Ρόβη, Ροβίτσα ή ψιλοφάσουλο: Χρήση, διατροφική αξία και οφέλη για την υγεία

Το ψιλοφάσουλο ή αλλιώς ροβίτσα (Vigna radiata L. Wilczek) είναι η πιο αποδοτική και βασική καλλιέργεια οσπρίων και αποτελεί ετήσιο ψυχανθές θερμής εποχής με γρήγορο ρυθμό ανάπτυξης. Το φυτό είναι διπλοειδές με 22 χρωμοσώματα (γονιδιωματικό μέγεθος 579 Mb) και ανήκει στο υπογένος Ceratotropis του γένους Vigna (Shiv et al., 2017). Είναι επίσης γνωστό ως ‘’green gram’’, ‘’golden gram’’ και ‘’moong” (Parida et al., 1990; Kang et al., 2014).

Το φυτό προέρχεται από την Ινδία και καλλιεργείται κυρίως στην Κίνα, την Ινδία, το Πακιστάν και την Ταϊλάνδη (Karthikeyan et al., 2014), γεγονός που το καθιστά ως μια από τις σημαντικότερες καλλιέργειες για την διατροφική ασφάλεια και βιωσιμότητα. Αποτελεί δευτερεύουσα καλλιέργεια στα περισσότερα κράτη, αλλά καλλιεργείται σε 73.000.000 στρέμματα στην Ασία, την Αφρική και την Αυστραλία. Συγκεκριμένα, η Ινδία, η Μιανμάρ, η Κίνα, η Ινδονησία, η Ταϊλάνδη, η Αυστραλία, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, η Κένυα, η Ουγκάντα, το Βιετνάμ, οι πιο ξηρές περιοχές της Ευρώπης και τα θερμότερα τμήματα του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών αποτελούν τους κύριους παραγωγούς του φασολιού ενώ οι κύριες χώρες-εξαγωγείς είναι οι Φιλιππίνες και η Μιανμάρ. 

Συνθήκες ανάπτυξης της Ρόβης

Περιβαλλοντικές απαιτήσεις του φασολιού mung – Ροβίτσας

Το φυτό μπορεί να αναπτυχθεί σε διάφορους τύπους εδάφών, αν και προτιμά τα καλά στραγγιζόμενο αργιλώδη εδάφη ή αμμώδεις αργίλους με pH 5 έως 8. Ωριμάζει γρήγορα σε τροπικά και υποτροπικά περιβάλλοντα, όπου οι ιδανικές θερμοκρασίες είναι περίπου 28-30°C, με ελάχιστη θερμοκρασία 15°C. Το καλοκαίρι και το φθινόπωρο είναι οι καλύτερες εποχές για τη φύτευση της καλλιέργειας, καθώς το φυτό δεν απαιτεί πολύ νερό και αντέχει στην ξηρασία.

Ωστόσο, η υπερβολική συγκράτηση νερού (πλυμμήρισμα) αποτελεί πρόβλημα, αφού τα υψηλά επίπεδα υγρασίας κατά την ωρίμανση, τείνουν να καταστρέφουν τους σπόρους που βλαστάνουν πριν από τη συγκομιδή.

Περιγραφή και Φυσιολογία του φυτού Ροβίτσα

Το συγκεκριμένο είδος φασολιού είναι ένα όσπριο που καλλιεργείται σε ολόκληρη την Ασία για τους βρώσιμους σπόρους, τα φύτρα, την εξαγωγή αμύλου και ως ζωοτροφή.

Το φυτό είναι ετήσιο και φτάνει σε ύψος τα 0,15-1,25 m (μέτρα). Έχει καλά αναπτυγμένο ριζικό σύστημα και είναι ελαφρώς τριχωτό. Οι βλαστοί είναι πολυδιακλαδιζόμενοι και μπορεί να έχουν συστροφή στη άκρη τους. Τα φύλλα είναι σύνθετα, εναλλασσόμενα, μήκους 5-18 cm και πλάτους 3-15 cm, με ελλειπτικά ή ωοειδή φυλλάρια. Τα άνθη του είναι ανοιχτόχρωμα κίτρινα ή πρασινωπά με χαρακτηριστικά τυπικά της οικογένειας Papilionaceae και με μακριούς, κυλινδρικούς, τριχωτούς, κρεμαστούς λοβούς. Σε κάθε λοβό υπάρχουν 7 έως 20 μικροσκοπικοί ελλειψοειδείς ή κυβοειδείς σπόροι. Οι σπόροι είναι συνήθως πράσινοι, αλλά συναντούνται και κίτρινοι, λαδί, καφέ, καστανοί-πορφυροί, μαύροι, με στίγματα ή ραβδώσεις. Οι καλλιεργούμενοι τύποι έχουν συνήθως πράσινο ή χρυσό χρώμα και μπορεί να έχουν γυαλιστερή υφή.

Το golden gram είναι ένα κτηνοτροφικό φυτό με κίτρινους σπόρους, χαμηλή παραγωγή σε σπόρους και λοβούς που σπάνε όταν ωριμάζουν.

Το green gram διαθέτει λαμπερούς πράσινους σπόρους με μεγάλη απόδοση και ωριμάζει πιο ομοιόμορφα, με λιγότερους λοβούς που θρυμματίζονται.

Χρήσεις της Ρόβης

Τα φυτά αυτά μπορού να δεσμεύουν το ατμοσφαιρικό άζωτο με την βοήθεια βακτήριων Rhizobium που βρίσκονται στο φυτό και στις ρίζες. Αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο φυτικό είδος για την εντατικοποίηση και διαφοροποίηση των καλλιεργειών λόγω της μικρής διάρκειας ζωής του, της αντοχής του στο φως και της χαμηλής ανάγκης σε εισροές. Η ρόβη συνήθως συγκαλλιεργείται με αραβόσιτο, ζαχαροκάλαμο, κεχρί, σόργο και μπιζέλι και αξιοποιείται σε σχήματα αμειψισποράς με δημητριακά όπως το σιτάρι και το ρύζι (Li et al., 2009 Aggarwal et al., 1992).

Διατροφική αξία του φασολιού Mung – Ροδίτσα

Οι σπόροι της ρόβης έχουν περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες 20,97-31,32%, ενώ τα φασόλια σόγιας έχουν περιεκτικότητα 18-22% και τα υπόλοιπα φασόλια έχουν περιεκτικότητα 20-30%.

Με βάση το USDA, σε ξηρό βάρος, 100 γραμμάρια ακατέργαστων σπόρων ρόβης περιέχουν:

• 23,86 g πρωτεΐνης,
• 1,15 g λίπος,
• 16,3 g φυτικές ίνες,
• 62,62 g υδατάνθρακες,
• 347 kcal (θερμίδες)
• 132 mg Ασβέστιο (Ca)
• 189 mg Μαγνήσιο(Mg)
• 367 mg Φώσφορο (P)
• 1250 mg Κάλιο (K)

Οφέλη για την υγεία 

Οι σπόροι της ροβίτσας είναι εμπλουτισμένο με πολλά χρήσιμα θρεπτικά συστατικά όπως μαγγάνιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο, χαλκό, κάλιο, ψευδάργυρο και βιταμίνες Β1, Β2 ,Β3,Β5 και Β6.

Τα υψηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών με φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή, καφεϊκό οξύ και κινναμικό οξύ μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών, ενώ τα αντιοξειδωτικά Vitexin και Isovitexin μπορούν να αποτρέψουν τη θερμοπληξία.

Επιπλέον, το κάλιο, το μαγνήσιο και οι φυτικές ίνες του φασολιού βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, ενώ το άμυλο βοηθά στην υγεία του πεπτικού συστήματος.

Βιβλιογραφία:

Shiv, Aalok, Ramtekey, Vinita, Vadodariya, G.D., Modha, K.G. and Patel R.K. (2017) Genetic Variability, Heritability and Genetic Advance in F3 Progenies of Mungbean [Vigna radiata (L.) Wilczek]. Int. J. Cur. Microbiol. App. Sci., 6(12): 3086-3094.

Parida, A., Raina, S. and Narayan, R. (1990). Quantitative DNA variation between and within chromosome complements of Vigna species (Fabaceae). Genetic. 82: 125–133.

Kang, Y.J., Kim, S.K., Kim, M.Y., Lestari, P., Kim, K.H., Ha, B. (2014). Genome sequence of mungbean and insights into evolution within Vigna species. Nat. Commun., 5, 1-9.

Karthikeyan, A., Shobhana, V. G., Sudha, M., Raveendran, M., Senthil, N., Pandiyan, M., and Nagarajan, P. (2014). Mungbean yellow mosaic virus (MYMV): a threat to green gram (Vigna radiata) production in Asia. Int. J. Pest Manag., 60, 314-324.

Li, Y., Wei, L., Ruiping, R., Shubin, Z. and Xu, S.G. (2009). Facilitated legume nodulation, phosphate uptake and nitrogen transfer by arbuscular inoculation in an upland rice and mung bean intercropping system. Pl. Soil., 315(1-2): 285-296.

Aggarwal, P.K., Garrity, D.P., Liboon, S.P. and Morris, R.A. (1992). Resource use and plant interactions in a rice mungbean intercrop. Agron J., 84: 71– 78.

https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/174256/nutrients