Koyun Südü Sağımının Temel Bilgileri

Ortalama bir dişi koyun 7-9 aylık yaşını doldurduktan sonra çiftleşebilir (bu yaş sınırlamaları hakkında değişik istisnalar vardır – bazı koyunların üreme yaş sınırı 14 aylık yaşıdır). Hamilelik süresi yaklaşık 5 ay sürer. Koyun doğumdan itibaren süt üretmeye başlar, ancak ilk 1-2 hafta boyunca sütünü sağmamak daha iyidir (koyunu satın aldığınız yere ve veterinerinize cinsin özellikleri hakkında danışın). Bunun nedeni, yenidoğan koyunların bu tür ilk sütlere (özellikle ilk 36 saat boyunca) ihtiyaç duymalarıdır ve genellikle bu tür sütler insan tüketimi için uygun değildirler. Bununla birlikte, büyük ticari koyun çiftliklerinde, yenidoğan koyunların anneleri ile birlikte kalmasına ve 36 saat boyunca süt emmeleri için izin verilir. Daha sonra, yavru koyunlar annelerinden ayrı bir yerde tutulurlar ve çeşitli süt replasmanı ile beslenirler, bu sırada annelerini ise günde iki defa sağabiliriz. 

Doğumdan 1-2 hafta sonra, koyunu günde iki kez (sabah ve akşam) 4-8 ay boyunca sağımanız gereklidir. Genel olarak, et üretiminde tercih edilen koyun ırkları doğumdan sonra 4-5 ay boyunca süt üretirler, süt üretiminde tercih edilen ırklar ise 8 aydan daha fazla da süt üretebilirler. Bununla birlikte, süt üretimi diğer parametrelerden de etkilenebilir (örneğin gün kısalması). Ortalama,  et üretiminde tercih edilen koyun ırkları yılda 90 kg süt üretirken, süt üretiminde seçilen ırklar ise yılda 272 – 362 kg süt üretebilirler. 

Koyunlarınızı elle ya da sağım makinesi kullanarak sağım yapabilirsiniz (maliyeti 200-700 $). Her iki durumda da hijyen ve sanitasyon çok önemlidir. Önce süt kovasını kaynamış su ile sterilize etmeliyiz. Sonra koyunu sağım ayağına koyarak, başını hafifçe kilitleyerek hareketsiz hale getirip, arka bacakları tutmalıyız (koyunumuz sakinse bu gerekli değildir). Birçok çiftçi, koyunların dikkatlerini dağıtmak ve onları meşgul tutmak için sağım sırasında koyunlara tahıl verirler. Daha sonra ılık suyla koyun memelerini yıkamalıyız. Bu yıkama sadece memeleri temizlemekle kalmayıp, aynı zamanda koyunu da rahatlatır. Ardından memeleri kuru ve temiz bir kağıt havluyla kurulayıp sağıma başlarız. 

Elle sağım, koyun memesini aşağı çekmek gibi yanlış bir düşünceyle çelişkilidir. Memenin çekilmesi kesinlikle yaralanmaya sebep olur. Bunun yerine, başparmak ve işaret parmak ile sıkma uygulanmalıdır. İlk sağımın (elle), koyun başına ortalama 10-15 dakika sürmesi beklenir. Deneyimli çiftçilerin her bir koyunu sağması, koyun başına 3-5 dakika da sürebilir. Sağımı bitirdikten sonra, memeleri tekrar su, sabun veya özel solüsyonlarla yıkamalıyız. Birçok çiftçi koyun memesini sağımdan sonra özel antibakteriyel solüsyonun içine batırarak temizler, ancak daha fazla bilgi için yerel lisanslı veterinerinize başvurmalısınız. 

Eğer sağım makinesi satın aldıysanız, her sağım öncesi ve sonrası makinenin tüm parçalarını üreticinin talimatlarına göre uygun bir temizleyici ile temizlemeniz gerekir. Portatif sağım makinelerinin çoğu sağım pençeleri, pompa ve tabii ki süt kovasından oluşur. Makine sağımında, çeşitli nedenlerden dolayı ilk ve son sağımı sizin yapmanız gerektiğini unutmayın (sütte kan olup olmadığını kontrol edin). Makineyi çalıştırdığınızda süt, pençeler arasından, hatlara ve son olarak da kovaya akar. İşiniz bittiğinde pençeleri çıkarınız ve el sağımındaki  gibi koyun memelerini antibakteriyel bir solüsyonun içine batıra bilirsiniz. 

Unutmayın ki, koyunlar sağımdan sonra sık sık susuz kalırlar, bu yüzden sağım bittikten sonra onlara su ve saman vermeliyiz. 

Bu makaleyi, koyun sütü sağımı ve teknikleri hakkında bir yorum yaparak veya fotoğraf paylaşarak zenginleştire bilirsiniz.

Koyun Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?

Koyun Çiftliği- Barınağı

Süt ve et üretimi için koyun ırkı seçimi

Koyun Beslenmesi

Koyun Sağımı ve Süt Koyunlarının Bakımı

Koyun Bakımının Temelleri

Koyun Gübresi Üretimi ve Atık İdaresi

Koyun Yetiştirmek kazançlı mı?

Koyunlar Hakkında Soru ve Cevaplar

Koyun yetiştiriciliğinde deneyimli misiniz? Lütfen deneyiminizi, yöntemlerinizi, uygulamalarınızı ve taktiklerinizi aşağıda bulunan boşluklar da paylaşın. Eklediğiniz tüm içerik kısa zamanda tarım uzmanlarımız tarafından incelenecektir. Onaylandıktan sonra Wikifarmer.com’a eklenip dünyadaki binlerce yeni ve deneyimli çiftçiyi olumlu yönde etkileyecektir.