Her şeyden önce, herhangi bir gübreleme yöntemini uygulamadan önce altı aylık veya yıllık toprak testi ile tarlanızın toprak durumunu göz önünde bulundurmalısınız. Dünyada iki özdeş alan yoktur ve bu nedenle toprağınızın test verilerini, doku analizini ve tarla geçmişini dikkate almadan kimse size gübreleme yöntemleri konusunda tavsiyede bulunamaz. Bununla birlikte, dünya çapında birçok ayçiçeği çiftçisinin kullandığı bazı standart gübreleme programlarını ve seçeneklerini listeleyeceğiz. 

Ayçiçeği, diğer yıllık mahsullere kıyasla daha derin toprak katmanlarından besinlere ve suya erişmeyi sağlayan genişletilmiş bir kök sistemine sahiptir. Bu, bitkinin 16 temel besin maddesi için mütevazı gereksinimlerinin çoğunu çevresinden karşılayarak gübreleme ihtiyacını azaltabileceği anlamına gelir. Bununla birlikte, bilimsel kanıtlar ve pratik deneyimler, özellikle düşük verimli topraklarda daha yüksek verime ulaşmak için çiftçinin ayçiçeğine yeterli miktarda azot (N), Fosfor (P) ve Potasyum (K) sağlaması gerektiğini göstermiştir. ve uygun zamanda. Her bir tarla için toprağın besin içeriğini belirlemek için mahsul kurulmadan önce bir toprak analizi yapılması esastır.  

Toprak verimliliği, bitkinin gübrelemeye tepkisinin ilk göstergesi olarak kullanılabilir. Gösterge olarak, sınırlayıcı bir çevresel faktör yoksa, çok düşük verimli bir toprakta gübrelemenin % 80-100 arasında pozitif bir verim artışına sahip olması beklenir. Toprak verimliliği (organik madde miktarı) azaldıkça bu sayı artacaktır. Analizin besin eksikliklerini de ortaya çıkarması bekleniyor. Çoğu alanda, herhangi bir iklim bölgesinde azot, fosfor ve kükürt, yüksek verim elde etmek için genellikle yetersiz miktarlardadır.  

Ek olarak, yüksek yağışlı bölgelerde potasyum, kalsiyum ve magnezyum eksikliğinin olması beklenir. Bor, demir, çinko, bakır ve manganez gibi diğer besinler de birçok alanda yetersiz kalabilir (1). Toprak tipinin besin mevcudiyeti ve hareketliliği açısından da çok önemli olduğunu unutmayın. Örneğin kumlu topraklarda ayçiçeği genellikle ekstra potasyumlu gübreye daha fazla ihtiyaç duyar (2). 

Bu parametre dışında çiftçi, nihai gübreleme türünü ve miktarını belirlemek için diğer bazı faktörleri göz önünde bulundurmalıdır. Bazısı: 

  • Mahsul çeşidinin besin gereksinimleri,  
  • Bitki yoğunluğu (nüfus büyüklüğü), 
  • Beklenen-istenen verim ve 
  • Ürün rotasyonu (tarlada yetiştirilen önceki mahsul) 

Daha spesifik olarak, hektar başına 2,24 ton ayçiçeği tohumu (dönüm başına 2.000 pound) üretimi için, bitkiler hektar başına 2,70 ton buğday (dönüm başına 40 kile) ile yaklaşık olarak aynı miktarda N, P ve K gerektirir. Bu kabaca hektar başına bitkinin 32 N, 11,3 P, 16,8 K, 3,6 S ve 2-3 B kg (dönüm başına 28,6 N, 10,1 P, 15 K, 3,2 S ve 1,7- 2,7 lb) alması demektir (3).  

 

Azot 

Azot eksikliği özellikle düşük verimli topraklarda ayçiçeğinde verimi sınırlayan en önemli faktördür. Bitkilerin yeterli azot almamasının bazı yaygın semptomları, gecikmiş ve azalmış büyüme, daha ince gövdeler ve alt-yaşlı yapraklarda daha belirgin olan yaprakların tipik genel klorozudur. Bu durumdan kaçınmak için, çiftçinin bitkilerin tüm yaşam döngüsü boyunca mahsul ihtiyaçlarını karşılaması gerekir. Bununla birlikte, yağ içeriğini azaltabileceğinden, özellikle yağ tipi ayçiçeklerinde aşırı gübrelemeden kaçınmak önemlidir (4). Ayrıca aşırı N gübrelemesi, barınma ve hastalık (sklerotinia gibi) riskini artırabilir.  

Çiftçiler, deneyimlerinin yanı sıra, eklenmesi gereken N miktarlarını daha yüksek hassasiyetle hesaplamak için özel formüller kullanabilirler. Bir örnek aşağıdaki gibidir (5): 

 

Nrec = (0.05) (EY) – STN (0-24 inç) – NPc  

EY = beklenen verim (lb./dönüm) 

STN = nitrat-azot (NO3–N) 24 inç derinliğe kadar ölçülmüştür. (lb./dönüm) 

Npc = önceki baklagil mahsulü tarafından sağlanan N miktarı (lb./dönüm). 

 

N uygulamasını farklı dozlarda yapmak daha iyidir. Genellikle ayçiçeklerinin erken büyüme aşamalarında minimum N gereksinimleri vardır ve N alımı 8 yapraklı aşamaya kadar çok düşüktür. Bununla birlikte, çiftçi bu dönemde herhangi bir eksiklikten kaçınmak için ekimde veya ekim öncesinde küçük bir ilk gübreleme yapabilir. Gübreyi tohumlarla temas ettirmemeye dikkat edin. İdeal olarak N, tohumların 5 cm (2 inç) altındaki topraklara entegre edilebilir. 

Benzer şekilde, amonyum tiyosülfatın (12-0-0-26) tohumla (6) doğrudan temas etmesini önleyebilirsiniz. Amonyum ve üre gübreleri için toprakla entegrasyon (mekanik veya sulama yoluyla) çok önemlidir. Gübreleme yeterli toprak suyu nemi ile birleştirildiğinde en iyi sonuçlar elde edilebilir. Sezonun başlarında, özellikle kuru alan ayçiçeklerinde toplam N miktarının hepsini eklemekten kaçınmak daha iyidir. Bunun nedeni, zengin yaprak büyümesine, su kullanım verimliliğinin azalmasına ve son olarak bitkileri strese sokabilecek ve verimi azaltabilecek erken yaprak yaşlanmasına yol açabilmesidir (tohum doldurma için daha kısa süre) (7).  

Bitkilerin 8-10 yaprağı ve 15 mm’ye (0,6 inç) yakın gövde çapı olduğunda, ekimden yaklaşık 4-6 hafta sonra serpme gübreleme uygulaması yapılabilir. Bitkiler bu aşamadan tane dolumuna kadar toplam N’nin % 60-100’ünü emer. Yukarıda belirtilen miktarlar verimli topraklarda ve / veya baklagillerden sonra ayçiçeği ekildiğinde azaltılabilir ve azaltılmalıdır. Daha spesifik olarak, ayçiçeği ekiminden 2 ay önce baklagillerin ekilmesi ve bitkilerin dahil edilmesi, fazladan gübreleme ihtiyacını en aza indirebilir (2). Hektar başına önerilen N miktarları nadas veya baklagil yetiştirmeden sonra 0-33 kg (0-29.4 lb / ac), soya fasulyesi veya küçük taneli mahsullerden sonra 67.3 kg (60.4 lb / dönüm) ve mısır veya şeker pancarından sonra 90-112 kg’dır (80.3-100 lb / ac)  (8).  

Fosfor

Araziye, mahsule ve arazinin gübreleme geçmişine bağlı olarak, uygulanması gereken P miktarları değişebilir. Çiftçi, onları daha hassas bir şekilde belirlemek için toprak örneklemesi yapabilir. P ve K örnekleri erken ilkbahar veya sonbaharda ve tabii ki gübre uygulandıktan kısa bir süre sonra toplanmamalıdır. P gübreleme ihtiyacı, topraktaki bikarbonat özütlenebilir P seviyeleri tarafından belirlenecektir. Bitkiler, yalnızca toprak P mevcudiyeti hektar başına 10-20 ppm veya 34 kg’ın (30,3 lb / ac) altında olduğunda P gübrelemesinden yararlanacaktır (8, 7). Fosfat eksikliğinde bitkilerin büyümesinin azalması ve muhtemelen alt yaprakların uçlarında koyu gri bir nekroz olması beklenir.   

Tabii ki, deneyim dışında çiftçiler, eklenmesi gereken P miktarlarını daha yüksek hassasiyetle hesaplamak için özel formüller kullanabilirler (9). Ekim öncesi P uygulamasının, mahsul tarafından P alımını artırmak için az miktarda N ile birleştirilmesi daha iyidir. Genellikle toplam P, kök büyümesi için önemli olduğu için ekim öncesi veya sırasında uygulanır. Kullanılan P gübrelerinden bazıları kuru mono amonyum fosfat (11-54-0) veya 8-24-6 veya amonyum polifosfat (10-34-0) gibi sıvı karışımlardır. Çiftçi, 454 kg (1001 lb) tohum hasat ederek hektar başına topraktan 9-21 kg P2O5‘i (8-18,7 lb / ac) azalttığını akılda tutmalıdır. Genel tavsiye, toprakta depolanan P’ye bağlı olarak hektar başına yaklaşık 35-200 kg P2O5 (31,2-178,4 lb / ac) eklemektir (7, 3). Çiftçi uygulamayı gruplar halinde tercih etmeli ve elle gübreleme yapmamalıdır. Aynı zamanda, çiftçinin zaman içinde toprak fosfor içeriğini oluşturmak için harekete geçmesi gerekir.  

Potasyum 

Potasyum, ayçiçeklerinde su kullanım verimliliğinin düzenlenmesinde hayati bir role sahiptir. Bitkiler gerekli miktarları topraktan emebildiği için potasyum eksikliği çok yaygın değildir. Ancak bu sorun kumlu topraklarda daha sık görülür ve toprak analizinin K-testi seviyeleri 150 ppm’nin altında olduğunda K gübreleri uygulanmalıdır. Bu gibi durumlarda, bazı yaygın semptomlar, özellikle kenar boşlukları ve ana damarlar boyunca alt yapraklarda kloroz (sararma) bulunan daha küçük yapraklardır. Ayçiçekleri kuraklık stresi altındayken K eksikliği daha şiddetlidir ve özellikle yaşlı bitkilerde bunun tersi de geçerlidir. Son olarak, K eksikliği tohum yağı içeriğini azaltabilir. Genellikle ayçekirdeği hasadı ile topraktan çok az miktarda K uzaklaştırılır. Ekin sapları tarladan çıkarılırsa, K kayıpları önemli ölçüde artar ve gübreleme buna göre uyarlanmalıdır. Çiftçi hektar başına 17-35 kg K (15,2-31,2 lb / ac) uygulayabilir. Gübre elle yapılırsa miktar iki katına çıkarılabilir. Genellikle toplam miktar, çiçeklenme aşamasına kadar % 90’a kadar K kullanıldığı için ekimden önce veya ekim sırasında uygulanır (3, 7).

Referenslar

  1. https://www.ag.ndsu.edu/extensionentomology/recent-publications-main/publications/A-1331-sunflower-production-field-guide
  2. https://www.extension.iastate.edu/alternativeag/cropproduction/sunflower.html
  3. https://www.gov.mb.ca/agriculture/crops/crop-management/print,sunflowers.html
  4. https://www.hort.purdue.edu/newcrop/afcm/sunflower.html
  5. https://extension.umn.edu/crop-specific-needs/sunflower-fertilizer-guidelines#how-n-guidelines-are-calculated-785460
  6. https://extension.umn.edu/crop-specific-needs/sunflower-fertilizer-guidelines#nitrogen-fertilizer-recommendations-785462
  7. https://www.cdfa.ca.gov/is/ffldrs/frep/FertilizationGuidelines/Sunflower.html
  8. https://www.hort.purdue.edu/newcrop/afcm/sunflower.html
  9. https://extension.umn.edu/crop-specific-needs/sunflower-fertilizer-guidelines#phosphate-recommendations-785910

 

Ayçiçeğinin Tarihi

Ayçiçeğinin Sulanması

Ayçiçeği Yetiştirmek İçin Toprak Hazırlığı, Toprak ve Ekim Gereksinimleri

Ayçiçeği Çeşit Seçimi

Ayçiçeğinin Gübre İhtiyacı

Ayçiçeği Yetiştiriciliğinde Yabani Ot Yönetimi

Ayçiçeği Zararlıları ve Hastalıkları

Ayçiçeği Verimi, Hasadı ve Depolanması

ORTAKLARIMIZ

Sürdürülebilirlik ve insan refahına odaklanan ortak misyonumuzu yerine getirmek için küresel STK'lar, Üniversiteler ve diğer kuruluşlarla işbirliği yapıyoruz.