Βιγνόνια η Μεγανθής

Όλοι μας σίγουρα το καλοκαίρι έχουμε συναντήσει το πράσινο φυτό με την πλούσια ασυγκράτητη βλάστηση και τα πορτοκαλί λουλούδια σε σχήμα καμπάνας, που όποτε και αν κοιτάξει κανείς μέσα σε αυτά θα δει κατά πάσα πιθανότητα μία ή περισσότερες μέλισσες. Αυτό δεν είναι άλλο από τη γνωστή μας βιγνόνια. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές ποικιλίες που διαφέρουν ως προς το μέγεθος και το σχήμα των λουλουδιών, την ικανότητα αναρρίχησης αλλά και την ικανότητά τους να κρατούν τα φύλλα το χειμώνα. Παρόλα αυτά, στη χώρα μας είναι ευρέως διαδεδομένη η βιγνόνια η μεγανθής (Bignonia grandiflora). Η βιγνόνια η μεγανθής είναι ένα ταχέως αναπτυσσόμενο, φυλλοβόλο αναρριχητικό φυτό με μεγάλα, πορτοκαλί, λουλούδια σε σχήμα τρομπέτας. Μπορεί να αποκτήσει ύψος ακόμα και μεγαλύτερο των δέκα μέτρων, καθώς συνήθως εκμεταλλεύεται κάποιο άλλο δέντρο (π.χ. κωνοφόρο) ή κάποια κολώνα φωτισμού με αποτέλεσμα να αναρριχάται σε δυσθεώρητα ύψη. Προέρχεται από την περιοχή της Ανατολικής Ασίας, όμως – όντας ένα πολύ ευπροσάρμοστο φυτό – έχει εξαπλωθεί σε πάρα πολλά σημεία του πλανήτη.

Στη χώρα μας είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο ως φυσικός φυτοφράχτης, καθώς ο πολύ γρήγορος ρυθμός ανάπτυξής του και το πλούσιο φύλλωμά του πραγματικά δημιουργούν ένα καταπράσινο τοίχο. Ακόμη, τα έντονα πορτοκαλί λουλούδια του δίνουν χρώμα, και αρκετοί λάτρεις της κηπουρικής το συνδυάζουν σε φράχτες μαζί με πλουμπάγκο (άνθη σε θαλασσί χρώμα) καθώς και με βουκαμβίλιες (ροζ, κόκκινα και άσπρα άνθη). Το φυτό αυτό μπορεί να παρέχει γρήγορη κάλυψη για φράχτες, καλαμωτές, πέργκολες, τοίχους και άλλα σημεία. Μπορεί επίσης να παρέχει εδαφοκάλυψη σε βραχώδη ή δυσπρόσιτα σημεία.

Η βιγνόνια μπορεί κάλλιστα να αναπτυχθεί σε γλάστρα αλλά και στο χώμα. Αν βρει τις κατάλληλες συνθήκες, μετά από 1-2 χρόνια χρειάζεται ελάχιστη προσοχή και φροντίδα, αν εξαιρέσει φυσικά κανείς το κλάδεμα που είναι απαραίτητο κάθε χρόνο.

6 σημεία που πρέπει να προσέξουμε στην καλλιέργεια Βιγνόνιας. 

1. Αγορά Φυτού και Επιλογή Σημείου Φύτευσης. Ξεκινάμε με την αγορά της βιγνόνιας από το πλησιέστερο φυτώριο. Εκτός όλων των άλλων, πρόκειται για μία πολύ οικονομική επιλογή, καθώς ένα φυτό ύψους περίπου 1,5 μέτρου κοστίζει μόλις δώδεκα ευρώ. Στη συνέχεια, πρέπει να βρούμε ένα απάνεμο σημείο προκειμένου είτε να το φυτεύσουμε είτε να τοποθετήσουμε τη γλάστρα μεταφύτευσης. Όσον αφορά το ηλιακό φως, το φυτό μπορεί να αναπτυχθεί και σε ημισκιερές θέσεις, όμως θα παράξει σαφώς λιγότερα άνθη. Αν εκτός από το φύλλωμα θέλουμε και έντονη ανθοφορία, θα πρέπει να το τοποθετήσουμε σε σημείο με άμεση πρόσβαση στο ηλιακό φως για αρκετές ώρες ημερησίως. Όσον αφορά το έδαφος, το φυτό είναι πολύ ευπροσάρμοστο και θα προσαρμοστεί σε οποιοδήποτε έδαφος με καλή αποστράγγιση. 
2. Πότισμα. Η ώριμη βιγνόνια είναι πάρα πολύ ανθεκτική στην ξηρασία, αλλά τα νεαρά φυτά καθώς και αυτά που μεγαλώνουν σε γλάστρα πρέπει να ποτίζονται τακτικά το καλοκαίρι. Ακόμη και τα καλά εδραιωμένα φυτά θα αποδώσουν καλύτερα εάν ποτίζονται σε παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας. Προσέχουμε να ποτίζουμε τη βιγνόνια όταν το χώμα είναι εντελώς ξερό, καθώς ένα συχνό πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει είναι η σήψη ρίζας. 
3. Κλάδεμα. Σε ένα φυτό πολύ γρήγορης ανάπτυξης με πολύ έντονη αναρριχητική ικανότητα, όπως είναι η βιγνόνια, το κλάδεμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Ουσιαστικά εμείς με το κατάλληλο κλάδεμα μπορούμε να δώσουμε στο φυτό το σχήμα που επιθυμούμε. Μπορούμε να το διαμορφώσουμε σε ένα μαζεμένο φυτό που απλώς έχει καλύψει μία πέργκολα, να το ενθαρρύνουμε να αναρριχηθεί σε ένα σταθερό σημείο, να καλύψει μία επικλινή επιφάνεια ή να κατακλύσει όλο το χώρο και μετά να μαζεύεται με πολύ μεγάλη δυσκολία. Αν η βιγνόνια ξεφύγει από τα όριά μας, μπορεί πολύ εύκολα να πνίξει άλλα φυτά. Η βιγνόνια απαιτεί λοιπόν κλάδεμα κάθε χρόνο, την περίοδο κατά τις αρχές της άνοιξης. Τα φυτό ανθίζει σε νέα βλάστηση, και γι αυτό ένα αυστηρό κλάδεμα δεν κοστίζει σε ανθοφορία, κάθε άλλο. Αρκετοί όμως ξεκινούν με ένα αρχικό κλάδεμα αμέσως μετά τη φύτευση. Κατά το κλάδεμα αυτό, όλοι οι βλαστοί κόβονται σε ύψος 15 cm από το έδαφος. Όταν αρχίσουν να μεγαλώνουν, διαλέγουν τέσσερα ή πέντε από τα πιο αναπτυγμένα βλαστάρια και αφαιρούν τα υπόλοιπα. Μπορούμε να μιλήσουμε για ένα ώριμο καλοσχηματισμένο φυτό όταν τα επιλεγμένα αυτά κλαδιά φτάσουν τα 4 μέτρα σε ύψος. Συνήθως για αυτό απαιτούνται δύο με τρία χρόνια. Όλοι οι αδύναμοι, ξεροί, άρρωστοι και υποανάπτυκτοι βλαστοί αφαιρούνται εντελώς. Για να διατηρήσουμε αυτό το φυτό σε καλή μορφή, εντός ορίων, και με καλό αερισμό εντός του φυτού, καθώς και να ενθαρρύνουμε την ανθοφορία, οι πλευρικοί βλαστοί πρέπει να περικοπούν αρκετά πριν ξεκινήσει η ανάπτυξη κάθε χρόνο. Tα ψαλίδια κλαδέματος που θα χρησιμοποιήσουμε κατά το κλάδεμα πρέπει να είναι να είναι υψηλής ποιότητας και να συνοδεύονται από τα απαραίτητα πιστοποιητικά.
4. Λίπανση. Στα πρώτα δύο χρόνια από τη φύτευση, μπορούμε να βοηθήσουμε το φυτό να αποκτήσει ζωηρή βλάστηση (έναντι ανθοφορίας) και να καλύψει γρήγορα την επιφάνεια που θέλουμε προσθέτοντας ένα ισορροπημένο κοκκώδες λίπασμα (π.χ. N-P-K 7-7-7) δύο φορές το χρόνο, μία την άνοιξη και μία το καλοκαίρι. Μπορούμε επίσης να προσθέσουμε στη γλάστρα μας ένα ισορροπημένο υδατοδιαλυτό λίπασμα (7-7-7), δύο φορές κατά τη διάρκεια της περιόδου ανάπτυξης (άνοιξη και καλοκαίρι). Την ακριβή δοσολογία την αναφέρει ο παρασκευαστής του λιπάσματος, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούμε να προσθέσουμε 3 καπάκια σε ένα ποτιστήρι των 3 λίτρων, και να ποτίσουμε με αυτό 2 γλάστρες. Μετά τον τρίτο χρόνο από τη φύτευση, το φυτό στις περισσότερες περιπτώσεις δε χρειάζεται καθόλου λίπανση.
5. Ωρίμανση. Η βιγνόνια απαιτεί ελάχιστη φροντίδα από τον τρίτο χρόνο φύτευσης και μετά. Μπορούμε να ποτίζουμε μόνο σε παρατεταμένες ξηρές περιόδους και μην λιπάνουμε ποτέ ξανά. Η πιο σημαντική όμως ενέργεια συντήρησης είναι να κλαδεύουμε, συχνά και πολλές φορές επιθετικά, για να διατηρούμε τον έλεγχο του φυτού. Δεν υπάρχουν ουσιαστικά προβλήματα ασθένειών και παρασίτων που χτυπούν το φυτό αυτό, εκτός ίσως από τα μυρμήγκια. Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξή του και το γεγονός ότι μπορεί να πνίξει εύκολα γειτονικά φυτά ή και δέντρα είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτό το φυτό.
6. Η φροντίδα της βιγνόνιας χρειάζεται προσοχή, καθώς αρκετοί άνθρωποι έχουν αναφέρει δερματικούς ερεθισμούς και φαγούρα μετά την επαφή με το φύλλωμα. Αν έχετε αποφασίσει να έχετε βιγνόνια στη βεράντα ή τον κήπο σας, μπορείτε να εξετάσετε την αγορά ειδικών γαντιών που θα σας προστατεύσουν κατά τις συνήθεις εργασίες.