Βλαστικά στάδια αμπελιού – στάδια ανάπτυξης σταφυλιού

Το αμπέλι κατατάσσεται βοτανικά στην οικογένεια Vitaceae, ενώ οι πιο συχνά καλλιεργούμενες ποικιλίες ανήκουν στο είδος Vitis vinifera (ευρωπαϊκή άμπελος). Άλλα υποείδη του Euvitis χρησιμοποιούνται κυρίως ως υποκείμενα σε περιοχές με εκτεταμένο πρόβλημα προσβολών φυλλοξήρας.

Το αμπέλι είναι ένας πολυετής, αναρριχητικός θάμνος, ο οποίος χαρακτηρίζεται από την παρουσία ελίκων. Οι έλικες αναπτύσσονται στα γόνατα απέναντι από τα φύλλα και θεωρείται ότι είναι εκφυλισμένες ταξιανθίες. Τα φύλλα είναι μεγάλα, αντίθετα, καρδιόσχημα, ενώ οι ταξιανθίες εκφύονται απέναντί τους. Το έλασμα του φύλλου μπορεί να είναι ακέραιο ή λοβωτό με 3-5 λοβούς και διακριτές νευρώσεις. Το σχήμα, το μέγεθος και το χρώμα των φύλλων εξαρτώνται από την ποικιλία.

Οι οφθαλμοί βρίσκονται στις μασχάλες των φύλλων και διακρίνονται σε 2 κατηγορίες:

 1.Λανθάνοντες (ή χειμέριοι)

 2.Ταχυφυείς

Κατά τη διάρκεια της άνοιξης, αν εξετάσουμε το πρέμνο, θα παρατηρήσουμε μια ορατή διόγκωση στις μασχάλες των φύλλων μεταξύ του στελέχους και του μίσχου. Αυτός είναι ο λανθάνον οφθαλμός και δεν πρόκειται να βλαστήσει την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο υπό φυσιολογικές συνθήκες. Κατά πάσα πιθανότητα, θα μείνει σε κατάσταση λήθαργου. Δίπλα στον λανθάνοντα υπάρχει ένας δεύτερος οφθαλμός, ο οποίος πρόκειται να βλαστήσει την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο. Σε περιπτώσεις ωστόσο όπου ο ταχυφυής οφθαλμός έχει καταστραφεί, συνήθως λόγω των παγετών του χειμώνα (νέκρωση των κύριων αξόνων των οφθαλμών), τότε ο λανθάνοντας αναλαμβάνει να αντικαταστήσει τη ζημιά και βλαστάνει. Οι οφθαλμοί δίνουν βλαστούς που γίνονται κλιματίδες όταν ωριμάσουν.

Αμέσως μετά τη βλάστηση, ξεκινά η διαδικασία ανάπτυξης των ταξιανθιών. Τα άνθη αναπτύσσονται σε βοτρυώδη ταξιανθία που ονομάζεται φόβη. Είναι μικρά σε μέγεθος 3-4mm και χρώματος λευκού. Τα κανονικά άνθη είναι ερμαφρόδιτα. Η ταξιανθία μετατρέπεται σε σταφυλή μετά τη γονιμοποίηση και παράγει τα σταφύλια. 

Βοτανικά, ο καρπός της αμπέλου (σταφύλι) χαρακτηρίζεται ως ράγα. Το μέγεθος και το χρώμα των σταφυλιών ποικίλλουν μεταξύ των διαφόρων ποικιλιών. Το χρώμα, το οποίο μπορεί να ποικίλει από πράσινο έως βαθύ κόκκινο, είναι αποτέλεσμα της περιεκτικότητας των σταφυλιών σε ανθοκυάνες και φλαβονοειδή. Η περιεκτικότητα  σε αυτά για κάθε ποικιλία επηρεάζεται ουσιαστικά από τη θερμοκρασία, τα επίπεδα pH, τις συνθήκες καλλιέργειας και την περιεκτικότητα των ραγών σε σάκχαρα. 

Υπάρχουν ποικιλίες με σπόρους και ποικιλίες χωρίς σπόρους. Οι πρώτες μπορεί να περιέχουν έως και 4 σπόρους. Οι σπόροι περιέχουν ουσίες που ονομάζονται τανίνες σε ποσοστό 4-6%.

Γενικά, ο κύκλος ζωής του αμπελιού διακρινεται σε 2 φάσεις: 

1. Βλαστική περίοδος
2. Χειμερινή ανάπαυση

Η βλαστική περίοδος χωρίζεται σε 3 στάδια.

Το πρώτο στάδιο αρχίζει με την εκβλάστηση και τελειώνει με την έναρξη της ανθοφορίας.

Το δεύτερο στάδιο ξεκινά με την ανθοφορία και τελειώνει με την έναρξη του περκασμού

Το τρίτο στάδιο ξεκινάει με τον περκασμό και τελειώνει με την ωρίμανση.

Η περίοδος ληθάργου ξεκινά αμέσως μετά την πτώση των φύλλων και τελειώνει με την έναρξη δακρύρροιας (Νοέμβριος-Φεβρουάριος). Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, τα αμπέλια βρίσκονται σε λήθαργο, που σημαίνει ότι δεν πραγματοποιούν καμία βλαστική δραστηριότητα. Στην τροπική ζώνη δεν παρατηρείται το φαινόμενο του ληθάργου, λόγω του γεγονότος ότι τα αμπέλια δε χρειάζεται να υπομείνουν θερμοκρασίες κάτω από 12 °C. Κατά συνέπεια η βλαστική περίοδος επιμηκύνεται και διαρκεί έως και 100-130 ημέρες.

Αμπελουργία και οινολογία

Ενδιαφέροντα Στοιχεία για το Σταφύλι

Οφέλη στην υγεία μας από την κατανάλωση σταφυλιών

Το φυτό της Αμπέλου – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Καλλιέργεια Αμπελιού – Από το Α έως το Ω

Τι ποικιλία αμπέλου να φυτέψω

Εδαφικές Απαιτήσεις και Προετοιμασία εδάφους στην Καλλιέργεια Αμπέλου

Φύτευση Αμπελώνα και Αποστάσεις Πρέμνων – Αριθμός Αμπελιών ανά Στρέμμα

Συστήματα και μέθοδοι Διαμόρφωσης Σχήματος στο Αμπέλι

Κλάδεμα, Αποφύλλωση και Αραίωση Αμπελιού

Άρδευση Αμπέλου – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Λίπανση Αμπελιού – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Εχθροί και Ασθένειες της Αμπέλου

Τρύγος – Πότε και πώς γίνεται η συγκομιδή του Αμπελιού

Απόδοση Αμπέλου ανά στρέμμα

Η χρήση της τεχνολογίας στη σύγχρονη Αμπελουργία