Bahçe ve saksida hercai̇ menekşesi̇ bakimi nasil yapilir?

Bahçelerden asılı saksılara, kokteyllere, gurmelerin yemeklerine kadar her yerde hercai menekşesi (Viola x wittrockiana) renginden ve birçok sebepten ötürü kış aylarının favori bitkisi olarak bilinir. Hercai menekşesi açan renkli çiçeklerinden dolayı insanlar tarafından oldukça sevilir. Günümüzde yüzlerce (yaklaşık 500) hercai menekşesi çeşidi bulunmaktadır. Yeni melezlerle birlikte renk, renk kombinasyonu, bitki ve çiçek boyutu ile ilgili daha fazla çeşit elde edilir. Çoğunlukla iki renkli kadifemsi yaprakları, beyazdan sarıya, mora, maviye ve kırmızıya, koyu iç kısımlara, sarı gözlere ve düzinelerce fantastik renk kombinasyonuna sahiptir. Sarı hercai menekşeleri uzaktan göze çarptığı için genellikle bahçe ve parklarda tek başına ya da mor renklilerle beraber dikilir. Hercai menekşeleri çok yıllık bitkilerdir fakat yıllık veya iki yıllık olarak kabul edilir. Bazı popüler menekşe çeşitleri ise şunlardır: Bahçe menekşeleri (Viola x wittrockiana ), yaban menekşesi (Viola tricolor), tarla menekşesi (Violo bicolor), ve minik çiçekli menekşedir (Viola cornuta).

Menekşe yetiştirmek için en uygun yerler ve koşullar nelerdir?

Ürettikleri harika çiçekler dışında menekşeler düşük sıcaklıklarda hayatta kalma ve çiçek açma yetenekleri sayesinde kış aylarında bile bahçıvanların gözdelerinden biridir. Daha spesifik olarak menekşeler 15 °F (-10 °C)’ ye kadar düşük sıcaklıklara dayanabilirler. Yine de bitkilerin büyümesi için en optimal sıcaklık 40 ve 70 °F (4-21 °C)’lerdir. Serin ve nispeten ılık sonbahar günleri çiçeklendirmeyi hızlandıran günlerdir. Genellikle hercai menekşeleri sonbaharda ekilir ve yaz, ilkbahar boyunca çiçek açabilir. Hercai menekşelerinin yüksek sıcaklıklara karşı hassas olmasından dolayı menekşeler çoğu bölgede yıllık olarak yetiştirilir.

Hercai menekşeleri dışarı bitkileridir ve çiçek açmak için direkt olarak gün ışığına ihtiyaç duyarlar. Bahçelerde olduğu kadar saksılarda, kaplarda ve asılı sepetlerde de harika performans gösterebilirler. İyi büyümeleri ve sağlıklı olmaları için suya hassasiyetlerini göz önünde bulundurmak, zayıf drene edilmiş toprağa ekmekten kaçınmak gerekir.  Bu yüzden onları ağır toprakta bahçe yataklarına yerleştirebiliriz. Bitkiyi kapta yetiştirmek istiyorsak yeterli drenaj delikleri açabiliriz. Son olarak hercai menekşeleri pH’ı 5.4-6 arasında olan hafif asitli toprakları tercih eder.

Tohumdan hercai menekşesi nasıl yetiştirilir? 

Çoğu bölgede yaz sonu veya sonbahar başında bir kaba veya toprağa doğrudan tohumları ekerek bir hercai menekşesi yetiştirebilirsiniz. İyi bir çimlenme oranı, hızlı büyüme ve sağlıklı tohumlar elde etmek için sertifikalı tohumları satın almanız gerekir. Çimlenme için ideal sıcaklık 45-65 °F (7-18 °C) dereceleri arasındadır. Açık havada doğrudan ekim için koşulların uygun olmadığı alanlarda birçok bahçıvan, yüksek kaliteli toprak karışımı olan tohumları veya farklı yetiştirme ortamları içeren bitki tepsileri kullanmayı tercih eder. Menekşe tohumları ışığa karşı çok hassastır. Bundan dolayı tohumların üzeri yeteri kadar toprakla örtülmeli ve tepsi direkt olarak gün ışığı görmeyen serin bir yere yerleştirilmelidir. Genellikle yüksek kaliteli tohumlar toprak sıcaklığına bağlı olarak 1 ila 3 hafta arasında çimlenebilir. Fideler 3-5 yaprak oluşturduğunda onları son konumlarına (veya daha büyük bir saksıya) taşıyabilirsiniz.

Başlangıçta hercai menekşeleri bienaldir yani yaşam döngülerini 2 yıl içinde (tohumlanmadan yaşlanmaya kadar) tamamlarlar. İlk yıl yeşillik üretir, ikinci yıl ise çiçek açar, tohum verir ve ölürler. Bununla birlikte ticari olarak temin edilebilen hibritlerin çoğu ekimden sonra ilk yılda çiçek açabilirler.

Menekşeleri seçme ve nakletme 

Menekşeler genellikle sonbaharda ekilirler. Direkt olarak çiçekli bitkilere sahip olmak için insanlar bahçelerden veya internet üzerinden satın alım işlemi yaparlar. Bol tomurcuklu ve tamamen açmamış olan menekşeleri seçmeniz gerekir. Hercai menekşenizi “temizleyerek” işe başlayın temizlerken solmuş çiçeklerin yanı sıra tüm klorotik ve kurumuş yaprakları çıkarmaya özen gösterin. Bitkileri saksıdan çıkarın ve kökleri hafifçe gevşetin. Saksılı menekşeler için çok amaçlı dikim toprakları kullanılabilir. Menekşe türüne bağlı olarak bitkiler 9-12 inç (23-30 cm) yayılabilir ve 6-9 inç (15-23 cm) uzunluğunda olabilir. 6-15 inç ( 15-25 cm ) aralıklarla yerleştirebilirsiniz ama menekşeler belirttiğimizden daha yakın mesafelerde bile iyi şekilde gelişim gösterebilir. 15-20 cm çapındaki bir saksıya 4-8 arasında menekşe sığabilir. Dikim çukuru kök öbeğinden biraz daha geniş ve aynı derinlikte olmalıdır. Menekşeler, diğer yıllık bitkilerle büyütmek için harika seçeneklerdir. Örneğin (kadife çiçeği, gümüş ragwort, karanfil, krizantemler vb.).

Hercai Menekşeleri için bakım ipuçları- Hercai menekşelerinizi nasıl uzun süre canlı tutabilirsiniz?

Hercai menekşeleri ağır besin tüketicilerdir. Hava şartlarına ve menekşelerin yetiştiği yere bağlı olarak menekşeleri her gün sulamamız gerekebilir. Hercai menekşeleri kış aylarında bile düzenli olarak sulanmalıdır (elle veya yağmurla) ve toprağı sürekli olarak nemli tutulmalıdır. Çevre koşullarının optimum olmasına rağmen bitkinizde çiçeklenmenin azaldığını veya farklı bir durum olduğunu gözlemlerseniz bitkinizi daha sık sulamaya çalışmanız gerekir. Gübreleme sağlıklı ve çiçekli bitkileri korumak içinde gereklidir. Azot bakımından zengin gübreler beslenme ihtiyacını karşılamak için kullanılabilir. Kendini yavaş bırakan 15-9-12 gübreleri serpilebilir ve bahçenin üstündeki 2-3 inçlik (5-7.5 cm) toprağa eklenebilir. Saksıda yetişen bitkilere 2-4 haftada 1 kez çözünür gübreler tercih edilip uygulanabilir. pH’ı 5.8’ten yüksek olan topraklarda demir ve bor eksiklikleri yaşanabileceğini unutmayın. Öte yandan pH’ı daha asidik olan (5.3’ün altında) olan topraklarda da magnezyum eksikliği daha yaygın şekilde yaşanır. Yaprakların sararması, sınırlı büyüme veya kaşektik bitkiler besin eksikliğinin bazı yaygın belirtilerindendir. Eğer çok amaçlı gübreler uyguluyorsanız mikro besinler içeren farklı gübreleri de eklemeyi düşünmeniz gerekir. Menekşelerinizin daha uzun süre çiçek açmasına yardımcı olacak bir diğer önemli uygulamada solmuş veya ölü olan çiçekleri çıkartmaktır. Çiçek sapını yaprağa zarar vermemeye dikkat ederek olabildiğince aşağıdan kesmeye çalışın. Yaşlı olan bitkileri 1-2 gün içerisinde açacak olanlardan ayırt etmek için genç çiçeklerin taçyapraklarının daha kapalı ve sıkı bir şekilde olduğunu unutmayın. Ek olarak olgun-yaşlı çiçekler tozlaşmadan sonra merkezlerinde tohumlarını çevreleyen küçük yeşil bir ‘top’ oluştururlar.

Bahçede yetişen hercai menekşeleri genellikle salyangozlar, sümüklü böcekler, tırtıl ve yaprak bitleri tarafından tehdit altındadır. Özellikle birçok yaprak biti türü çoğunlukla ilkbaharda yeni bitki örtüsünün sunmuş olduğu menekşeleri istila edebilir. Kimyasal kontrol başarısızdır ve tercih edilmez. Bitkilerinizin bu düşmanlarla başa çıkmasını sağlamak için uğur böcekleri, yaban arıları gibi önemli yırtıcı böcekleri çekebilecek ve onlara ev sahipliği yapabilecek farklı bitki türleriyle sağlıklı bir bahçe sürdürebilirsiniz. Böylece doğanın sizin için çalışmasına izin verebilirsiniz. Geri kalanları (salyangozlar, sümüklüböcekler, tırtıllar) kontrol etmek için elle toplama gerekebilir. Son olarak kök çürüklüğü, küf (tüylü küf veya külleme) veya pas gibi hastalıklar hem toprakta hem de saksıda yetişen menekşeleri etkileyebilir. Sorunun yayılmasını sınırlamak için hastalıklı bitkileri çıkarabilir, sağlıklı bitkileri ve toprakları kullanabilir veya toprak drenajını iyileştirebilirsiniz. Yıllık bir bitki olması ve maliyetinin düşük olması nedeniyle çoğu bahçıvan yeniden dikmeyi tercih eder. Bölgenizdeki bahçelerden birine ya da lisanslı bir tarım uzmanına danışabilirsiniz.

 

Referanslar:

https://www.rhs.org.uk/education-learning/gardening-children-schools/family-activities/grow-it/grow/pansy

https://hgic.clemson.edu/factsheet/pansy-diseases-insect-pests/

ORTAKLARIMIZ

Sürdürülebilirlik ve insan refahına odaklanan ortak misyonumuzu yerine getirmek için küresel STK'lar, Üniversiteler ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapıyoruz.