Kakao Çeşit Seçimi ve Kakao Propagasyonu

Üç ana kakao çeşidi tanımlanmıştır. İsimleri Criollo, Forastero ve Trinitario’dur (Minimal ve ark., 2019). Forastero, Criollo’dan daha hafif bir tada sahiptir, ancak Batı Afrika’da ve dünya çapında kakao üretimi için çoğunlukla kullanılan çeşittir. Trinitario muhtemelen Criollo ve Forastero çeşitlerinın çaprazlanmasıyla Trinidad’da ortaya çıkmıştır (Somarriba & Lachenaud, 2013). Criollo çeşidi en iyi çikolata lezzetine sahiptir, ancak büyümesi zordur ve hastalıklara ve zararlılara karşı hassastır. Uzun süreli kuraklıklar ve değişen haşere, hastalık dinamikleri, birçok bölgede kakao verimini tehdit ediyor. Daha yüksek su kullanım verimliliği (WUE), daha yüksek verim ve hastalıklara ve zararlılara karşı direnç ile yeni kakao çeşitlerinin yetiştirilmesi bu sorunların alt edilmesine yardımcı olabilir, ancak süreç yavaştır çünkü kakao çeşitlerinin geliştirilmesi ve test edilmesinde önemli engeller vardır. Daha yüksek verimli ve daha az duyarlı ürünler, çiftçilerin topraklarını genişleterek üretimi artırma ihtiyacını azaltabilir.

Küçük toprak sahibi çiftçiler tarafından geliştirilmiş ekim malzemelerinin benimsenmesi, diğer yönetim uygulamalarından daha olasıdır, çünkü kolaydır ve çiftçiler mahsul seçimine aşinadır. Çiftçilerin ıslah programlarına katılımı, daha dinamik ve başarılı bir kakao ekim malzemesi seçim sürecine katkıda bulunabilir (Aikpokpodion ve ark., 2003). Şu anda, fide bahçeleri ve küçük ölçekli ıslah programları, diğer iklim-akıllı kakao uygulamalarıyla birleştiğinde, muhtemelen en iyi verim ve gelir istikrarını sağlamaktadır. Yüksek kaliteli ebeveynler arasındaki hibridizasyon da direnci ve verimi artırmak için bir mekanizma olabilir (Nair, 2010). 

Bazı yazarlar, gelecekte verimi artırmak için daha dirençli çeşitlerin yetiştirilmesinin gerekli olduğuna inanmaktadır (Vaast & Somarriba, 2014). Bununla birlikte, ilerleme yavaş olmuştur ve ıslah programları henüz çiftçilere önemli büyük ölçekli faydalar sağlamamıştır. Efron ve ark. (2003), hastalık direncine, ebeveyn-klon melezlerinin heterozigotluğuna ve en iyi ıslah uygulamalarının uygulanmamasına odaklanmayı, ıslahta ilerlemenin önündeki engeller olarak belirtmektedir. Ek olarak, gelişmiş kakao çeşitlerinin kullanımında verimliliği artırmak için eğitim ve girdilere erişim gereklidir (Eskes, 2017). Kakao düşük özellik kalıtımsallığına sahiptir, bu da tek ağaç dikim malzemesi seçiminin genellikle yetersiz olduğu anlamına gelir (Eskes, 2017). Kakao ıslah programlarının karşılaştığı ekstra bir zorluk, çelişkili hedeflerin varlığıdır. Islahın birçok önceliği vardır: Tat, çevresel adaptasyon, ağaç şekli, bakla büyüklüğü, tohum özellikleri vb.

Son yıllarda kakao ırklarında önemli bir gelişme olmamıştır ve hastalığa ve iklim değişikliğine karşı direnç konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır (Nair, 2010). Kakaoya ait bulguların değerlendirilmesinde yaygın bir sorun, çeşitli verimlerin ve direncin analizidir: saha çalışmaları, özellikle uzun vadeli etkiler ararken, arazi ve bitki için harcanan emek çok fazladır. Modern ıslah tekniklerinin uygulanması, diğer ürünlere kıyasla kakao için nispeten yenidir. Kakao çeşitleri üzerine yapılan çalışmalar ve çeşitleri karşılaştırılabilir kılmak için direnç değerlendirmesi için belirli standartlara ve yöntemlere tabi tutulmalıdır (DuVal et al. 2017) . Gelecekteki ıslah programları çevresel değişiklikleri, kakao üretim sistemlerini ve tarımsal uygulamaları da dikkate almalıdır. Tohum bahçeleri aracılığıyla geliştirilmiş çeşitlerin mevcudiyeti arttırılmalı ve klon bahçesi teknolojisi hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bölgesel kakao merkezlerinin kurulması, yerel koşullar için çeşitlerin geliştirilmesini teşvik edebilir ve bu merkezler arasındaki bilgi alışverişi ilerlemeyi önemli ölçüde hızlandıracaktır (Efron ve ark., 2003).

Kakao Propagasyonu

Birçok küçük çiftçi hala bitkilerini çoğaltmak için kakao kabuklarından çıkarılan tohumları kullanmaktadır (1). Bununla birlikte, yukarıda belirtildiği gibi, çeşit saflığının şansı (yani tohum yayılımı sorunu), kakao yetiştiriciliğinde ve verimin azalmasında en önemli konulardan biridir. Bununla birlikte, günümüzde, çoğu tropikal meyve ağacı gibi, kakao da vejetatif olarak yayılır (klonlama). Kakao için uygun 2 ana vejetatif çoğaltma yöntemi vardır: Göz aşısı ve yarma aşılama (2). Daha spesifik olarak, klonal çeşitlerin aşılanması daha yaygın hale gelmektedir (Vaast & Somarriba, 2014), ancak uygun çiftçi eğitimi ve aşılama için geliştirilmiş çeşitlere erişim gerektirmektedir. Son olarak, tohum kapsülü inokülasyonunun Kosta Rika ve Ekvador’da Moniliasis’e karşı direnç sağlamada başarılı olduğu kanıtlanmıştır (Eskes, 2017), ancak diğer bölgelerde test yapılması gerekmektedir. Aşılama için gerekli adımlar ve ekipmanın yanı sıra anaç ve aşılık filiz materyalinin hazırlanması hakkında daha fazla bilgi edinmek için yerel uzatma merkezinize danışın (3). 

Referanslar:

1. https://agritech.tnau.ac.in/horticulture/horti_plantation%20crops_cocoa.html
2. https://agritech.tnau.ac.in/horticulture/horti_plantation%20crops_cocoa.html
3. https://www.ctahr.hawaii.edu/oc/freepubs/pdf/FN55.pdf

Abara, I. O., and Singh, S. (1993). Ethics and biases in technology adoption: The small-firm argument. Technological Forecasting and Social Change, 43(3-4), 289-300.

Adamu, C. O. (2018). Analysis of access to formal credit facilities among rural women farmers in Ogun State, Nigeria. Nigeria Agricultural Journal, 49(1), 109-116.

Adu-Asare, K. (2018). Cocoa farming business, financial literacy and social welfare of farmers in Brong-Ahafo Region of Ghana (Doctoral dissertation, University of Cape Coast).

Ahenkorah, Y. (1981). Influence of environment on growth and production of the cacao tree: soils and nutrition. In Actes, Douala, Cameroun, 4-12 Nov 1979/7 Conference internationale sur la recherche cacaoyere= Proceedings, Douala, Cameroun, 4-12 Nov 1979/7 International Cocoa Research Conference. Lagos, Nigeria: Secretary General, Cocoa Producers’ Alliance, 1981.

Akudugu, M. A., Guo, E., and Dadzie, S. K. (2012). Adoption of modern agricultural production technologies by farm households in Ghana: what factors influence their decisions?

Ali, E. B., Awuni, J. A., and Danso-Abbeam, G. (2018). Determinants of fertilizer adoption among smallholder cocoa farmers in the Western Region of Ghana. Cogent Food & Agriculture, 4(1), 1538589.

Ameyaw, G. A., Dzahini-Obiatey, H. K., and Domfeh, O. (2014). Perspectives on cocoa swollen shoot virus disease (CSSVD) management in Ghana. Crop Protection, 65, 64-70.

Aneani, F., Anchirinah, V. M., Owusu-Ansah, F., and Asamoah, M. (2012). Adoption of some cocoa production technologies by cocoa farmers in Ghana. Sustainable Agriculture Research, 1(1), 103.

Bonabana-Wabbi, J. (2002). Assessing factors affecting adoption of agricultural technologies: The case of Integrated Pest Management (IPM) in Kumi District, Eastern Uganda (Doctoral dissertation, Virginia Tech).

Danso-Abbeam, G., Addai, K. N., and Ehiakpor, D. (2014). Willingness to pay for farm insurance by smallholder cocoa farmers in Ghana. Journal of Social Science for Policy Implications, 2(1), 163-183.

Dormon, E. V., Van Huis, A., Leeuwis, C., Obeng-Ofori, D., and Sakyi-Dawson, O. (2004). Causes of low productivity of cocoa in Ghana: farmers’ perspectives and insights from research and the socio-political establishment. NJAS: Wageningen Journal of Life Sciences, 52(3-4), 237-259.

Doss, C. R. (2006). Analyzing technology adoption using microstudies: limitations, challenges, and opportunities for improvement. Agricultural economics, 34(3), 207-219.

Giovanopoulou, E., Nastis, S. A., and Papanagiotou, E. (2011). Modeling farmer participation in agri-environmental nitrate pollution reducing schemes. Ecological economics, 70(11), 2175- 2180

Hailu, E., Getaneh, G., Sefera, T., Tadesse, N., Bitew, B., Boydom, A., … and Temesgen, T. (2014). Faba bean gall; a new threat for faba bean (Vicia faba) production in Ethiopia. Adv Crop Sci Tech, 2(144), 2.

International Cocoa Organization (ICCO), (2008). Manual on pesticides use in cocoa. ICCO Press releases of 10 June 2008 by ICCO Executive Director Dr. Jan Vingerhoets. International Cocoa Organization (ICCO), London.

Kehinde, A. D., and Tijani, A. A. (2011). Effects of access to livelihood capitals on adoption of European Union (EU) approved pesticides among cocoa producing households in Osun State, Nigeria. Agricultura Tropica et Subtropica, 54(1), 57-70.

Khanna, M. (2001). Sequential adoption of site‐specific technologies and its implications for nitrogen productivity: A double selectivity model. American journal of agricultural economics, 83(1), 35-51.

Kongor, J. E., Boeckx, P., Vermeir, P., Van de Walle, D., Baert, G., Afoakwa, E. O., and Dewettinck, K. (2019). Assessment of soil fertility and quality for improved cocoa production in six cocoa growing regions in Ghana. Agroforestry Systems, 93(4), 1455-1467.

Kumi, E., and Daymond, A. J. (2015). Farmers’ perceptions of the effectiveness of the Cocoa Disease and Pest Control Programme (CODAPEC) in Ghana and its effects on poverty reduction. American Journal of Experimental Agriculture, 7(5), 257-274.

MoFA, 2010. Production of major crops in Ghana, PPMED, Accra, 12 pp.

Namara, R. E., Horowitz, L., Nyamadi, B., and Barry, B. (2011). Irrigation development in Ghana: Past experiences, emerging opportunities, and future directions.

Nandi, R., and Nedumaran, S. (2021). Understanding the aspirations of farming communities in developing countries: a systematic review of the literature. The European Journal of Development Research, 33(4), 809-832.

Ngala, T. J. (2015). Effect of shade trees on cocoa yield in small-holder cocoa (Theobroma cacao) agroforests in Tabla, Centre Cameroon (Doctoral dissertation, Thesis, crop sciences. University of Dschang, Cameroon).

Ofori-Bah, A., and Asafu-Adjaye, J. (2011). Scope economies and technical efficiency of cocoa agroforesty systems in Ghana. Ecological Economics, 70(8), 1508-1518.

Ogunsumi, L. O., and Awolowo, O. (2010). Synthesis of extension models and analysis for sustainable agricultural technologies: lessons for extension workers in southwest, Nigeria. Agriculture and Biology Journal of North America, 1(6), 1187-1192.

Okojie, L. O., Olowoyo, S. O., Sanusi, R. A., and Popoola, A. R. (2015). Cocoa farming households’ vulnerability to climate variability in Ekiti State, Nigeria. International Journal of Applied Agriculture and Apiculture Research, 11(1-2), 37-50.

Okyere, E., and Mensah, A. C. (2016). Cocoa production in Ghana: trends and volatility. International Journal of Economics, Commerce and Management, 5 (3), 462-471.

Opoku-Ameyaw, K., Oppong, F. K., Amoah, F. M., Osei-Akoto, S., and Swatson, E. (2011). Growth and early yield of cashew intercropped with food crops in northern Ghana. Journal of Tropical Agriculture, 49, 53-57.

Oyekale, A. S. (2012). Impact of climate change on cocoa agriculture and technical efficiency of cocoa farmers in South-West Nigeria. Journal of human ecology, 40(2), 143-148.

Wessel, M., and Quist-Wessel, P. F. (2015). Cocoa production in West Africa, a review and analysis of recent developments. NJAS: Wageningen Journal of Life Sciences, 74(1), 1-7.

World Bank (2011). Supply Chain Risk Assessment: Cocoa in Ghana. Ghana Cocoa SCRA Report.

World Bank. 2007. World development report 2007: Development and the next generation. Washington D.C.: World Bank.

Wossen, T., Berger, T., Mequaninte, T., and Alamirew, B. (2013). Social network effects on the adoption of sustainable natural resource management practices in Ethiopia. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 20(6), 477-483.

( Dohmen, et al. 2018)  Temperature changes, drought, and prolonged dry season affect the flavor and overall quality of the product

(Neilson, 2007) Unlike Farmers in West Africa, Cocoa farmers in Latin America tend to ferment the cocoa pulp surrounding the beans using wooden boxes. In Indonesia, farmers rarely take part in the fermentation process because their production is valued mostly for cocoa butter which is unaffected by fermentation