Βουκαμβίλια σε Γλάστρα: Mυστικά και συχνά λάθη που πρέπει να αποφύγουμε

Υπάρχει άραγε κάποια καλοκαιρινή μας ανάμνηση όπου να μην κυριαρχούν τα έντονα χρώματα μιας βουκαμβίλιας; Η βουκαμβίλια έχει πραγματικά σημαδέψει το καλοκαίρι στην Ελλάδα, καθώς τα πολύχρωμα άνθη της πάνω στο άσπρο των σπιτιών είναι σήμα κατατεθέν του καλοκαιριού στην Ελλάδα. 

Η βουκαμβίλια (Bougainvillea sp.) είναι ένα πολυετές αναρριχώμενο καλλωπιστικό φυτό που κατάγεται από τη Βραζιλία. Σε τροπικά κλίματα είναι αειθαλές, όμως στην Ελλάδα το χειμώνα ρίχνει τα φύλλα της στις περισσότερες περιπτώσεις. Η βουκαμβίλια είναι ένα ευπροσάρμοστο φυτό και μπορεί πολύ άνετα να αναπτυχθεί σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας. Αν τηρήσουμε κάποιες απλές αρχές, πιθανότατα θα ζήσει για αρκετά χρόνια (τουλάχιστον δέκα) μέσα σε γλάστρα και θα μας χαρίζει για πολύ καιρό τα πλούσια χρώματά της. 

Τι πρέπει να προσέξουμε: 

1. Αγορά Βουκαμβίλιας και Σημείο Τοποθέτησης Γλάστρας. Ξεκινάμε με την αγορά της βουκαμβίλιας από το πλησιέστερο φυτώριο. Το σημείο που τελικά θα τοποθετήσουμε τη γλάστρα έχει άμεση σχέση με το είδος της βουκαμβίλιας που θα αγοράσουμε. Υπάρχουν νάνες αλλά και πλήρους μεγέθους ποικιλίες βουκαμβίλιας. Αν ενδιαφερόμαστε να έχουμε ένα φυτό στο μπαλκόνι μας που δε θα ξεπερνάει το ενάμισι μέτρο, τότε σαφώς θα επιλέξουμε κάποια νάνα ποικιλία. Οι περισσότεροι όμως, διαλέγουν τις ποικιλίες που μπορούν να φτάσουν και τα δέκα μέτρα ύψος. Η βουκαμβίλια είναι έντονα αναρριχητικό φυτό και με τα αγκάθια που διατηρεί μπορεί να σκαρφαλώνει πολύ ψηλά εκμεταλλευόμενο συνήθως κάποιο άλλο δέντρο ή θάμνο (συχνά κάποιο κωνοφόρο – λέϊλαντ). Επίσης, δεν είναι λίγοι οι ιδιοκτήτες μονοκατοικιών που προτιμούν να τοποθετήσουν στον πρώτο όροφο μια βουκαμβίλια σε γλάστρα, αφήνοντας την σκόπιμα να “πέσει” προς το ισόγειο, δημιουργώντας έτσι έναν καταρράκτη χρωμάτων. Τέλος, αρκετοί είναι και αυτοί που τοποθετούν περιμετρικά της κεντρικής τους εισόδου δύο γλάστρες με βουκαμβίλιες, και στη συνέχεια με σπάγκο τις οδηγούν να αναπτύξουν το σχήμα τους προς τα μέσα και να ενωθούν, δημιουργώντας έτσι ένα φωτεινό στεφάνι πάνω από την πόρτα τους. Είναι αυτονόητο ότι εφόσον επιλέξουμε μία βουκαμβίλια πλήρους μεγέθους, θα πρέπει από την αρχή να επιλέξουμε μια μεγαλύτερη γλάστρα. Καλό θα είναι να την τοποθετήσουμε σε σημείο με νότιο προσανατολισμό. Σε κάθε περίπτωση, η βουκαμβίλια χρειάζεται άμεση έκθεση στο ηλιακό φως για τουλάχιστον 6 ώρες ημερησίως, αλλιώς τα άνθη της θα είναι κακής ποιότητας και καχεκτικά.
2. Μεταφύτευση. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε αφού αγοράσουμε τη βουκαμβίλια μας είναι να τη μεταφυτεύσουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα, ιδανικά από τερακότα. Εν αντιθέσει με το πλαστικό, το υλικό αυτό έχει πόρους και βοηθάει το χώμα να αποβάλλει την επιπλέον εδαφική υγρασία, που είναι επιβλαβής για την υγεία των φυτών. Εννοείται ότι η γλάστρα μας, ανεξαρτήτως υλικού, θα πρέπει να διαθέτει αρκετές οπές αποστράγγισης, έτσι ώστε το επιπλέον νερό να διαφεύγει εντός μερικών λεπτών. Το χώμα που επιλέγουμε δε θα πρέπει να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε τύρφη, καθώς η τύρφη συγκρατεί το νερό και μπορεί να προκαλέσει σήψη ρίζας. Διαλέγουμε ένα φυτόχωμα που παρέχει καλή αποστράγγιση και μπορούμε να το αναμείξουμε με ποταμίσια άμμο και περλίτη.
3. Πότισμα. Είναι πιο πιθανό να χάσουμε τη βουκαμβίλια μας από σήψη ρίζας παρά από οποιονδήποτε άλλο λόγο. Χρειάζεται να είμαστε προσεκτικοί καθώς ποτίζουμε τη βουκαμβίλια στη γλάστρα μας και να μην κάνουμε υπερβολές, καθώς εκτός από τη σήψη ρίζας, με το υπερβολικό πότισμα θα δημιουργήσουμε πρόσκαιρα υπεροχή της πράσινης βλάστησης έναντι της έντονης ανθοφορίας (που είναι το ζητούμενο). Ακόμη και με τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, το φυτό αυτό είναι από τα καλλωπιστικά που δεν χρειάζονται πότισμα κάθε μέρα. Ελέγχουμε κάθε τόσο αν το χώμα είναι εντελώς ξηρό, και μόνο τότε ποτίζουμε. 
4. Λίπανση. Όσον αφορά τη λίπανση της βουκαμβίλιας, εδώ οι απόψεις διαφέρουν. Υπάρχουν άνθρωποι που διατηρούν πραγματικά θηριώδεις βουκαμβίλιες με χιλιάδες λαμπερά άνθη στην αυλή τους και ισχυρίζονται ότι δεν χρησιμοποιούν κανενός είδους λίπασμα, ούτε καν κομπόστ. Αυτό μπορεί να είναι αλήθεια, ωστόσο η συγκεκριμένη άνθιση είναι αποτέλεσμα διαφόρων συνθηκών που επικρατούν στο συγκεκριμένο σημείο και μόνο. Το σίγουρο είναι ότι το μέσο φυτό βουκαμβίλιας χρειάζεται μια βοήθεια προκειμένου να δημιουργήσει νέα βλάστηση, πάνω στην οποία θα αναπτυχθούν νέα άνθη. Μπορούμε να προσθέσουμε ένα ισορροπημένο υδατοδιαλυτό λίπασμα (7-7-7), τουλάχιστον τρεις φορές κατά τη διάρκεια της περιόδου ανάπτυξης (άνοιξη και καλοκαίρι).  Την ακριβή δοσολογία την αναφέρει ο παρασκευαστής του λιπάσματος, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούμε να προσθέσουμε 3 καπάκια σε ένα ποτιστήρι των 3 λίτρων, και να ποτίσουμε με αυτό 2 γλάστρες. 
5. Κλάδεμα. Η βουκαμβίλια μας χρειάζεται κλάδεμα για να της δώσουμε το επιθυμητό σχήμα, αλλά και να τη βοηθήσουμε να ανθοφορήσει, καθώς τα άνθη φύονται πάνω σε νέα βλάστηση. Το κλάδεμα στη βουκαμβίλια είναι χρήσιμο για να οδηγήσουμε το φυτό να αναπτυχθεί προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνση, αλλά και για την αφαίρεση παλαιών, ξερών και άρρωστων κλαδιών. Συνήθως όταν έχουμε βουκαμβίλια σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας, τα φυτά αναρριχώνται σε πέργκολα ή άλλα κάθετα στηρίγματα και χρειάζονται ελάχιστο κλάδεμα στις αρχές της άνοιξης για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη. Σε όλη τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού μπορούμε να αφαιρούμε ξηρά άνθη και ξερούς βλαστούς, ωστόσο το αυστηρό κλάδεμα πρέπει να περιμένει έως ότου το φυτό καταστεί ημι-αδρανές το φθινόπωρο. Η αραίωση των ανθέων είναι επίσης σημαντική τεχνική, κατά την οποία αφαιρούμε μικρά, ανώριμα, μη ομοιόμορφα ή ελαττωματικά άνθη από το φυτό, προκειμένου να το αναγκάσουμε να μεταφέρει τα θρεπτικά του συστατικά σε λιγότερα αλλά ποιοτικότερα άνθη. Tα ψαλίδια κλαδέματος που θα χρησιμοποιήσουμε κατά το κλάδεμα και κορυφολόγημα πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας και να συνοδεύονται από τα απαραίτητα πιστοποιητικά.
6. Ξεχειμώνιασμα. Όταν αντιληφθούμε ότι η θερμοκρασία ετοιμάζεται να πέσει κάτω του μηδενός, και εφόσον η βουκαμβίλια μας είναι σε μικρό μέγεθος και δεν έχει αναρριχηθεί σε κάποιο σταθερό σημείο, μπορούμε να τοποθετήσουμε τη γλάστρα είτε σε ημιυπαίθριο προστατευόμενο χώρο, είτε ακόμα και σε εσωτερικό χώρο. Στη δεύτερη περίπτωση, δε θα πρέπει να τοποθετήσουμε την βουκαμβίλια μας κοντά σε εστία θερμότητας. 
7. Αλλαγή Γλάστρας περίπου κάθε 3 χρόνια. Ξεκινάμε με μία σχετικά μικρή γλάστρα (αλλά σίγουρα μεγαλύτερη από την πλαστική που αγοράσαμε τη βουκαμβίλια στο φυτώριο). Για παράδειγμα, η εικονιζόμενη γλάστρα που αγοράσαμε στο φυτώριο ήταν 9 λίτρα και τη μεταφυτεύσαμε σε γλάστρα 20 λίτρων. Αλλάζουμε τη γλάστρα και τοποθετούμε το φυτό σε γλάστρες μεγαλύτερου μεγέθους σταδιακά π.χ. από τη γλάστρα 20 λίτρων (που έχει ύψος συνήθως 30 εκατοστά)  σε μία γλάστρα 30 λίτρων (συνήθως με ύψος 38-40 εκατοστών) μετά από 3 χρόνια. Όταν μεταφυτεύουμε σε μεγαλύτερη γλάστρα, πάντα προσέχουμε να μην πληγώνουμε τις ρίζες ή και να μην τις κλαδεύουμε, καθώς το φυτό μπορεί να χρειαστεί καιρό για να ανακάμψει μετά από αυτό το σοκ. Πρέπει πάντα να χειριζόμαστε το ευαίσθητο ριζικό σύστημα της βουκαμβίλιας με μεγάλη προσοχή.
8. Η φροντίδα της βουκαμβίλιας μπορεί να είναι λίγο επικίνδυνη, λόγω των αγκαθιών που περίτεχνα κρύβει μέσα στα έντονα χρώματά της. Αν έχετε αποφασίσει να έχετε βουκαμβίλιες στη βεράντα σας, μπορείτε να εξετάσετε την αγορά ειδικών γαντιών που θα σας προστατεύσουν κατά τις συνήθεις εργασίες. Η εταιρία STIHL διαθέτει μια μεγάλη γκάμα από γάντια υψηλής ποιότητας, για προστασία από κοψίματα. Είναι αδιάβροχα, αντιανεμικά, ζεστά και αδιαπέραστα σε αγκάθια.

Η συμβολική έννοια της βουκαμβίλιας αλλάζει στα διάφορα μέρη του κόσμου, αλλά σε αρκετές χώρες λέγεται ότι συμβολίζει το καλωσόρισμα των επισκεπτών. Είναι ένα φυτό που ζητάει τόσο λίγα και δίνει τόσα πολλά. Σίγουρα λοιπόν αξίζει την ελάχιστη προσοχή και αφοσίωση που χρειάζεται και θα μας ανταμείψει με τη διακριτική ομορφιά της.