Winobluszcz

Winobluszcz to wieloletnia pnąca roślina liściasta pochodząca z Ameryki Północnej. Jest to bardzo wszechstronna roślina, która może żyć w naszym ogrodzie od 25 do 40 lat lub dłużej przy minimalnej pielęgnacji. Może też dobrze rosnąć w doniczce. Jest idealny do wspinania się po balkonie i służy jako naturalne ogrodzenie zapewniające izolację. Jesienią, tuż przed zrzuceniem liści, liście stają się czerwono-bordowe. Ta kolorystyka jest wyjątkowa i daje oszałamiający wygląd w każdym miejscu, w którym rośnie roślina. Ogrodnicy zwykle wykorzystują parthenocissus do pokrywania monotonnych lub brzydkich ścian lub ogrodzeń ze względu na jego silną zdolność wspinania się (szczególnie dwa lata po posadzeniu i dalej) oraz wyjątkowo gęste liście. Wąsy rośliny mają samoprzylepne podkładki, które pomagają jej wspinać się po ścianach. Zwykle może osiągnąć duże wysokości, korzystając z innego drzewa lub krzewu (często iglastego – Cyprysowiec Leylanda),

Należy jednak zwrócić na to uwagę, ponieważ pnącza winobluszczu mogą bardzo łatwo zatopić sąsiednie rośliny, zakrywając ich liście i tym samym ograniczając zdolność roślin do fotosyntezy. Wreszcie, winobluszcz może być stosowany jako roślina okrywowa w miejscach niedostępnych lub na pochyłym terenie.

Naukowa nazwa pnącza Winobluszcz pięciolistkowy to Parthenocissus quinquefolia, zaliczana do rodziny Vitaceae. Słowo quinquefolia oznacza „pięć liści”. Roślina może z łatwością osiągnąć 20 metrów (67 stóp) wysokości, a jej szerokość wynosi od 8 do 10 metrów (26-32 stóp). W regionach o łagodnych zimach roślina kwitnie od późnej wiosny do lata. Gdy roślina dojrzewa z czasem, zielone łodygi zamieniają się w zdrewniałe gałęzie, dzięki czemu roślina jest bardziej odporna. Winobluszcz jest bardzo odporny na zimno i może przetrwać niskie temperatury.

Jej owocem jest jagoda. Chociaż należy do tej samej rodziny co winorośl, jej owoce są toksyczne, a zatem niejadalne, tak samo jak liście. Zawiera substancje, które powodują uszkodzenie nerek i wiele innych poważnych problemów zdrowotnych u ludzi. Wreszcie kontakt liści Partenocissusa z ludzką skórą, szczególnie jesienią, może u niektórych osób powodować wysypkę skórną.

Sadzenie winobluszczu na naszym podwórku

Najlepszą porą roku na zakup winobluszczu ze szkółki jest wiosna lub jesień.

Rośliny na zdjęciu kosztują tylko 10 euro (12 dolarów). Pnącze winobluszcz pięciolistkowy jest bardzo wszechstronne i może rozwijać się nawet w ekstremalnych typach/warunkach glebowych (np. pH 5), może także rosnąć na terenach skalistych. Chociaż preferuje miejsca nasłonecznione, toleruje półcień. Gałęzie dojrzałej rośliny rosną niezależnie, starając się zapewnić maksymalną ekspozycję na światło słoneczne. Wybierając miejsce dla naszych doniczek musimy to dobrze przemyśleć, ponieważ roślina ma bardzo szybkie tempo wzrostu i – jak wspomniano wcześniej – może zatopić sąsiednie rośliny ozdobne i krzewy.

Zalety przycinania winobluszczu i sposób wykonania cięcia

Przycinanie jest niezbędne, zwłaszcza w przypadku roślin takich jak winobluszcz –  o dużym tempie wzrostu i silnej zdolności wspinania się. Musimy przycinać roślinę na czas, aby kontrolować, kształtować i nadawać kierunek bujnej roślinności winobluszczu. W przeciwnym razie może szybko wymknąć się spod kontroli, „zalać” całą przestrzeń i dzięki tworzonym przez siebie kłączom pozostać mocno osadzona. W przypadku winobluszczu musimy o tym pamiętać: Nie bójmy się ścisłego przycinania. Główne przycinanie rośliny odbywa się pod koniec zimy, tak jak to ma miejsce w winnicy. Każde cięcie musi być blisko zdrowego pąka i pod odpowiednim kątem. Winobluszcz z zadowoleniem przyjmuje (dobrze reaguje) energiczne przycinanie. Możemy usunąć połowę lub dwie trzecie rocznej roślinności i wszystkie słabe pędy z podstawy, pozostawiając tylko te zdrowe. Cięcie wykonywane zimą ma na celu zachowanie pożądanego kształtu i kierunku wzrostu roślin. Jednak przez cały rok możemy przerzedzać baldachim, aby zapewnić lepszy przepływ powietrza i usunąć wszelkie połamane łodygi-gałęzie, zaschnięte lub porażone pędy. W tym drugim przypadku nigdy nie powinniśmy zapominać o sterylizacji naszego sekatora (lub innego używanego narzędzia) poprzez namoczenie go w roztworze alkoholu. Wreszcie, jeśli zauważymy, że pęd rośnie w niepożądanym miejscu lub kierunku (np. zaczął zasłaniać okno), usuwamy go natychmiast, nawet latem.

Sadzenie w doniczkach

Na co musimy zwrócić uwagę sadząc winobluszcz w doniczkach:

Kupuj, przesadzaj i wybierz najlepsze miejsce do umieszczenia doniczki z winobluszczem.

Zaczynamy od zakupu winobluszczu z najbliższej szkółki roślin. Jak wspomniano wcześniej, roślina za pomocą wąsów potrafi wspinać się bardzo wysoko, po stromych powierzchniach, a nawet po pionowej ścianie. Po zakupie rośliny musimy najpierw przesadzić ją do większej doniczki, najlepiej wykonanej z terakoty. W przeciwieństwie do plastiku, materiał ten ma pory i pomaga zmniejszyć nadmierną wilgotność gleby szkodliwą dla naszych roślin. Niezależnie od materiału, z którego została wykonana, musimy zrobić otwory w dnie doniczki, aby w ciągu kilku minut odprowadzić nadmiar wody. Na koniec wybieramy ziemię doniczkową, która zapewnia dobry drenaż.

Zapotrzebowanie na wodę winobluszczu – Nawadnianie

Roślina rosnąca w doniczkach jest mniej tolerancyjna na suszę niż ta rosnąca w gruncie. Niemniej jednak nie powinniśmy przelewać roślin. Nawet przy bardzo wysokich temperaturach latem winobluszcz nie wymaga codziennego podlewania. Na wszelki wypadek możemy od czasu do czasu sprawdzić ręką, czy ziemia w doniczce jest całkowicie sucha i dopiero wtedy podlewać.

Nawożenie winobluszczu 

Nawożenie może pomóc roślinie w tworzeniu żywej roślinności i ekspansji. Nawóz jest niezbędny zwłaszcza w pierwszych dwóch latach po przesadzeniu oraz dla roślin rosnących w doniczkach. Nawozy dla roślin kwasolubnych (np. NPK 13-6-15 z Magnezem i Borem) możemy dodawać co najmniej dwa razy w okresie wegetacji (wiosną i latem). Dokładne dawkowanie każdego nawozu podaje producent na etykiecie produktu. W większości przypadków możemy dodać trzy nakrętki do 3-litrowej konewki i podlać nią doniczkę.

Przycinanie

Dzięki przycinaniu możemy poprowadzić roślinę do wzrostu w określonym kierunku i usunąć stare, suche i chore gałęzie. Zwykle, gdy na balkonie rośnie nam winobluszcz w doniczce, rośliny mają mniej miejsca na wspinanie się i rozrastanie. W rezultacie musimy regularnie przycinać pędy, aby zachować kształt i kierunek, jaki chcemy nadać roślinie. Przez całą wiosnę i lato możemy usuwać suche liście i pędy. Jednak ścisłe przycinanie należy wykonywać do końca zimy – początku następnej wiosny. Sekatory, których będziemy używać podczas przycinania, muszą być wysokiej jakości i posiadać odpowiednie certyfikaty.

Przesadzanie co dwa lata

Zaczynamy od średniej wielkości doniczki (większej niż ta mała plastikowa, w której kupiliśmy winobluszcz ze szkółki roślin). Np. kupiliśmy roślinę w 9-litrowej doniczce i od razu przesadziliśmy do 30-litrowej. Co dwa lata możemy stopniowo przesadzać nasze rośliny do większych doniczek, np. z 30-litrowej doniczki (zwykle 35-40 cm głębokości) do 40-litrowej (48 cm głębokości i 45 cm głębokości) przy 1,5 metra średnicy).

Sprzęt ochrony osobistej

Podczas pielęgnacji roślin winobluszczu musimy podjąć pewne środki ostrożności, ponieważ ich liście mogą powodować podrażnienia skóry u niektórych osób. Posiadanie takiej rośliny na balkonie lub podwórku może oznaczać konieczność rozważenia zakupu specjalnego produktu ochrony rąk w postaci rękawic podczas prac ogrodowych.