Muz: Tarihi, Besin Değerleri ve Sağlığa Faydaları

Muz Bitkisinin Tarihçesi

Birçok insan muz bitkisini bir ağaç olarak görse de, aslında zencefil ile kısmen yakından ilişkili otsu bir bitkidir. Bu benzerliğin nedeni, muz bitkisinin odun yerine sukulent bir gövdeye sahip olmasıdır.

Muz, ilk olarak Güneydoğu Asya ormanlarında yetiştirildi. Çoğu insan, Malezya’da bulunan muz çeşitliliği nedeniyle orada ortaya çıktığına inanmaktadır. İnsanlar tarafından yetiştirilen ilk meyve olması muhtemeldir. Muz, 1500’lü yıllarda İspanyol kaşifler tarafından Amerika’ya getirildi. İlk muz filizinin 1516’da Karayip adalarına ekildiği düşünülmektedir. Muz, denizcilerin Karayipler’den eve muz sürgünleri getirdiği 1800’lü yıllara kadar ABD’ye ulaşmadı. İlk olarak 1876’da Philadelphia Centennial Exhibition’da 10 sente satıldılar. Bugün muz, Orta ve Güney Amerika’dan ABD’ye ithal edilmektedir.

Malaya Yarımadası, Endonezya, Filipinler ve Yeni Gine’nin ilk muz üretiminin yapıldığı yerler olduğuna inanılmaktadır. Bazılarına göre muz, gezegenin ilk yetiştirilen meyvesi olabilir. Malezya’nın Güneydoğu Asya’daki ormanlarından geldiği düşünülmektedir. Özellikle Filipinler ve Endonezya gibi çok sayıda yabani muz türünün hala mevcut olduğu yerlere atıf yapılmaktadır. Her ne kadar “muz” terimi Arapça’da “parmak” tan türetilmiş olsa da, Afrikalılar mevcut ismini vermişlerdir.

On dördüncü yüzyılın sonunda, muz ticareti küresel olarak başlamıştı. Muz, demiryolu inşaatı ve soğuk hava zincirli deniz taşımacılığındaki teknolojik gelişmeler sayesinde mevcut olarak dünyanın en çok ticareti yapılan meyvesidir.

Tarihsel olarak muz, öncelikle geçim sağlamak adına üretilen bir gıda ürünüydü. 19. yüzyılın sonlarına doğru ihracat için üretilmeye ve uluslararası pazarlarda pahalı bir ürün olarak görünmeye başladı. Davies (1990), 1905’te muzun Birleşik Krallık’ta portakal, elma veya domatesin önünde en popüler meyve haline geldiğini bildirmiştir. Pazara yayılması geçen yüzyıl boyunca devam etmiştir bu nedenle bugün muz, lüks bir gıda maddesinden ziyade temel bir madde olarak kabul edilmektedir. Eski SSCB ve müttefiklerinin dağılmasıyla muz, ithal edilmeye başlandı ve daha önce kapalı olan pazarlarda yaygın olarak bulunmaya başladı. Bu, muzu açık uluslararası ticaretin sembolü haline getirdi. Muz, tropikal ülkelerde her zaman temel bir gıda maddesi olmuştur.

M.Ö. 327 civarında, Arap savaşçılar muzu Batı’ya taşıdı. Dahası muz, Küçük Asya’dan Afrika’ya, daha sonra ilk kaşifler ve misyonerler tarafından Karayipler’e, Yeni Dünya’ya taşındı. Muz üretimi 1834 civarında büyük miktarlarda başladı, ancak asıl sıçrama 1880’lerin sonlarında başladı.

Muzun Kullanım Alanları ve Besin Değeri

Muz, yaklaşık % 74 su,% 23 karbonhidrat % 1 protein ve % 0.5 yağ içerir. Kabuğu olmayan 100 gr bir muz iyi bir B6 vitamini, potasyum ve lif kaynağıdır. Bir porsiyon orta olgun muzda 110 kalori, 0 gram yağ, 1 gram protein, 28 gram karbonhidrat, 15 gram doğal olarak oluşan şeker, 3 gram lifi ve 450 miligram potasyum bulunur.

Muz iyi bir; B6 Vitamini, lif, potasyum, magnezyum, C vitamini ve manganez kaynağıdır.

Muzun Sağlığa Faydaları:

1. Besin bakımından zengin
2. Kan şekerini iyileştirir
3. Sindirim sağlığını destekler
4. Kilo vermeye yardımcı
5. Kalp sağlığını destekler
6. Yüksek antioksidan miktarı ihtiva eder
7. Doyurucu
8. İnsülin duyarlılığını geliştirir
9. Böbreklere faydalı
10. Egzersize bağlı yıpranmaların iyileşmesine yardımcı
11. Bir diyete eklenmesi kolaydır

Çok fazla muz yemenin bazı yan etkileri şişkinlik, gaz, kramp, ishal, bulantı ve kusmayı içerebilir. Çok yüksek dozlarda muz, yüksek kan potasyum seviyelerine neden olabilir.

Muz, Güney Doğu Asya’daki en önemli gıda ürünü olmakla beraber en yaygın olarak tüketilen ve üretilen meyvedir.

Genellikle atıştırmalık olarak ve çoğu Filipinlinin diyetinin önemli bir parçası olarak tüketilir. Ayrıca, bizim için de temel bir gıda olarak kabul edilebilir. Ünlü muz kızartması, muz cipsleri, muz tozu, muzlu bisküvi, muz suyu ve muzlu kek bu meyvenin yaygın kullanımlarıdır.

Cavendish (bodur muz), Filipinler’de en çok yetiştirilen çeşittir. Bu muz türü hafif tatlıdır ve kremsi bir dokuya sahiptir. Cavendish çeşitleri, iç ve dış pazarlar için farklı boyutlarda ve ev tüketimi için az miktarda tarlalarda yetiştirilmektedir.

İstatistiksel olarak, Filipinler dünyadaki ikinci büyük muz ihracatçısıdır. Ayrıca, meyve ülke ekonomisinde büyük rol oynamaktadır. Filipin muzuna dünya çapında artan talep, ülkemizdeki alanın daha da genişlemesine neden olmuştur.

Devamını oku

Muz: Tarihi, Besin Değerleri ve Sağlığa Faydaları

Muz Hakkında Bilgiler ve Yetiştirmek İçin Çevre Gereksinimleri

Muz Çeşitlerinin Seçimi

Muz Bitkisinin Bakımı – Ticari Muz Yetiştiriciliği

Muz Bitkisinin Toprak İhtiyaçları ve Ekim Öncesi Arazi Hazırlık

Muzda Dikim Mesafesi ve Destek Sistemleri

Muzun Su İhtiyaçları ve Sulama Sistemleri

Muz Bitkisinin Besin İhtiyaçları ve Gübreleme Programı

Muz Bitkisinin Korunması – Muz Bitkilerinin Yaygın Zararlıları

Muzda Bitki Koruma – Başlıca Muz Hastalıkları

Muzda Verim, Hasat, İşleme ve Depolama

Muz İhracatı ve Pazarları

Referanslar

1. https://dpi.wi.gov/
2. https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/1105073/nutrients
3. https://www.usaidgems.org/Documents/LAC_Guidelines/docs/Bananas.pdf
4. https://community.plu.edu
5. https://www.hsph.harvard.edu