Το Σωστό Σκάψιμο για Προετοιμασία Ανοιξιάτικου Λαχανόκηπου

Βρισκόμαστε ήδη στις πρώτες ημέρες της άνοιξης και αν θέλουμε το καλοκαίρι να γευτούμε ολόφρεσκα λαχανικά από τον κήπο μας, τώρα είναι η ώρα να προετοιμάσουμε το λαχανόκηπό μας. Η προετοιμασία αυτή περιλαμβάνει την κατεργασία του εδάφους, την ενσωμάτωση οργανικών λιπασμάτων ως βασική λίπανση και τέλος την κατάλληλη διαμόρφωση της επιφάνειάς του.

Για τη φύτευση λαχανικών στον κήπο, είναι απαραίτητο να φρεζάρουμε τον κήπο με ένα σύγχρονο μηχάνημα. Είτε σκοπεύουμε να μεγαλώσουμε λαχανικά που αναπτύσσονται υπόγεια (πατάτες, καρότα, παντζάρια), είτε σκοπεύουμε να φυτέψουμε λαχανικά που οι καρποί αναπτύσσονται υπέργεια (τομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες), με ένα καλό φρεζάρισμα και αναποδογύρισμα του χώματος και στη συνέχεια με προσθήκη κομπόστ, είμαστε σίγουροι ότι έχουμε κάνει το καλύτερο δυνατόν για την ανάπτυξη των ριζών των φυτών μας, των κονδύλων ή των καρπών. Με το φρεζάρισμα αυτό και το σκάψιμο του εδάφους σε πολύ μικρό βάθος, κάνουμε το συμπιεσμένο έδαφος πιο χαλαρό και έτοιμο να υποδεχθεί το ευαίσθητο ριζικό σύστημα των φυταρίων μας, αυξάνουμε τον αερισμό στο στρώμα αυτό και δημιουργούμε τις συνθήκες για να γίνει πιο ομοιόμορφη κατανομή του βρόχινου νερού ή του νερού άρδευσης γύρω από τα φυτά. Αντιθέτως, χωρίς φρεζάρισμα αν επιχειρήσουμε να φυτέψουμε πατάτες ή καρότα, αυτά θα γίνουν υποανάπτυκτα και με τελείως δυσμορφικά χαρακτηριστικά. 

Ξεκινώντας λοιπόν την προετοιμασία του λαχανόκηπού μας, πρέπει να γνωρίζουμε ότι όταν θέλουμε να μεγαλώσουμε τα πιο δημοφιλή λαχανικά της χώρας μας (πατάτες, τομάτες, πιπεριές, καρότα, φασόλια και λίγο πιο μετά καρπούζι και πεπόνι), η καλύτερη προετοιμασία είναι ένα φρεζάρισμα σε βάθος 25 – 35cm. Ιδανικά, το βάθος αυτό θα πρέπει να διαφοροποιείται από χρονιά σε χρονιά για την αποφυγή σχηματισμού ζώνης διαχωρισμού μεταξύ του ανώτερου στρώματος που αναστρέφεται και του κατώτερου που παραμένει αδιατάρακτο. Αυτό το αρχικό όργωμα στοχεύει στην ενσωμάτωση στο έδαφος υπολειμμάτων από προηγούμενες καλλιέργειες καθώς και της βλάστησης που προϋπάρχει στο χωράφι. Επίσης χαλαρώνει το έδαφος και επιτρέπει στις ρίζες των λαχανικών να φτάσουν πιο βαθιά.  Πρέπει να θυμόμαστε ότι η υγρασία του εδάφους είναι πολύ σημαντική κατά την κατεργασία του πριν από την εγκατάσταση των κηπευτικών μας. Για να οργωθεί το έδαφος θα πρέπει να μην είναι ούτε πολύ υγρό, ούτε πολύ ξηρό, αλλά θα πρέπει να βρίσκεται στον ρώγο του όπως συνηθίζουμε να λέμε. Για να καταλάβουμε ότι το έδαφος βρίσκεται στο ρώγο του, δεν θα πρέπει να θρυμματίζεται – ψιλοχωματίζεται, ούτε να γίνεται μπάλα λάσπης όταν το πιέζουμε στο χέρι μας.

Στην προσπάθειά μας αυτή, απαραίτητο είναι να έχουμε ένα στιβαρό σκαπτικό μηχάνημα με ισχυρό κινητήρα για χρήση σε σκληρά εδάφη, όπως η σκαπτική φρέζα STIHL MH 600. Είναι μία σύγχρονη φρέζα κατάλληλη για αγρούς μεσαίας έκτασης. Μας δίνει τη δυνατότητα επιλογής της ταχύτητας με δύο σχέσεις προς τα εμπρός και μία όπισθεν. Το τιμόνι είναι ρυθμιζόμενο σε ύψος και πλάτος για προσαρμογή στο ανάστημα του χρήστη και στην επιθυμητή χρήση, ενώ προσφέρει ρυθμιζόμενο πλάτος εργασίας. Θα δούμε λοιπόν πως η φρέζα STIHL MH 600 θα μας βοηθήσει να φρεζάρουμε αποτελεσματικά ένα χωράφι το οποίο δεν έχει σκαφτεί καθόλου για 4 και πλέον χρόνια. Στο χωράφι αυτό όπως βλέπουμε έχουν αναπτυχθεί αγριόχορτα χαμηλού ύψους. 

Πράγματα που πρέπει να έχουμε οπωσδήποτε υπ όψιν μας. 

• Διαλέγουμε μια ανοιξιάτικη ημέρα χωρίς βροχή, και κατά προτίμηση δεν θα πρέπει να έχει βρέξει πολύ ούτε την προηγούμενη ημέρα. Δεν φρεζάρουμε όταν το χώμα είναι υγρό, μετά από κάποια ανοιξιάτικη βροχή, καθώς αυτό συμπιέζει το χώμα και δημιουργεί πολλά προβλήματα. Προσέχουμε να φρεζάρουμε πάντα όταν το έδαφος είναι στο ρώγο του.

• Με ένα κόκκινο σπρέι μαρκάρουμε προσεκτικά την περιοχή του λαχανόκηπου που θέλουμε να φρεζάρουμε. Αν δεν το κάνουμε, στη συνέχεια όταν θα χειριζόμαστε το σκαπτικό μηχάνημα θα είναι δύσκολο για εμάς να φρεζάρουμε μόνο την περιοχή που μας ενδιαφέρει, και όχι παρακείμενες περιοχές ή περάσματα.
• Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν πολλές διαφορετικές πρακτικές, προγράμματα και χρονικές αποστάσεις μεταξύ του κάθε φρεζαρίσματος. Μπορούμε να φρεζάρουμε δύο φορές το έδαφος την πρώτη μέρα. Μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου φρεζαρίσματος μπορούμε προαιρετικά με τσουγκράνα να αφαιρέσουμε από την επιφάνεια τα φυτικά υπολείμματα. Στη συνέχεια, περιμένουμε μία εβδομάδα και ακολουθεί δεύτερο φρεζάρισμα αφού έχουμε διασπείρει μια μικρή ποσότητα κομπόστ στον λαχανόκηπο. Η σκαπτική φρέζα θα μας βοηθήσει στην ενσωμάτωση του κομπόστ στο έδαφος, έτσι ώστε τα νεαρά μας φυτά να βρουν γόνιμο έδαφος με καλά φυσικοχημικά χαρακτηριστικά, και με καλή ικανότητα συγκράτησης υγρασίας. Μετά και το φρεζάρισμα με κομπόστ, μπορούμε να περιμένουμε άλλη μία ή δύο ημέρες και στη συνέχεια να φυτέψουμε σπόρους ή φυτάρια. 

• Καλό είναι κάθε χρονιά να σκάβουμε – φρεζάρουμε σε διαφορετικό βάθος και αν είναι δυνατόν να φυτεύουμε διαφορετικά λαχανικά σε κάθε θέση. Ο λόγος είναι ότι αν δεν το κάνουμε, επιταχύνουμε τη δημιουργία μιας σκληρής υπόγειας κρούστας, που στα αγγλικά ονομάζεται harpan (σκληρό τηγάνι). Η κρούστα αυτή δημιουργεί εμπόδιο για την ανάπτυξη των ριζών. Το καλύτερο είναι κάθε χρόνο – πριν γίνει αρκετά σκληρή – να διαρρυγνύεται με φυσικό τρόπο, που είναι η εναλλαγή καλλιέργειας, καθώς το ριζικό σύστημα κάθε φυτού αναπτύσσεται διαφορετικά και φτάνει σε διαφορετικό βάθος. 
• Τέλος, δεν ξεχνάμε ποτέ τα μέτρα ατομικής προστασίας. Δεν ξεχνάμε να φοράμε γυαλιά ασφαλείας, γάντια ασφαλείας, και μπότες, καθώς χωρίς μέτρα προσωπικής προστασίας ο κίνδυνος τραυματισμού μας είναι μεγάλος. Επίσης, παρόλο που η τεχνολογία έχει προχωρήσει και οι σύγχρονες φρέζες δεν έχουν καμμία σχέση με τις παλιές, ο θόρυβος από το φρεζάρισμα για μισή και πλέον ώρα συνεχίζει να είναι επιζήμιος για την ακοή μας και δημιουργεί ένα έντονο βουητό στα αυτιά μας. Η εταιρία STIHL διαθέτει μια πλήρη γκάμα από ωτοασπίδες που μπορεί να συνδυαστούν με ασπίδες προσώπου. Οι συνδυασμοί ασπίδας προσώπου και ωτασπίδων της STIHL που ρυθμίζονται σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε χρήστη, αποσβένουν τον θόρυβο του κινητήρα και προστατεύουν κυρίως τα μάτια από σχίζες, αγκίδες και πετραδάκια που μπορεί να πεταχτούν κατά το φρεζάρισμα του κήπου.