Czym jest pszczelarstwo oparte na naturze i jak rolnik może je zaadoptować

Choć życie pszczół jest cudownie skomplikowane, pszczelarstwo wcale nie musi takie być. Może to być tak proste, jak postawienie ula, czekanie przez kilka dni na zasiedlenie go przez rój, a także i wiedza, kiedy i jak zebrać miód bez szkody dla pszczół.

W taki właśnie sposób pszczelarze z całej Afryki od stuleci pozyskują ogromne ilości miodu i wosku pszczelego, utrzymując jednocześnie liczne i zdrowe populacje pszczół. Ich podejście jest praktyczne i opłacalne; pszczelarze ci stosują w praktyce lokalną wiedzę ekologiczną na temat idealnych warunków do rozwoju pszczoły miodnej w przyrodzie, i posługują się sprzętem wykonanym z łatwo dostępnych materiałów naturalnych.

Na przykład ule mogą być wyplatane jak kosze z liści palmowych lub rozłupanego bambusa, jak na tym filmie. W takich ulach pszczoły budują plastry tak jak w każdym innym miejscu nadającym się do założenia gniazda, i oczywiście przechowują miód z dala od wejścia. Pszczelarz ma dostęp do plastra od strony przeciwnej do tej, z której pszczoły wchodzą do ula. Jednak opisany system i jego skuteczność nie są czymś charakterystycznym wyłącznie dla pszczelarzy afrykańskich. Na przestrzeni dziejów na całym świecie, nim upowszechniły się ule ramkowe*, pszczelarze radzili sobie dobrze, pozwalając pszczołom na niczym niezakłóconą pracę.

Coraz więcej współczesnych pszczelarzy przyjmuje te same zasady: pozwolić pszczołom zadbać o siebie tak, jak one same potrafią najlepiej, a także skupić się na zapewnieniu dostępu do zróżnicowanej i obfitej flory oraz zapewnieniu wydajności termicznej ula. Wyznający powyższe zasady pszczelarze unikają stosowania zabiegów weterynaryjnych przeciwko warrozie, starając się w jak największym stopniu ograniczać ingerencję w cykl życia rodziny pszczelej.

Trzeba się jeszcze wiele nauczyć, aby hodować pszczoły po prostu zgodnie z ich naturą. Kluczem jest dogłębne zrozumienie ich cyklu życia i zachowania w ekosystemie, który z nimi dzielimy. Aby budować tanie ule, które będą dobrze służyć zarówno pszczołom, jak i pszczelarzom, aby przyciągać i łapać roje, obserwować rozwój rodzin pszczelich, zbierać i przetwarzać produkty pszczele, a także aby zbudować wokół swojego przedsiębiorstwa pszczelarskiego sieć wspierającą rolników, pszczelarzy, klientów i sąsiadów, potrzeba wielu różnorakich umiejętności.

Aby dowiedzieć się więcej o pszczelarstwie naturalnym oraz uzyskać dostęp do licznych praktycznych materiałów i publikacji pokazujących, jak ludzie praktykują ten rodzaj pszczelarstwa na całym świecie, odwiedź Internetowe Centrum Zasobów Bees for Development.

* Uwaga: Ule ramkowe zmuszają pszczoły do budowania plastrów w równoległych ramkach, dzięki czemu pszczelarz może łatwo przenosić poszczególne plastry. Prawdą jest, że ule ramkowe oraz korzystanie z wirówek (miodarek) i węzy pozwalają na powrót plastra do rodziny pszczelej, która dzięki temu może wyprodukować więcej miodu. Wiąże się to z dwoma kosztami: kosztownym sprzętem i rezygnacją z produkcji wosku pszczelego. Istnieje wiele powodów, dla których tak wielu pszczelarzy decyduje się na używanie uli nierozbieralnych lub uli z górną belką. 

Aby dowiedzieć się więcej o pszczelarstwie naturalnym i uzyskać dostęp do wielu praktycznych materiałów i artykułów przedstawiających, jak ludzie pracują z pszczołami całym świecie, odwiedź internetowe centrum zasobów Bees for Development. resources.beesfordevelopment.org