Rój pszczół miodnych

Zrozumienie i kontrolowanie roju

Rójka to naturalny proces rozrastania się i rozmnażania pasieki. Proces ten zwykle odbywa się wiosną lub wczesnym latem (kwiecień – czerwiec). Krótko mówiąc, królowa w towarzystwie kilku robotnic opuszcza pasiekę w poszukiwaniu nowego gniazda. Ta grupa pszczół (królowa w towarzystwie swoich lojalnych robotnic) prawdopodobnie odpocznie na gałęzi pobliskiego drzewa, ale wkrótce znajdzie nowe gniazdo, osiedli się i będzie kontynuować swój cykl życiowy. Tymczasem w ulu jest wystarczająco dużo pszczół i trochę mateczników, z których wyrosną nowe matki. Jeśli pszczelarz nie zainterweniuje, najsilniejsza z tych królowych wyłoni się i ostatecznie zwycięży (kłując i zabijając wszystkie rywalizujące królowe) zostając nową królową. Pszczoły są genetycznie zaprogramowane do rojenia się, gdy znajdą do tego odpowiednie warunki. Bez roju, pszczoły miodne nie przetrwałyby tysięcy lat przed udomowieniem ich przez ludzi. Jednak niekontrolowane rojenie stwarza problemy dla pszczelarza, ponieważ populacja ula (a tym samym produkcja) zmniejsza się o 50% lub więcej. Każdy pszczelarz powinien przeanalizować sposoby zapobiegania rojeniu lub wykorzystania rojenia w kontrolowanych warunkach. Nawet najbardziej doświadczeni pszczelarze obserwują rój swoich pszczół co roku.

Istnieje kilka środków zapobiegających rojeniu się pszczół. Niektórzy pszczelarze przycinają jedno skrzydło królowej, aby nie mogła latać (stara technika, ale do dziś ma fanatycznych zwolenników). Inni przestawiają ul i zmniejszają populację pszczół, aby królowa mogła lepiej komunikować się ze wszystkimi robotnicami za pomocą feromonów. Jednym z najczęstszych czynników wywołujących rójkę jest spadek produkcji i emisji feromonów przez starą matkę. Dlatego wiele pszczół robotnic nie słucha lub odmawia wykonywania poleceń królowej. Takie zachowanie jest bardziej powszechne w przepełnionych ulach ze słabą wentylacją. W takich przypadkach królowa jest sfrustrowana brakiem zdolności do kontrolowania i motywowania ula, więc ucieka, by stworzyć nowe, mniejsze społeczeństwo składające się wyłącznie z kilku, ale lojalnych i „wiernych” pszczół robotnic. Tym samym po raz kolejny posiadanie młodej (do 2 lat) i dobrze prosperującej matki w naszym ulu uchroni nas przed wieloma kłopotami. Zapobieganie nadmiarowi i zatłoczeniu pszczół oraz poprawa wentylacji wewnątrz ula to również niezbędne techniki, aby być proaktywnym i zapobiegać rojeniu.

Ogólnie rzecz biorąc, rojące się ule nie przechowują wystarczającej ilości miodu, aby pszczelarz mógł go zbierać, ani nie zapewniają dobrego zapylania pobliskich upraw. Ponadto pszczelarz ryzykuje, że nie będzie w stanie wykryć lub schwytać roju. Zamiast czekać, aż stado się zaroi, a następnie podążać za pszczołami, możemy ostrożnie stworzyć odpowiednie warunki, które będą promować podział pojedynczej kolonii na dwie, w kontrolowanych warunkach i przed wystąpieniem naturalnego roju. W takim przypadku skorzystamy na kontrolowanym rojeniu, dzieląc kolonię, jednocześnie unikając ryzyka. Możemy ostrożnie umieścić pusty ul blisko tego, który chcemy podzielić. Usuwamy połowę ramek starego ula (ale nie tę z matką) i przenosimy do nowego (powinny być 2-3 ramki z lęgami otwartymi i zapieczętowanymi oraz z lęgami z tego samego dnia). Konfiguracja musi przebiegać od zewnątrz do wewnątrz: miód-pyłek-czerw. Przenosimy nowy ul „sierocy” w wybrane miejsce i zostawiamy otwarte drzwi. Za pięć dni sprawdzamy mateczniki i zostawiamy tylko 2 z nich. Dodajemy jedzenie. Sprawdzamy, czy stary ul (w którym zostawiliśmy matkę) dobrze się rozwija. Oczywiście są to uproszczone wytyczne, a tak skomplikowane procedury wymagają pewnego doświadczenia. Podczas pierwszych dzielonych wysiłków lepiej współpracować z doświadczonym pszczelarzem.

Pszczelarstwo dla początkujących

Struktura i organizacja społeczeństwa pszczół miodnych

Jak miód jest wytwarzany przez pszczoły

Zaopatrzenie oraz wyposażenie ula

Lokalizacja i umiejscowienie ula

Jak karmić pszczoły

Rój pszczół miodnych

Przygotowanie uli na zimę

Zbieranie miodu

Powszechne choroby i szkodniki pszczół

Dręcz – Główne szkodniki pszczół miodnych

Główne choroby pszczół miodnych

Zatrucie pszczół pestycydami

Pytania i odpowiedzi na temat pszczół

Czym jest pszczelarstwo oparte na naturze i jak rolnik może je zaadoptować