Bodembeheer in olijventeelt

De natuurlijke omgeving, de selectie van een geschikt veld en lokaal aangepaste variëteiten, evenals de toepassing van geschikte teelttechnieken zijn allemaal factoren die het lot en de productiviteit van een olijfgaard beïnvloeden.

Bodem is meestal een onderschatte kritische factor die de uiteindelijke opbrengst van de bomen dramatisch kan beïnvloeden.

Een geschikt veld selecteren voor het aanleggen van een olijfgaard

Olijfbomen geplant op vlakke locaties en gebieden omgeven door heuvels worden blootgesteld aan voorjaarsvorst en lopen het risico op ernstige vorstschade in de winter. Een veld met een licht dalende helling, eindigend op een vlak oppervlak, waar koude stromingen gemakkelijk kunnen ontsnappen, is meestal een geschikte plaats voor het aanleggen van een olijfgaard. Volledig vlakke velden zonder geschiedenis van vorst of koude wind zijn ook geschikt. De gemiddelde olijfboom heeft voldoende zonlicht nodig om een ​​goede opbrengst te produceren en heeft een hekel aan overtollig bodemvocht. Daarom moet de olijventeler kiezen voor goed doorlatende grond, waarin regenwater niet gemakkelijk kan stagneren.

Bodembeheer in nieuw aangelegde olijfgaarden

Voordat we onze jonge olijfbomen planten, moeten we het veld dat we kiezen 2-3 jaar braak houden om de plaag- en ziekteverwekkerpopulaties te verminderen. Dan kunnen we in het najaar van vorig jaar het veld inzaaien met wikke, een prima plant als groenbemester, en een paar maanden later in de grond verwerken. Deze methode zal een aantal schadelijke overblijvende onkruiden aanzienlijk verminderen en de bodem verrijken met voedingsstoffen zoals stikstof.

Daarna moeten we de grond in ons veld egaliseren om een ​​geïrrigeerde olijfgaard aan te leggen. Deze activiteit vindt plaats vóór het diepploegen van 45-50 cm, met als doel het resterende meerjarige onkruid te vernietigen. Ook maakt het de bodem minder compact en ondoordringbaar, wat bijdraagt ​​aan een betere ontwikkeling van het wortelstelsel van jonge bomen. Voor het ploegen wordt echter voorgesteld om een ​​basis bodemanalyse uit te voeren. De resultaten bepalen het type en de hoeveelheid chemische meststoffen die nodig zijn om de bodem te verbeteren (vraag advies aan een plaatselijke erkende agronoom). In veel gevallen voegen boeren 30 ton per hectare toe. Over het algemeen moeten we bij het voorbereiden van de grond voor het planten van olijfbomen het gebruik van zware graafmachines en schijveneggen vermijden.

Voordat we mest in onze olijfgaard toepassen, moeten we de natuurlijke eigenschappen van de bodem en de beschikbare voedingsstoffen controleren. Deze factoren beïnvloeden verschillende andere variabelen die uiteindelijk de productiviteit van de bomen beïnvloeden. Als we dus de hoeveelheid van bepaalde voedingsstoffen in de grond kennen, kunnen we meer geschikte en gerichte acties ondernemen. Bijvoorbeeld om het gebrek aan of overmatige concentratie van een ingrediënt aan te pakken en stress voor de bomen te vermijden. Twee zeer interessante parameters zijn de pH van de bodem en het calciumgehalte van de bodem, aangezien beide van invloed zijn op de opname van bepaalde voedingsstoffen die door meststoffen aan de bodem worden toegevoegd. De optimale pH voor de olijfboom is ongeveer 6,5, maar de gemiddelde olijfboom kan voldoende opleveren, zelfs in bodems met een pH van 5,5 tot 8. Een standaardactie om de pH van de grond te corrigeren voordat nieuwe olijfbomen worden geplant, is het toevoegen van kalk (CaO) in de grond (raadpleeg een plaatselijke erkende agronoom).

Bodembeheer in olijfgaarden met bomen ouder dan 7-8 jaar.

Sommige technieken en teeltmethoden die in veel modern-intensieve gewassen worden toegepast, versnellen bodemerosie. Bodemerosie veroorzaakt verminderde vruchtbaarheid, verzakking van de freatische zone en negatieve veranderingen in de natuurlijke geomorfologie. De bodem wordt beschouwd als een niet-hernieuwbare hulpbron. Het duurt 500 tot 1000 jaar om een ​​grondlaag van 2,5 cm dik te maken. Desalniettemin nemen we deze kostbare natuurlijke bron-porie vaak als vanzelfsprekend aan, in de overtuiging dat het iets stabiels is. Olijventelers kunnen regelmatig enkele acties ondernemen om de bodem te helpen de gewenste fysisch-chemische structuur te herstellen en de vruchtbaarheid, het vasthouden van vocht, het voorkomen van overstromingen, enz. te herstellen. Het verbeteren van de eigenschappen van de bodem moet continu zijn, aangezien we dit niet met één enkele actie kunnen bereiken. Er is een combinatie van verschillende maatregelen nodig, sommige jaarlijks en andere om de 3 tot 4 jaar.

Wanneer de bomen volgroeid zijn, brengen veel olijftelers om de 3 tot 4 jaar 30 kg goed verteerde mest per boom aan, gecombineerd met de standaard jaarlijkse bemesting. Ze verspreiden de mest rond de stam van de boom en houden een afstand van 50 cm van de stam aan. Daarna ploegen ze het voorzichtig en verwerken het in de grond. Deze techniek verbetert bodemeigenschappen, zoals cohesie. Het verbetert ook de textuur van zware bodems, houdt het bodemvocht vast, verhoogt de watercapaciteit, activeert bodemmicro-organismen en vergemakkelijkt de opname van voedingsstoffen.

Groenbemesters

Het toepassen van groenbemester in olijfgaarden is de laatste jaren een methode geworden die steeds populairder wordt. Het begint met het zaaien van een eenjarige of meerjarige plant (wikke, luzerne, voederboon) in de olijfgaard onmiddellijk na de oogst van de olijven. Net voordat de peulvrucht tot volle bloei komt, verwerken we hem in de grond, meestal door te ploegen. Deze methode verbetert de bodemvruchtbaarheid en de bodemstructuur. Bovendien verhoogt het de wateropname en het vermogen van de bodem om vocht vast te houden en draagt ​​het bij aan de onkruidbestrijding van schadelijke meerjarige en resistente onkruiden (vooral als we wikke zaaien).

Peulvruchten zoals wikke, luzerne, reptielenklaver, lupine, voederboon en erwt, enz., die de bodem verrijken met stikstof, worden veel gebruikt in groene olijfmest. Evenzo kunnen boeren gedeeltelijk granen zoals haver en gerst gebruiken. Aangezien deze planten aanzienlijke hoeveelheden voedingsstoffen opnemen, biedt het opnemen ervan in de bodem direct beschikbare voedingsstoffen voor onze planten. Indien de olijventeler besluit groenbemester toe te passen, is het noodzakelijk om teeltmateriaal te gebruiken dat niet genetisch gemodificeerd is (GGO’s).

Recycling van voedingsstoffen in de olijfgaard – Exploitatie van gekapt hout na het snoeien

In plaats van afgesneden takken te verwijderen of te verbranden (zoals meestal het geval is in conventionele landbouw), verpletteren biologische boeren ze na het snoeien met speciale machines, decimeren de takken van de boom en deponeren het zaagsel op de grond. Dit heeft gunstige effecten, aangezien is berekend dat voor elke 1000 kg olijfhout (met 50% vocht) die in de bodem wordt opgenomen, 4 kg stikstof, 0,5 kg fosfor, 4 kg kalium, 5 kg calcium en 1 kg magnesium worden eraan toegevoegd (Amirante et al., 2002). Deze methode vermindert de behoefte aan extra chemische meststoffen, waarvan de meeste niet zijn toegestaan ​​in de biologische landbouw. Op deze manier hebben we zo min mogelijk inputs en outputs en bevorderen we de recycling van de elementen in de olijfboomgaard. Er zijn natuurlijk gevallen waarin boomtakken direct verwijderd moeten worden uit een biologische boomgaard, bijvoorbeeld wanneer een boomweefsel lijdt aan een plaag of een ziekte.