Γενικές Πληροφορίες για την Αγκινάρα:
Η αγκινάρα είναι πολυετές φυτό, γηγενές στην περιοχή της Μεσογείου. Η ευχάριστη γεύση του σε συνδυασμό με τα οφέλη του στην υγεία έχουν οδηγήσει στο να καλλιεργείται πιο εντατικά ως μονοετές ή διετές. Η επιστημονική ονομασία της αγκινάρας είναι Cynara cardunculus var. scolymus και αποτελεί μέλος της γνωστής οικογένειας Asteraceae. Το φυτό μπορεί να αναπτύξει ένα βαθύ ριζικό σύστημα (90-120 cm ή 3-4 πόδια) και ένα επίμηκες στέλεχος που μπορεί να φτάσει τα 2 μέτρα σε ύψος (6,6 πόδια). Έχει πράσινα-ασημί μακριά (50-80 εκ. / 20-30 ίντσες) λοβωτά φύλλα. Το βρώσιμο μέρος είναι κυρίως η σαρκώδης περιοχή των φύλλων, που συνήθως ονομάζεται καρδιά ή κεφαλή, ενώ τα βράκτια και οι μίσχοι των λουλουδιών είναι επίσης βρώσιμα. μερικές ευρέως χρησιμοποιούμενες ποικιλίες είναι οι: Green Globe, Imperial Star, Desert Globe, Emerald, Big Heart, Violet d’Hyères, και η βελτιωμένη Green Globe
Διατροφική Αξία Αγκινάρας
Η αγκινάρα αποτελεί πλούσια πηγή μετάλλων και πολυφαινολών, ενώ σε ορισμένες ποικιλίες υπάρχει και πολύ υψηλό επίπεδο ανθοκυανινών. Την ίδια στιγμή, η ινουλίνη, ένας ολιγοσακχαρίτης με αντικαρκινικές ιδιότητες που μπορεί να αυξήσει την απορρόφηση του ασβεστίου και να επηρεάσει θετικά την λειτουργία του εντέρου και τον μεταβολισμό των λιπιδίων βρίσκεται τόσο στις ρίζες όσο και στις κεφαλές της αγκινάρας. Έχει μεγάλη περιεκτικότητα βιταμινών Α, Β1, Β2, Β3 και C.
Στη μαγειρική χρησιμοποιούμε κυρίως τη σφαιρική σαρκώδη περιοχή των φύλλων της, αφού καθαρίσουμε τα βράκτια και το χνούδι από το άνθος. Στην Κρήτη τρώγεται και ωμή με λεμόνι. Επίσης, χρησιμεύει ως ζωοτροφή λειτουργώντας σαν μια επιπλέον πηγή εισοδήματος για τους παραγωγούς.
Κλιματικές Απαιτήσεις της Αγκινάρας
Οι αγκινάρες είναι πολυετή φυτά αυτοφυεί στις μεσογειακές χώρες και αυτό σημαίνει ότι ευδοκιμούν σε εύκρατα κλίματα και παράκτιες περιοχές με χαμηλό κίνδυνο παγετού. Οι βέλτιστες θερμοκρασίες για την καλλιέργεια της αγκινάρας είναι 20-24°C (68-75°F) την ημέρα και 12-14°C (54-57°F) κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα φυτά μπορούν να ανεχθούν θερμοκρασίες από -3 έως -5℃ (26,6-23 °F), αλλά οποιαδήποτε θερμοκρασία κάτω από 1℃ (33,8 °F) είναι επιβλαβής. Όταν η θερμοκρασία είναι μεταξύ 0 °C (32 °F) και -3 °C (26,6 °F), τα κύτταρα των βρακτίων αρχίζουν να πεθαίνουν και μόλις η θερμοκρασία μειωθεί περαιτέρω στους -5 °C (23 °F), συχνά επέρχεται νέκρωση των φύλλων και των στελεχών. Σε περιοχές με κινδύνους παγετού, μια κοινή τεχνική είναι να κόβεται το φύλλωμα του φυτού το φθινόπωρο κατά τη διάρκεια του λήθαργου και να θάβεται κάτω από χώμα και άχυρα μέχρι 30-46 cm (1-1,5 πόδια). Η κάλυψη αυτή μπορεί να αυξήσει την ανοχή των φυτών σε χαμηλές θερμοκρασίες, αλλά κανένα φυτό δεν μπορεί να επιζήσει σε θερμοκρασίες κάτω των -9 °C (15 °F).
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται 22.000 περίπου στρέμματα και παράγονται 26.500 τόνοι. Ευδοκιμεί σε περιοχές με ήπιο χειμώνα όπως η Πελοπόννησος, η Κρήτη η Μεσσηνία, και τα νησιά του Αιγαίου. Το μεγαλύτερο μέρος της Ελληνικής παραγωγής παράγεται στο Ναύπλιο και συγκεκριμένα στην περιοχή Ίρια και Κάντια. Στην Αργολίδα και στην Τήνο, κάθε Μάιο διεξάγεται η γιορτή της αγκινάρας. Ακόμη, καλλιεργείται στη Γαλλία και Βρετανία καθώς και σε όλες τις χώρες της Νότιας Ευρώπης.
Συντήρηση και Μετασυλλεκτικός Χειρισμός της Αγκινάρας:
Συνήθως, οι αγκινάρες πωλούνται αμέσως μετά τη συγκομιδή, αλλά στην περίπτωση που κάποιος θέλει να τις αποθηκεύσει προσωρινά, μπορεί να εφαρμόσει προψύξη (4-5 °C ή 40 °F) και να τις αποθηκεύσει στους 0 °C (32-33 °F) με 90- 100% σχετική υγρασία για 2-4 εβδομάδες.
Μετασυλλεκτικά, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί κατά την μεταφορά και τον χειρισμό της αγκινάρας. Τυχόν τραυματισμοί μπορεί να προκαλέσουν καφέτιασμα ή μαύρισμα και άνοιγμα των εξωτερικών προστατευτικών φύλλων.
Γενικά, μετά την συγκομιδή οι αγκινάρες πρέπει να συσκευάζονται έτσι ώστε να προστατεύονται κατάλληλα. Η αποθήκευση συνήθεως γίνεται σε κερωμένα χαρτοκιβώτια ή σε χαρτοκιβώτια με επένδυση από διάτρητη πλαστική μεμβράνη. Οι συσκευασμένες αγκινάρες ταξινομούνται κατά μέγεθος. Οι πιο δημοφιλείς κατηγορίες μεγεθών στην αγορά είναι οι μεγαλύτερες (όταν υπάρχουν 18-24 ή 36 κεφαλές σε ένα κουτί), με τις κεφαλές που συγκομίζονται να έχουν διάμετρο μεταξύ 10-11,5 cm (4 και 4,5 ίντσες).
Για την καλύτερη συντήρηση της αγκινάρας προτείνεται η αποθήκευση της σε συνθήκες τροποποιημένης ατμόσφαιρας. Η βέλτιστη σύσταση τροποποιημένης ατμόσφαιρας είναι: 2-3% οξυγόνο (Ο2) και 3-5% σε διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Σε αυτές αυτές τις συνθήκες, παρατηρήθηκε καθυστέρηση στον αποχρωματισμό των κοτσανιών και στην αποσύνθεση του βολβού για μερικές ημέρες. Συγκέντρωση κάτω από ποσοστό 2% σε Ο2 μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερικό μαύρισμα του βολβού. Ωστόσο, απαιτείται σχετική μελέτη του χώρου αποθήκευσης και κατάλληλη τοποθέτηση εξοπλισμού, για τη διαχείριση του παραγόμενου διοξειδίου του άνθρακα. Μπορούμε να τοποθετήσουμε επίσης συσκευές όζοντος για την καταπολέμηση των μυκήτων. Το όζον προστατεύει επιπλέον τους κομμένους μίσχους από το μαύρισμα. Τέλος, η αγκινάρα δεν παράγει αθυλένιο και δεν είναι ευαίσθητη στην παρουσία αυτού.
Το προϊόν είτε συσκευασμένο είτε χωρίς συσκευασία θα πρέπει να προψυχθεί σε ειδικά προψυκτήρια. Τα προψυκτήρια είναι ειδικές κατασκευές που μειώνουν γρήγορα τη θερμοκρασία του προϊόντος που επιθυμούμε να συντηρήσουμε. Κατά την πρόψυξη, θα πρέπει να υπάρχει επαρκής κυκλοφορία αέρα, ώστε να έχουμε ομοιόμορφη κατανομή θερμοκρασίας μέχρι το κέντρο του προϊόντος.
Η Δυναμική ψύξη είναι μια απαραίτητη τεχνική για προϊόντα μακροχρόνιας συντήρησης ή για προϊόντα με ιδιαίτερες ευαισθησίες, π.χ. αχλάδια, ακτινίδια, μήλα, δαμάσκηνα, νεκταρίνια, ροδάκινα, βερίκοκα κ.α. Βασίζεται στο συνεχή έλεγχο πολλαπλών παραμέτρων (θερμοκρασία, υγρασία, συγκέντρωση αιθυλενίου) εντός των θαλάμων ψύξης. Η εφαρμογή δυναμικής ψύξης κατά την συντήρηση της αγκινάρας αυξάνει σημαντικά τον χρόνο ζωής του προϊόντος.
Επιπλέον, για να αποφύγουμε τη δημιουργία πάγου αν η θερμοκρασία πέσει στους -1 έως -2οC, βοηθάει η δημιουργία κενών 5-10 εκατοστά μεταξύ των παλετών, και να τις τοποθετούμε παράλληλα με την κίνηση του ψυχρού αέρα.
Η Αγκινάρα ως Βιοκαύσιμο
Η αγκινάρα είναι μία ενεργειακή καλλιέργεια, που σημαίνει ότι μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για την παραγωγή βιοκαυσίμου και μάλιστα να προχωρήσουμε σε εξαγωγές τέτοιων βιοκαυσίμων σε χώρες οι οποίες τα έχουν ανάγκη. Αυτά τα καύσιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για βιομηχανικούς σκοπούς ή απλώς για οικιακή χρήση. Πρόκειται για ένα στερεό καύσιμο που μελλοντικά θα μπορούσε να αντικαταστήσει το πετρέλαιο θέρμανσης. (Πηγή: Βιομάζα: Καύσιμο από λουλούδια, αγκινάρες και λάδι)
Παραπομπές:
ΛΑΧΑΝΙΚΑ: ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ, ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ.
