Guerrilla gardening (ή αντάρτικη κηπουρική στην πόλη)
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
English (Αγγλικα)
Το guerrilla gardening (ή αντάρτικη κηπουρική όπως αποδίδεται στα ελληνικά) μπορεί να φαίνεται για μια τάση σχετικά πρόσφατη όμως οι “ρίζες” του είναι μερικών εκατοντάδων χρόνων.
Τι είναι το guerrilla gardening;
Αν θέλουμε να περιγράψουμε τη διαδικασία αυτή με ακρίβεια θα λέγαμε ότι πρόκειται για την κηπουρική ή γενικότερα την καλλιέργειας φυτών, λουλουδιών ή δέντρων σε ένα κομμάτι γης που οι καλλιεργητές δεν έχουν τα νόμιμα δικαιώματα παραγωγής. Ανάλογα με την περίπτωση, το χωράφι που επιλέγεται για την καλλιέργεια των φυτών μπορεί να είναι ένα μικρό κομμάτι γης ή ακόμη και μερικά εκτάρια. Σε αυτά περιλαμβάνονται εγκαταλελειμμένοι χώροι, δημόσιοι χώροι και πολλά άλλα. Τα κίνητρα πίσω από αυτή την πράξη μπορεί να είναι κυρίως πολιτικά, όπως περιβαλλοντικός ακτιβισμός ή διαμαρτυρία κατά της χρήσης ή της ιδιοκτησίας της γης. Οι κηπουροί προσπαθούν να προωθήσουν ένα ρεύμα επαναπροσδιορισμού της ιδιοκτησίας της γης, ώστε να νοηματοδοτηθεί διαφορετικά η κατοχή γης και να διεκδικήσουν γη που θεωρείται παραμελημένη ή παράνομα ιδιωτικοποιημένη.
Γιατί ονομάζεται ‘’αντάρτικη κηπουρική’’;
Ο όρος Guerrilla Gardening και στα ελληνικά ‘’αντάρτικη κηπουρική’’ χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1970 από την “Christy and her Green Guerrillas”, η οποία συνέκρινε την τακτική των κηπουρών με αυτή των ανταρτών. Κοινός άξονας για τη σύγκριση αυτή ήταν η ένσταση απέναντι στην εξουσία. Ως αποτέλεσμα αυτού ξεκίνησε ένα διεθνές κίνημα.
Πώς μπορεί κάποιος να εφαρμόσει guerilla gardening;
Οι κηπουροί δρουν είτε ατομικά είτε συλλογικά σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους που είναι παραμελημένοι. Στόχος τους είναι να μεταμορφώσουν το περιβάλλον, φυτεύοντας δένδρα χωρίς όμως να έχουν τη σύμφωνη γνώμη του νόμιμου ιδιοκτήτη της γης (Flores, 2006). Στο χώρο των guerrilla gardeners, κοινωνικά κινήματα όπως το Food Not Lawns έρχονται στο προσκήνιο, απαιτώντας την αντικατάσταση των αστικών γκαζόν με βιολογικούς κήπους που θα μπορούν να παράξουν φρούτα και λαχανικά.
Πολυάριθμες αναφορές παγκοσμίως υποδηλώνουν ότι το guerrilla gardening αντιπροσωπεύει μια ακόμη προσπάθεια να διεκδικήσει ο κάτοικος των πόλεων το “δικαίωμα στην πόλη” (Adams & Hardman, 2014- Bach & McClintock, 2021). Ο κοινοτικός κήπος Liz Christy (1) (2) είναι ο πρώτος και παλαιότερος κοινοτικός κήπος στη Λεωφόρο της Νέας Υόρκης (1973) και αποτελεί πλέον μέρος του Τμήματος Πάρκων της Νέας Υόρκης. Στο παρελθόν, μια ομάδα ακτιβιστών με το όνομα Green Guerillas (3) μετέτρεψε ένα κενό οικόπεδο σε κήπο.
Από το ξεκίνημά της στη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα, αυτή η αντισυμβατική πρακτική κηπουρικής παραμένει ένα ισχυρό σύμβολο κοινοτικού ακτιβισμού και ένα επιτακτικό κάλεσμα σε όλη την οικουμένη για την επανεκτίμηση της ιδιοκτησίας της γης στα αστικά τοπία.
Βιβλιογραφία:
Adams, D., A. J. Scott, & M. Hardman. (2013). Guerrilla warfare in the planning system: revolutionary progress towards sustainability? Geografiska Annaler, Series B: Human Geography 95:375-387. https://doi.org/10.1111/geob.1203
Bach, C. E., & McClintock, N. (2021). Reclaiming the city one plot at a time? DIY garden projects, radical democracy, and the politics of spatial appropriation. Environment and Planning C: Politics and Space, 39(5), 859–878. https://doi.org/10.1177/2399654420974023
Flores, C. H. (2006). Food not Lawns: How to Turn Your Garden and Neighbourhood into a Community. Chelsea Green: White River Junction
- Donloggins, “Liz Christy Community Garden,” Community of Gardens, accessed September 9, 2023, https://community gardens.si.edu/items/show/12292.
- http://www.lizchristygarden.us/
- https://www.greenguerillas.org/history
