Ki̇raz ağaçlarinin budanmasi ve meyveleri̇ni̇n seyrelti̇lmesi̇

Kiraz ağaçlarında budamanın püf noktaları

Çoğu meyve ağacı gibi kiraz yetiştiricileri de meyveyi ektikten 1 sene sonra şekil vermek amacıyla budamaya başlayabilirler. Son budama şemasını yani ağaç şeklini seçme kararı aşılı çeşide ve anaçlara, hasat yöntemine, verim hedeflerine vb. nedenlere bağlıdır. budama dışında, çiftçinin meyve-gövde üretimi arasındaki dengeyi korumak, verim yükünü kontrol etmek, havalandırmayı iyileştirmek ve ağaçların budama düzenini sürdürmek için kiraz ağaçlarını yıllık olarak budaması gerekir. Herhangi bir budama faaliyeti, ağaçların hala uykuda olduğu ancak don tehlikesini atlattığı kış sonunda yapılmalıdır.

Kiraz ağaçlarının budanması

Kiraz ağaçları için ticari açıdan başarılı birkaç budama sistemi vardır. Kym Green Bush (KGB), Spanish Bush (SB), Steep Leader (SL), Upright Fruiting Offshoots “Y” Trellis (UFO Y),Super Slender Axe (SSA), Tall Spindle Axe (TSA), Upright Fruiting Offshoots (UFO) ve Vogel,Central Leader (VCL) bu budama sistemlerindendir.  Ticari kiraz bahçelerinde uygulanan en yaygın budama programları vazo şekli, meyve duvarı, değiştirilmiş merkezi lider ve Super Slender Axe yöntemleridir.

İlk şekil ekşi kirazlarda çok popülerdir. Ağaç merkezi gövdeden gelişen ve gövdeden 50 ° ila 60 ° açıyla ve birbirinden 6-9 inç (15-23 cm) uzakta dik büyüyen 3-5 ana iskele dalından oluşur. Hasadı kolaylaştırmak için ağaç gövdesi kısa tutulmalıdır (24-30 inç veya 61-76 cm). Her birincil uzuv genellikle iki dala ayrılır. Bu şema, ağaç gölgeliğine iyi ışık girmesine izin verir.

Tatlı kirazlar doğal olarak dik bir büyümeye sahiptir ve onları (UFO), (SSA) veya başka bir formda şekillendirmek oldukça kolay bir işlemdir. Bununla birlikte, kafes için birden fazla kablo ile destek gereklidir. UFO sisteminde, son ağaç yüksekliği yaklaşık 3,5-4,5 m (12-15 fit) olacaktır. Diğer bir sistemde ise ağaç tek bir gövdeden ve iyi yayılmış dal kıvrımlarından oluşur (6 ila 8 inç arayla, ilki yerden 24 ila 30 inç veya 61-76 cm yükseklikte başlar).

Son olarak, yüksek yoğunluklu meyve bahçeleri için ince bir balta sistemi kullanılabilir. Bu sistem cüce ve erken anaçlar kullanıldığında tercih edilir (Gisela 5 ve 3 veya Gisela 6 ve 12 gibi). Aynı zamanda seçilecek olan ana çeşidin güçlü dik büyümeye sahip olması ve 1 yaşındaki sürgünlerin tomurcuklarında meyve üretebilmesi gerekir. Her ağaç diğer budama sistemlerine göre daha düşük verime sahiptir ancak üstün kalitede ve iyi boyutta meyveler verir. Kiraz ağaçlarınızı nasıl yetiştireceğinize dair daha fazla yönergeyi aşağıdaki referanslarda bulabilirsiniz.

Budama İşlemi 

Yetiştiriciler olgun kiraz ağaçlarını sadece şekillerini korumak için değil, aynı zamanda güneş ışığına daha çok maruz kalması ve gölgelik havalandırmasını iyileştirmek için budarlar. Ayrıca zayıf, kırılmış, hastalıklı veya yanlış yöndeki dalları çıkarmak, yeni çiçekli tomurcuk oluşumunu teşvik eder. Meyve üretimini stabilize etmek (vejetatif büyüme ile verim arasındaki denge) için olgun kiraz ağaçlarını budarlar. Budamanın ciddiyeti ve yolu ağaçlarımızın budama sistemine bağlıdır. Kiraz ağaçlarını çiçek-meyve üretimi için budamak çok fazla müdahale gerektirmez. Olgun ağaçları budama sıklığı genellikle her yıl bir kez, kışın sonlarında veya ilkbaharın başlarında ağaçlar uykudayken olur. Dalları 5 cm’den fazla çıkarmaktan kaçınmak önemlidir. Öte yandan kiraz çiftçisi, meyve veren mahmuzları ve meyve veren ağacı gölgeleyen dalları kesmelidir. Artık üretken olmayan 3 yaşından büyük loblar çıkarılmalıdır.

Meyvenin Seyreltilmesi

Kirazlar meyve üreten, çok yüksek çiçek yüzdesine sahip ağaçlardır. Özellikle cüce kirazlar çok yoğun çiçek açma eğilimindedir. Bu eğilim aşırı yüklenmeye neden olabilir. Bunun sonucunda ağaç cüce kirazlarla dolabilir ve potansiyel büyük kirazlar çiçek açmayabilir. Sonuç olarak yetiştiriciler, ağacın meyvelerinin daha büyük olması, daha yüksek fiyatlara satılması ve daha az sayıda meyve kullanmasına izin vermek için genellikle az gelişmiş meyvelerin bir kısmını çıkarırlar. Bu işlem meyve inceltme değildir. Deneyimli çiftçilerin çoğu ilkbahar-yaz aylarında meyve üretimini dengelemek ve kontrol etmek için ağaçlarını kış aylarında (uyku hali) budarlar. Son derece elverişli koşullar ve yüksek tozlaşma-döllenme başarısı olan yıllarda ekstra incelme gerekebilir. Bu işlem, ağaçlar çiçek açarken hafif budama ile (gelecekteki yılın meyve yükünü azaltın ve ağaç içindeki havalandırmayı artırın) veya daha sonra küçük meyveleri elle çıkararak (çok emek yoğun) yapılabilir.

Referanslar

https://www.cloudmountainfarmcenter.org/education/grow-tips/growing-cherries/

https://anrcatalog.ucanr.edu/pdf/2951e.pdf

https://www.canr.msu.edu/uploads/resources/pdfs/cherry_training_systems_(e3247).pdf

http://whatcom.wsu.edu/ag/documents/treefruit/pnw543.pdf

https://digitalcommons.usu.edu/extension_curall/2131/