Ο έλεγχος για την σαλμονέλα στα πουλερικά διακρίνεταο σε τρεις κύριες κατηγορίες:
Πώς ελέγχεται η σαλμονέλα σε εκτροφεία αναπαραγωγής και κρεατοπαραγωγής κοτόπουλων;
Τα μέτρα ελέγχου της σαλμονέλας ξεκινούν από τα εκτροφεία αναπαραγωγής, όπου εφαρμόζονται αυστηρά πρωτόκολλα βιοασφάλειας για την πρόληψη της εισαγωγής αλλά και της μετάδοσης της σαλμονέλας.
Οι ορθές πρακτικές διαχείρισης είναι ζωτικής σημασίας στις φάρμες που προορίζονται για κρεατοπαραγωγή. Αυτό περιλαμβάνει τη διατήρηση ενός καθαρού περιβάλλοντος (που τηρούνται όλα τα μέτρα υγιεινής), τη σωστή διαχείριση των αποβλήτων και την εφαρμογή μέτρων βιοασφάλειας.
- Η πρόσβαση στα πτηνά πρέπει να είναι περιορισμένη και πρέπει να παρέχονται εγκαταστάσεις όπως ντους και αποδυτήρια για τους εργαζόμενους και τους επισκέπτες.
- Θα πρέπει να γίνεται σχολαστικός καθαρισμός και απολύμανση του πτηνοτροφείου και του εξοπλισμού.
- Η δημιουργία μιας ελεύθερης ζώνης χωρίς βλάστηση γύρω από το κτίριο (εγκαταστάσεις) βοηθά στην μείωση της κυκλοφορίας και των πληθυσμών τρωκτικών και εντόμων.
- Η διασφάλιση ότι τα πτηνά που εκτρέφονται για αναπαραγωγή είναι υγιή είναι επίσης σημαντική καθώς η σαλμονέλα μπορεί να μεταδοθεί από τον γονέα στους νεοσσούς.
- Η εφαρμογή ενός συστήματος διαχείρισης all-in/all-out συμβάλλει στην πρόληψη της εξάπλωσης της σαλμονέλας. Θα πρέπει να εφαρμόζονται μέτρα ελέγχου των φορέων για τη διαχείριση των άγριων πτηνών, των μυγών και των τρωκτικών.
- Τακτική παρακολούθηση της συνολικής αλυσίδας παραγωγής. Η δειγματοληψία των πουλερικών πραγματοποιείται σύμφωνα με την νομοθεσία για την παρακολούθηση της αλυσίδας παραγωγής.
Όταν ανιχνεύεται σαλμονέλα, πρέπει να λαμβάνονται άμεσα μέτρα, και να γίνεται προσδιορισμός της προέλευσης/πηγής της μόλυνσης.
Είναι απαραίτητη η απόρριψη των περιττωμάτων πουλερικών και άλλων δυνητικά μολυσμένων αποβλήτων.
Θα πρέπει να διενεργείται βακτηριολογική εξέταση πριν από την ανανέωση του πληθυσμού της εγκατάστασης.
Συνιστάται να τηρείτε ένα επαρκές χρονικό κενό μεταξύ την διαδοχή των πληθυσμών στο εκτροφείο κυρίως όταν ο προηγούμενος πληθυσμός ήταν θετικός στη σαλμονέλα.
Πώς ελέγχεται η σαλμονέλα κατά τη διαδικασία μεταφοράς;
Τα οχήματα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται για τη μετακίνηση των κοτόπουλων κρεατοπαραγωγής προς το σφαγείο μπορεί να αποτελέσουν πιθανή πηγή μόλυνσης. Ο κατάλληλος καθαρισμός και η απολύμανση των οχημάτων, μαζί με την τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας, είναι απαραίτητα για την πρόληψη της εξάπλωσης της σαλμονέλας.
Κάθε φορά μετά την εκφόρτωση όλα τα δοχεία, τα κιβώτια και τα ίδια τα οχήματα που χρησιμοποιήθηκαν πρέπει να καθαρίζονται και να απολυμαίνονται κατάλληλα.
Πώς ελέγχεται η σαλμονέλα στα σφαγεία;
Στο σφαγείο πρέπει να ακολουθούνται αυστηρές πρακτικές υγιεινής για την ελαχιστοποίηση της μόλυνσης από σαλμονέλα. Αυτό περιλαμβάνει τον κατάλληλο καθαρισμό και την απολύμανση του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων, την εφαρμογή συστημάτων HACCP (Ανάλυση κινδύνων και κρίσιμα σημεία ελέγχου) και την τακτική παρακολούθηση (δειγματοληψία) και έλεγχο για σαλμονέλα.
Το πιο σημαντικό μέτρο είναι ο διαχωρισμός του σφαγείου σε δύο κύριους χώρους: Η πρώτη είναι η ζώνη κινδύνου όπου πραγματοποιείται η σφαγή, η αφαίρεση των φτερών και ο εκσπλαχνισμός. Η άλλη είναι η χαμηλού κινδύνου ζώνη, όπου όλες οι άλλες διαδικασίες (όπως η επεξεργασία, η συσκευασία και η αποθήκευση του κρέατος) πραγματοποιούνται σε χαμηλές θερμοκρασίες και υπό αυστηρούς ελέγχους υγιεινής.
Κατά τη διαδικασία της αφαίρεσης των φτερών και του εκσπλαχνισμού, τα μολυσμένα πτηνά μπορούν να μολύνουν τα σφάγια και τον εξοπλισμό σφαγής.
Ένα αποτελεσματικό μέτρο είναι η εξασφάλιση μιας ενιαίας αντίθετης ροής του νερού κατά τη διάρκεια της διαδικασίας που τα πουλερικά εμβαπτίζονται σε ζεστό νερό. Επιπλέον, η διατήρηση του pH του νερού κάτω από 6,5 μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της μικροβιακής μόλυνσης. Συνιστάται να διατηρείται η θερμοκρασία του νερού μεταξύ 51-53 °C.
Ο σωστός έλεγχος των παραμέτρων ψύξης είναι επίσης σημαντικός για τη μείωση της ανάπτυξης σαλμονέλας και άλλων μικροβίων. Αυτό περιλαμβάνει τη διαχείριση παραγόντων όπως η θερμοκρασία, η κίνηση, η σχετική υγρασία και το φιλτράρισμα του αέρα κατά τη διαδικασία ψύξης.
Η χρήση υπεροξικού οξέος στον ψύκτη νερού με ακριβή δοσολογία και επαρκή χρόνο επαφής μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τη σαλμονέλα και άλλες μικροβιακές μολύνσεις στο δέρμα των πτηνών.
Βιβλιογραφία:
Alphons J.A.M. van Asten , Jaap E. van Dijk, Distribution of “classic” virulence factors among Salmonella spp., FEMS Immunology & Medical Microbiology, Volume 44, Issue 3, June 2005, Pages 251–259, https://doi.org/10.1016/j.femsim.2005.02.002
Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Emerging and Zoonotic Infectious Diseases (NCEZID), Division of Foodborne, Waterborne, and Environmental Diseases (DFWED)
Ontario Ministry of Health, Ministry of Long-Term Care, Salmonellosis
Gong Baiyan, Li Hong, Feng Yulian, Zeng Shihan, Zhuo Zhenxu, Luo Jiajun, Chen Xiankai, Li Xiaoyan, 2022, Prevalence, Serotype Distribution and Antimicrobial Resistance of Non-Typhoidal Salmonella in Hospitalized Patients in Conghua District of Guangzhou, China, Frontiers in Cellular and Infection Microbiology, 12, DOI=10.3389/fcimb.2022.805384
Popa GL, Papa MI. Salmonella spp. infection – a continuous threat worldwide. Germs. 2021 Mar 15;11(1):88-96. doi: 10.18683/germs.2021.1244. PMID: 33898345; PMCID: PMC8057844.
Giannella RA. Salmonella. In: Baron S, editor. Medical Microbiology. 4th edition. Galveston (TX): University of Texas Medical Branch at Galveston; 1996. Chapter 21. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK8435/
F.T. Jones, 2011, A review of practical Salmonella control measures in animal feed, Journal of Applied Poultry Research, Volume 20, Issue 1, Pages 102-113, ISSN 1056-6171, https://doi.org/10.3382/japr.2010-00281.
