ΣΒΑ 2: Στοχεύοντας σε ένα αειφόρο μέλλον με μηδενική πείνα
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
English (Αγγλικα)
Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ), ή αλλιώς οι Παγκόσμιοι Στόχοι, υιοθετήθηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη το 2015 για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης. Πρωταρχικός σκοπός είναι να μετατρέψουμε τον κόσμο μας σε ένα καλύτερο μέρος χωρίς φτώχεια και μηδενική πείνα, να προστατεύσουμε τον πλανήτη και να διασφαλίσουμε ότι όλοι θα απολαμβάνουν ειρήνη και ευημερία μέχρι το 2030. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, ο παγκόσμιος πληθυσμός ανέρχεται σε 8 δισεκατομμύρια και αυξάνεται συνεχώς. Σύμφωνα με μελέτες, μέχρι το 2030 θα ξεπεράσει τα 8,5 δισεκατομμύρια και μέχρι το 2050 θα φτάσει τα 9,7 δισεκατομμύρια. Αυτή η σημαντική αύξηση του πληθυσμού θα ασκήσει πίεση στη βιομηχανία τροφίμων, καθώς ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν στα όρια της φτώχειας, του υποσιτισμού και της πείνας συνεχίζει να αυξάνεται. Περισσότεροι από 828 εκατομμύρια άνθρωποι υποσιτίζονται και δεν έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα (FAO, 2022). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι ΣΒΑ, και συγκεκριμένα ο ΣΒΑ 2 που αφορά τη μηδενική πείνα, πρέπει να καθιερωθούν σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η γεωργία και η παραγωγή τροφίμων συνδέονται άρρηκτα με τον υποσιτισμό, τη φτώχεια, τη χρήση ενέργειας και νερού, την περιβαλλοντική ρύπανση και την κλιματική αλλαγή. Με την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης στον γεωργικό τομέα, θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις της εποχής μας και να εξαλείψουμε την πείνα.
Ποιοι είναι οι Στόχοι Βιώσιμής Ανάπτυξης;
Συνολικά έχουν ψηφιστεί 17 ΣΒΑ και είναι οι εξής:
- Μηδενική φτώχεια
- Μηδενική πείνα και ασφάλεια τροφίμων
- Καλή υγεία και ευημερία
- Ποιοτική εκπαίδευση
- Ισότητα των φύλων
- Καθαρό νερό και αποχέτευση
- Φθηνή και καθαρή ενέργεια
- Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη
- Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές
- Λιγότερες ανισότητες
- Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες
- Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή
- Δράση για το κλίμα
- Ζωή στο νερό
- Ζωή στη στεριά
- Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί
- Συνεργασία για τους στόχους
Οι 17 ΣΒΑ που αναφέρθηκαν παραπάνω χωρίζονται σε 169 επιμέρους στόχους και για την μεταφορά των δεδομένων έχουν δημιουργηθεί συνολικά 231 δείκτες. Πολλοί από τους παραπάνω στόχους συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με την αγροτική παραγωγή. Ο κυριότερος εξ αυτών, ο οποίος θα καταστήσει τον κλάδο της αγροτικής παραγωγής βιώσιμο, είναι ο στόχος νούμερο δύο (ΣΒΑ 2).
Στόχος Βιώσιμης Ανάπτυξης, ΣΒΑ 2: μηδενική πείνα και ασφάλεια τροφίμων
Μέχρι το 2030, λόγω της συνεχούς αύξησης του πληθυσμού και των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, περισσότεροι από 900 εκατομμύρια άνθρωποι θα αντιμετωπίζουν πείνα και υποσιτισμό. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αύξηση της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων και τη μείωση των απωλειών. Με τη δημιουργία μιας βιώσιμης αλυσίδας παραγωγής τροφίμων, θα εξασφαλίσουμε την πρόσβαση και την επάρκεια τροφίμων παγκοσμίως. Μέχρι το 2030, ο ΣΒΑ 2 επικεντρώνεται σε έναν κόσμο απαλλαγμένο από την πείνα και διαχωρίζεται σε τέσσερις σημαντικούς στόχους:
2.1. Να τερματιστεί η πείνα και να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων των ανθρώπων σε ασφαλή, θρεπτικά και επαρκή τρόφιμα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
2.2 Να τερματιστούν όλες οι μορφές υποσιτισμού.
2.3 Αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας και των εισοδημάτων των μικρών παραγωγών, ιδίως των γυναικών, των αγροτών, των αυτοχθόνων, των κτηνοτρόφων και των αλιέων.
2.4 Εξασφάλιση βιώσιμων συστημάτων παραγωγής τροφίμων και εφαρμογή ανθεκτικών γεωργικών πρακτικών που αυξάνουν την παραγωγικότητα και την παραγωγή.
2.5 Διατήρηση της γενετικής ποικιλομορφίας των φυτών και των ζώων.
Υπάρχουν εννέα δείκτες του ΣΒΑ 2, οι οποίοι βοηθούν στη συλλογή δεδομένων που σχετίζονται με την πρόοδο:
Δείκτης ΣΒΑ 2.1.1: Επιπολασμός του υποσιτισμού.
Δείκτης ΣΒΑ 2.1.2: Επικράτηση της επισιτιστικής ανασφάλειας.
Δείκτης ΣΒΑ 2.2.1: Επιπολασμός της παιδικής καχεξίας.
Δείκτης ΣΒΑ 2.2.2: Επιπολασμός του παιδικού υποσιτισμού.
Δείκτης ΣΒΑ 2.3.1: Παραγωγή ανά μονάδα εργασίας.
Δείκτης ΣΒΑ 2.3.2: Εισόδημα των μικρών παραγωγών τροφίμων.
Δείκτης ΣΒΑ 2.4.1: Γεωργική έκταση σε παραγωγική και βιώσιμη γεωργία
Δείκτης ΣΒΑ 2.5.1: Γενετικοί πόροι σε εγκαταστάσεις διατήρησης.
Δείκτης ΣΒΑ 2.5.2: Τοπικές φυλές που κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Ποια είναι η πορεία του ΣΒΑ 2 προς τη μηδενική πείνα;
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία η εφαρμογή του στόχου είχε αυξήσει την παραγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι εκτάσεις με βιολογικές καλλιέργειες αυξανόταν και σε τρίτες Χώρες είχαν διευρυνθεί τα είδη που καλλιεργούταν με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων και της παραγωγικότητας. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτη της ΕΛΣΤΑΤ (2023), η οποία αφορούσε τα έτη 2013-2020, φάνηκε ότι υπήρχε μικρή αλλά σταδιακή αύξηση της παραγωγικότητας και του εισοδήματος των μικροκαλλιεργητών και των γυναικών και αύξηση των εκτάσεων που ήταν υπό βιολογική καλλιέργεια.
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ. Έρευνα Διάρθρωσης Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Εκμεταλλεύσεων για τα έτη 2013 και 2016 και Απογραφή Γεωργίας – Κτηνοτροφίας για το έτος 2020.
Ωστόσο, η επιδημία του COVID 19, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι ακραίες καιρικές συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά τα παραπάνω δεδομένα. Πλέον, το 10% των ανθρώπων παγκοσμίως δεν έχει πρόσβαση σε τροφή, οι τιμές των προϊόντων αυξάνονται συνεχώς και ένας στους τρεις ανθρώπους δεν σιτίζεται επαρκώς. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του 2020 και έπειτα, η πρόοδος που είχε γίνει κατά την περίοδο 2015-2019 χάθηκε και τα ποσοστά επισιτιστικής κρίσης έχουν αυξηθεί.
Πλέον, περισσότερο από ποτέ θα πρέπει να εστιάσουμε στους Στόχους Βιώσιμής Ανάπτυξης, για να υπάρχει αειφορική ανάπτυξη και επάρκεια τροφίμων. Η ζήτηση για τροφή θα συνεχίσει να αυξάνεται. Για να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ότι θα εξαλειφθεί η πείνα, θα υπάρχει ασφάλεια στην παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων και βιώσιμη ανάπτυξη, πρέπει να γίνει μεγαλύτερη προσπάθεια, σε κρατικό και ατομικό επίπεδο. Απαραίτητο είναι να αυξηθούν οι επιδοτήσεις και τα ποσά των επιδοτήσεων για βιολογικές καλλιέργειες, να υπάρξει ενημέρωση και εκπαίδευση των αγροτών πάνω σε ορθές γεωργικές πρακτικές, να δοθούν κρατικές ενισχύσεις για έρευνα και ανάπτυξη νέων πρακτικών και προϊόντων και να μειωθούν οι απώλειες τροφής. Τέλος, εξίσου σημαντικό είναι να ενισχυθούν οικονομικά οι νέοι αγρότες, οι γυναίκες και οι καλλιεργητές μικρής κλίμακας, ώστε να στραφούν περισσότεροι στην αγροτική παραγωγή και να υπάρξει αύξηση του εισοδήματος τους.
Βιβλιογραφικές πηγές:
The Sustainable Development Goals Report, 2022. United Nations Department of Economic and Social Affairs Statistics Division at https://unstats.un.org/sdgs.
Εθνική Εθελοντική Έκθεση Αξιολόγησης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, 2022. At https://gsco.gov.gr/sdgs/.
ΕΛΣΤΑΤ. Έρευνα Διάρθρωσης Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Εκμεταλλεύσεων για τα έτη 2013 και 2016 και Απογραφή Γεωργίας – Κτηνοτροφίας για το έτος 2020
