Bahçede domates yetiştirmenin püf noktaları 

Günden güne, meyve ve sebze gibi mahsulleri severek ve stres giderme yöntemi olarak yetiştiren, fakat aynı zamanda tükettiklerini kontrol etme amacıyla meyve ve sebze yetiştiren insanların sayısı artmaktadır. Ancak, evimizin bahçesinde meyve ve sebze yetiştirirken dikkate almamız gereken bazı riskler vardır. 

Bahçede domates yetiştirmenin püf noktaları şunlardır: 

  • Domates, sıcak iklim bitkisidir. Büyümek için 18 °C ila 26 °C sıcaklığa ve bol güneşe (günde en az 6 saat) ihtiyaç duyar. Kısa sürme şartıyla, domates bitkileri 1 °C civarındaki düşük hava sıcaklığını tolere edebilirler. Tabii ki, birkaç gün boyunca günlük hava sıcaklığı 17 °C’nin altında olursa meyve tutumunda sorun olduğu fark edilir. Eğer olgunlaşma aşamasında hava sıcaklığı bu derecede ise, muhtemelen meyvede kızarma gerçekleşmeyecektir, çünkü kırmızı rengi teşvik eden maddelerin üretimi normalde 16 °C’nin altında gerçekleşmez. 9 °C’nin altındaki hava sıcaklıkları büyümeyi durdurur. 14 °C’nin altındaki toprak sıcaklıkları ise büyük olasılıkla kök sisteminin gelişiminde sorunlara neden olacaktır. Aşırı yüksek hava sıcaklığı da, meyve tutumu ve olgunlaşma aşamasında problem yaratır. 
  • Tohumdan domates yetiştirmeye başlamayı düşünüyorsanız, legal bir satıcıdan sertifikalı tohum almanız gerekir. Aksi takdirde, muhtemelen tohumların çimlenme oranı düşük olacaktır ve böylece zaman kaybetmiş olacaksınız. Domates tohumunun soğuğa dayanıklılığının düşük olduğunu unutmayın. Bu nedenle, toprak sıcaklığını 23-26 °C arasında optimum seviyelerde tutacak tohum yataklarına ekim yapmanız önerilir.  Ayrıca, optimum havalandırma sağlamak için tohum yataklarında turba kullanabilirsiniz. 10-12 °C’nin altındaki hava sıcaklığı çimlenmeyi engelleyebilir. Tohumlar çimleninceye kadar nemli tuttulmalıdırlar. Tohum, çevre koşullarına bağlı olarak yaklaşık 8-17 günde çimlenir. Bunun devamında dikim işlemi için doğru zaman, fideler 4-6 gerçek yaprak geliştirdiğinde, yani ekim işleminden yaklaşık 4-7 hafta sonradır. 
  • Tohumla zaman kaybetmek istemiyorsanız, legal bir satıcıdan fıde satın alabilir ve direk dikim yapabilirsiniz. Unutmayın ki, eğer hava sıcaklığı 15 °C’nin altında ise dikim işlemi muhtemelen başarılı olmayacaktır.
  • Bazı toprak kaynaklı hastalıkları önleyebilmek için domates fidelerini daha önce Solanaceae (domates, patates, biber, patlıcan) familyasına ait olan bitkilerin ektiğiniz bölgelere dikmediğinizden emin olmak gerekir. Çoğunlukla, dikim işlemi için doğru zaman ilkbahardır. Buna rağmen, hava sıcaklığının yeterince yüksek olduğu bazı bölgelerde, dikim işlemi daha erken yapılabilir. Öte yandan, kuzey bölgelerde üreticiler genellikle yaz başı veya daha sonra dikim işlemi yaparlar. Ayrıca, oldukça geç dikilen ve sonbahar sonu – kış başı (Kasım – Aralık) gibi hasat edilen geççi domates çeşitleri de vardır. 
  • Önemli adımlardan biri ise (özellikle dikim mevsimi boyunca düşük toprak sıcaklığı olan bölgelerde) plastik koruyucu kaplamadır. Birçok üretici sıraları siyah plastik koruyucu kaplama ile örter. Bu teknik, kök bölgesindeki sıcaklık oranını optimum seviyelerde (21 °C’nin üzerinde) tutmak ve yabancı otların büyümesini önlemek için uygulanır.
  • Küçük bir bahçede birçok domates bitkisine sahip olmak istiyorsanız, profesyonel yetiştiricilerin bitkiler arasında ortalama 0,3 – 0,6 m ve bitki sıraları arasında 0,8 ila 1,3 m mesafe bırakarak tek sıra halinde dikim yapmayı tercih ettiklerini unutmayın. Ayrıca, aşırı bitki sayısı iyi bir fikir değildir. Daha seyrek dikim, yaprakların güneş ışığına erişmesini, daha iyi havalandırma ve bazı hastalıklara karşı koruma sağlar. Böylece, yer sıkıntısı olmayan amatör yetiştiricilerin çoğu bitkiler arasında 1 metre ve bitki sıraları arasında 1,5 m mesafe bırakarak domates dikerler. 
  • Alabama’dan amatör yetiştirici Charles Wilber, dört domates bitkisinden 620 kg meyve üreterek Guinness Rekorlar Kitabı’na girmiştir. Sırrı nedir sorusuna, pahalı bir melez kullanmadığını veya özel bir gübre uygulamadığı cevabını vermiştir. Obur dalları kısaltmak domates üretiminde hayati önem taşır. Budama domates yetiştiriciliğinde oldukça önemlidir, ancak bu tüm çeşitler için geçerli değildir. Kısacası, sırık çeşitlerde düzenli olarak budama uygulamak gerekir, ancak bodur/oturak çeşitlerde budama uygulamasakta olur.  
  • Sırık çeşitler, tek, çift veya üçlü ana gövde oluşturacak şekilde budanırlar. Budama uygun havalandırma sağlar ve böylece bitki çeşitli enfeksiyonlardan korur. Ayrıca, bu şekilde daha iyi bir meyve / yaprak oranı sağlanır. Budama yaparken, bitkiye zarar vermemek için uygun budama aletleri kullanmak oldukça önemlidir.
  • Sırık domates çeşitlerinin herek ile desteğe ihtiyaçları vardır. En basit teknik, her domates bitkisinin yanına herek yerleştirmektir ve devamında gövdeyi yavaşça hereğin üzerine bağlamaktır. Bu teknik, ince domates dokusunun dikey konumda kalmasına yardımcı olur. Aynı zamanda yaprakların ve meyvelerin toprağa temas etmesini önler ve böylece bitkiyi toprak zararlılarından ve hastalıklarından korur. Ayrıca bu teknik, meyve hasadını kolaylaştırır, havalandırmayı ve bitkinin genel sağlığını geliştirir. 
  • Domates bitkilerinin kuraklığa dayanıklılığı orta ile yüksek derecedir.  Öte yandan ise, aşırı su tutan toprağı sevmezler. Böylece, aşırı sulama uygulamamaya dikkat etmeliyiz. Buna rağmen, domates bitkilerini sık sık sulamak gerekir ve özellikle de meyvenin gelişme aşamalarında. 100 gram domatesin 94 gramdan fazla su içerdiğini unutmayın. Ortalama olarak domates bitkisi, açık hava yetiştiriciliğinde her gelişme devresi boyunca toplamda 700 mm su tüketir. Bitkilerde olası bir stresi önlemek için bitkilerinize sabit miktarda su verdiğinizden emin olun. Meyve tutumu sırasında düzensiz sulama uygulamalarının birçok soruna neden olabileceğini unutmayın.
  • Bahçenizde domates yetiştirmek için, ortalama bir toprakta yetişen ortalama bir domates bitkisi için ihtiyacınız olan tek şey kompost eklemektir. Kompost işlemi, evde mükemmel bitki besleme ile sonuçlanırken, aynı zamanda çevre dostu ve önemli derecede tasarruf sağlayan bir yöntemdir. Bu işlem, organik atıkların, örneğin yapraklar, dallar, kabuklarlar ve diğer gıda kalıntıları (örn. Yumurta kabukları) gibi çeşitli işlemlerle ve toprak mikroorganizmalarının yardımıyla besin maddeleri açısından zengin bir maddeye dönüştüğü bir süreçtir. Kompostun uygun kullanımı toprak erozyonunu da önleyecektir. Ayrıca, toprak patojenleri de kontrol edilir. Ancak, evde yetiştirilen tüm gıda atıklarının kompost için uygun olmadığını dikkate almalıyız. Bu işlem oldukça basittir. İhtiyacınız olan şeyler kompost kutusu veya silo, öğütücü, toprak ve organik atıktır. Öğütücü, işlemi hızlandırmak için, oldukça önemlidir ve kompostta kullanılacak atıkların yeterince küçük olması gerekir. 
  • Domateslerin çoğu dikim işleminden yedi ila on hafta sonra olgunlaşır ve hasat için hazırdırlar. Her şey yolunda giderse, haftada 2-3 kez domates hasat edebilirsiniz. Ayrıca, kullanacağımız budama aletleri ve eldivenleri kaliteli ve sertifikalı olmalıdır. 
  • Kişisel güvenlik, amatör bir yetiştirici için oldukça önemlidir. Görünüşte zararsız bir hobi olabilir, ancak bu amatör bir çiftçinin hayal bile edemeyeceği riskler taşır. Kaliteli bot almak önemlidir. Bahçe, özellikle yaz aylarında, domateslerin olgunlaştığı ve hasat için her gün kontrol edilmesi gerektiği dönemde yılanlar veya fareler gibi yiyecek arayan istenmeyen ziyaretçileri çeker. Bahçede yanlış bir adım oldukça zararlı olabilir. Bu nedenle ayaklarınızı tehlikeden korumak son derece önemlidir. 

ORTAKLARIMIZ

Sürdürülebilirlik ve insan refahına odaklanan ortak misyonumuzu yerine getirmek için küresel STK'lar, Üniversiteler ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapıyoruz.