• Enginarın bilimsel adı Cynara cardunculus var. scolymus’ dur.
  • Asteraceae familyasına (ayçiçeği ve papatya familyası) aittir. 
  • Enginar Akdeniz ülkelerine özgüdür 
  • İtalya, dünyanın en büyük enginar üreticisidir 
  • Enginar çok yıllık bir bitkidir  
  • Dikenli ve dikensiz çeşitleri vardır 
  • Enginar sağlık yararları açısından araştırmalara konu olmuştur
  • Enginar biyokütlesi, hayvan yemi ve biyoyakıt üretiminde kullanılır. 

Enginar çok yıllık bir bitkidir ancak yıllık veya iki yılda bir olarak da yetiştirilebilir. Bitkinin bilimsel adı Cynara cardunculus var. scolymus’ dur ve meşhur Asteraceae ailesinin bir üyesidir. Bitki 2 m yüksekliğe (6,6 ft) kadar büyüyebilir. Kısa saplardan büyüyen yeşil-gümüş uzunluğunda (50-80cm / 20-30 inç) brakte yapraklara sahiptir. Çiçekler, braketlerle kaplı, 8-15 cm (3-6 inç) çapında ve enginarın baş kısmında görülür. Çiçeklerin rengi devedikeni çiçeklerine benzeyen mor renktedir. Yenilebilir kısım esas olarak enginar tablasıdır (olgunlaşmamış çiçek tomurcukları). Brakte yapraklar ve çiçek sapları da yenilebilir. Enginarlar iki ana tipte olur: iki tip içinde dikenli veya dikensiz olarak büyük ve geniş çanaklı ‘Küre’ enginar ile uzun ve sivri uçlu enginar.

Hesiodos ve Homeros, enginardan ‘Kaktos’ olarak adlandırılan eski Yunanlıların yiyeceği olarak bahsettiler. Eskiden bitkinin çiçeklerini ve yapraklarını yerlerdi. Romalılar da enginar (carduus) tüketirdi. Kayıtlara göre Kartaca ve Cordoba’ daki insanlar da enginar yetiştiriyordu. Yetiştirme daha sonra ispanyollar ve Mağripliler tarafından daha da geliştirildi.  

FAO’ ya (2016 kayıtları) göre en fazla enginar üreten ilk 5 ülke: 

  • 365.991 ton ile İtalya  
  • 236.314 ton ile Mısır 
  • 185.796 ton ile İspanya 
  • Peru, 108.801 ton ve 
  • 107.257 ton ile Arjantin 

İlginç bir şekilde, İtalya en büyük ekili alana sahipken, Mısır, Peru, Arjantin, Cezayir, Fas, ABD ve Türkiye gibi diğer ülkeler hektar başına daha yüksek verim üretiyor.

Referanslar

Bekheet, S., & Sota, V. (2019). Biodiversity and medicinal uses of globe artichoke (Cynara scolymus L.) plant. Journal of Biodiversity Conservation and Bioresource Management, 5(1), 39-54.

ORTAKLARIMIZ

Sürdürülebilirlik ve insan refahına odaklanan ortak misyonumuzu yerine getirmek için küresel STK'lar, Üniversiteler ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapıyoruz.