12 πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για την καλλιέργεια Μελιτζάνας στον κήπο

Η μελιτζάνα είναι ένα αγαπημένο λαχανικό, καθώς είναι μια εξαιρετική πηγή φυτικών ινών και θρεπτικών ουσιών. Υπάρχουν δεκάδες πιάτα της παραδοσιακής ελληνικής κουζίνας που περιλαμβάνουν μελιτζάνα. Η καλλιέργεια στον κήπο είναι σχετικά εύκολη, αρκεί να γνωρίζουμε τα παρακάτω σημεία:

1. Η μελιτζάνα είναι φυτό θερμής εποχής και αγαπά τη ζέστη. Χρειάζεται θερμοκρασίες από 20°C έως 30°C και άφθονο ηλιακό φως για να ευδοκιμήσει. Καλύτερα να μην ξεκινήσουμε τη φύτευση μελιτζάνας αν παρατηρούνται θερμοκρασίες νυκτός χαμηλότερες από 12-15°C. Ο παγετός ή η θερμοκρασία πάνω από 35°C μπορεί να προκαλέσει καθυστέρηση στην ανάπτυξη και σοβαρές βλάβες στους ιστούς και τα λουλούδια. Στις περισσότερες χώρες που παράγονται μελιτζάνες, η καλύτερη περίοδος για την έναρξη καλλιέργειας, είναι κατά το δεύτερο μισό της άνοιξης. Στη χώρα μας, η μεταφύτευση μελιτζάνας σε εξωτερικούς χώρους ξεκινά προς το τέλος Απριλίου και Μάιο.
2. Υπάρχουν δεκάδες ποικιλίες να διαλέξετε, ωστόσο στην Ελλάδα οι δύο πιο αγαπημένες ποικιλίες είναι η Μελιτζάνα Τσακώνικη (προέρχεται από την περιοχή της Αρκαδίας) και η Μελιτζάνα Λαγκαδά (προέρχεται από τον ομώνυμο δήμο της Θεσσαλονίκης). 
3. Αν σκέφτεστε να αρχίσετε την καλλιέργεια μελιτζάνας από σπόρους, φροντίστε να αγοράσετε πιστοποιημένους σπόρους από έναν νόμιμο πωλητή. Διαφορετικά, τα ποσοστά βλαστικότητας πιθανόν να είναι χαμηλά και θα χάσετε το χρόνο σας. Σε κάθε γραμμάριο περιέχονται 200-250 σπόροι μελιτζάνας, ενώ το βάθος σποράς είναι 1 εκατοστό. Λάβετε υπόψη ότι οι σπόροι έχουν χαμηλή αντοχή στο κρύο. Έτσι, ίσως θα ήταν σοφότερο να σπείρετε αρχικά τους σπόρους σε εσωτερικό χώρο  διατηρώντας τη θερμοκρασία του εδάφους σε βέλτιστα επίπεδα 21-25 °C . Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τύρφη ως υπόστρωμα για καλό αερισμό. Βεβαιωθείτε ότι έχετε διατηρήσει τους σπόρους υγρούς μέχρι τη βλάστηση. Ο σπόρος θα φυτρώσει σε περίπου 8-17 ημέρες, ανάλογα με τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Η κατάλληλη στιγμή για τη μεταφύτευσή τους στις τελικές τους θέσεις είναι 6-8 εβδομάδες μετά τη σπορά.
4. Εναλλακτικά, μπορείτε να αγοράσετε έτοιμα φυτάρια από έναν νόμιμο πωλητή και να τα μεταφυτεύσετε απευθείας στις τελικές τους θέσεις. Λάβετε υπόψη ότι η μεταφύτευση μελιτζάνας πιθανότατα δεν θα είναι επιτυχής σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από 21°C. Επιλέξτε ένα ηλιόλουστο σημείο. Η μελιτζάνα προτιμά εδάφη με καλή αποστράγγιση πλούσια σε οργανική ουσία. Το pH του εδάφους καλό είναι να κυμαίνεται 5,8 και 6,5 για καλύτερη ανάπτυξη. Αν σκοπεύετε να μεγαλώσετε περισσότερα από ένα φυτά, βεβαιωθείτε ότι έχετε αφήσει τουλάχιστον 45 cm χώρο γύρω από κάθε φυτό στις τελικές θέσεις φύτευσης. 
5. Ορισμένοι παραγωγοί προτιμούν να κλαδεύουν τους περιφερειακούς μίσχους του φυτού, αναγκάζοντάς το να αναπτύξει περαιτέρω τα δύο κύρια στελέχη του. Το κλάδεμα διευκολύνει επίσης τον κατάλληλο αερισμό και επομένως, προστατεύει το φυτό από τις ασθένειες που ευνοούνται από υψηλά ποσοστά υγρασίας. Άλλοι παραγωγοί μελιτζάνας ισχυρίζονται ότι το κλάδεμα καθυστερεί την ανάπτυξη των φυτών και την καρπόδεση. Αρκετοί παραγωγοί πάντως καθαρίζουν τη βάση του φυτού και δεν αφήνουν κανένα βλαστό ή λαίμαργο έως 15 cm από το έδαφος, καθώς τα φύλλα που ακουμπούν στο έδαφος έχουν κατηγορηθεί ότι ευνοούν την εξάπλωση ασθενειών. Επιπλέον, πολλοί παραγωγοί βοηθούν περαιτέρω το φυτό μέσω αραίωσης. Αφαιρούν τα περισσότερα από τα συρρικνωμένα λουλούδια, αφήνοντας τα ισχυρότερα μόνο πάνω στο φυτό. Αυτή η μέθοδος βοηθά το φυτό να διανείμει περισσότερα θρεπτικά συστατικά στα υπόλοιπα λουλούδια, τα οποία τελικά θα παράγουν λιγότερους, αλλά μεγαλύτερους καρπούς.
6. Αρκετοί ερασιτέχνες παραγωγοί μελιτζάνας προτιμούν να υποστυλώνουν τα φυτά τους χρησιμοποιώντας ξύλινες ράβδους μήκους 1-1,5 μέτρο. Αυτή η τεχνική εμποδίζει το φύλλωμα και τους καρπούς να έρχονται σε επαφή με το έδαφος, και έτσι προστατεύει το φυτό από παράσιτα και ασθένειες εδάφους. Επιπλέον, η υποστύλωση διευκολύνει τη συγκομιδή των καρπών και βελτιώνει τον αερισμό και τη γενικότερη υγεία του φυτού.
7. Δυστυχώς η μελιτζάνα πάσχει συχνά από διάφορες ασθένειες και παράσιτα, όπως ο τετράνυχος. Ένα φυσικός τρόπος να προστατέψουμε τα φυτά μελιτζάνας και να τα βοηθήσουμε να παράγουν καλοσχηματισμένους καρπούς είναι ο προληπτικός ψεκασμός με το γνωστό σε όλους μας θειάφι. Το θειάφι ωστόσο δεν είναι ακίνδυνο και σίγουρα χρειάζονται μέτρα ατομικής προστασίας κατά την εφαρμογή του. Είναι γνωστό ότι προκαλεί ερεθισμούς σε μάτια και δέρμα. Με τα γυαλιά ασφαλείας της STIHL, μπορούμε να προστατέψουμε τα μάτια μας κατά τη διάρκεια του θειαφίσματος. Διαθέτουν προστατευτικά πλαϊνά, αντιθαμβωτικά κρύσταλλα, διαθέτουν μαλακό σκελετό και υπάρχει η δυνατότητα επιλογής χρώματος. Ακόμη, χρειαζόμαστε ένα ζευγάρι ποιοτικά γάντια. Εκτός από τη μορφή σε σκόνη, υπάρχει και βρέξιμο (υδατοδιαλυτό) θειάφι, το οποίο μπορούμε να το τοποθετήσουμε σε έναν ψεκαστήρα και να διαβρέξουμε αποτελεσματικά το φυτό. Σε κάθε περίπτωση, το τελευταίο θειάφισμα που θα πραγματοποιήσουμε θα πρέπει να γίνει το αργότερο 10 ημέρες πριν τη συγκομιδή, αλλιώς η κατανάλωση των καρπών δεν είναι ασφαλής. Χρειάζεται επίσης προσοχή, καθώς σε υψηλές θερμοκρασίες η προσθήκη θειαφιού εγκυμονεί κινδύνους για το φυτό. 
8. Οι μελιτζάνες γενικά έχουν μέση έως υψηλή ανοχή στην ξηρασία. Από την άλλη πλευρά, δεν τους αρέσει καθόλου το υπερβολικά υγρό έδαφος. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να αποφύγετε την υπερβολική άρδευση. Καλύτερα να ποτίζετε τα φυτά σας συχνά και από λίγο, ειδικά κατά το στάδιο γεμίσματος του καρπού. Μην ξεχνάμε ότι σε 100 γραμμάρια μελιτζάνας περιέχονται πάνω από 92 γραμμάρια νερό. Αν στο στάδιο γεμίσματος του καρπού δεν ποτίζουμε όσο πρέπει, εκτός όλων των άλλων προβλημάτων, οι μελιτζάνες που θα συγκομίσουμε θα γίνουν πικρές. Στο στάδιο γεμίσματος του καρπού, που στη χώρα μας συμπίπτει με τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, ίσως χρειαστεί να ποτίζουμε και κάθε μέρα. Μπορείτε να ποτίζετε τα φυτά και από πάνω με λάστιχο ή ποτιστήρι, όμως με προσοχή να μην διαβρέχεται το φύλλωμα, καθώς αυτό εγκυμονεί κινδύνους. Για το λόγο αυτό, στην επαγγελματική καλλιέργεια μελιτζάνας χρησιμοποιείται κυρίως στάγδην άρδευση. 
9. Όταν πρόκειται για καλλιέργεια μελιτζάνας σε αυλή, πολλοί καλλιεργητές προτιμούν να εφαρμόζουν καλά χωνεμένη κοπριά ή κομπόστ ως μεθόδους λίπανσης κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Όπως και άλλα λαχανικά, το φυτό μελιτζάνας στην αρχή χρειάζεται πιο πολύ άζωτο, έτσι ώστε να αναπτύξει έντονο φυλλικό σύστημα και να φωτοσυνθέτει. Χρειάζεται επίσης φώσφορο για να αναπτύξει καλό ριζικό σύστημα και στη συνέχεια να δημιουργήσει άνθη. Μάλιστα σε περιπτώσεις φυτών που δεν μπορούν να δέσουν άνθη, χορηγούνται συνήθως σκευάσματα φωσφόρου. Μετά την εμφάνιση των ανθέων όμως, το φυτό χρειάζεται πιο πολύ κάλιο έτσι ώστε να αναπτύξει μεγάλους καλοσχηματισμένους καρπούς. 
10. Όταν καλλιεργούμε ερασιτεχνικά στην αυλή, κάτι που χρειάζεται ένα μέσο φυτό μελιτζάνας που μεγαλώνει σε ένα μέσο έδαφος είναι η προσθήκη κομπόστ. Η κομποστοποίηση είναι μια άκρως φιλική προς το περιβάλλον διαδικασία με εξαιρετικά αποτελέσματα όσον αφορά στη θρέψη των φυτών στην αυλή, προσφέροντας σημαντική εξοικονόμηση χρημάτων. Είναι μια διαδικασία κατά την οποία οργανικά υπολείμματα όπως για παράδειγμα φύλλα, λεπτά κλαδιά, φλούδες και άλλα υπολείμματα τροφών (π.χ. τσόφλια αυγών) που μπορεί να υπάρχουν στο σπίτι μας, μετατρέπονται μέσω διαφόρων διαδικασιών και με τη βοήθεια μικροοργανισμών του εδάφους σε μια ουσία πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, που ονομάζεται κομπόστ. Με σωστή χρήση και προσθήκη του κομπόστ αντιμετωπίζεται η διάβρωση των εδαφών. Επίσης, καταστέλλονται παθογόνα του εδάφους. Χρειάζεται προσοχή καθώς δεν είναι όλα τα υπολείμματα τροφών από το σπίτι κατάλληλα για κομποστοποίηση. Η διαδικασία είναι αρκετά απλή. Χρειάζεστε ένα κάδο ή σιλό κομποστοποίησης, έναν τεμαχιστή, χώμα και οργανικά υπολείμματα. Ο τεμαχιστής είναι αρκετά σημαντικός, καθώς για να επιταχυνθεί η διαδικασία της ζύμωσης θα πρέπει τα υλικά που προορίζονται για τον κάδο κομποστοποίησης, να είναι σε αρκετά μικρό μέγεθος. Μπορείτε πολύ εύκολα να προμηθευτείτε από την αγορά προϊόντα κομποστοποίησης όπως για παράδειγμα Τεμαχιστές από τη STIHL καθώς και Σιλό Χώνευσης STIHL για να φτιάξετε άνετα και οικονομικά το δικό σας θρεπτικό λίπασμα.
11. Αρκετοί ερασιτέχνες παραγωγοί εφαρμόζουν αραίωση καρπών. Αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγοί μελιτζάνας απομακρύνουν τις παραμορφωμένες ή υποανάπτυκτες μελιτζάνες όταν ακόμη αυτές βρίσκονται σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης, έτσι ώστε να ενθαρρύνουν το φυτό να διανείμει τους πόρους του σε λιγότερους, αλλά μεγαλύτερους και πιο γευστικούς καρπούς. Πιο συγκεκριμένα, αφήνουν το πολύ 5 έως 6 μελιτζάνες να αναπτυχθούν.
12. Οι μελιτζάνες ωριμάζουν και είναι έτοιμες για συγκομιδή 60 έως 80 ημέρες από τη μεταφύτευση. Είναι καλύτερα να συγκομίζετε τις μελιτζάνες προτού οι σπόροι τους πάρουν έντονο καφέ χρώμα. Τραβώντας απλά τη μελιτζάνα είναι σίγουρο ότι θα τραυματίσουμε και το φυτό αλλά και τον καρπό. Για το λόγο αυτό, η συγκομιδή γίνεται με ψαλίδι κόβοντας και ένα μικρό τμήμα του ποδίσκου. Για ακόμη μία φορά, τα ψαλίδια κλαδέματος και τα γάντια που είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας και να συνοδεύονται από τα απαραίτητα πιστοποιητικά. Εάν όλα πάνε καλά, μπορείτε να συγκομίσετε 4 με 8 καλά διαμορφωμένες μελιτζάνες από κάθε υγιές και ακμάζον φυτό. Οι επαγγελματίες παραγωγοί μετά από χρόνια εμπειρίας συλλέγουν 12-15 μελιτζάνες πλήρους μεγέθους από κάθε υγιές φυτό, ωστόσο αυτό εξαρτάται επίσης από την ποικιλία.