Πώς να καλλιεργήσετε Λάχανο – Πλήρης Οδηγός Καλλιέργειας από τη Σπορά έως τη Συγκομιδή

Περίληψη

Οι περισσότεροι καλλιεργητές ξεκινούν τα φυτά από σπόρους σε ένα προστατευμένο εσωτερικό χώρο (φυτώριο), καθώς η απευθείας σπορά έχει πολλά προβλήματα. Η περίοδος από την σπορά έως τη μεταφύτευση κυμαίνεται από 18 έως 38 ημέρες. Έπειτα, μεταφυτεύουν τα νεαρά φυτά σε ένα καλά οργωμένο και γόνιμο χωράφι, απαλλαγμένο από ζιζάνια. Η σπορά γίνεται σε σειρές, έτσι ώστε τα φυτά να έχουν επαρκή απόσταση μεταξύ τους και καλό αερισμό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, εφαρμόζονται καταιονισμός ή στάγδην άρδευση σε συνδυασμό με υδρολίπανση (λίπανση μέσω υδατοδιαλυτών λιπασμάτων που εισάγονται στο σύστημα άρδευσης). Στις περισσότερες ποικιλίες, τα λάχανα είναι έτοιμα για συγκομιδή από 75 έως 88 ημέρες μετά τη μεταφύτευση. Υπάρχουν όμως ποικιλίες που συγκομίζονται σε 55 ημέρες και κάποιες άλλες σε 110 ημέρες. Η συγκομιδή μπορεί να γίνει χειροκίνητα ή μηχανικά. Στη χώρα μας, γίνεται κατά κόρον χειροκίνητα, καθώς οι καλλιεργητές κόβουν με μαχαίρια – φαλτσέτες το λάχανο από την επιφάνεια του εδάφους. Στη συνέχεια, με ένα όργωμα καταστρέφονται τα απομεινάρια της καλλιέργειας και ενσωματώνονται στο έδαφος. 

Δείτε Προμηθευτές και Τιμές Χονδρικής σε Λάχανο

Απαιτήσεις Εδάφους

Το λάχανο είναι ένα φυτό που ευδοκιμεί σε καλά στραγγιζόμενα, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά εδάφη. Χρειάζεται επίσης μια ηλιόλουστη τοποθεσία. Είναι απαραίτητο να προετοιμάσουμε κατάλληλα το χωράφι πριν από τη φύτευση των σπόρων ή τη μεταφύτευση των νεαρών φυτών. Κάποιοι έμπειροι αγρότες αναφέρουν ότι είναι χρήσιμο να οργώσουμε το έδαφος και να ρίξουμε λίπασμα ή καλά χωνεμένη κοπριά πριν από τη μεταφύτευση ή την άμεση σπορά. Tο λάχανο προτιμά ένα εύφορο έδαφος με pH που κυμαίνεται από 6 έως 6,8. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να έχουμε ακμάζοντα φυτά και καλές, ποιοτικές αποδόσεις είναι να διατηρούμε το έδαφος συνεχώς υγρό.

Συνίσταται οι καλλιεργητές να πραγματοποιούν ανάλυση εδάφους πριν από τη φύτευση. Συμβουλευτείτε έναν τοπικό αδειούχο γεωπόνο, προκειμένου να διαμορφώσετε ένα ορθολογικό σχέδιο προετοιμασίας εδάφους.

Φύτευση Λάχανου. Πως να καλλιεργήσετε υγιή και ακμάζοντα φυτά

Παρόλο που το λάχανο είναι ανθεκτικό στο παγετό, μπορεί να υποστεί σοβαρό πλήγμα κατά τη διάρκεια των παγετών της άνοιξης. Τα προσβεβλημένα από τον παγετό φυτά παράγουν μη αναπτυγμένες κεφαλές, φύλλα χαμηλής ποιότητας και γενικά η απόδοση πέφτει ποιοτικά και ποσοτικά. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε στη φύτευση σπόρων στο κατάλληλο χρονικό παράθυρο, ανάλογα με το πότε θέλουμε να τα συγκομίσουμε.  Οι αγρότες αρχικά σπέρνουν το καλοκαιρινό λάχανο, κατά τα μέσα της άνοιξης. Στη συνέχεια, σπέρνουν τις φθινοπωρινές ποικιλίες αργά την άνοιξη. Τέλος, τα ανοιξιάτικα λάχανα σπέρνονται στις τελευταίες ημέρες του καλοκαιριού.

Μπορούμε να φυτέψουμε τους σπόρους σε κλειστούς χώρους (φυτώριο). Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κατάλληλη θερμοκρασία για την καλλιέργεια του λάχανου είναι 12-23 °C . Τα φυτά στο σπορείο πρέπει να ποτίζονται τακτικά μέχρι να αναπτύξουν 3 με 4 φύλλα. Τα φυτά λάχανου είναι έτοιμα για μεταφύτευση 18-38 ημέρες μετά τη σπορά. Όταν τα φυτά αναπτύξουν 3 φύλλα και αποκτήσουν ύψος 10-13 εκ., μπορούμε να τα μεταφυτεύσουμε στην προτιμώμενη θέση. Οι έμπειροι αγρότες αναφέρουν ότι συνήθως μεταφυτεύουν το λάχανο μια συννεφιασμένη μέρα, προκειμένου να αποφευχθεί η απότομη έκθεση του φυτού σε έντονο ηλιακό φως. Ανεξάρτητα από τις μεθόδους καλλιέργειας που χρησιμοποιούμε, απαιτείται πάντα τακτική άρδευση. Το κλειδί για καλά αναπτυγμένα και υγιή φυτά είναι να διατηρούμε το έδαφος συνεχώς υγρό.

Προκειμένου να επιτευχθεί καλή ανάπτυξη και να μεγιστοποιηθούν οι αποδόσεις τους, οι καλλιεργητές λάχανου μπορούν να λάβουν υπόψη τους ακόλουθους παράγοντες.

  • Ποσότητα σπόρου για σπορείο: 30-50g σπόρων ανά στρέμμα (για απευθείας σπορά στο χωράφι, χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ποσότητα καθώς υπάρχουν μεγάλες απώλειες)
  • Αριθμός φυτών ανά στρέμμα: 2.000-4.000 φυτά
  • Η απόσταση μεταξύ των φυτών στη σειρά είναι κανονικά 40-70 εκατοστά. Η απόσταση μεταξύ των σειρών είναι συνήθως 60-90 εκατοστά. Λάβετε υπόψη ότι αυτοί οι αριθμοί ποικίλουν ανάλογα με το επιθυμητό μέγεθος κεφαλιού. Όσο πιο κοντά βρίσκονται τα φυτά το ένα με το άλλο, τόσο μικρότερο είναι το κεφάλι που παράγουν.
  • Στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι ωφέλιμο να ελαττώσουμε την άρδευση όταν τα φυτά ωριμάσουν. Έχει αναφερθεί ότι λόγω της υπερβολικής άρδευσης, το κεφάλι του λάχανου μπορεί να αναπτυχθεί πολύ γρήγορα και να ξεκινήσει να σκίζεται.
  • Οι καλλιεργητές λάχανου μπορούν να ζητήσουν συμβουλές από τοπικούς αδειούχους γεωπόνους για να σχεδιάσουν ένα κατάλληλο πρόγραμμα για την ανάπτυξη υγιών φυτών λάχανου.

Απαιτήσεις Άρδευσης στο Λάχανο

Σε πολλές περιπτώσεις στη χώρα μας εφαρμόζονται στάγδην άρδευση και υδρολίπανση (λίπανση μέσω υδατοδιαλυτών λιπασμάτων που εισάγονται στο σύστημα άρδευσης). Το λάχανο χρειάζεται αρκετό νερό για να παράγει τα φυλλώδη κεφάλια του. Είναι σημαντικό να διατηρήσουμε το έδαφος υγρό, αλλά όχι σε υπερβολικό βαθμό. Πρέπει να προσέχουμε να μην αρδεύουμε υπερβολικά τις καλλιέργειες μας, επειδή τα φυτά δεν μπορούν να ανεχθούν το πλημμυρισμένο χώμα. Το λάχανο χρειάζεται σταθερή και τακτική άρδευση για να αναπτυχθεί σωστά, να σχηματίσει συμπαγή κεφάλια και να παράγει φύλλα υψηλής ποιότητας. Όταν καλλιεργούμε λάχανο στο χωράφι, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε συστήματα καταιωνιστήρων ή στάγδην άρδευσης. Προκειμένου να διατηρείται το έδαφος συνεχώς υγρό, οι γεωργοί μπορούν να εφαρμόζουν ένα λεπτό στρώμα οργανικού λιπάσματος στο έδαφος (ζητήστε τη συμβουλή από τον τοπικό αδειούχο γεωπόνο).

Διαχείριση Θρεπτικών Ουσιών σε Καλλιέργειες Λάχανου – Λίπανση

Είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί ανάλυση εδάφους πριν από οποιαδήποτε εφαρμογή λιπάσματος. Το λάχανο χρειάζεται ένα έδαφος πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά προκειμένου να αναπτυχθεί και να μεγιστοποιηθεί η παραγωγή και οι αποδόσεις. Ορισμένοι αγρότες τοποθετούν καλά χωνεμένη κοπριά και οργώνουν το έδαφος δύο εβδομάδες πριν από τη φύτευση (ζητήστε συμβουλή από έναν τοπικό αδειούχο γεωπόνο). Αναφέρουν επίσης ότι μπορούν να προσθέσουν λιπάσματα στα νεαρά φυτά περίπου δύο ή τρεις εβδομάδες μετά τη μεταφύτευση. Είναι σημαντικό να αφήνετε τα φυτά να μεγαλώνουν σε ύψος πριν από κάποια εφαρμογή λιπάσματος.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, εφαρμόζονται στάγδην άρδευση και υδρολίπανση (λίπανση μέσω υδατοδιαλυτών λιπασμάτων που εισάγονται στο σύστημα άρδευσης). Εναλλακτικά, ορισμένοι χρησιμοποιούν απλή εδαφική λίπανση με κόκκους απευθείας στο έδαφος.  Σε γενικές γραμμές, οι έμπειροι αγρότες προτείνουν ένα καλά ισορροπημένο λίπασμα, που αποτελείται από απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, όπως το άζωτο (N), το κάλιο (K) και ο φώσφορος (P), με τη μορφή κόκκων. Μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτά τα λιπάσματα σε αναλογίες N-P-K 10-10-10 ή 10-3-3. Μπορούμε να προσθέσουμε τα κοκκώδη λιπάσματα απευθείας στην επιφάνεια του εδάφους και να το ποτίσουμε. Είναι σημαντικό οι κόκκοι να μην έρχονται σε επαφή με τα νεαρά φυτά, επειδή υπάρχει κίνδυνος να τα κάψουν. Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις όπου έχει διαπιστωθεί έλλειψη φωσφόρου, καλίου ή μαγνησίου εν μέσω της καλλιέργειας, προτείνεται διαφυλλική λίπανση 3 με 4 εβδομάδες μετά τη φύτευση (ρωτήστε τον τοπικό σας αδειούχο γεωπόνο). 

Ωστόσο, αυτές είναι απλά κάποιες κοινές πρακτικές που δεν πρέπει να ακολουθούνται χωρίς να κάνετε τη δική σας έρευνα. Κάθε έδαφος είναι διαφορετικό και έχει διαφορετικές ανάγκες. Μπορείτε να ζητήσετε συμβουλές από έναν αδειούχο γεωπόνο μετά από ανάλυση εδάφους.

Εχθροί και Ασθένειες στην καλλιέργεια Λάχανου

Το λάχανο είναι δυστυχώς ευαίσθητο σε διάφορους τύπους παρασίτων και ασθενειών. Είναι ένα φυτό που προσελκύει πολλά παράσιτα. Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τους εχθρούς των καλλιεργειών μας και να διαμορφώνουμε φιλική προς το περιβάλλον προσέγγιση, προκειμένου να τους αντιμετωπίσουμε. Μπορούμε να ζητήσουμε συμβουλές από έναν τοπικό αδειούχο γεωπόνο για τον σωστό έλεγχο των παρασίτων και των ασθενειών. Τα πιο συνηθισμένα παράσιτα και ασθένειες λάχανου παρατίθενται παρακάτω.

Εχθροί

  • Πιερίδα. Είναι μακράν ο πιο επικίνδυνος εχθρός για το λάχανο. Δημιουργεί εκτεταμένες ζημιές στα φύλλα, και καθιστά το προϊόν μη εμπορεύσιμο. 
  • Αφίδες. Οι αφίδες του λάχανου έχουν γκριζοπράσινο χρώμα και δεν μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε εύκολα. Τρέφονται κυρίως με τα φύλλα και συνηθέστερα προκαλούν καρούλιασμα σε αυτά.
  • Νηματώδεις
  • Μύγα 
  • Περιστέρια και άλλα πουλιά. Διάφορα πτηνά επιτίθενται συχνά στα φυτά λάχανου και τρέφονται από αυτά. Γι αυτό το λόγο, υπάρχουν ειδικά δίχτυα και πλέγματα καλλιεργειών. 

Ασθένειες

  • Αλτερνάρια. Πρόκειται για μια μυκητιασική νόσο που προκαλείται από είδη Alternaria. Μολύνει τόσο τα νεαρά όσο και τα παλαιότερα φυτά δημιουργώντας καφέ κηλίδες στα φύλλα. Αν δεν το καταπολεμήσουμε εγκαίρως, τα μολυσμένα φύλλα θα γίνουν κίτρινα και θα πέσουν.
  • Μαύρη Σήψη. Είναι μια βακτηριακή ασθένεια, που προκαλείται από το βακτήριο Xanthomonas campestris. Καταστρέφει κυρίως τα επιφανειακά μέρη του φυτού.
  • Ωίδιο. Το βακτήριο Peronospora parasitica είναι υπεύθυνο για αυτή την ασθένεια, προκαλώντας νεκρωτικές κηλίδες στα παλαιότερα φύλλα.

Καταπολέμηση Εχθρών και Ασθενειών

Ο καλύτερος τρόπος για τον έλεγχο και την καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών είναι πάντα η πρόληψη παρά η εκ των υστέρων αντιμετώπιση με χημικά. Οι παραγωγοί λάχανου λαμβάνουν υπόψη τα ακόλουθα μέτρα.

  • Η χρήση πιστοποιημένων σπόρων είναι απαραίτητη.
  • Η χρήση ποικιλιών και υβριδίων ανθεκτικών στις τοπικές ασθένειες είναι απαραίτητη.
  • Εάν τοποθετήσουμε δίχτυα για την κάλυψη των καλλιεργειών μας μπορεί να προστατεύσουμε το λάχανο από κάποιες επιθέσεις εχθρών. Τα πλέγματα μπορούν να προστατεύσουν τα φυτά από τα περιστέρια.
  • Αποφεύγουμε την υπερβολική εφαρμογή λιπασμάτων.
  • Η συλλογή καμπιών και οι προνυμφών με το χέρι και η προσεκτική απομάκρυνσή τους από τις καλλιέργειες, μπορεί να αποτελέσει λύση σε ορισμένες περιπτώσεις.
  • Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της αλτερνάριας, προτείνεται η συλλογή και απομάκρυνση των υπολειμμάτων που συνήθως παραμένουν στο χωράφι μετά τη συγκομιδή.
  • Μπορούμε να εφαρμόσουμε αμειψισπορά εάν θέλουμε να καταπολεμήσουμε τους εχθρούς και τις ασθένειες με φυσικό τρόπο. Εναλλαγή καλλιεργειών γίνεται με κατάλληλα φυτά, ανθεκτικά σε ασθένειες.

Σε αρκετές περιπτώσεις προσβολής από πιερίδα ή αφίδες, συνίσταται -κατόπιν συζήτησης με τον τοπικό αδειούχο γεωπόνο- ο ψεκασμός με Bacillus thuringiensis (Bt). Υπάρχουν πολλά σκευάσματα στην αγορά, τα οποία είναι οικονομικά. Από την άλλη πλευρά, σε περιπτώσεις προσβολής από μυκητολογικές ασθένειες, μπορούμε να συζητήσουμε με τον γεωπόνο για τον ψεκασμό της καλλιέργειας με ένα χαλκούχο σκεύασμα. Τέλος, στην προσβολή από ωίδιο, συνίσταται ο προσεκτικός ψεκασμός με θειούχα σκευάσματα, αλλά μόνο κατόπιν συζήτησης με τον τοπικό μας γεωπόνο, ο οποίος επιβλέπει την καλλιέργεια και είναι σε θέση να μας δώσει και άλλες εναλλακτικές λύσεις. 

Για όσους καλλιεργητές δε μπορούν να βρουν για τον ψεκασμό μεγάλες δεξαμενές οι οποίες μεταφέρονται εντός του αγρού πάνω σε τρακτέρ, υπάρχουν ψεκαστήρες πλάτης οι οποίοι θα σας βοηθήσουν να ψεκάσετε εύκολα και αποτελεσματικά το χωράφι. Ο ψεκαστήρας STIHL SG 71 είναι μια πολύ καλή επιλογή για αυτές τις εργασίες. Ο μοχλός της αντλίας στερεώνεται δεξιά ή αριστερά εξασφαλίζοντας υψηλή άνεση χειρισμού, με δυνατότητα ρύθμισης του πλάτους και του μήκους. Διαθέτει ποιοτικές ζώνες και ανατομικό μαξιλάρι πλάτης για υψηλή άνεση στη μεταφορά. Εναλλακτικά, ο ισχυρός ψεκαστήρας SR 450 είναι κατάλληλος για διασπορά υγρών φαρμάκων φυτοπροστασίας σε μεγάλες εκτάσεις. Με εξοπλισμό υψηλής άνεσης, επιτρέπει αποδοτική και ξεκούραστη εργασία. Διαθέτει επιπλέον μηχανισμό μετατροπής 2-σε-1 που επιτρέπει επίσης χρήση για διασπορά σκόνης και κόκκων σε καλλιέργειες μεγάλης έκτασης. Το δοχείο με μεγάλη χωρητικότητα 14 λίτρων επιτρέπει να εργαστούμε για αρκετή ώρα χωρίς να χρειάζεται συμπλήρωση. Το γέμισμα γίνεται γρήγορα και καθαρά, χάρη στο μεγάλο στόμιο πλήρωσης. Οι απώλειες περιορίζονται στο ελάχιστο και το δοχείο καθαρίζεται εύκολα.

Προστασία και Ασφάλεια κατά την εφαρμογή ψεκασμών. 

Αν και τα φυσικά ορυκτά (όπως ο χαλκός) θεωρούνται ασφαλή, εξακολουθούν να είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο όταν εμφανίζονται σε υψηλές συγκεντρώσεις. Πρέπει να προσέχουμε ιδιαίτερα την προστασία του δέρματος και των ματιών μας κατά τους ψεκασμούς αυτούς. Η εταιρία STIHL διαθέτει στη γκάμα των προϊόντων της όλα τα προϊόντα ατομικής προστασίας, όπως προστατευτικά γυαλιά, ασπίδες προσώπου και γάντια ώστε να αποφεύγονται οποιαδήποτε ατυχήματα.

Επίσης, διαβάζουμε πάντα την ετικέτα του προϊόντος και στη συνέχεια, μετράμε, ζυγίζουμε και εφαρμόζουμε προσεκτικά. Είναι αυτονόητο ότι αποφεύγουμε τον ψεκασμό σε μία ημέρα με έντονο αέρα, καθώς έτσι το μεγαλύτερο μέρος της ουσίας δεν θα καταλήξει στο επιθυμητό σημείο.

Συγκομιδή Λάχανου 

Κατά γενικό κανόνα, η περίοδος από τη σπορά μέχρι τη μεταφύτευση κυμαίνεται από 18 έως 38 ημέρες. Στις περισσότερες ποικιλίες, τα λάχανα είναι έτοιμα για συγκομιδή από 75 έως 88 ημέρες μετά τη μεταφύτευση. Υπάρχουν όμως πολύ πρώιμες ποικιλίες που μπορούν να συλλεχθούν ακόμη και 55 ημέρες από τη μεταφύτευση. Επίσης, ορισμένες ποικιλίες μπορεί να ωριμάσουν περίπου 95-110 ημέρες μετά τη μεταφύτευση. Ο χρόνος που θα συγκομίσουμε τα φυτά μας εξαρτάται από τις διαφορετικές ποικιλίες. Υπάρχουν μερικές ποικιλίες που πρέπει να παραμείνουν στο χωράφι μερικές ακόμα εβδομάδες αφού σχηματίσουν ένα συμπαγές και σκληρό κεφάλι. Αντίθετα, ορισμένες ποικιλίες πρέπει να συγκομιστούν αμέσως μετά την ωρίμανσή τους.

Σημαντικές πληροφορίες για τη συγκομιδή του λάχανου:

  • Η συγκομιδή πρέπει να γίνει όταν το λάχανο φτάσει στο πλήρες μέγεθος του.
  • Το λάχανο είναι έτοιμο για συγκομιδή όταν το κεφάλι του είναι σκληρό και πλήρως σχηματισμένο.
  • Πρέπει να ελέγξουμε την σκληρότητα του λάχανου σε τακτά χρονικά διαστήματα. Όταν φτάσει σε ένα ικανό μέγεθος, μπορούμε να το πιέσουμε για να δοκιμάσουμε τη σκληρότητά του.
  • Αν παρατηρήσουμε ότι τα κεφάλια αρχίζουν να ανοίγουν και να σπάνε, πρέπει να τα συγκομίσουμε χωρίς καθυστέρηση.
  • Μπορούμε να κόψουμε το λάχανο από τη βάση του με ένα κοφτερό μαχαίρι.
  • Στις μεγάλες φάρμες καλλιέργειας λάχανου στο εξωτερικό, η συγκομιδή πραγματοποιείται μέσω αυτοματοποιημένων μηχανών που συνδέονται με ελκυστήρες. Αυτά τα μηχανήματα ανυψώνουν ολόκληρο το φυτό από το έδαφος χρησιμοποιώντας μια πλατφόρμα. Έτσι, το φυτό καταστρέφεται εντελώς. Το χώμα, οι βρωμιές, οι πέτρες και τα λάχανα μεταφέρονται σε μια σειρά διαλογής όπου τα λάχανα τελικά διαχωρίζονται από τα ξένα υλικά.

Απόδοση Λάχανου ανά Στρέμμα

Η απόδοση λάχανου που επιτυγχάνουν οι περισσότεροι αγρότες ανά στρέμμα είναι 2 με 7 τόνοι. Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες οι αγρότες ανέφεραν απόδοση 8 τόνων ανά στρέμμα ή και περισσότερο. Φυσικά, τέτοιες υψηλές αποδόσεις μπορούν να επιτευχθούν από έμπειρους αγρότες μετά από αρκετά χρόνια πρακτικής.

Οι συνεργάτες μας

Ενώνουμε τις δυνάμεις μας με Μ.Κ.Ο., Πανεπιστήμια και άλλους οργανισμούς παγκοσμίως ώστε μαζί να μπορέσουμε να επιτύχουμε τους κοινούς μας στόχους για βιωσιμότητα και ευημερία των ανθρώπων.