Mısırın Verimi Hasadı ve Hasat Sonrası Uygulamaları

Hektar Başına Tahmini Mısır Verimi 

Nihai ürünün nihai ticari kullanımına bağlı olarak, çiftçi mısır bitkilerinin tahıl veya biyokütle verimi ile ilgilenebilir. Çiftçinin amacı, sürdürülebilir bir profili korurken maksimum verime ulaşmaktır. Bunu yapmak için en iyi bitki yoğunluğunu bulmalı, verim potansiyeli yüksek bir çeşit seçmeli ve bitkilerin tam potansiyellerine ulaşmalarına yardımcı olmak için gerekli tüm yönetim uygulamalarını takip etmelidir. Toprak verimliliği ve abiyotik faktörler gibi diğer faktörler mahsulün nihai verimini etkileyebilir.  

Hektar başına Mısır Dane Verimi 

Verim, en iyi üretici ülkelerde bile ülkeler arasında önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Örneğin ABD’de son on yılda ortalama tahıl verimi hektar başına 10-11 ton, Çin’de hektar başına 6 ton, Brezilya’da hektar başına 5 ton civarındaydı. Afrika ülkelerindeki verim hektar başına 1 ila 10 ton arasında değişmekte olup, çoğu hektar başına ortalama 2-4 ton üretmektedir (1). FAO verilerine göre, sulanan bir alanda iyi bir ticari tahıl verimi hektar başına 6-9 ton arasındadır. Genel olarak 1000 çekirdeğin ağırlığı 237 ile 268 g arasında değişmekteydi (Sampathkumar, 2013). Genellikle çiftçiler, önceki hasata veya çekirdeklerle doldurulmuş torba sayısına (torba sayısı * torba hacmi) göre cari yıl için bir miktar verim tahmini yaparlar. Mahsul verimini önceden tahmin etmenin doğru bir yolu, basit bir test ağırlığı tekniği kullanmaktır (2). 

Hektar Başına Silajlık Mısır Verimi 

Wisconsin Üniversitesi’ne göre, silajlık verimi hesaplamanın kolay bir yolu, önce bu tarladan elde edebileceğiniz tane verimini hesaplamaktır. Sahip olabileceğiniz hektar başına her ton tahıl için hektar başına yaklaşık 7-8 ton silajı % 30 kuru madde ile hesaplayabilirsiniz. Bu elbette çok kaba bir tahmindir ve mısır çeşidine ve çevresel faktörlere bağlı olarak büyük sapmalar olabilir. (13) 

Mısır Hasat Zamanı 

Genel olarak, çoğu mısır çeşidinin ekimden hasata kadar 100-120 günlük bir yaşam döngüsü vardır. Bununla birlikte, hasatın tam zamanı, ürünün son kullanımı gibi çevresel ve diğer faktörlerden büyük ölçüde etkilenir.  

Danelik Mısır Hasadı  

Tahıllardaki nem içeriği seviyesi, hasat anını tanımlamak için ana göstergedir. Hasattan sonra kurutulacak tanelerin genellikle nem oranı %35 hatta % 30’un altına düştüğünde hasat edilmesi tercih edilir. Bu şekilde kurutma maliyetleri daha küçük olacaktır. O anda mısır maksimum kuru madde birikimine ulaşır. Birçok çiftçi, nem içeriği% 25’e düştüğünde bile hasat yapmayı tercih ederek makine kayıplarını azaltmayı ve tarladaki koçanların doğal olarak kurumasını sağlamayı amaçlamaktadır (3). 

Bu sayılara mısır tanelerinin doğal olgunlaşmasından oldukça sonra ulaşılır. Bunun aksine, koçan, insan gıda tüketimi için kullanılıyorsa, hasat daha erken başlayabilir. Çiftçinin olgunlaştıktan sonra bitkileri tarlada bırakmayı seçeceği dönem, hava koşullarından (verim kaybı riski), işçilik ve ekipmanın bulunabilirliği ve maliyetinden ve ürünlerinin belirli bir anda piyasaya girebileceği fiyattan da etkilenir.

Hasat için çok uzun süre beklemek, gövdelerin kuruması nedeniyle depolama riskini artırabilir. Bu, mekanik hasat öncesi ve sırasında verim kayıplarını artıracaktır. Daha spesifik olarak, tahıl nemi % 15’in altına düştüğünde, makineye bağlı kayıplar % 13 artar (Stringfield ve Anderson, 1960). Verimi en üst düzeye çıkarmak dışında, çiftçinin piyasa ihtiyaçlarına göre kabul edilebilir veya üstün kalitede tahıllar üretmesi gerekir. Danelik mısırın sınıflandırılması, tanelerin saflığına, düzgünlüğüne, yuvarlaklığına ve sertliğine dayanır (Watson ve Ramstad, 1991). 

Silaj ve enerji üretimi için mısırın hasadı

Hayvan yemi olarak veya enerji üretimi için kullanılacak mısır için hasat tarihi çok önemlidir. Hasat, maksimum verim ve mısırın en iyi kalitesini ve sürdürülebilirliğini elde etmek için tüm bitkinin kuru madde içeriği (DM) % 30-38 arasında olduğunda gerçekleşmelidir. O anda bitkiler iyi bir nişasta içeriğine ve lif sindirilebilirliğine ulaşmıştır. Çiftlikte mısır silajının nem içeriğini hesaplamanın farklı yolları vardır ve mikrodalga kuru madde testi en yaygın kullanılanıdır (4). Alternatif olarak çiftçi, hasat anı, kabuk örtülerindeki rengin hafif sarı-kahverengi renkte değişmesi ve çekirdek sağım gelişimi için bir gösterge olarak kullanabilir. Mısır taneleri sağımın yarısı ile üçte ikisi arasında olduğunda silajlık mısır hasadı için uygun bir zamandır.  Ancak bu sadece bir gösterge olarak kullanılabilir ve hasat kararı bitkilerin kuru madde içeriğine dayanmalıdır. 

Hasat daha erken gerçekleştiğinde (%30’un altında kuru madde (DM) oranında) olması beklenenler:

• Verim ve besin değeri kayıpları 
• Aşırı fermente silaj 
• Daha düşük nişasta birikimi ve protein bozulması 

Bu durumda mısır çiftçilerinin çekirdek işlemeye devam etmemeleri ve kıyım (biçerdöver) uzunluğunu 10-15 mm’den 20-25 mm’ye çıkarmaları tavsiye edilir. 

Öte yandan, gecikmiş hasat (DM% 35-38’den fazla): 

• Silajın hem verimini hem de kalitesini düşürün 
• Yeniden ısıtma tehlikesini artırır
• Silajın sindirilebilirliğini azaltarak lif içeriğini artırır
• Hatalı fermantasyona yol açar 

Mısır hasat yöntemleri  

• Danelik için 

Elle hasat, yalnızca mısırın esas olarak kendi kendine kullanım için yetiştirildiği çok küçük tarlalarda veya bahçelerde yapılır (ailenin sahip olduğu çiftlik hayvanları için insan tüketimi veya yem). Bir hektarın mısır bitkileriyle hasat edilmesi için bir kişinin 30 ila 100 saate ihtiyacı olacağından bu yöntem maliyet veya zaman açısından etkili değildir. 

Çoğu durumda, mısır esas olarak çırçır, ayıklama veya kombine makineleri kullanılarak mekanik olarak hasat edilir. Çiftçi bu makinelere sahip olabilir veya hasat döneminde deneyimli bir operatör ile birlikte kiralanabilir. Bu durumda, makineyi kullanarak bir hektarı hasat etmek için gereken süre, kullanılan makineye bağlı olarak en az 6 kat daha azdır. Aynı zamanda, dane hasadının verimliliğinin % 80-95 olduğu tahmin edilmektedir. 

Her durumda, verim kaybını sınırlamak ve tanelerin kırılmasını azaltmak için kullanılacak makinelerin durumunu ve hassasiyetini kontrol etmek çok önemlidir. Çiftçi veya işletmeci, hasatta optimum tane nemi içeriği olan ve optimum hız ayarları olan bu makinelerin nasıl çalıştığı hakkında biraz bilgi veya eğitime sahip olmalıdır. 

• Silaj için 

Hayvan yemi amaçlı mısır bitkilerinin yer üstü biyokütlesini ayıklamak için çiftçiler biçerdöver kullanır. Genellikle silo üretimi için kullanılan mısır bitkileri ortalama 10-20 cm (4-8 inç) veya maksimum 45 cm (18 inç) yükseklikte hasat edilir. İdeal olarak, biçme uzunluğu 10-15 mm olmalıdır, ancak parçacıklar nem seviyesine bağlı olarak daha büyük veya daha küçük olabilir. 

Mısırın depolanması – Hasat sonrası daha güvenli ve daha uzun mısır depolaması için en iyi uygulamalar 

Hasattan önce çiftçi, ürünlerini doğrudan satmak veya belirli bir süre saklamak arasında seçim yapmak zorundadır. İlk senaryoda, çiftçinin zaten bir alıcı bulmuş olması gerekir (sözleşmeli çiftçilikte durum böyledir) ve aşırı kurutma veya depolama maliyetleri konusunda endişelenmesine gerek yoktur. Ancak bu durumda ürün teklifi oldukça yüksek olduğu için mısırın alabileceği fiyatlar muhtemelen nispeten düşüktür. Çiftçi, ürünü depolayarak, fiyatlar daha yüksek, daha arzu edilen bir seviyeye ulaştığında satış yapma olanağına sahiptir. Depolama koşullarının optimum olamadığı alanlarda, çiftçiye veriminin % 80’ine kadar mal olabileceği için daha uzun süreli depolama riski daha yüksektir (5). Mısır çekirdeklerini depolamaya ve danelerin hasat sonrası zararlılarından kaynaklanan kayıp riskini azaltmaya karar vermeleri durumunda, çiftçi veya silo müdürü belirli adımları izlemeli ve şunları yapmalıdır: 

→ Silolar belirli özellikleri karşılamalıdır.

Uygun bir mısır depolama silosu inşa edebilir, satın alabilir veya kiralayabilirsiniz. Silonun zemini nem yalıtımı ile kaplanmalı, düzleştirilmeli, temizlenmeli ve kurutulmalıdır. İyi havalandırma da şarttır. Siloların etrafındaki alanı (3 metre veya 10 fit yarıçap) kalıntılardan ve bitki örtüsünden (6) temiz tutmalısınız. Yeni taneler yerleştirilmeden önce silo iyice temizlenmeli ve sterilize edilmelidir. Siloyu çatlaklar veya eski tane kalıntıları (toz veya üst döşeme gibi) açısından dikkatlice inceleyebilirsiniz. Havalandırma deliklerini temizlemeyi ve kutulardaki çatlakları veya delikleri onarmayı unutmayın. Ek olarak, yeni taneleri saklamadan önce silonun zeminine ve duvarlarına sertifikalı böcek öldürücüler püskürtebilirsiniz.

→ Siloya sadece sağlıklı tahıllar yerleştirin.

Mısır çekirdeklerinin depolanacağı nem içeriği ve sıcaklık kesinlikle depolama süresinin uzunluğunu etkileyecektir. Uzun depolama amaçlandığında (yaklaşık 6 ay) maksimum % 13,5 nem içeriğine ulaşmak için taneler (gerekirse) daha fazla kurutulmalıdır (7). Çekirdekler yem için kullanılacaksa ve daha yüksek nem içeriğine sahipse, çiftçi propiyonik asit veya asetik ve propiyonik asit karışımı gibi bazı koruyucuları kullanabilir. Bu maddeler ürünün besin değerini ve güvenliğini etkilemeyecek ve mantar enfeksiyonlarından koruyacaktır. Yerel lisanslı ziraatçınıza sorun.  

→ Kaliteye göre sınıflandırın.  

Enfekte olmuş tüm tohumları ve yabancı maddeleri çıkarın. Tahılları yığmamak veya neme dayanıklı malzemeler olmadan doğrudan zemine koymamak en iyisidir. Tahılların torbalara konulması ve / veya sağlıklarının ve kalitelerinin iyi seviyede kaldığından emin olmak için periyodik olarak kontrol edilmesi şiddetle tavsiye edilir. 

→ Kimyasal koruma  

Hasat anından itibaren çiftçi aşağıdaki aktif bileşikleri içeren koruyucu ürünleri uygulayabilir: Pirimifos-metil, (S) – Metopren (8). Taneler, gerekirse uygun ve sertifikalı böcek öldürücü toz ile muamele edilebilir. Genellikle tohumları silolara koymadan önce bu tür işlemlerin yapılması tavsiye edilir ve bu durumda saklama bir yıldan fazla sürecektir. Taneler, sıcaklık ve nem seviyelerinin yüksek olduğu alanlarda depolanırsa, bir tane koruyucunun uygulanması önemlidir, bunu bazen bir kapatma işlemi (tane kütlesinin üstüne uygulama) takip eder.   

Ayrıca, yığınlarda (torbalara değil) depolanan mısır taneleri üzerinde çok çeşitli fümigant böcek öldürücüler kullanılabilir. En önemli aktif bileşenlerden bazıları şunlardır: 

• Alüminyum fosfit, 
• Karbondioksit (CO2), 
• Magnezyum fosfit, 
• Metil bromür 
• Deltametrin 

Çiftçinin kullanacağı ürüne bağlı olarak, ürünün etiket talimatlarına uymalı ve elbette yerel lisanslı ziraatçıya sormalıdır. Daha iyi sonuçlar için çiftçi, sıcaklık 15,5 oC’yi (60 oF) aştığında, ancak nem seviyeleri % 12-13’e yakın kaldığında bu tür uygulamaları yapmalıdır (9, 10). 

→ Düzenli denetimler 

Hasat edilen mısırın çiftlikte daha uzun süre depolanması, önceki adımlar takip edilmiş olsa bile patojenler (küf), kemirgenler ve depolanmış tahıl zararlıları nedeniyle hasat sonrası kayıp riskini artırır. Silo içindeki sıcaklık 13-15.5 oC’nin (55-60 oF) üzerinde olduğunda, kontrol daha sık yapılmalıdır (haftada yaklaşık bir kez), sıcaklık 13 oC’nin (55 oF) altında olduğunda, muayene 2 haftada bir yapılabilir (9). Görsel inceleme dışında, çiftçi tahıl yığınlarından örnekler almalı ve bunları böcek hasarı-varlığı ve mantar kontaminasyonu açısından incelemelidir. Sıcaklık düşük olduğunda, o sırada herhangi bir böcek bulmanın daha muhtemel olduğu yığınların merkezinden numune almanın daha iyi olduğunu unutmayın. Örnekleme ile birlikte çiftçi, depolanan mısır böceklerinin türlerini ve sayılarını izlemek için sonda tuzaklarını kullanabilir. 

Depolanmış mısırlarda en sık bulunan böcekler şunlardır: 

• Mısır Biti (Sitophilus zeamais). 

Hasar görmemiş mısır taneleri ile beslenebilir. Böcekler tahılların içine nüfuz edip içinde kaldığı için erken bir aşamada bir istilayı tespit etmek çok zordur. 

• Ekin Kambur Biti (Rhyzopertha dominica). 

Larvalar hasarlı çekirdeklerden beslenebilir. Afrika’da depolanan ürünlerin en yıkıcı böceği olarak kabul edilir. Hasara ek olarak, mısır taneleri ile beslenerek, A. flavus, F. moniliforme ve P. ıslandicum gibi mantarların bulaşmasına bağlı olarak büyük kayıplara neden olur (11). Çiftçi, tuzak başına 5 veya daha fazla böcek bulduğunda derhal kontrollü önlemler almalıdır. 

• Arpa Güvesi (Sitotroga cerealella).

Larvalar çekirdeklerin içinde büyüdüğü için kolayca tespit edilemez. Mısır taneleri hem bitkilerin meyve verme aşamasında hem de hasat sonrası aşamalarda parazitlenebilir (12). 

• Un Biti (Tribolium castaneum). 

Ilıman bölgelerde büyür ve korunan ısıtmalı alanlarda kış aylarında hayatta kalabilir. Hasarlı çekirdekleri besleyebilir. Tuzak başına haftalık 1.000’den fazla böcek tespit edildiğinde ölçülebilir kayıplar meydana gelecektir.

Referanslar:

1. Corn yields, 2018 (ourworldindata.org)
2. Agronomy | Free Full-Text | Estimation of Maize (Zea mays L.) Yield Per Harvest Area: Appropriate Methods | HTML (mdpi.com)
3. id-139: Corn Harvesting, Handling, Drying, and Storage (uky.edu)
4. Red Clover Harvest Management (wisc.edu)
5. Post_harvest_handling_and_protection.pdf (kalro.org)
6. PROTECTING STORED CORN | Appling County Crop E News (uga.edu)
7. GPP_MAIZE.pdf (acfs.go.th)
8. Insect Management Recommendations for On Farm Stored Grain // Integrated Crop and Pest Management News Article // Integrated Pest Management, University of Missouri
9. Steps to Prevent Stored Grain Infestations (sdstate.edu)
10. Controlling Insects in Stored Grain | Entomology (uky.edu)
11. Maize Weevil (kznhealth.gov.za)
12. Sitotroga cerealella (grain moth) (cabi.org)
13. https://fyi.extension.wisc.edu/forage/files/2014/01/BuyingSellingCS.pdf

Sampathkumar, T.; Pandian, B.J.; Rangaswamy, M.V.; Manickasundaram, P.; Jeyakumar, P. Influence of deficit irrigation on growth, yield and yield parameters of cotton-maize cropping sequence. Agric. Water Manag. 2013, 130, 90–102.

Stringfield, G. H., & Anderson, M. S. (1960). Corn production (No. 2073). US Department of Agriculture.

Watson, S.A., Ramstad, P.E., 1991. Corn: Chemistry and Technology. American Association of Cereal Chemists Inc, St. Paul, MN, USA.

Mısırın Verimi Hasadı ve Hasat Sonrası Uygulamaları

Mısırda Verimi Arttırmak İçin Yabani Ot Yönetimi Nasıl Yapılmalıdır?

Mısır Gübre Gereksinimleri

Mısırın Su İhtiyacı ve Sulama Sistemleri

Mısır Zararlıları ve Hastalıkları

Mısırda Toprak Hazırlığı, Toprak Gereksinimleri ve Tohum Ekimi Hakkında Bilgiler

En İyi Mısır Çeşidini Seçmenin İlkeleri

Ticari Amaçlı Mısır Yetiştiriciliği – Mısır Yetiştirme Rehberi

Mısır Bitkisi ve Üretimi Hakkında Bilgiler

Mısırın Besin Değerleri ve Sağlığa Faydaları

Mısır Hakkında Bilgiler