Mango Ağacının Propagasyonu
This post is also available in:
Bu makale şu lisanlarda da mevcuttur: English (İngilizce) Español (İspanyolca) Français (Fransızca) हिन्दी (Hintçe) العربية (Arapça) Ελληνικά (Yunanca)
Show more translationsShow less translationsVerimli bir mango bahçesi kurmak için, bir çiftçinin önce yerel mikro iklimlendirme ve pazar için en uygun mango çeşidini dikkatlice seçmesi ve ardından ekime başlamak için başlangıç malzemesini satın alması gerekir. Mangoları çoğaltmanın 2 ana yolu vardır:
- Tohum ile
- Aşı ile (vejetatif yayılım)
Mango tohumdan nasıl yetiştirilir
Bu yöntem çok yaygın değildir ve yalnızca mango tohumları poli-embriyonik olduğunda kullanılabilir (ana bitkinin aynısı (klonları) bitkiler üreten çoklu embriyolar). Örneğin, Kensington, Carabao, Manila veya Ataulfo Pride çeşitlerinin mango ağaçları tohumlarla çoğaltılabilir.
Mango bahçenize tohumlardan başlamayı seçerseniz aşağıdakileri aklınızda bulundurmanız önerilir.
- Olgun, sağlıklı, büyük mango meyvelerinden tohum toplayın.
- Mango tohumları, meyve hasadından 2 hafta sonra canlılıklarını hızla kaybeder.
- Tohumu meyveden çıkardıktan sonra, iyice temizlenmeli ve birkaç gün kurutulmalıdır.
- Böbrek şeklindeki embriyo tohumunu dış kabuktan çıkarın.
- Ticari mango yetiştiricileri için, bir fide yatağı (25 cm derinliğinde) kullanmak yararlıdır (ideal saksı karışımı: % 50 kaba nehir kumu, % 25 turba yosunu, % 25 vermikülit ve % 25 yavaş salınımlı gübre).
- Tohumu içbükey kenarı aşağı bakacak şekilde yerleştirin ve tohumun üst kısmının bir kısmını toprakla kapanmamış halde bırakın.
- Saksı ortamında iyi bir nem seviyesine sahip olmaya dikkat edin.
- Tohum canlı ve sağlıklıysa ve her şey plana göre giderse, çimlenme ekimden 2 hafta sonrasına kadar gerçekleşir.
- O andan itibaren, fidenin 10-15 cm yüksekliğinde ve 8-10 mm gövde çapına sahip olması için 8 aya kadar ihtiyacı vardır.
- Fideyi tarlaya nakledin.
Aşılama ile mango yetiştiriciliği
Mangonun ticari olarak yetiştirilmesinde, aşılama en yaygın yöntemidir.
Bu yöntemden elde edilen avantaj, ağacın erken meyve vermesi ve bitkinin hangi çeşidi taşıyacağına dair spesifik bilgidir. Ana bitkilerin arzu edilen özelliklerini ve meyvenin iyi özelliklerini sürdürmenin en kesin yoludur.
Aşılama, bitkinin filizini kullanmak ve onu kendi türünden kök görevi görecek bitkiye bağlamaktır. Daha iyi bir üretime ulaşmak için dikkat edilmesi gereken bir ipucu, genç filizin kaliteli meyveler verdiği kanıtlanmış bir ağaçtan gelmesi ve kullanılacak anaçların sağlıklı, dinç ve hastalıksız olmasıdır. Filiz meyve verecektir filizin bağlı olduğu anaç değil. Kama, yan, T aşılama ve dilcikli aşılama dahil olmak üzere çeşitli aşılama stilleri mevcuttur. Aşağıda kama aşılamasına bir örnek verilmiştir.
Kama aşılamanın avantajları
- Aşılanmış ağaçlar, aşılanmamış olanlardan daha erken meyve verir.
- Aşılı ağaçlar, dik büyüme eğiliminde olan fidelere kıyasla yanal yayılma eğilimindedir.
- Aşılanmış ağaçlar daha kısa olma eğilimindedir ve bu nedenle hasat etmek, ilaçlamak ve diğer faaliyetleri yürütmek daha kolaydır.
- Aşılı ağaçlar, ana bitkinin istenen özelliklerini, örneğin meyve kalitesini korur.
Aşılık Filiz Anaç ile Nasıl Bağlanır:
Mango Aşılama Yapmak İçin İhtiyaç Duyulanlar
- Bir yaşındaki ağaç fidesi.
- Belirgin tomurcuğa sahip aşılık filiz.
- Filiz ve anacı kesmek için keskin bıçak.
- 5 inçlik delikli siyah plastik kese.
- Filizin anaca bağlantısını sarmak için aşılama bandı.
(i) Filizin gövdesinde mızrak benzeri bir şekil oluşturun,
(ii)Yaprakları, filizin bağlanacağı anaçtan, anaçtaki oyuğa tam olarak uyması gereken şekilde çıkarın.
(iii) Anacı aktif büyüme gösteren noktaya kadar kesin.
(iv) Filizi anaçla birleştirin ve bağlantıyı, genç yaprakların çıkacağı filizin yakın ucuna kadar bir aşılama bandı ile bağlayın.
(v) Aşılanmış genç fideyi güvenli bir yerde muhafaza edin (genç ağaçları gölgeli bir yere koyun) ve yeni yapraklar görünene kadar bir ay boyunca orada bırakın.
(vi) Yeterli yaprak varsa, aşılama bandını çıkartın ve aşı birleşme noktasının altında gelişen tüm sürgünleri çıkarın.
(vii) Sürgünlerin yaprakları olgunlaştığında yeni bitkiye nakledin.
Bir fidanlıktan satın alınan meyve ağaçları zaten kaynaşmış olmalı. Ağaçları mümkün olan en kısa sürede dikin. Çok uzun süre tutulurlarsa, köke bağlı hale gelebilir veya besin eksikliklerinden muzdarip olabilirler. Ağaçları güneşe koymayın, çünkü saksılar ısınıp ve kökleri ekimden önce yakabilir. Genç ağaçları dikimden sonra mümkün olan en kısa sürede destekleyin. Kabuk soyulmasını önlemek için ekimden sonra fidanlık etiketlerini ve fazla aşı şeritlerini çıkarın.
Dikim
Yağışlı mevsimin başında dikmeye başlayın. Önerilen dikim mesafesi çeşitler arasında değişir. Verimli, derin, gevrek topraklar için, aşılı fidelerin köklerine yapışan toprak kütlesini barındıracak kadar derin, geniş delikler açın. Killi, kayalık veya fakir topraklar için, 30-50 cm mesafeli derin, büyük delikler açmak gerekir. Üst toprağın kompost veya çiftlik bahçesi gübresi ile karıştırıldığından emin olun.
Referanslar
https://www.researchgate.net/publication/323674518_Mango_propagation
https://www.agric.wa.gov.au/mangoes/propagating-mangoes
https://sfyl.ifas.ufl.edu/media/sfylifasufledu/miami-dade/documents/tropical-fruit/CommonMangoQuestionsRevised.pdf
http://apps.worldagroforestry.org/downloads/Publications/PDFS/B20028.pdf
Find more information in the book: “Success in Agribusiness: Growing Mango successfully” written by James Mwangi Ndiritu
Codex Alimentarius Commission. General Principles of Food Hygiene CXC 1-1969. 2021.
De Graaf J. Developing a Systems Approach for Sternochetus mangiferae (Coleoptera: Curculionidae) in South Africa. J Econ Entomol. 2010; 103(5):1577–85.
Dias, C.S.; Rodrigues, R.G.; Ferreira, J.J. What’s new in the research on agricultural entrepreneurship? J. Rural. Stud. 2019, 65, 99–115.
FAO. The Future of Food Safety; FAO: Rome, Italy, 2019.
Grové T, De Beer MS, Daneel MS, Steyn WP. Scale and mealybug survey on mango in Mpumalanga and Limpopo Provinces South Africa. Acta Hortic. 2013; 1007:377–84.
Grové T, De Villiers EA, Daneel MS. Mango. In: Prinsloo GL, Uys VM, editors. Insects of cultivated plants and natural pastures in Southern Africa. Pretoria: Entomological Society of Southern Africa; 2015a. p. 574–88.
Grové T, De Villiers EA, Schoeman PS. Litchi. In: Prinsloo GL, Uys VM, editors. Insects of cultivated plants and natural pastures in Southern Africa. Pretoria: Entomological Society of Southern Africa; 2015b. p. 554–9.
Grové T, De Beer MS, Joubert PH. Monitoring fruit flies in mango orchards in South Africa and determining the time of fruit infestation. Acta Hortic. 2009; 820:589–96. .
Grové T, De Beer MS. Insect pests affecting the production of mango in South Africa. Acta Hortic. 2017b; 1183:297–304.
Grové T, De Beer MS. Species composition and abundance of fruit flies (Diptera: Tephritidae) in subtropical fruit orchards in the Mbombela Local Municipality South Africa. Fruits. 2019; 74(1):18–24
Haran J, Grové T, Van Noort S, Benoit L, Addison P. Natural biocontrol of fruit flies in indigenous hosts: A perspective for population control in the agroecosystem. Biol Control. 2019; 137:1–6.
Henri, D. C., Jones, O., Tsiattalos, A., Thebault, E., Seymour, C. L., van Veen, F. J. F. F., et al. (2015). Natural vegetation benefits synergistic control of the three main insect and pathogen pests of a fruit crop in southern Africa. J. Appl. Ecol. 52, 1092–1101.
Hill MP, Macfadyen S, Nash MA. Broad spectrum pesticide application alters natural enemy communities and may facilitate secondary pest outbreaks. PeerJ. 2017; 19(5):e4179.
Joubert PH, Daneel MS, Grové T. Progress towards Integrated Pest Management (IPM) on mangoes in South Africa. Acta Hortic. 2000;509:811–8.
Joubert E, Grové T, Booysen G. Evaluation of fruit fly (Diptera: Tephritidae) monitoring systems on mango in Limpopo Province South Africa. J Agric Sci Technol. 2015;B5:653–63.
Louw CE. The mango seed weevil, Sternochetus mangiferae (Fabricius) (Coleoptera: Curculionidae); understanding the pest in order to ensure effective control measures. Acta Hortic. 2013;992:441–57.
Louw E. Evaluation on the efficacy of different chemicals on gall fly larvae in mangoes. Subtrop Fruit J. 2021;30:18–20.
Kibira, M., Affognon, H., Njehia, B., Muriithi, B., Mohamed, S., and Ekesi, S. (2015). Economic evaluation of integrated management of fruit fly in mango production in Embu County, Kenya. Afric. J. Agric. Resour. Econ. 10, 343–353
King, T.; Cole, M.; Farber, J.M.; Eisenbrand, G.; Zabaras, D.; Fox, E.M.; Hill, J.P. Food safety for food security: Relationship between global megatrends and developments in food safety. Trends Food Sci. Technol. 2017, 68, 160–175.