Ανακλήσεις τροφίμων – εβδομάδα 21/2025

Κατά την εβδομάδα 19–25 Μαΐου 2025, το Σύστημα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τρόφιμα και Ζωοτροφές της Ε.Ε. (RASFF) κατέγραψε 105 ειδοποιήσεις για θέματα ασφάλειας τροφίμων, αποκαλύπτοντας σημαντικές προκλήσεις στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού. Οι περισσότερες ανακλήσεις αφορούσαν μυκοτοξίνες, κυρίως σε αποξηραμένα φρούτα από την Τουρκία, ενώ παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση παραβάσεων σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε φρέσκα προϊόντα από την Αίγυπτο, το Περού και την Τουρκία. Η Τουρκία ευθύνεται για το 12% των συνολικών ανακλήσεων, κυρίως λόγω αφλατοξινών σε σύκα και βερίκοκα. Τα φρέσκα προϊόντα αφορούν το 21% των ανακλήσεων, με σημαντικές ανησυχίες για την παρουσία καδμίου σε αβοκάντο από το Περού και χλωροπροφαμίου σε πορτοκάλια από την Αίγυπτο. Σχεδόν οι μισές ειδοποιήσεις (46,7%) αξιολογήθηκαν ως «σοβαρού κινδύνου», απαιτώντας άμεση απομάκρυνση από την αγορά.

Συνοπτικά:

Το 84% των ανακλήσεων αφορούσε εισαγόμενα εκτός ΕΕ, αναδεικνύοντας αδυναμίες στη συμμόρφωση τρίτων χωρών.
Τα εσπεριδοειδή της Αιγύπτου και οι πιπεριές του Περού παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενες υπερβάσεις ορίων φυτοφαρμάκων, ενώ σε αποστολές ενοκί μανιταριών από την Κίνα εντοπίστηκε Listeria monocytogenes.
Βρέθηκε Listeria monocytogenes σε κινέζικα μανιτάρια enoki, τα οποία είχαν διανεμηθεί σε 9 κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Ανιχνεύθηκαν Αβοκάντο Hass από το Περού με υπέρβαση στα επίπεδα καδμίου (>0,1 mg/kg).

Μια ματιά στα σημαντικότερα σημεία της εβδομάδας

Συνολικές ανακλήσεις: 105 κοινοποιήσεις ανακλήσεων στην Ευρώπη την προηγούμενη εβδομάδα (30% αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα).
Χώρα προέλευσης: Εμπλέκονται 37 χώρες, με τη Τουρκία (13), την Πολωνία (9) και τη Γαλλία (8) να καταγράφουν τις περισσότερες ανακλήσεις.
Χώρες με τις περισσότερες κοινοποιήσεις: Η Ολλανδία (18 κοινοποιήσεις), η Γερμανία (13) και η Γαλλία (12) εντόπισαν και ανέφεραν τις περισσότερες αποκλίσεις.
Εκτίμηση κινδύνου: 46,7% των ανακλήσεων χαρακτηρίστηκαν ως σοβαροί κίνδυνοι, 22,9% ως δυνητικά σοβαροί και 19% ως πιθανοί κίνδυνοι.
Συχνότερα προβλήματα: Μυκοτοξίνες (αφλατοξίνες, οχρατοξίνη A), φυτοφάρμακα, Salmonella, Listeria monocytogenes, βαρέα μέταλλα, ξένα σώματα.

Ανακλήσεις σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά

Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά παραμένουν η κατηγορία με τις περισσότερες ανακλήσεις, αντιπροσωπεύοντας πάνω από το 20% όλων των κοινοποιήσεων αυτή την εβδομάδα. Ενδεικτικά κάποια από τα προϊόντα που ανακλήθηκαν:

Πορτοκάλια (Αίγυπτος): υπέρβαση χλωροπροφάμ
Ροδάκινα (Αίγυπτος): υπέρβαση χλωροπυριφός και ιμιδακλοπρίδης
Πομέλο (Βιετνάμ): χρήση μη εγκεκριμένων φυτοφαρμάκων
Αβοκάντο (Περού): κάδμιο
Αποξηραμένα σύκα και βερίκοκα (Τουρκία): αφλατοξίνες και οχρατοξίνη Α
Λιαστές ντομάτες (Αυστρία): θραύσματα γυαλιού
Φασολάκια (Αλβανία): υπολείμματα φυτοφαρμάκων
Μανιτάρια ενοκί (Κίνα): Listeria monocytogenes
Πιπεριές (Τουρκία, Περού): πολλαπλές παραβάσεις σε υπολείμματα φυτοφαρμάκων
Μπανάνες (Ισημερινός): μη εγκεκριμένο φυτοφάρμακο (Chlorpyrifos)
Αμπελόφυλλα (Συρία): πολλαπλά φυτοφάρμακα
Αχλάδια (Τουρκία): οχρατοξίνη Α

Η επικράτηση των νωπών φρούτων και λαχανικών στις ανακλήσεις οφείλεται τόσο στον όγκο του διεθνούς εμπορίου όσο και στην ευπάθειά τους.

Κατηγορίες προϊόντων με τις περισσότερες ανακλήσεις εβδομάδα 21.png

Γράφημα 1. Κατηγορίες προϊόντων με τις περισσότερες ανακλήσεις

Συμβουλές για αγοραστές

Ζητήστε πιστοποιητικά αναλύσεων μυκοτοξινών για αποξηραμένα φρούτα από Τουρκία και ξηρούς καρπούς από Αργεντινή/ΗΠΑ.
Ελέγξτε τα επίπεδα καδμίου στα αβοκάντο μέσω αναλύσεων XRF (φθορισμός ακτίνων Χ).
Αποφύγετε προσωρινά πιπεριές από Βιετνάμ και Περού – προτιμήστε πιστοποιημένους παραγωγούς με GlobalG.A.P.

Τάσεις & ενδιαφέροντα στοιχεία

Μυκοτοξίνες σε αποξηραμένα φρούτα

Οι αφλατοξίνες (ειδικά η B1) και η οχρατοξίνη Α ήταν από τα πιο συχνά προβλήματα αυτή την εβδομάδα, ιδίως σε αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς.

Συνήθως συνδέονται με τον κακό μετασυλλεκτικό χειρισμό και τις συνθήκες αποθήκευσης, ιδίως καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται στα τέλη της άνοιξης και στις αρχές του καλοκαιριού.

Η Τουρκία είχε τις περισσότερες ανακλήσεις σε αποξηραμένα φρούτα που σχετίζονται με αφλατοξίνες. Αποξηραμένα σύκα από την Τουρκία ανιχνεύθηκαν στη Γαλλία και στην Ελλάδα, με επίπεδα που υπερέβαιναν τα όρια ασφαλείας της ΕΕ. Αποξηραμένα βερίκοκα από την Τουρκία βρέθηκαν με αφλατοξίνη Β1 (3,05±0,55 μg/kg) όσο και με ωχρατοξίνη Α (7,33±1,03 μg/kg), όπως ανέφεραν οι πολωνικές αρχές. Πρόσθετες κοινοποιήσεις αναφέρθηκαν σε αχλάδια από την Τουρκία που περιείχαν ωχρατοξίνη Α, γεγονός που καταδεικνύει ένα συστημικό πρόβλημα με τον έλεγχο των μυκοτοξινών στην τουρκική παραγωγή αποξηραμένων φρούτων.

Αυτή η εβδομάδα ενίσχυσε τις συνεχείς ανησυχίες σχετικά με τις αφλατοξίνες στη παγκόσμια αγορά τροφίμων, με 25 ανακλήσεις που αφορούσαν αφλατοξίνη Β1 ή ολικές αφλατοξίνες. Το πρόβλημα επεκτείνεται πέρα από τα νωπά προϊόντα και περιλαμβάνει ξηρούς καρπούς, ιδίως αραχίδες από την Αργεντινή και τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και διάφορα μεταποιημένα προϊόντα.

Παραβάσεις υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων

Εντοπίστηκαν σοβαρές παραβάσεις σε νωπά προϊόντα:

Πιπεριές από Τουρκία και Περού περιείχαν απαγορευμένα φυτοφάρμακα (methamidophos, dinotefuran και permethrin)
Ροδάκινα και πορτοκάλια από Αίγυπτο: Υπέρβαση ορίων σε imidacloprid και chlorpyrifos, δύο φυτοφάρμακα με περιορισμένη χρήση λόγω περιβαλλοντικών και υγειονομικών ανησυχιών
Μπανάνες από Ισημερινό: Ανίχνευση μη εγκεκριμένου chlorpyrifos.

Βαρέα Μέταλλα

Ανιχνεύθηκαν βαρέα μέταλλα σε αβοκάντο από το Περού, με δύο ξεχωριστές ανακλήσεις για επίπεδα καδμίου που υπερέβαιναν τα πρότυπα της ΕΕ στην ποικιλία Hass. Αυτό το γεγονός υποδηλώνει πιθανά προβλήματα μόλυνσης του εδάφους στις περιοχές καλλιέργειας του Περού που απαιτούν την προσοχή των τοπικών αρχών.

Βιολογικοί κίνδυνοι και ξένα σώματα

Μικροβιακή μόλυνση: Listeria monocytogenes ανιχνεύθηκε σε μανιτάρια enoki από την Κίνα και σε έτοιμες προς κατανάλωση σαλάτες από τη Γαλλία. Σαλμονέλα αναφέρθηκε επίσης σε διάφορα προϊόντα κρέατος και πουλερικών.
Ξένα σώματα: Τα περιστατικά περιλάμβαναν θραύσματα γυαλιού σε αποξηραμένες ντομάτες και ξένα σώματα σε σάλτσες και καρυκεύματα.

Από πού προέρχονται τα προϊόντα που ανακλήθηκαν;

Η συντριπτική πλειονότητα (84%) των ανακλήσεων αφορούσε προϊόντα που προέρχονταν από χώρες εκτός της ΕΕ, με την Τουρκία, την Αίγυπτο και τις Ηνωμένες Πολιτείες να συγκαταλέγονται μεταξύ των κυριότερων πηγών. Αυτό αντικατοπτρίζει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις στον έλεγχο των κινδύνων που συνδέονται με τα εισαγόμενα τρόφιμα.