά τη διαδικασία της κομποστοποίησης
Αυτή η μέθοδος περιλαμβάνει την καλλιέργεια μικροβίων του γένους Lactobacillus από την ατμόσφαιρα χρησιμοποιώντας νερό ρυζιού για την παραγωγή ορού Lactobacillus, ενός βασικού συστατικού για την εκκίνηση της κομποστοποίησης. Η παρασκευή του δικού σας ορού Lactobacillus περιλαμβάνει μια απλή αλλά αποτελεσματική διαδικασία. Το νερό χρησιμεύει ως μέσο για τη σύλληψη των ευεργετικών μικροβίων, δημιουργώντας έναν ισχυρό ορό κατά τη ζύμωση. Αυτός ο ορός είναι χρήσιμος κατά την κομποστοποίηση αλλά και σε άλλες εφαρμογές, από την απολύμανση επιφανειών έως τη βελτίωση της υγείας του πεπτικού συστήματος στα ζώα. Ομοίως, η δημιουργία ενός υγρού που λειτουργεί ως καταλύτης της κομποστοποίησης περιλαμβάνει την ανάμειξη του ορού Lactobacillus με φυσικά σάκχαρα και οργανικά μέσα. Αυτός ο σπιτικός ενεργοποιητής δίνει ώθηση στη διαδικασία κομποστοποίησης, εξασφαλίζοντας ένα ισχυρό μείγμα αναερόβιων και αερόβιων μικροβίων για τη βέλτιστη αποσύνθεση της οργανικής ύλης.
Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις όσον αφορά τις τεχνικές κομποστοποίησης, από την παραδοσιακή θερμή κομποστοποίηση έως την ιαπωνικής έμπνευσης μέθοδο Bokashi. Κάθε μέθοδος προσφέρει διακριτά πλεονεκτήματα, με ορισμένες να εστιάζουν στην ταχεία αποσύνθεση μέσω της παραγωγής θερμότητας, ενώ άλλες να δίνουν έμφαση στη ζύμωση.
Η κομποστοποίηση ξεκινά με την προσεκτική επιλογή των υλικών. Πράσινα και καφέ οργανικά υλικά που αντιπροσωπεύουν πηγές αζώτου και άνθρακα τοποθετούνται σε στρώσεις για να επιτευχθεί η βέλτιστη ισορροπία. Ωστόσο, ορισμένα στοιχεία όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα έλαια πρέπει να αποφεύγονται για να μην αναδύονται δυσάρεστες οσμές και η προσέλκυση παρασίτων. Κατά το πρώτο στάδιο, τα οικιακά απόβλητα τοποθετούνται σε σφραγισμένα δοχεία που ευνοούν την ανάπτυξη ωφέλιμων μικροβίων και ελαχιστοποιούν τις επιμολύνσεις. Τότε ξεκινά η διαδικασία της ζύμωσης. Στη συνέχεια, τα απόβλητα που έχουν υποστεί ζύμωση ενσωματώνονται σε μεγαλύτερους κάδους κομποστοποίησης για αερόβια αποσύνθεση, τελικό προϊόν της οποίας είναι το πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά κομπόστ, έτοιμο για χρήση.
Γιατί το κομπόστ είναι σημαντικό;
Η εφαρμογή του κομπόστ είναι ιδιαίτερα σημαντική αφού εμπλουτίζει το χώμα με θρεπτικά, βελτιώνει την υγεία του και προάγει την βλαστική ανάπτυξη και παραγωγικότητα των φυτών. Τα άτομα μπορούν να τηρούν επιμελώς τις αρχές της κομποστοποίησης, να προωθούν βιώσιμες πρακτικές, να μειώνουν τα απόβλητα και ταυτόχρονα να διαμορφώνουν υγιέστερα οικοσυστήματα.
Εν κατακλείδι, η κομποστοποίηση αναδεικνύεται ως ένα ισχυρό εργαλείο της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Αξιοποιώντας τις φυσικές διαδικασίες αποσύνθεσης, μετριάζουμε τα απόβλητα και καλλιεργούμε γόνιμα εδάφη από τα οποία θα λάβουμε πλούσιες σοδειές. Η μέθοδος που μοιραστήκαμε στο παρόν άρθρο αποτελεί ένα από τα πολλά παραδείγματα μιας ολιστικής οικολογικής προσέγγισης, που γεφυρώνει την παραδοσιακή σοφία με τις σύγχρονες τεχνικές για να προωθήσει ένα πιο πράσινο μέλλον.