Τύποι & Ποικιλίες της πασιφλόρας και χαρακτηριστικά του φυτού

Πληροφορίες για τη μορφολογία των φρούτων του πάθους

Το φρούτο του πάθους (Passiflora edulis της οικογένειας Passifloraceae) είναι μια ξυλώδης πολυετής, αειθαλής, ταχέως αναπτυσσόμενη κληματσίδα που έχει διακρίνεται σε δύο κύριους τύπους: το μοβ (Passiflora edulis) και το κίτρινο (Passiflora edulis flavicarpa) φρούτο του πάθους. 

Το φυτό έχει τρίλοβα, γυαλιστερά φύλλα μήκους 10-18 cm  με λεπτές οδοντωτές άκρες και εναλλασσόμενη διάταξη. Ο καρπός αρχίζει να ωριμάζει περίπου 80 ημέρες μετά την ανθοφορία κατά τους θερμότερους μήνες του έτους (καλοκαίρι έως φθινόπωρο). Το  passion fruit έχει ρηχές ρίζες, ξυλώδη δομή και την ικανότητα αναρρίχησης, ενώ μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 4,5 μέτρα. 

Καρπός: Ο καρπός του μωβ και του κίτρινου φρούτου του πάθους είναι κλιμακτηριακοί με υψηλή παραγωγή αιθυλενίου. 

Το μωβ passion fruit φέρει σκούρο-πορφυρούς ή σχεδόν μαύρους, στρογγυλούς ή αυγοειδείς καρπούς μήκους περίπου 5 cm και βάρους 30-45 g.

Οι καρποί του κίτρινου passion fruit είναι βαθυκίτρινοι και έχουν παρόμοιο σχήμα, αλλά είναι ελαφρώς μακρύτεροι (6 cm) και μεγαλύτεροι σε μέγεθος (κατά μέσο όρο περίπου 70-75 g). 

Ο ίδιος ο καρπός είναι σχεδόν στρογγυλός ή ωοειδής, με πλάτος  4-7,5 cm. Έχει σκληρή, παχιά φλούδα που είναι λεία και κηρώδης, η οποία περιβάλλει ένα στρώμα λευκού πυρήνα.

Στο εσωτερικό του καρπού υπάρχει μια κοιλότητα που περικλείει έως και 250 μικρούς, σφηνοειδείς μαύρους σπόρους. Κάθε σπόρος περιβάλλεται από έναν σάκο βαθύ πορτοκαλί χρώματος, ο οποίος περιέχει τον χυμό και αποτελεί το βρώσιμο μέρος του καρπού. Η γεύση του καρπού είναι ελκυστική, με ευχάριστες  νότες που θυμίζουν γκουάβα, και η γεύση του κυμαίνεται από υποξέα έως όξινη.

Άνθη: Το φρούτο του πάθους έχει μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά και εντυπωσιακά άνθη. Αυτό το καθιστά πολύ δημοφιλές φυτό για αισθητικούς λόγους και χρησιμοποιείται ευρέως ως καλλωπιστικό φυτό. Τα άνθη μοιάζουν με ρολόι, είναι λευκά και μοβ-μπλε (ιδίως στο κέντρο), έχουν πέντε πέταλα, τρία μεγάλα, πράσινα, φυλλοειδή βράκτια και έχουν διάμετρο περίπου 4,5-6 εκατοστά, ανάλογα με τον τύπο του φρούτου. Επιπλέον, το λουλούδι αποτελείται από πέντε στήμονες με μεγάλους ανθήρες, μια ωοθήκη και έναν τριπλά διακλαδισμένο ύπερο που σχηματίζει μια εξέχουσα κεντρική δομή.

Η επικονίαση είναι απαραίτητη για την παραγωγή καρπών στα φρούτα του πάθους. Τα άνθη του μωβ φρούτου πασιον συνήθως καρποφορούν όταν αυτογονιμοποιούνται. Παρόλα αυτά, τα κίτρινα φρούτα πασιον θα καρποφορήσουν μόνο εάν τα άνθη τους έχουν γύρη από ένα γενετικά συμβατό φυτό (σταυροεπικονίαση). Το φυτό απαιτεί ήπιες θερμοκρασίες για την  καρπόδεση και μπορεί να ανθίσει αλλά να μην καρποφορήσει (ή να δώσει παραμορφωμένους καρπούς) κατά τη διάρκεια της θερμής περιόδου. Το έντομο που συμβάλλει περισσότερο στην επικονίαση του passion fruit είναι η μέλισσα. Ο ντόπιος πληθυσμός των μελισσών μπορεί να εξασφαλίσει επαρκή επικονίαση και καρποφορία με φυσικό τρόπο. 

Τα κίτρινα passion fruit είναι τέλεια άνθη αλλά στείρα. Κατά τη διασταύρωση των κίτρινων και μωβ φυτών, είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί το μωβ ως δότης γύρης λόγω συμβατότητας (καθώς το αντίστροφο δεν θα αποφέρει καρπούς) 

Τύποι φρούτων του πάθους 

Το γένος Passiflora, στο οποίο ανήκει η πασιφλόρα, έχει μεγάλη βιοποικιλότητα αριθμώντας περίπου 520 είδη. Ωστόσο, η εμπορική παραγωγή των φρούτων του πάθους βασίζεται σε ορισμένα είδη και πιο συγκεκριμένα στα:

• Στο μωβ (Passiflora edulis) 
• Στο κίτρινο (Passiflora edulis flavicarpa).

Κάποιοι άλλοι σημαντικοί τύποι είναι Passiflora ligularis και Passiflora quadrangularis L.

Η κίτρινη πασιφλόρα

Η κίτρινη ποικιλία του passion fruit εμφανίζει πιο εύρωστη κληματσίδα και παράγει συνήθως μεγαλύτερους καρπούς, με περισσότερο χυμό (31-35%) και υψηλότερες αποδόσεις σε σύγκριση με την μωβ ποικιλία. Τα φυτά αυτού του τύπου ευδοκιμούν κυρίως σε χαμηλά υψόμετρα με τροπικό κλίμα. Ταυτόχρονα, έχουν μεγαλύτερη ανοχή και ανθεκτικότητα στους εδαφογενείς εχθρούς (όπως οι νηματώδεις) και στις ασθένειες (όπως η κηλίδωση των φύλλων και η μάρανση) σε σύγκριση με τον μοβ τύπο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το κίτρινο passion fruit προτιμάται συνήθως ως υποκείμενο. 

Η μωβ πασιφλόρα

Από την άλλη πλευρά, ο μωβ τύπος passion fruit είναι πιο κατάλληλος για υποτροπικές συνθήκες, επειδή είναι ευαίσθητος στις χαμηλές θερμοκρασίες και έχει μέτρια ζωηρότητα. Όσον αφορά τον πολτό, οι καταναλωτές προτιμούν τα φρούτα αυτά λόγω της υψηλότερης ποιότητας (χαμηλότερη οξύτητα, πιο έντονο άρωμα και γεύση). Η μωβ ποικιλία έχει μαύρους σπόρους, ενώ η κίτρινη έχει καφέ σπόρους.

Με στόχο να συνδυάσουν τα καλύτερα χαρακτηριστικά κάθε τύπου passion fruit, οι επιστήμονες τα διασταύρωσαν και απέκτησαν μια σειρά από υβρίδια με ανώτερη απόδοση, καλή αντοχή στις ασθένειες και υψηλή ποιότητα. Ορισμένα υβρίδια με μεγάλη εμπορική σημασία είναι το Kaveri στην Ινδία, τα “Redlands Triangular” και “Selection E23 από την Αυστραλία και το Noel’s Special” από τη Χαβάη.

Στην Κένυα, τα τοπικά επιλεγμένα μωβ φρούτα του πάθους πολλαπλασιάζονται αγενώς για εμπορικούς σκοπούς από τον KALRO (Kenya Agricultural and Livestock Research Organization), το Πανεπιστήμιο Jomo Kenyatta και άλλους φορείς.

Κατά την επιλογή μιας ποικιλίας για φύτευση και καλλιέργεια, ο αγρότης πρέπει να λαμβάνει υπόψη σημαντικούς παράγοντες όπως η προσαρμοστικότητα της ποικιλίας στις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή, η τοποθεσία του χωραφιού, η προβλεπόμενη αγορά και η διαθεσιμότητα των πόρων (εργασία, νερό, φυτοφάρμακα κ.λπ.).

Τύπος και μέγεθος του φυτευτικού υλικού

Ο τύπος του υποκειμένου φύτευσης -κανονικό, νάνο ή ημινάνο- θα καθορίσει το μέγεθος του δέντρου κατά την ωρίμανση. Τα κανονικά δέντρα παράγουν περισσότερους καρπούς όταν ωριμάσουν και το αρχικό κόστος αγοράς και φύτευσης είναι χαμηλότερο. Τα μικρότερα δέντρα έχουν υψηλότερο αρχικό κόστος φύτευσης, δεδομένου ότι απαιτούνται περισσότερα δέντρα για την επίτευξη πυκνής φύτευσης. Τα νάνα και τα ημιάνανα δέντρα γενικώς μπαίνουν νωρίτερα στην παραγωγή. Τα μικρότερα δέντρα απλοποιούν πολλές εργασίες στον αγρό, όπως το κλάδεμα, ο εμβολιασμός, το αραίωμα, η διαχείριση των παρασίτων και η συγκομιδή. Οι περισσότερες εργασίες μπορούν να πραγματοποιηθούν από το έδαφος με μεγαλύτερη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Ανάλογα με το είδος και την ποικιλία, τα δενδρύλλια σε δοχεία είναι συχνά η πιο πρακτική και οικονομική επιλογή φυτευτικού υλικού.

Διαβάστε περισσότερα:

Φρούτο του πάθους: Ιστορία, χρήσεις και θρεπτική αξία

Τύποι & Ποικιλίες της πασιφλόρας και χαρακτηριστικά του φυτού

Προετοιμασία φύτευσης της πασιφλόρας: κλιματικές και εδαφολογικές απαιτήσεις

Συγκομιδή, Απόδοση και Αποθήκευση της πασιφλόρας

Πηγές:

• https://www.growables.org/information/TropicalFruit/Passionfruit.htm
• https://naads.or.ug/passion-fruit-production/
• https://ufdcimages.uflib.ufl.edu
• https://prsvkm.kau.in/book/
• https://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PA00KC9Z.pdf
• Knight, R. J., Jr. and J. W. Sauls. 1994. The Passion Fruit. HS60. Gainesville: University of Florida Institute of Food and Agricultural Sciences.
• https://edis.ifas.ufl.edu/publication/HS1406
• https://agritech.tnau.ac.in/banking/pdf/Passion%20Fruit.pdf
• https://www.researchgate.net/