Τύποι μελιού και χαρακτηριστικά

ποικιλίες μελιού
Μέλι
Μοιράσου το:

Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:

Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες: English (Αγγλικα) Español (Ισπανικα) Français (Γαλλικα) Deutsch (Γερμανικα) Português (Πορτογαλικα)

Περισσότερες μεταφράσειςΛιγότερες μεταφράσεις

Στον κόσμο, υπάρχουν πολλά είδη μελισσών και κάθε είδος απο αυτά μπορεί να παράγει μέλι με μοναδικά χαρακτηριστικά. Ωστόσο, οι πιο συχνές ποικιλίες μελιού προέρχονται από την ευρωπαϊκή μέλισσα (Apis mellifera). Η ευρωπαική μέλισσα, κατάγεται από την Ευρώπη, αλλά έχει εισαχθεί και μεταφερθρεί σε πολλά άλλα μέρη παγκοσμίως.

Οι ποικιλίες μελιού αναφέρονται στους διαφορετικούς τύπους μελιού που παράγονται με βάση το είδος των φυτών από τα οποία οι μέλισσες συλλέγουν νέκταρ. Υπάρχουν περισσότεροι από 300 τύπου μελιού παγκοσμίως.

Τύποι μελιού 

Τα μέλια χωρίζονται κατά βάση σε 2 κατηγορίες:

Μέλι ανθέων (ανθόμελο): Το μέλι ανθέων παράγεται από τις μέλισσες που συλλέγουν το νέκταρ των λουλουδιών. 

Μέλι απο μελιτώματα: Παράγεται απο μέλισσες που συλλέγουν τις σακχαρώδεις εκκρίσεις των εντόμων που τρέφονται απο διάφορα φυτικά είδη.

Το μέλι ανθέων μπορεί να κατηγοριοποιηθεί με βάση τα είδη των φυτών που η μέλισσα συλλέγει το νέκταρ:

Μονοποικιλιακό

Αυτός ο τύπος μελιού παράγεται κυρίως από το νέκταρ ενός μόνο είδους φυτών. Η παραγωγή αυτού του είδους μελιού συνήθως είναι δύσκολη, καθώς απαιτεί μεγάλο αριθμό ανθισμένων λουλουδιών απο το ίδιο είδος φυτού σε μια συγκεκριμένη περιοχή (κατά προτίμηση απομονωμένη από άλλες ανθοφορίες). Αυτό σημαίνει ότι αυτό το μέλι παράγεται συχνά σε μικρές ποσότητες και μπορεί να είναι πιο ακριβό από άλλους τύπους μελιού. Κατα κύριο λόγο επιλέγεται για τη μοναδική του γεύση και το άρωμά του και αρκετές φορές θεωρείται υψηλότερης ποιότητας από άλλα είδη μελιού.

Θυμαρίσιο μέλι: Πρόκειται για μια από τις πιο δημοφιλείς ποικιλίες μελιού στην Ελλάδα. Παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από άνθη θυμαριού. Συνήθως συναντάται στις μεσογειακές χώρες, όπου το θυμαρίσιο μέλι είναι ιδιαίτερα δημοφιλές. Έχει ανοιχτό χρώμα και έντονη, βοτανική γεύση. 

Μέλι ακακίας: Αυτό το μέλι, έχει ανοιχτόχρωμες αποχρώσεις και παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από τα λουλούσια του δέντρου της ακακίας. Έχει ήπια, γλυκιά γεύση, είναι αραιό και είναι δημοφιλές για χρήση στο τσάι και στα αρτοσκευάσματα.

Μέλι τριφυλλιού: Αυτό το μέλι παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από άνθη τριφυλλιού. Έχει ανοιχτό χρώμα και ήπια, γλυκιά γεύση. Στην Ελλάδα παράγεται κυρίως σε μεγάλες πεδιάδες εντατικών καλλιεργειών στο Θεσσαλικό κάμπο και τη Μακεδονία.

Μέλι ευκαλύπτου: Αυτό το μέλι παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από δέντρα ευκαλύπτου. Έχει έντονη, μέτρια γλυκιά γεύση και άρωμα υγρού ξύλου. Τις περισσότερες φορές έχει σκούρο κεχριμπαρένιο χρώμα.

Μέλι από φαγόπυρο: Αυτό το μέλι παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από άνθη φαγόπυρου. Έχει πλούσια γεύση και σκούρο χρώμα.

Μέλι λεβάντας: Αυτό το μέλι παρασκευάζεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από άνθη λεβάντας. Έχει ελαφριά, μέτρια γλυκιά γεύση και το χρώμα του μπορεί να ποικίλλει από λευκό έως πολύ ανοιχτό κεχριμπαρένιο ή χρυσό.

Μέλι Μανούκα: Αυτό το μέλι παράγεται από μέλισσες στη Νέα Ζηλανδία και έχει χαρακτηριστική γεύση και άρωμα. Είναι γνωστό για τις αντιβακτηριακές του ιδιότητες και χρησιμοποιείται συχνά για ιατρικούς σκοπούς.

Μέλι από άνθη πορτοκαλιάς (εσπεριδοειδών): Αυτό το μέλι παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από άνθη πορτοκαλιάς. Έχει ανοιχτό χρώμα και λεπτή, αρωματική, λουλουδάτη γεύση. Είναι σχετικά λεπτόρευστο. Στην Ελλάδα παράγεται κυριώς στην Πελοπόννησο, την Ήπερια και σε κάποια νησιά.

Μέλι φασκόμηλου: Αυτό το μέλι παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από άνθη φασκόμηλου. Έχει έντονη γεύση με χαρακτηριατικά βοτάνων και ανοιχτό χρώμα.

Μέλι ερείκης: Αυτό το μέλι παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από άνθη ερείκης. Έχει έντονη, ιδιαίτερη γεύση και σκούρο κοκκινωπό χρώμα. Αποτελεί το τελυεταίο μέλι στη χρονιάς πριν έρθει ο χειμώνας και θεωρείτε ιδιαίτερα θρεπτικό μέλι.

Μέλι ηλίανθου: Παράγεται από το νέκταρ των ηλιοτρόπιων και έχει ανοιχτό κίτρινο χρώμα και ελαφριά γεύση. Ειναι σχετικά παχύρευστο και κρυσταλλώνει σχετικά γρήγορα

Ανάλογα με τα είδη των λουλουδιών που οι μέλισσες συλλέγουν το νέκταρ, κάθε ποικιλία έχει το δικό της μοναδικό γευστικό αλλά και χρωματικό προφίλ.

Πολυποικιλιακό μέλι

Αυτός ο τύπος μελιού παρασκευάζεται από το νέκταρ πολλών ειδών λουλουδιών. Επειδή αυτός ο τύπος μελιού παρασκευάζεται από διαφορετικά είδη φυτών, είναι ευρέως διαθέσιμο (σε αφθονία) και πιο οικονομικό από το μονοποικιλιακό μελι. Η γεύση και η ποιότητα του ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με την περιοχή και τα φυτικά είδη που επισκέφθηκαν οι μέλισσες.

Μέλι ανθέων: Παρασκευάζεται από μέλισσες που συλλέγουν νέκταρ από αγριολούλουδα. Αυτό το μέλι έχει πολύπλοκο γευστικό προφίλ και μπορεί να διαφέρει σε χρώμα ανάλογα με την περιοχή και την χρονιά.

Μέλι τριφυλλιού: Αν και το μέλι τριφυλλιού μπορεί επίσης να θεωρηθεί μονοποικιλιακό μέλι, συχνά είναι ένα μείγμα τριφυλλιού και άλλων λουλουδιών. Έχει ήπια, γλυκιά γεύση και είναι ανοιχτόχρωμο.

Μέλι από φαγόπυρο: Αν και το μέλι φαγόπυρου μπορεί επίσης να θεωρηθεί μονοποικιλιακό μέλι, συχνά αποτελεί μείγμα φαγόπυρου και άλλων λουλουδιών. Έχει σκούρο χρώμα και έντονη γεύση με νότες μελάσας.

Μέλι κωνοφόρων (μέλι δάσους): παράγεται από μέλισσες που τρέφονται  από είδη σε δασικές περιοχές. Οι μέλισσες συλλέγουν το νέκταρ από διάφορα λουλούδια και δέντρα που βρίσκονται στο δάσος. Μπορεί να έχει σκούρο χρώμα και πλούσια, σύνθετη γεύση λόγω της ποικιλίας ειδών που υπάρχουν στο δάσος.

Μέλι μελιτωμάτων

Το μέλι μελιτωμάτων είναι ένας τύπος μελιού που παράγεται από τις μέλισσες που τρέφονται απο τα μελιτώματα (μελιτώδη απεκκρίματα) αφίδων, λεπιδοπτέρων ή άλλων εντόμων. Ως μελίτωμα ορίζεται ο σακχαρούχος χυμός που παράγεται από έντομα με μυζητικού τύπου στοματικά μόρια προσαρμοσμένα στην μύζηση ρευστών τροφών.

Παρακάτω μπορείτε να βρείτε μια λίστα με τους πιό δημοφιλείς τύπους μελιού που παράγονται απο μελιτώματα.

Πευκόμελο: Το μέλι από πεύκο, είναι ένας τύπος μελιού που παράγεται από μέλισσες που συλλέγουν μελίτωμα (σακχαρούχες εκκρίσεις) από ένα είδος έντομου που ονομάζεται Marchalina hellenica, το οποίο ζει σε αρκετά είδη πεύκων. Το μέλι αυτό έχει σκούρο χρώμα και πλούσια, ρητινώδη γεύση.

Πευκοθυμαρόμελο Κρήτης (ΠΟΠ): Αποτελεί ανάμιξη θυμαρίσιου μελιού με πευκόμελο, και παράγεται μόνο στην Κρήτη. Προκύπτει από την ιδιαίτερη διαχείριση των μελισσιών ή και τη συνύπαρξη όψιμα ανθισμένων θυμαριών με τις μελιτοεκκρίσεις που προέρχονται από το έντομο Marchalina hellenica, το οποίο παρασιτεί κυρίως στην τραχεία (Pinus brutia) και χαλέπιο πεύκη (Pinus halepensis ). Το πευκοθυμαρόμελο έχει μέτριας έντασης γλυκύτητα και αφήνει ένα απαλό άρωμα φρούτων και κεριού. 

Μέλι καστανιάς: Το μέλι καστανιάς αποτελεί ειδική περίπτωση μελιού, διότι, αν και θεωρείται και ανθόμελο, έχει τα χαρακτηριστικά μελιού που παράγεται απο μελιτώματα, καθώς παράγεται τόσο από το νέκταρ της καστανιάς όσο και από τις μελιτώδεις εκκρίσεις της αφίδας Myzocallis castanicola, η οποία εγκαθίσταται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων της καστανιάς. Έχει έντονη, ελαφρώς πικρή γεύση. Στην Ελλάδα παράγεται σε ορεινές περιοχές.

Μέλι ελάτης (Μέλι ελάτου): Το μέλι ελάτης είναι ένας τύπος μελιτώδους μελιού που παράγεται από μέλισσες οι οποίες συλλέγουν μελιτώματα (ζαχαρούχες εκκρίσεις) από ένα είδος εντόμου, γνωστό και ως βαμβακάδα (Physokermes hemicryphus). Έχει σκούρο χρώμα και έντονη, ξυλώδη γεύση. Στην Ελλάδα παράγεται επίσης το μελι ελάτης “βανίλια” το οποίο έχει αναγνωριστεί  ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) και παράγεται στην Αρκαδία. Αυτό το μέλι έχει ένα κεχριμπαρένιο χρώμα, με ανοιχτόχρωμες χρυσές ανταυγειες και θεωρείται ένα από τα πιό ακριβά μέλια. Η γεύση του ειναι γεματη και θυμίζει καραμέλα. Το συγκεκριμένο μέλι μπορεί να σπανίζει κάποιες χρονιές καθώς εξαρτάται από την δραστηριότητα του εντόμου (βαμβακάδα) που επηρεάζεται σημαντικά από τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν. 

Μέλι βελανιδιάς: Παρασκευάζεται από τα μελιτώματα που εκκρίνουν κάποια είδη λεπιδοπτέρων στις βελανιδιές. Έχει σκούρο χρώμα και πολύπλοκη, στυφή γεύση. Είναι πολύ δημοφιλές στην Ισπανία. Στην Ελλάδα, παράγεται κυρίως στις οροσειρές της Ροδόπης, στην Πίνδο, στο Πήλιο αλλά και την κεντρική Πελοπόννησο

Μέλι βαμβακιού: Αν και το μέλι βαμβακιού μπορεί επίσης να θεωρηθεί μονοποικιλιακό μέλι, συχνά είναι ένα μείγμα βαμβακιού και μελιτωμάτων. Έχει ήπια, γλυκιά χαρακτηριστική βουτυρώδη γεύση. Είναι πλούσιο σε υπεροξείδιο του υδρογόνου και έχει πολυ υψηλή βακτηριοκτόνο δράση.

Η γεύση κάθε είδους μελιού είναι χαρακτηριστική και εξαρτάται απο τη βοτανική του προέλευση. Οι διάφορες κατηγορίες μελιού, ανάλογα με τις γευστικές συνήθειες του καταναλωτή, μπορεί να αρέσουν περισσότερο ή λιγότερο. Αρκετά συχνό φαινόμενο είναι ο καναταλωτής να προτιμά το είδος μελιού που προσφέρεται συχνότερα στην περιοχή.

Παραπομπές

Adriane Alexandre Machado De-Melo, Ligia Bicudo de Almeida-Muradian, María Teresa Sancho & Ana Pascual-Maté (2018) Composition and properties of Apis mellifera honey: A review, Journal of Apicultural Research, 57:1, 5-37, DOI: 10.1080/00218839.2017.1338444

Eleftherios Alissandrakis, Petros A. Tarantilis, Paschalis C. Harizanis, and Moschos Polissiou, Journal of Agricultural and Food Chemistry 2007 55 (20), 8152-8157, DOI: 10.1021/jf071442y

Koning, Ross E. “Honeybee Biology”. Plant Physiology Website. 1994. http://koning.ecsu.ctstateu.edu/plants_human/bees/bees.html

Mărgăoan, R., Topal, E., Balkanska, R., Yücel, B., Oravecz, T., Cornea-Cipcigan, M., & Vodnar, D. C. (2021). Monofloral Honeys as a Potential Source of Natural Antioxidants, Minerals and Medicine. Antioxidants, 10(7), 1023. MDPI AG. Retrieved from http://dx.doi.org/10.3390/antiox10071023

Manikis, I., & Thrasyvoulou, A. (1998). Η ποιότητα του ελληνικού μελιού [The quality of Greek honey]. Melissokomiki Epitheorisi, 12(7–8), 339–345 (in Greek).

Testa R, Asciuto A, Schifani G, Schimmenti E, Migliore G. Quality Determinants and Effect of Therapeutic Properties in Honey Consumption. An Exploratory Study on Italian Consumers. Agriculture. 2019; 9(8):174. https://doi.org/10.3390/agriculture9080174

Rybak-Chmielewska, H., & Tomasik, P. (2003). Honey. Tomasik, P. Chemical and functional properties of food saccharides. Boca Raton: CRC, 73-80.

What you should know about Honeycomb, ByRepublic of the Philippines, National Nutrition Council

https://nnc.gov.ph/regional-offices/mindanao/region-ix-zamboanga-peninsula/9879-what-you-should-know-about-honeycomb

Ahmed S Mesallam, Mohammad I El-Shaarawy, Quality attributes of honey in Saudi Arabia, Food Chemistry, Volume 25, Issue 1, 1987, Pages 1-11, ISSN 0308-8146, https://doi.org/10.1016/0308-8146(87)90049-5.

Μέλι: ενδιαφέροντα στοιχεία και διατροφική αξία

Ποιότητα μελιού: από ποιους παράγοντες επηρεάζεται

Τύποι μελιού και χαρακτηριστικά

Θυμαρίσιο μέλι

Μέλι Μανούκα

Μέλι που παράγεται σε δάση και λιβάδια

Μέλι πορτοκαλιάς (Citrus)

Νομοθεσία για το μέλι: Παράμετροι, Κριτήρια ποιότητας & Όρια

Οι συνεργάτες μας

Ενώνουμε τις δυνάμεις μας με Μ.Κ.Ο., Πανεπιστήμια και άλλους οργανισμούς παγκοσμίως ώστε μαζί να μπορέσουμε να επιτύχουμε τους κοινούς μας στόχους για βιωσιμότητα και ευημερία των ανθρώπων.