Πώς η Αγροτεχνολογία (AgTech) μπορεί να κάνει την κτηνοτροφία πιο βιώσιμη

Καθώς η επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο έντονες, οι καταναλωτές έχουν την απαίτηση από τα τρόφιμα που καταναλώνουν σε καθημερινή βάση -ιδίως τις ζωικές πρωτεΐνες- να παράγονται με βιώσιμο και φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι για να κάνουν τη δουλειά τους, οι αγρότες βασίζονται σε σύγχρονες τεχνολογίες που τους επιτρέπουν να λειτουργούν τις επιχειρήσεις τους πιο αποτελεσματικά, να παρακολουθούν το αποτύπωμα άνθρακα και να παραμένουν κερδοφόροι. Αυτό είναι ένα κερδοφόρο σενάριο για όλους τους εμπλεκομένους (win-win-win), το περιβάλλον, τους αγρότες και τους καταναλωτές παγκοσμίως.

Αυτές οι τεχνολογίες που επικεντρώνονται στη γεωργία αναφέρονται μερικές φορές ως “αγροτεχνολογία“. Η ορολογία αυτή καλύπτει ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, εργαλείων διαχείρισης και λογισμικού (software). Ήδη υπάρχει πληθώρα αγροτεχνολογικών προϊόντων κατάλληλων για για χρήση στην κτηνοτροφία που επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό (και σε ορισμένες περιπτώσεις αποκλειστικά) στον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής. Πολλές συναρπαστικές ευκαιρίες βρίσκονται στον ορίζοντα για την δημιουργεία ακόμη περισσότερων εργαλείων για βελτίωση της αποδοτικότητας και παραγωγικότητας χρησιμοποιώντας λιγότερους πόρους.

Η Αγροτεχνολογία στις κτηνοτροφικές βιομηχανίες του σήμερα

Η αγροτεχνολογία στην κτηνοτροφία με επίκεντρο τη βιωσιμότητα περιλαμβάνει μια εκτενή λίστα ολοκαίνουργιων, ανερχόμενων και γνωστών προϊόντων. Ορισμένες από τις πρώτες εξελίξεις στη βιώσιμη κτηνοτροφία αφορούν τη διαχείριση της διατροφής των ζώων – μία από τις πιο δαπανηρές και περιβαλλοντικά επιβαρυντικές πτυχές της κτηνοτροφίας. Αυτές περιλαμβάνουν στρατηγικές βόσκησης, αναβαθμισμένη περίφραξη, επαναχρησιμοποίηση συστατικών ζωοτροφών και έρευνα για δημιουργία βέλτιστων ζωοτροφών.

Πολλά από τα σημερινά προϊόντα αγροτεχνολογίας για την κτηνοτροφία με επίκεντρο τη διατροφή των ζώων ακολουθούν αυτό το μοτίβο, αλλά με κάποιες σύγχρονες αναβαθμίσεις.

Για παράδειγμα, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το κόκκινο/θαλασσινό φύκι, Asparagopsis taxiformis, μπορεί να μειώσει τις εκπομπές μεθανίου στα βοοειδή κατά 67% όταν αποτελεί μόνο το 1% της συνολικής διατροφής του ζώου. Την ίδια στιγμή έχει τη δυνατότητα να μειώσει τις εκπομπές έως και 80% όταν καλύπτει περίπου το 3% της συνολικής διατροφής. Γίνονται προσπάθειες για την παραγωγή, την επεξεργασία και τη διανομή φυκιών ως εμπορικό συστατικό για τη διατροφή των κοπαδιών βοοειδών σε όλο τον κόσμο.

Μια άλλη πρόσφατη εξέλιξη της αγροτεχνολογίας είναι στη βόσκηση των ζώων. Αντί να χρησιμοποιούνται πρακτικές όπως η περίφραξη και η επιθεώρηση της ποιότητας των βοσκοτόπων από τον άνθρωπο, πλέον αξιοποιούνται τα δεδομένα από δορυφόρους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) για να διαμορφώσουν τις αποφάσεις βόσκησης και τη μετακίνηση των βοοειδών.

Το 2021, η Υπηρεσία Αγροτικής Έρευνας του Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA-ARS) δημοσίευσε μια μελέτη σχετικά με τα οφέλη της χρήσης δορυφόρων για την παρακολούθηση της βόσκησης των βοοειδών με βάση την ανάπτυξη της βοσκήσιμης ύλης. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της βόσκησης με ταυτόχρονα χαμηλότερο αποτύπωμα άνθρακα.

Ομοίως, υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης των δορυφόρων και των GPS στα κολάρα των ζώων ώστε να αντλούνται δεδομένα για την ακριβή τους τοποθεσία και να ελέγχεται η μετακίνησή του από το ένα σημείο βόσκησης στο άλλο με μεγαλύετρη ακρίβεια. Αυτό επιτρέπει τη μείωση της διάβρωσης του εδάφους και τον περιορισμό της υπερβόσκησης καθώς η διαχείριση της βόσκησης με τη χρήση δεδομένων  είναι αποτελεσματικότερη.  

Παρακολούθηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων με τη βοήθεια της Αγροτεχνολογίας

Η ύπαρξη ενός τρόπου παρακολούθησης των επιδόσεων των γεωργικών εκμεταλλεύσεων είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχή μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των εργασιών. Κάποτε, ήταν πρακτικά αδύνατη η παρακολούθηση της παραγωγής των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) ή των μετρήσεων αποδοτικότητας για μια ολόκληρη εκμετάλλευση. Αλλά σήμερα, υπάρχουν λύσεις που το καθιστούν όχι μόνο εφικτό αλλά και πολύ εύκολο.

Αυτές οι εφαρμογές περιλαμβάνουν την τοποθέτηση αισθητήρων σε ολόκληρη τη φάρμα και ειδικούς αισθητήρες στα ζώα. Με τη χρήση της τεχνολογίας διευκολύνονται: 

• η παρακολούθηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, συμπεριλαμβανομένου του μεθανίου και του διοξειδίου του άνθρακα, 
• οι περιβαλλοντικές συνθήκες διαβίωσης και 
• η παροχή δεδομένων σχετικά με την παραγωγικότητα της φάρμας 

Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο λαμβάνονται δεδομένα βάση περιβάλλοντικών παρατηρήσεων είναι μέσω της αποδοτικότητας των ζωοτροφών. Αυτό περιλαμβάνει τη συνεχή παρακολούθηση του βάρους και της κατανάλωσης ζωοτροφών, η οποία γίνεται τόσο από την χρήση λογισμικού όσο και από τις κάμερες “μηχανικής όρασης” που παρακολουθούν τα μοτίβα συμπεριφοράς 24 ώρες το 24ωρο. Οι πληροφορίες αυτές επεξεργάζονται και κοινοποιούνται στον κτηνοτρόφο μέσω ενός πίνακα οργάνων μαζί με συμβουλές για συνιστώμενες ενέργειες.

Η δύναμη της τεχνητής νοημοσύνης

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) είναι ένα ισχυρό εργαλείο για την ερμηνεία των δεδομένω. Οι αγρότες μπορούν να λαμβάνουν αποφάσεις με περιβαλλοντική συνείδηση κατά τη χρήση προϊόντων και λογισμικού αγροτεχνολογίας. Υπάρχει πληθώρα δεδομένων που καταγράφονται από πολλά από τα συστήματα που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο. Αλλά η μετατροπή όλων αυτών σε πληροφορίες που μπορούν να αξιοποιηθούν είναι ένα δύσκολο έργο.

Ευτυχώς, πολλές πλατφόρμες αγροτεχνολογίας διαθέτουν το δικό τους ολοκληρωμένο λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης που απαλάσσει τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους από τη δύσκολη δουλειά. Αντί να βασίζεται στην ανθρώπινη καταγραφή και παρατήρηση, η τεχνητή νοημοσύνη είναι σε θέση να εξακριβώσει συγκεκριμένα, πραγματικά δεδομένα και να τα μεταφράσει σε αξιοποιήσιμες πληροφορίες. Αυτό μειώνει πολλά από τα ανθρώπινα λάθη που μπορεί να συμβούν μέσω της επικοινωνίας και των διαφορετικών απόψεων.

Το μέλλον της αγροτεχνολογίας στην κτηνοτροφία 

Οι τρέχουσες εφαρμογές που υπάρχουν ήδη στην αγορά για τους κτηνοτρόφους είναι εντυπωσιακές. Όμως πολλές περισσότερες αναπτύσσονται καθημερινά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα αναδιαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο γίνεται το μεγαλύτερο μέρος της κτηνοτροφίας.

Οι χωνευτές μεθανίου στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις – συστήματα που μετατρέπουν τα αέρια του θερμοκηπίου από την κοπριά σε ενέργεια ή βιοκαύσιμο και τα στερεά σε ένα υψηλής ποιότητας οικολογικό λίπασμα – δεν είναι απαραίτητα νέες καινοτομίες. Όμως, χάρη στα βήματα που έχουν γίνει για τη βελτίωσή τους, στην προσπάθεια να γίνουν πιο προσιτές, περισσότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις είναι σε θέση να τις εντάξουν στο στρατηγικό τους πλάνο. 

Αυτό όχι μόνο μειώνει σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά μειώνει επίσης την εξάρτηση της εκμετάλλευσης από συμβατικές πηγές ενέργειας.

Οι τεχνολογίες για την παρακολούθηση και την παρακίνηση να εφαρμοστούν βιώσιμες πρακτικές συμβαίνουν σε όλο το φάσμα της βιομηχανίας. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα είναι οι πιστώσεις ρύπων και πιο συγκεκριμένα άνθρακα (carbon credits). Πρόκειται για ένα σύστημα που επιτρέπει στους αγρότες να μετατρέψουν τις βιώσιμες πρακτικές που μειώνουν και δεσμέουν τις εκπομπές άνθρακα σε χρηματικό αντάλλαγμα.

Η μετατροπή των βιώσιμων πρακτικών που δεσμεύουν τον άνθρακα σε καθαρό κέρδος για τους παραγωγούς βρίσκεται ακόμη σε πρωτογενές στάδιο. Ωστόσο, καταβάλλονται πολλές προσπάθειες τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα της βιομηχανίας για να γίνει αυτό μια κυρίαρχη πραγματικότητα για τους αγρότες και τους επενδυτές.

Επειδή η ένταξη της αγροτεχνολογίς στην κτηνοτροφία κάνει εξαιρετική δουλειά στη συλλογή δεδομένων, τη μηχανική μάθηση και την τεχνητή νοημοσύνη, υπάρχει μεγάλη ελπίδα ότι η αυξημένη χρήση αυτών των πρακτικών θα οδηγήσει σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα ακρίβειας, μεγαλύτερη προσβασιμότητα και προσιτή τιμή.

Το κίνημα της βιωσιμότητας δεν είναι μια μοντέρνα έννοια που θα ξεπεραστεί σύντομα είτε από τους καταναλωτές είτε από τους αγρότες. Αντίθετα, εξελίσσεται, όπως και οι γεωργικές πρακτικές που συμβάλλουν στην παραγωγή ζωικών πρωτεϊνών με τη χρήση λιγότερων εισροών. Ένα σημείο εκκίνησης σήμερα για τους αγρότες είναι η αξιοποίηση της τεχνολογίας που συλλέγει δεδομένα με την παρακολούθηση και τον εντοπισμό των ζώων και στη συνέχεια η αξιολόγησή τους υπό ένα περιβαλλοντικό πρίσμα βιωσιμότητας.

Το ‘’σχέδιο δράσης’’ για κάθε γεωργική εκμετάλλευση είναι διαφορετικό, διότι καμία γεωργική εκμετάλλευση δεν είναι ίδια με μια άλλη. Οι φάρμες έχουν ένα τεράστιο εύρος μεγέθους, από μικρές μονάδες μέχρι μεγάλες εκτάσεις και η διαχείρισή τους είναι διαφορετική. Ωστόσο, ένα κοινό στοιχείο είναι ότι οι περισσότερες μπορούν να αξιοποιήσουν καλύτερα τους πόρους που υπάρχουν ήδη και να είναι αποτελεσματικές και βιώσιμες αναζητώντας λύσεις σε τοπικό επίπεδο.

Συνδυάζοντας τη συλλογική μας εμπειρία με αντικειμενικά δεδομένα από όλη την αλυσίδα εφοδιασμού, όλες οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις θα πετύχουν, τόσο ως ανεξάρτητες μονάδες όσο και ως μέρη ενός ευρύτερου συνόλου. Ως εκ τούτου, ο κλάδος μπορεί να αξιολογήσει τις προκλήσεις και να υιοθετήσει λύσεις που ωφελούν τους αγρότες, τους καταναλωτές και τον πλανήτη.

Διαβάστε περισσότερα για τις αγροτεχνολογικές εφαρμογές στην κτηνοτροφική παραγωγή.

Βιβλιογραφία:

https://www.epa.gov/anaerobic-digestion/farm-digester-projects

https://www.darigold.com/this-red-seaweed-could-cut-cows-methane-emissions-by-80-percent/

https://www.climatehubs.usda.gov/hubs/northwest/topic/virtual-fencing-climate-adaptation-strategy

https://www.agproud.com/articles/55308-putting-weight-on-cattle-from-up-above

Πώς η Αγροτεχνολογία (AgTech) μπορεί να κάνει την κτηνοτροφία πιο βιώσιμη

Καινοτομίες Αγροτεχνολογίας (AgTech) στην κτηνοτροφική παραγωγή