Zasady wyboru najlepszej odmiany jęczmienia

Wybór odpowiedniej odmiany na dane pole jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na powodzenie uprawy jęczmienia. Podstawowa klasyfikacja obecnie zarejestrowanych odmian jęczmienia opiera się na ich cechach biologicznych i ekonomicznych odpowiadających warunkom uprawy. Do charakterystyki poszczególnych odmian wykorzystuje się markery molekularne na poziomie białka oraz techniki DNA (Tomka i in., 2015).

Faktem jest, że w dzisiejszych czasach liczba odmian szybko wzrasta, co utrudnia rolnikom wybór odpowiedniej odmiany na ich pole. Każda odmiana ma zalety i wady agronomiczne (plon, jakość, choroby, agronomia). Istnieje jednak ogólny zarys cech, które rolnik musi wziąć pod uwagę przy wyborze odmiany (1):

• Cel użycia rośliny
• Występowanie chorób
• Tolerancja na herbicydy
• Potencjał plonowania

Wybrana odmiana musi być odpowiednia dla danego środowiska i systemu gospodarowania, dostosowana do planowanego terminu siewu oraz zdolna do segregacji w czasie magazynowania w przypadku odmian przeznaczonych do produkcji słodu (Matthews i in., 2014).

Odmiany jęczmienia mogą być pogrupowane na podstawie kilku kryteriów. Na przykład jedna kategoria może odnosić się do ostatecznego przeznaczenia rośliny (2):

• Cel ogólny – żywienie zwierząt. Większość jęczmienia jest wykorzystywana do tego celu.
• Słodowanie. Jest to drugie najważniejsze zastosowanie jęczmienia.
• Produkcja żywności

W innym sposobie pogrupowania wyróżnia się jęczmień (2):

• Okryty→W tym typie odmian łuska zewnętrzna po zbiorze pozostaje przytwierdzona do ziarna. Odmiany jęczmienia okrytego mogą być dwurzędowe lub sześciorzędowe.
• Bezłuskowy→W tym przypadku łuska zewnętrzna nie jest ściśle przylegająca do ziarna. Łuska zewnętrzna jest tak luźna, że zostaje usunięta podczas zbioru tego typu jęczmienia na polu. Producenci i eksperci używają terminu „goły” w odniesieniu do tego typu jęczmienia. Odmiany jęczmienia bez łuski mogą być dwurzędowe lub sześciorzędowe.
• Dwurzędowy→Na długości kłosa znajdują się dwa rzędy ziaren. Do tego typu odmian należy jęczmień dziki.
• Sześciorzędowy→Na długości kłosa znajduje się sześć rzędów ziaren, ułożonych w dwóch grupach po trzy ziarna. Jest to dominujący w uprawie typ odmian.
• Czterorzędowy→Jest to jęczmień sześciorzędowy o luźniejszym ułożeniu ziaren.

Wybierając najlepszą odmianę  do swoich potrzeb, osoba chcąca uprawiać jęczmień powinna wziąć pod uwagę także inne czynniki, takie jak cechy fizyczne odmiany lub wrażliwość na choroby, które mogą obniżyć plony. Niektóre odmiany są bardziej podatne na wyleganie (przewracanie się na polu z powodu silnych wiatrów i/lub opadów deszczu) lub osypywanie się (wypadanie ziarna z kłosa przed zbiorem). W porównaniu z innymi zbożami jęczmień browarny jest bardziej podatny na strzępienie i powinien być odpowiednio zabezpieczany (3).

Wskazówka

W każdym przypadku bardzo zalecane jest przetestowanie jednej lub kilku wybranych odmian na mniejszym obszarze pola, zanim zastosuje się je jako główną odmianę do uprawy. Taki test da Ci lepszy obraz tego, jak dana odmiana zachowuje się na Twoim polu. Co więcej, najlepiej jest unikać monokultury z jedną odmianą, aby zminimalizować niebezpieczeństwo pojawienia się stresów abiotycznych i biotycznych. W tym celu najlepiej wybierać odmiany o różnych interesujących nas cechach.

Referencje

1. https://grdc.com.au/resources-and-publications/grownotes/crop-agronomy/barley-west/GrowNote-Barley-West-2-Pre-planting.pdf
2. https://www.grainscanada.gc.ca/en/grain-quality/official-grain-grading-guide/06-barley/classes-types-varieties.html
3. https://ucanr.edu/sites/small-grains/files/337345.pdf

• Matthews, P., McCaffery, D., Jenkins, L. (2014) Winter crop sowing guide 2014. NSW Department of Primary Industries, http://www.dpi.nsw.gov.au/agriculture/broadacre/guides/winter-crop-variety-sowing-guide
• Tomka, M., Chňapek, M., Gálová, Z., Urminská, D. (2015) The differences between the old and new barley varieties on the basis of hordein polymorphism with respect to qualitative parameters, JMBFS, Slovak republic.

Jęczmień- historia, informacje o roślinie oraz o jej wartościach odżywczych

Zasady wyboru najlepszej odmiany jęczmienia

Przygotowanie gleby do uprawy jęczmienia, wymagania dotyczące gleby, wymagania dotyczące siewu

Nawadnianie jęczmienia- metody i wymagania

Wymagania dotyczące nawożenie jęczmienia oraz metody nawożenia

Szkodniki i choroby jęczmienia

Plon, zbiór i przechowywanie jęczmienia

Zwalczanie chwastów w uprawie jęczmienia