Η φροντίδα των Κωνοφόρων κήπου – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Χορηγούμενο άρθρο από την εταιρία STIHL

Τα κωνοφόρα δέντρα αποτελούν πιθανότατα μια από τις πλέον αγαπημένες επιλογές στη διαμόρφωση ενός εξωτερικού χώρου, και όχι άδικα. Τα είδη αυτά χρησιμοποιούνται ευρέως ως καλλωπιστικά λόγω των σχετικά μικρών απαιτήσεών τους και παράλληλα λόγω της ιδιαιτερότητας της κόμης τους, η οποία τα καθιστά ιδανικά για διαμόρφωση σε ποικίλους σχηματισμούς, με πιο συνηθισμένο αυτό του φυτοφράχτη. 

Τα είδη των κωνοφόρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καλλωπιστικά στη χώρα μας είναι ποικίλα, ωστόσο δεν είναι όλα κατάλληλα για τους ίδιους σκοπούς. 

Στην αγορά θα συναντήσουμε κωνοφόρα κατάλληλα για δημιουργία πράσινου «φόντου» ως διαμόρφωση φραχτών, για οριοθέτηση ή και παρεμποδιση του ανέμου και της σκόνης, καθώς και για ακουστική μόνωση. Παρακάτω θα δούμε ορισμένα από τα πλέον διαδεδομένα αειθαλή κωνοφόρα που χρησιμοποιούνται ευρέως σε κήπους και πλατείες της χώρας μας.

Είδη Κωνοφόρων 

Τούγια

Φυτό κατάλληλο για

• Ψηλούς και πυκνούς φράχτες (αρκεί να μην επιλέξουμε νάνες ποικιλίες)
• Μεμονωμένη φύτευση στον κήπο 
• Φύτευση σε φυτοδοχεία

Χαρακτηριστικά

Η τούγια (Thuja orientalis) είναι ένα αειθαλές καλλωπιστικό κωνοφόρο φυτό μέλος της οικογένειας Cupressaceae. Σε πολλά είδη το ύψος του φυτού μπορεί να φτάσει τα 18 μέτρα, ωστόσο οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται στη χώρα μας παρουσιάζουν μέτρια ανάπτυξη και συναντώνται κυρίως σαν θάμνοι ή μικρά δέντρα. Πιο συγκεκριμένα τα είδη που προτιμώνται στην Ελλάδα είναι τα :

•  Thuja occidentalis (ή T. pyramidalis πυραμιδοειδής τούγια) και 
• Thuja orientalis (σφαιρική τούγια)

Η τούγια ανθίζει, ωστόσο τα άνθη της είναι πολύ μικρά. Ως κωνοφόρο, τα σπέρματα του φυτού φυλάσσονται μέσα σε μικρούς ωοειδείς κίτρινους κώνους.

Πού να τη φυτέψετε

Το φυτό αντέχει σε αρκετά μεγάλο εύρος θερμοκρασίας απο -25 ℃ εως +32 ℃, ωστόσο σε υψηλότερες θερμοκρασίες αρχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα.

Ως προς το έδαφος, το φυτό δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις, αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε όλους τους τύπους των εδαφών, ακόμα και σε σχετικά άγονα εδάφη. Προτιμά τις πιο ψυχρές περιοχές της Ελλάδας, ωστόσο ευδοκιμεί και σε παραθαλάσσιες. 

Λέιλαντ

Πολύ δημοφιλές φυτό κατάλληλο για:

• Φύτευση Μεμονωμένα σε κήπο
• Φύτευση σε Γλάστρα
• Πρασιές πολυκατοικιών
• Πυκνούς και ψηλούς φράχτες

Χαρακτηριστικά: 

Το λέιλαντ (Cupressocyparis leylandii) αποτελεί ένα από τα πλέον διαδεδομένα καλλωπιστικά κωνοφόρα στη χώρα μας. Είναι ένα αειθαλές κωνοφόρο ταχείας ανάπτυξης που σχηματίζει έντονη πυκνή κόμη σε μορφή πυραμίδας. Αργά την άνοιξη ή στις αρχές καλοκαιριού (Μάιο- Ιούνιο) το φυτό ανθίζει, ωστόσο τα άνθη του είναι μικρά. 

Πού να το φυτέψετε

Το φυτό αντέχει σε αρκετά μεγάλο εύρος θερμοκρασίας απο -25 ℃ εως +28 ℃ ωστόσο σε υψηλότερες θερμοκρασίες αρχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα. Ως προς το έδαφος, δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις, αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε όλους τους τύπους των εδαφών, ακόμα και σε άγονα και σκληρά χώματα, αρκεί να προσφέρουν επαρκή αποστράγγιση. 

Λεμονοκυπάρισσο (Gold Crest)

Φυτό κατάλληλο για:

• Φύτευση μεμονωμένα σε κήπο
• Φράχτες
• Γλάστρα

Το λεμονοκυπάρισσο (Cupressus Macrocarpa gold crest) είναι άλλο ένα αειθαλές κωνοφόρο της οικογένειας των κυπαρισσιών Cupressus. Το όνομα που του έχει αποδοθεί οφείλεται στο άρωμα λεμονιού που αναδύουν τα φύλλα του κατά την τριβή. Αποτελεί αρκετά συχνά το προτιμώμενο καλλωπιστικό δέντρο στη χώρα μας, καθώς διαθέτει ένα εντυπωσιακότατο φύλλωμα. Ανθίζει και αυτό προς τα τέλη της άνοιξης, ωστόσο και εδώ τα άνθη του είναι πολύ μικρά. Ανάλογα με την ποικιλία, το μέρος φύτευσης και τις καλλιεργητικές φροντίδες, μπορεί να φτάσει στη χώρα μας σε μέγιστο ύψος 12-15 μέτρων ή και περισσότερο.

Πού να το φυτέψετε

Δε συνιστάται για φύτευση στις νότιες περιοχές της Ελλάδας καθώς είναι πιθανό να αντιμετωπίσει προβλήματα σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. 

Αριζόνικα ή Αριζόνα

Φυτό κατάλληλο για:

• Φύτευση μεμονωμένα σε κήπο
• Φράχτες (κατάλληλο και για ανεμοφράκτες)

Η αριζόνικα ή αριζόνα (Cupressus arizonica) είναι κωνοφόρο αειθαλές με καταγωγή από την Αμερική, που χαρακτηρίζεται από αρκετά γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης.  Το σχήμα της είναι στενό κωνικό και μπορεί να φτάσει στη χώρα μας σε τελικό ύψος 10-15 m ή και περισσότερο. Είναι από τα πλέον ανθεκτικά φυτά και χρησιμοποιείται ευρέως στη δημιουργία ψηλών φρακτών αλλά και ανεμοφρακτών, καθώς το πυκνό της φύλλωμα  εμποδίζει αισθητά τη διέλευση του ανέμου. 

Πού να τη φυτέψετε

Η αριζόνικα αντέχει ακόμα σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες που αγγίζουν τους -25 ℃. Παρουσιάζει καλή αντοχή και σε  υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι εφόσον αυτές δεν ξεπερνούν τους 30℃. Δεν έχει ιδιαίτερες εδαφικές απαιτήσεις. Αναπτύσσεται ικανοποιητικά σε ποικίλα εδάφη, ακόμη και σε άγονα, εφόσον παρουσιάζουν επαρκή αποστράγγιση. 

Ρυθμός Ανάπτυξης- Ποιο κερδίζει;

Επειδή αρκετοί άνθρωποι ρωτάνε για το ρυθμό ανάπτυξης αυτών των φυτών, σίγουρα ο πρωταθλητής είναι το λέιλαντ. Περίπου 1-2 χρόνια μετά τη φύτευσή του, το λέιλαντ αρχίζει να αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς που μπορεί να φτάσουν και τα 120 με 140 εκατοστά το χρόνο σε ύψος, δεδομένου ότι οι συνθήκες είναι βέβαια ιδανικές. Τα υπόλοιπα προαναφερθέντα είδη όμως δεν πάνε πίσω, καθώς και η Αριζόνα υπό ευνοϊκές συνθήκες μπορεί να αυξάνεται περιπου 100 με 120 εκατοστά το χρόνο σε ύψος. Τα Goldcrest και η πυραμιδοειδής τούγια μπορούν υπό ευνοϊκές συνθήκες να αυξάνονται έως και 60 εκατοστά το χρόνο σε ύψος. Παρόλα αυτά, τον πρώτο χρόνο φύτευσης των κωνοφόρων, και δεδομένου ότι βρίσκονται σε νεαρή ηλικία, προσπαθούν να αναπτύξουν το ριζικό τους σύστημα, με αποτελεσμα να μην παρατηρείται αξιοσημείωτη ανάπτυξη σε ύψος και οι ιδιοκτήτες των κήπων να απογοητεύονται. Τα επόμενα χρόνια όμως, και καθώς ωριμάζουν, η ανάπτυξή τους μπορεί να είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Ακόμα για την τούγια, έχει καταγραφεί αύξηση έως και 2 μέτρα σε ύψος το χρόνο αλλά από το δέκατο έτος και μετά. Σε κάθε περίπτωση, αν θέλουμε άμεσα να κατασκευάσουμε έναν πυκνό φυτοφράχτη, χρειάζεται να αγοράσουμε ψηλά δέντρα (2,20 μέτρα και άνω), και να τα φυτέψουμε σε αποστάσεις 1 μέτρο από οποιαδήποτε μάντρα και τουλάχιστον 1 με 1,2 μέτρα απόσταση δέντρο από δέντρο. 

Η Φροντίδα των κωνοφόρων

Προετοιμασία εδάφους για φύτευση κωνοφόρου

Πριν από την εγκατάσταση ενός δέντρου στον κήπο, είναι ορισμένες φορές απαραίτητη μια σωστή προετοιμασία του εδάφους. Η προετοιμασία αυτή περιλαμβάνει ένα καθάρισμα τη περιοχής που πραγματοποιείται συνήθως με ένα καλό όργωμα του εδάφους γύρω από τη θέση φύτευσης με ειδικά εργαλεία. Το όργωμα αυτό έχει στόχο να απομακρύνει τα ζιζάνια (που ανταγωνίζονται τα νεαρά δέντρα σε νερό και θρεπτικά συστατικά), να απομακρύνει πέτρες και ξένα σώματα από το έδαφος, ενώ παράλληλα στόχο έχει να μαλακώσει το έδαφος, καθιστώντας το κατάλληλο να υποδεχτεί το νεαρό δενδρύλλιο. 

Στη συνέχεια, θα πρέπει να ανοιχτούν οι λάκκοι φύτευσης. Οι λάκκοι έχουν  διαφορετικές διαστάσεις ανάλογα με τα δέντρα που θα φυτέψουμε. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα καλλωπιστικά κωνοφόρα παραλαμβάνονται από το φυτώριο σε γλάστρες, γι αυτό ένας γενικός κανόνας είναι να ανοίγονται λάκκοι φύτευσης σε διάμετρο και βάθος 20 έως και 50 cm παραπάνω από το μέγεθος της γλάστρας.

Πώς και πότε φυτεύουμε  κωνοφόρα

Η μεταφύτευση των καλλωπιστικών κωνοφόρων γίνεται συνήθως το φθινόπωρο ή ακόμη και στις αρχές του χειμώνα στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Τα φυτά παραλαμβάνονται από φυτώρια σε γλάστρες και μεταφυτεύονται στις κατάλληλες θέσεις αφού έχει προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία στο έδαφος. Τα καλλωπιστικά κωνοφόρα φυτεύονται με τη μπάλα χώματος, όπως παραλαμβάνονται από το φυτώριο. Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά αν το έδαφός μας είναι ιδιαιτέρως άγονο, καλό θα ήταν πριν τη φύτευση να ανακατέψουμε το χώμα στο λάκκο με καλά χωνεμένη κοπριά, κομπόστ ή συνθετικό λίπασμα που είναι ειδικό για κωνοφόρα. Στη συνέχεια, πιάνουμε το δέντρο από τον κορμό και χτυπάμε ελαφρά τη γλάστρα, έτσι ώστε να πέσει στο έδαφος και να μείνει το δέντρο μόνο με τη μπάλα χώματος. Αυτή η διαδικασία απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή αφού δεν πρέπει επ ουδενί να τραυματιστούν οι ρίζες του φυτού ή να σπάσει η μπάλα χώματος. Γι αυτό το λόγο, δεν τραβάμε βίαια το φυτό για να βγει, ούτε κόβουμε τις ρίζες που πιθανόν έχουν μπλεχτεί στην κάτω επιφάνειά του. Είναι πολύ σημαντικό το φυτό να τοποθετηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ίσιος ο κορμός του και σε τέτοιο βάθος ώστε να καλύπτεται η μπάλα χώματος με την οποία φυτεύεται. Σε αρκετές περιπτώσεις, είναι πιθανό να χρειάζεται μια μικρή υποστήριξη του δέντρου στα πρώτα στάδια της μεταφύτευσης. Για το λόγο αυτό, τοποθετούμε δίπλα στον κορμό του δέντρου ένα πάσσαλο στήριξης και στερεώνουμε το δέντρο ελαφρά σε δύο τρία σημεία.

Σε περίπτωση που επιθυμούμε να φυτεύσουμε πάνω από ένα κωνοφόρο στον ίδιο χώρο, θα πρέπει να τηρηθούν οι κατάλληλες αποστάσεις. Οι αποστάσεις φύτευσης μπορεί να είναι πολύ διαφορετικές ανάλογα με το είδος του κωνοφόρου, τις κλιματικές συνθήκες και το έδαφος της περιοχής, και βέβαια από το σκοπό για τον οποίο φυτεύεται αλλά και το σχήμα διαμόρφωσης του δέντρου. Σε γενικές γραμμές, οι κατάλληλες αποστάσεις φύτευσης είναι αυτές στις οποίες συναντάται το κάθε είδος στη φύση. Έτσι, αν θέλουμε να φυτέψουμε δύο τρία κωνοφόρα, καλό θα ήταν να κρατήσουμε τουλάχιστον 2-3 μέτρα απόσταση μεταξύ τους, ώστε να μπορέσουν να αναπτυχθούν σωστά. 

Παρόλα αυτά, σε περίπτωση που επιθυμούμε να δημιουργήσουμε φράχτες, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το είδος του δέντρου και η ταχύτητα της ανάπτυξής του. Μια αραιή φύτευση θα έχει ως αποτέλεσμα πολύ αργή δημιουργία του φράχτη με αντιαισθητικά κενά μεταξύ των φυτών, ενώ από την άλλη οι πολύ κοντινές αποστάσεις δυσχεραίνουν την ανάπτυξη των φυτών, λόγω αλληλοσκίασης και ανταγωνισμού, οδηγώντας σε ξήρανση των κλάδων. 

Ορισμένα παραδείγματα φύτευσης διαφόρων ειδών:]Λειλαντ, Αριζόνικα και άλλα είδη με παρόμοια ανάπτυξη φυτεύονται σε τουλάχιστον 1 μέτρο απόσταση από σταθερό εμπόδιο (π.χ. μάντρα) και όταν θέλουμε να κάνουμε φράχτη σε 1 έως και 1,5 μέτρο απόσταση μεταξύ των φυτών 

Πότισμα Κωνοφόρων – Πόσο νερό χρειάζονται τα κωνοφόρα;

Τα κωνοφόρα δέντρα προέρχονται από δάση στα οποία οι θερμοκρασίες είναι χαμηλές. Γι αυτό το λόγο, για να μπορέσουν να επιβιώσουν στις συνθήκες ενός κήπου στην Ελλάδα, χρειάζονται τακτικό πότισμα το καλοκαίρι. Σε γενικές γραμμές, στη διάρκεια του χειμώνα όπου οι βροχές είναι συχνές, ποτίζουμε σε περίπτωση που δεν έχει βρέξει για παραπάνω από μία εβδομάδα και παρατηρούμε ότι το έδαφος είναι εντελώς ξηρό. Από την άλλη πλευρά, τους καλοκαιρινούς μήνες, οι ανάγκες σε νερό όπως είναι λογικό αυξάνονται. Τα φυτά χρειάζονται στην περίοδο αυτή πότισμα τουλάχιστον 2-3 φορές την εβδομάδα, ενώ σε εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες (καύσωνες) το πότισμα πιθανότατα θα είναι καθημερινό (κατά τις βραδινές ώρες). Τους μήνες αυτούς της έντονης ζέστης, είναι πιθανό τα κωνοφόρα μας να εκφράσουν την ανάγκη τους για νερό με ξηράνσεις του φυλλώματός τους. Θα πρέπει ωστόσο να είμαστε πολύ προσεκτικοί με την άρδευση. Είναι γεγονός πως τα φυτά έχουν αυξημένες απαιτήσεις σε νερό, αλλά από την άλλη, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βρεθούν σε πλημμυρικές συνθήκες καθώς κινδυνεύουν σοβαρά από ασθένειες, όπως η φυτόφθορα. Η παροχή νερού θα πρέπει να είναι τόση ώστε να ξεδιψάσει το φυτό. Επιπλέον, η διαβροχή του φυλλώματος εγκυμονεί κινδύνους. Η καλύτερη λύση στις περισσότερες περιπτώσεις είναι η εγκατάσταση ενός αυτόματου συστήματος άρδευσης. Παρόλο που στους περισσότερους κήπους συνηθίζουμε να ποτίζουμε με μικροεκτοξευτήρες, για τα συγκεκριμένα φυτά θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιήσουμε ένα σύστημα σταγόνων. Εκτός του ότι βοηθάει αισθητά στην εξοικονόμηση νερού και την άρδευση ακριβείας του δέντρου, προσφέρει και άλλο ένα σημαντικό πλεονέκτημα στα κωνοφόρα. Δεν επιτρέπει την επαφή του νερού άρδευσης με το φύλλωμα, γεγονός πολύ σημαντικό καθώς μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο επιμόλυνσης του φυτού με παθογόνα. 

Λίπανση κωνοφόρων

Γενικότερα, τα κωνοφόρα είδη προσαρμόζονται αρκετά εύκολα ακόμα και σε φτωχά εδάφη. Ωστόσο, καλό είναι να τα βοηθήσουμε και να προσθέσουμε ένα λίπασμα, βελτιώνοντας έτσι το ρυθμό ανάπτυξης και αύξησης σε ύψος και σε πλάτος. 

Γενικά, το πιο κατάλληλο λίπασμα για κωνοφόρα κήπου (λέιλαντ, αριζόνικα, τούγια και Gold Crest) περιέχει περισσότερο άζωτο από ότι φώσφορο και κάλιο (π.χ.18-8-8). Το άζωτο είναι το κρίσιμο στοιχείο για τα είδη αυτά. Τα λιπάσματα με άλλες αναλογίες είναι αποδεκτά, αλλά η ποσότητα του αζώτου πρέπει να είναι ίση ή μεγαλύτερη από το φώσφορο και το κάλιο, στις περισσότερες περιπτώσεις. Ακόμη, το λίπασμά μας καλό είναι να περιλαμβάνει επίσης ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, χαλκό, βόριο, μαγγάνιο και θείο). Μπορείτε να εφαρμόσετε το λίπασμα σε μορφή βραδείας αποδέσμευσης, που τις περισσότερες φορες είναι σε υδατοδιαλυτή μορφή. Η κατάλληλη εποχή για να εφαρμόσουμε το λίπασμα στα κωνοφόρα μας είναι οι αρχές της άνοιξης (Μάρτιος – Απρίλιος). Η εφαρμογή ενός λιπάσματος βραδείας αποδέσμευσης 6-8 μηνών στις αρχές της άνοιξης θα δώσει στα κωνοφόρα κήπου όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για όλη τη σεζόν. Μπορούμε επίσης να εφαρμόσουμε ένα υδατοδιαλυτό λίπασμα μία ή δύο φορές ξεκινώντας νωρίς την άνοιξη. Καλό είναι να μην εφαρμόζουμε λιπάσματα βραδείας αποδέσμευσης μέσα στο κατακαλόκαιρο, καθώς το φυτό μπορεί να αναπτυχθεί πολύ γρήγορα από τα τέλη Αυγούστου έως τις αρχές Οκτωβρίου. Έτσι, θα αναγκαστεί να σκληρύνει αρκετά (να δημιουργήσει επιπλέον φυτικούς ιστούς) για να προσαρμοστεί στο κρύο του χειμώνα. 

Επίσης, μπορούμε να αυξήσουμε τα διαθέσιμα θρεπτικά συστατικά του εδάφους με απλή προσθήκη κοπριάς ή κομπόστ. Όταν πρόκειται για χούμο ή κοπριά, μπορούμε να  αναμείξουμε 1 κιλό γύρω από κάθε ώριμο δέντρο, αλλά με προσοχή να μην έρθει σε άμεση επαφή ο κορμός τους. Το συνθετικό οργανικό λίπασμα από την άλλη εφαρμόζεται σε ποσότητα 200 γραμμάρια ανά τετραγωνικό μέτρο απευθείας στο χώμα με τον ίδιο τρόπο. Αν τα κωνοφόρα μας είναι σε γλάστρες, τότε μπορούμε να εφαρμόσουμε 5 έως 10 γραμμάρια ανά λίτρο χώματος από το συνθετικό οργανικό λίπασμα ή 1-2 χούφτες χούμο ή κοπριά ανά γλάστρα. Προτού προβείτε σε οποιαδήποτε ενέργεια, καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε έναν τοπικό γεωπόνο με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος.

Κλάδεμα κωνοφόρων – Πότε και πώς κλαδεύουμε τα κωνοφόρα

Πολλά από τα κωνοφόρα που επιλέγουμε για τον κήπο μας απαιτούν κλάδεμα όχι μόνο για αισθητικούς λόγους (διαμόρφωση σχήματος) αλλά και για λόγους διατήρησης της υγείας του δέντρου. Τα είδη αυτά παρόλο που επιλέγονται ως καλλωπιστικά, δεν παύουν να προέρχονται από δάση με χαμηλές θερμοκρασίες και να παρουσιάζουν ταχεία ανάπτυξη στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περίπτωση που αφήσουμε ένα τέτοιο δέντρο ακλάδευτο για καιρό δεν θα είναι έκπληξη να το δούμε να εξελίσσεται σε έναν πράσινο γίγαντα, αφού πολλές φορές τα δέντρα αυτά φτάνουν ή και ξεπερνούν τα 30 μέτρα ύψος. Κάτι τέτοιο φυσικά για να συμβεί απαιτεί πολλά χρόνια, ωστόσο καλό θα ήταν να ρυθμίσουμε την ανάπτυξή του από νωρίς, καθώς σε πολλά είδη η κοπή της κορυφής αναπτυγμένων κωνοφόρων, μπορεί να οδηγήσει σε ξήρανσή τους. Εκτός από τη ρύθμιση της ανάπτυξης του δέντρου, το κλάδεμα βοηθά στο σωστό αερισμό και στην αναζωογόνησή του. Ασθενικά, καχεκτικά ή ξεραμένα κλαδιά αφαιρούνται προωθώντας τη νέα βλάστηση. Επιπλέον, σε ένα ακλάδευτο κωνοφόρο, η κόμη αποκτά αντιαισθητικά κενά στο κέντρο της, λόγω αραίωσης της βλάστησης που προκύπτει από τη συνεχή καθ’ ύψος ανάπτυξη του δέντρου. Κάτι τέτοιο είναι ανεπιθύμητο, ιδίως όταν τα φυτά χρησιμοποιούνται ως φυσικοί φράχτες.

Τα περισσότερα από τα κωνοφόρα είναι εύκολο να διαμορφωθούν από τα πρώτα στάδιά τους, με χρήση απλών κλαδευτικών ψαλιδιών ή ηλεκτρικών θαμνοκοπτικών μηχανημάτων. Σε περιπτώσεις όμως ώριμων και ψηλών δέντρων, χρησιμοποιούνται κατά κόρον τηλεσκοπικά αλυσοπρίονα. Με τα τηλεσκοπικά αλυσοπρίονα της STIHL, το αραίωμα ψηλών θάμνων γίνεται πιο εύκολα και με περισσότερη ασφάλεια. Αυτά τα «αλυσοπρίονα σε κοντάρι» επιτρέπουν την κοπή ψηλών κλαδιών από το έδαφος. Μιας και δεν μιλάμε για οπωροφόρα δέντρα στα οποία μας ενδιαφέρει να διατηρήσουμε ένα επιθυμητό φορτίο, εδώ το κλάδεμα είναι πολύ πιο απλό. Ουσιαστικά απλά ρυθμίζουμε το μέγεθος και το σχήμα του δέντρου μειώνοντας το μήκος των κλάδων του περιφερειακά. 

Η προτιμότερη περίοδος κλαδέματος των κωνοφόρων είναι τέλη φθινοπώρου έως αρχές της άνοιξης, ενώ είναι πιθανό να χρειαστεί να επέμβουμε ελαφρά το καλοκαίρι ώστε να βελτιώσουμε το σχήμα τους, για να είναι έτοιμα για το χειμώνα. Σε περίοδο πολύ υψηλών θερμοκρασιών (Ιούλιος), όπου παρατηρούνται καύσωνες, καλό είναι να μην κλαδεύουμε τα κωνοφόρα μας, καθώς αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα. 

Όσον αφορά τους τρόπους κλαδέματος και τα σχήματα διαμόρφωσης, αυτά ποικίλουν ανάλογα με το είδος του κωνοφόρου, το λόγο της εγκατάστασής του και την αισθητική του ιδιοκτήτη. Για παράδειγμα, σε μεμονωμένα κωνοφόρα στον κήπο, μια κοινή πρακτική είναι η αφαίρεση κλάδων 20-30 εκατοστά από το έδαφος για ‘απογύμνωση’ του κορμού κοντά στο έδαφος. Κάτι τέτοιο, εκτός των άλλων προστατεύει το φύλλωμα από ασθένειες εδάφους. Τα κλαδιά κόβονται πάντα πολύ κοντά στον κορμό με προσοχή να μην τραυματιστεί ο δεύτερος. Επιπλέον, θα χρειαστεί πιθανότατα η αφαίρεση ορισμένων παχύτερων κλάδων στο εσωτερικό του φυτού. 

Τα δέντρα αυτά συχνά διαμορφώνονται σε περίτεχνα σχήματα, πολλά από τα οποία χαρακτηρίζονται ως έργα τέχνης. Ωστόσο κάτι τέτοιο απαιτεί μεγάλη προσοχή καθώς υπάρχει κίνδυνος πρόκλησης σοκ στο φυτό. Ένας γενικός κανόνας λέει να προσέχουμε ώστε να μένει μεγάλο ποσοστό πράσινων κλάδων μετά το κλάδεμα στα κωνοφόρα. Οι νέοι βλαστοί που υπάρχουν στο δέντρο δεν θα πρέπει να κλαδεύονται πάνω από 10 εκατοστά. Μπορούμε εύκολα να αναγνωρίσουμε τους νέους βλαστούς καθώς έχουν διαφορετικό, συνήθως πιο ανοιχτό χρωματισμό. Tα ηλεκτρικά Ψαλίδια μπορντούρας της εταιρίας STIHL μπορούν να μας βοηθήσουν να παρέχουμε σωστή περιποίηση και τέλειο σχήμα για τα κωνοφόρα μας. Μπορούμε να γλιτώσουμε χρόνο και κόπο στην περιποίηση φραχτών και άλλων θάμνων γύρω από το σπίτι μας, με τα αθόρυβα επαγγελματικά μηχανήματα από το πρόγραμμα των ηλεκτρικών μηχανημάτων STIHL. Τα ηλεκτρικά ψαλίδια μπορντούρας προσφέρονται ειδικά για την περιποίηση πυκνών φραχτών μεγάλου μήκους. Ακόμη, οι νέοι φραχτοκόπτες STIHL είναι περίπου σαν ψαλίδια μπορντούρας, συνδεδεμένα στον σωλήνα ενός χορτοκοπτικού STIHL. Τα μηχανήματα αυτά είναι κατάλληλα ειδικά για να “κουρέψετε” φράχτες με μεγάλο ύψος, μήκος ή πλάτος. Τέλος, τα ισχυρά ψαλίδια μπορντούρας STIHL είναι οι ιδανικοί βοηθοί στα μεγάλα κτήματα και στην περιποίηση αλσών και τοπίων. Τα μηχανήματα χωρίς καλώδιο προσφέρουν απεριόριστη ελευθερία κινήσεων κατά την εργασία, ενώ χάρη στη μεγάλη εφεδρική τους ισχύ είναι κατάλληλα και για πυκνούς φράχτες και θάμνους με χοντρά κλαδιά.

Είναι σαφές ότι δε χρειάζονται όλα τα είδη την ίδια συχνότητα και ένταση σε κλαδέματα. Άλλα είδη μπορούν να αναπτύσσονται με πολύ μεγάλους ρυθμούς και χρειάζονται συχνότερες επεμβάσεις, ενώ σε άλλα ο αργός ρυθμός ανάπτυξής τους επιτρέπει τις καθυστερήσεις στο κλάδεμα. Τις λιγότερες επεμβάσεις χρειάζεται το λεμονοκυπάρισσο, όπου κυρίως για διαμόρφωση σχήματος αφαιρούνται περιμετρικά κλάδοι. Από την άλλη, το λέιλαντ επιδέχεται βαρύ κλάδεμα χωρίς προβλήματα. Η Αριζόνικα αν δεν κλαδευτεί σωστά ή και καθόλου για χρόνια, θα καταλήξει σε ένα ανεξέλεγκτο μη διαχειρίσιμο δέντρο λόγω του έντονου ρυθμού ανάπτυξής της.

Ένας σημαντικός παράγοντας στο κλάδεμα των κωνοφόρων είναι η εφαρμογή βασικών μέτρων ατομικής προστασίας. Με τα γυαλιά ασφαλείας της STIHL, μπορούμε να προστατέψουμε τα μάτια μας κατά τη διάρκεια του κλαδέματος. Διαθέτουν προστατευτικά πλαϊνά, αντιθαμβωτικά κρύσταλλα, διαθέτουν μαλακό σκελετό και υπάρχει η δυνατότητα επιλογής χρώματος. Ακόμη, χρειαζόμαστε ένα ζευγάρι καλά γάντια, που θα μας προστατεύσουν από τραυματισμούς. Τα γάντια υψηλής ποιότητας της STIHL παρέχουν προστασία από κοψίματα, είναι αδιάβροχα, αντιανεμικά, ζεστά και αδιαπέραστα σε αγκάθια και λάδια.

Εχθροί και ασθένειες Κωνοφόρων

Τα κωνοφόρα είναι αρκετά ανθεκτικά δέντρα. Ωστόσο αντιμετωπίζουν ορισμένα προβλήματα από εχθρούς και ασθένειες όπως όλα τα υπόλοιπα φυτά.

Οι κύριοι εχθροί των κωνοφόρων είναι τα διάφορα κοκκοειδή και κυρίως ο ψευδόκοκκος (βαμβακάδα). Η βαμβακάδα είναι πιθανότατα η συχνότερη προσβολή των κωνοφόρων. Δημιουργεί σημαντικές ζημιές στο φυτό, ενώ συγχρόνως παράγει μελιτώδεις εκκρίσεις που ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων με σοβαρές συνέπειες για το φυτό. Σε περιπτώσεις προσβολής από βαμβακάδα, τα έντομα είναι εμφανή στο φύλλωμα, καθώς είναι λευκά και μοιάζουν με βαμβάκι, εξού και το όνομα της ασθένειας. Αν η προσβολή είναι έντονη, το φυτό παρουσιάζει ξηράνσεις. Τα φυτά είναι περισσότερο επιρρεπή ειδικά σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας. Ο κακος αερισμός του φυλλώματος φυσικά επιδεινώνει την κατάσταση. Λέιλαντ, τούγια και λεμονοκυπάρισσο είναι τα πιο ευπαθή στις προσβολές. 

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των εχθρών αυτών στον κήπο είναι η πρόληψη. Φροντίζουμε να μην διαβρέχουμε το φύλλωμα των φυτών, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. Ακόμη, κλαδεύουμε σωστά τα φυτα για καλύτερο αερισμό και απομακρύνουμε με το χέρι τα έντομα όταν ακόμη το πρόβλημα είναι περιορισμένο. Σε περίπτωση που η προσβολή ξεφεύγει από τον έλεγχό μας, θα χρειαστεί να συμβουλευτούμε έναν αδειούχο γεωπόνο. 

Επιπλέον τα φυτά αυτά παρουσιάζουν ευαισθησία σε μυκητολογικές προσβολές. Το συχνότερο και σημαντικότερο παθογόνο που προσβάλει τα κωνοφόρα στον κήπο είναι ο μύκητας φυτόφθορα (Phytophthora sp). Ο μύκητας αυτός ζει στο έδαφος και προσβάλει το ριζικό σύστημα του φυτού προκαλώντας σοβαρά προβλήματα που αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα μπορεί να οδηγήσουν και στο θάνατο του φυτού. Σε περιπτώσεις προσβολής από το μύκητα, θα παρατηρήσουμε ξηράνσεις που πιθανώς να θεωρηθούν λανθασμένα ως έλλειψη νερού. Οι ξηράνσεις ξεκινούν από τα μέρη του φυτού που βρίσκονται κοντά στο έδαφος. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχει ιστορικό στο έδαφός μας, μπορούμε μετά από συζήτηση με τον τοπικό αδειούχο γεωπόνο να εφαρμόσουμε προληπτικά πριν την φύτευση κάποιο μυκητοκτόνο εδάφους. 

Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπιστεί είναι πάντα η πρόληψη. Αποφεύγουμε τις πολύ πυκνές φυτεύσεις, την υπερβολική υγρασία κοντά στη ρίζα του φυτού, τη διαβροχή του φυλλώματος, ενώ ελέγχουμε συχνά για προβλήματα. Το λέιλαντ είναι από τα πλέον ευπαθή κωνοφόρα απέναντι στη φυτόφθορα. Σε κάθε περίπτωση, αν παρατηρήσουμε αλλοιώσεις στα κωνοφόρα μας ή  αν υπάρχει έξαρση της ασθένειας στην περιοχή και θέλουμε να προφυλάξουμε τα φυτά, καλό θα ήταν να συμβουλευτούμε έναν αδειούχο γεωπόνο για να συζητήσουμε ενδεχομένως προληπτικούς ψεκασμούς με ουσίες που θα μας υποδείξει ο γεωπόνος και μόνο. Τα προσβεβλημένα φυτά θα πρέπει να απομακρύνονται άμεσα από τον κήπο μας.