Παράσιτα, Ασθένειες και Διαχείριση Ζιζανίων στην Καλλιέργεια Αγκινάρας

Ποια είναι τα σημαντικότερα παράσιτα της αγκινάρας και πώς να τα καταπολεμήσουμε

Αφίδα της αγκινάρας

Η αφίδα της αγκινάρας (Capitophorus elaeagni) είναι ένα έντομο που προκαλεί σημαντικές βλάβες στο φυτό, όταν οι καιρικές συνθήκες και οι καλλιεργητικές πρακτικές ευνοούν την ανάπτυξή του. Το έντομο τρέφεται με το φύλλωμα του φυτού προκαλώντας σε αυτό κατσαρώματα και αποχρωματισμούς (κιτρίνισμα). Ο αγρότης μπορεί επίσης να παρατηρήσει παραμορφώσεις των προσβεβλημένων οφθαλμών και μείωση του ρυθμού ανάπτυξης των φυτών. Η ζημιά είναι πιο εκτεταμένη στα νεότερα φυτά. Οι αφίδες είναι γνωστό ότι εναποθέτουν μελίτωμα στο προσβεβλημένο φύλλωμα, προκαλώντας περαιτέρω μολύνσεις από παθογόνα (μύκητες). Συνήθως, το μελίτωμα αυτό καλύπτει τις κεφαλές, μειώνοντας την τελική απόδοση και την ποιότητα του προϊόντος. Άλλα σημαντικά είδη αφίδων είναι η πράσινη αφίδα της ροδακινιάς (Myzus persicae) και η αφίδα Aphis fabae.

Εφόσον η καλλιέργεια έχει ήδη δεχτεί επίθεση, η διαχείριση είναι αρκετά δύσκολη. Οι παραγωγοί αγκινάρας χρησιμοποιούν συνήθως προϊόντα με μαλαθείο, πυρεθρίνες, φυτικό έλαιο neem και εντομοκτόνα σαπούνια (πάντα να συμβουλεύεστε έναν πιστοποιημένο γεωπόνο). Ωστόσο, δεδομένου ότι τα παράσιτα αναπτύσσουν αντοχή στα φυτοφάρμακα, η καλύτερη μέθοδος καταπολέμησής τους είναι μέσω της βιολογικής διαχείρισης. Οι φερομονικές παγίδες είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται συχνά. Ο μηχανισμός λειτουργίας τους είναι ότι προσελκύουν αρσενικά έντομα εμποδίζοντάς τα να ζευγαρώσουν με θηλυκά, οδηγώντας σε σταδιακή μείωση του πληθυσμού. Μια άλλη ευρέως χρησιμοποιούμενη και αποτελεσματική μέθοδος καταπολέμησης των παρασίτων είναι η χρήση φυσικών εχθρών του εντόμου (αρπακτικά έντομα). Υπάρχουν αρκετά εμπορικά προϊόντα που περιέχουν αρπακτικά ικανά να επιτεθούν στα παράσιτα σε διάφορα στάδια ανάπτυξης τους, συνήθως όσο είναι αυγά και να τα θέσουν υπό έλεγχο.

Πεταλούδα της αγκινάρας

Η πεταλούδα της αγκινάρας (Platyptilia carduidactyla) θεωρείται το πιο καταστροφικό παράσιτο της καλλιέργειας. Μπορεί να προκαλέσει εκτεταμένη μείωση απόδοσης (25-50% απώλεια οφθαλμών), ιδιαίτερα στις πολυετείς αγκινάρες. Το παράσιτο (προνύμφες) τρέφεται με το φύλλωμα, τους μίσχους και τα μπουμπούκια, καταστρέφοντας τα βράκτια και αφήνοντας τους οφθαλμούς υπανάπτυκτους και παραμορφωμένους. Τα στελέχη μαυρίζουν και μαραίνονται. Ο παραγωγός μπορεί επίσης να παρατηρήσει περιττώματα του εντόμου στις προσβεβλημένες περιοχές του φυτού.

Ο αγρότης μπορεί να παρακολουθεί τον πληθυσμό του εντόμου χρησιμοποιώντας παγίδες φερομόνης. Συνίσταται να γίνεται εβδομαδιαίος έλεγχος των φυτών και όταν γίνει αντιληπτό πως η πεταλούδα έχει προσβάλει πάνω από το 3% των βλαστών, απαιτείται η λήψη μέτρων καταπολέμησης. Η καταπολέμηση του εντόμου εξαρτάται από τα μέτρα ολοκληρωμένης διαχείρισης και μπορεί να λάβει χώρα τόσο κατά την διάρκεια του καλοκαιριού όσο και κατά την διάρκεια του χειμώνα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ο αγρότης μπορεί να ποτίζει και να καλλιεργεί τα χωράφια του, προσθέτοντας ένα κατάλληλο και πιστοποιημένο εντομοκτόνο εάν χρειάζεται. Στη βιολογική καλλιέργεια, ο Bacillus thuringiensis μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική λύση. Επιπλέον, οι φυσικοί εχθροί της πεταλούδας, όπως οι παρασιτικές σφήκες, έχουν χρησιμοποιηθεί με επιτυχία στην καλλιέργεια αγκινάρας. Σε περιοχές όπου το παράσιτο προκαλεί σημαντικά προβλήματα, τα μοσχεύματα μπορούν να εμποτιστούν με διάλυμα του εντομοπαθογόνου νηματώδους S. carpocapsae. Τέλος, ο παραγωγός μπορεί να κόψει τους μίσχους (2-3 ίντσες κάτω από το επίπεδο του εδάφους) και να αφαιρέσει όλα τα προσβεβλημένα μπουμπούκια.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες ασθένειες της αγκινάρας και πώς να τις καταπολεμήσουμε

Βακτηριακό κάψιμο

Το παθογόνο Erwinia chrysanthemi προκαλεί την ασθένεια και ένα συνηθισμένο σύμπτωμα μόλυνσης είναι η μάρανση φύλλων, ειδικά κατά τις ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες. Επιπλέον, ο αγρότης μπορεί να παρατηρήσει σκούρο χρωματισμό στα στελέχη. Η κεφαλή  αρχίζει να μαλακώνει και σε κάποιες περιπτώσεις σαπίζει και αποκόπτεται από τον ποδίσκο. Ολόκληρο το φυτό έχει μειωμένο ρυθμό ανάπτυξης και στα τελικά στάδια της μόλυνσης καταρρέει εντελώς.

Το κύριο μέτρο ελέγχου είναι η χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού και η απολύμανση των εργαλείων από φυτό σε φυτό ή απο το ένα χωράφι στο άλλο, κατά τη συγκομιδή και τον πολλαπλασιασμό για τη μείωση της εξάπλωσης του παθογόνου.

Βοτρύτης

Αυτή η μυκητιακή ασθένεια που προκαλείται από τον Botrytis cinerea είναι η αιτία της αποτυχίας των καλλιεργειών σε ορισμένες περιοχές. Το παθογόνο ευνοείται από την αυξημένη υγρασία και τον ζεστό καιρό (μέτριες θερμοκρασίες) και μπορεί να μολύνει τα φυτά που ο ιστός τους έχει πληγωθεί από παγετό, παράσιτα ή κακό χειρισμό (μηχανική βλάβη). Οι αγρότες μπορεί να παρατηρήσουν μαρασμούς σε ολόκληρο το φυτό. Τα περισσότερο μολυσμένα μέρη καλύπτονται από μια υπόλευκη έως γκρίζα μούχλα. Οι κεφαλές γίνονται υδαρείς, μαλακές και έχουν μια χαρακτηριστική μυρωδιά σήψης.

Η διαχείριση της νόσου ξεκινά με τη λήψη κατάλληλων προληπτικών μέτρων. Αυτά περιλαμβάνουν τον έλεγχο των ζιζανίων, τις ασφαλείς αποστάσεις φύτευσης, την καλή αποστράγγιση του εδάφους και την αποφυγή διαβροχής του φυλλώματος. Η γενική κατάσταση των φυτών (θρεπτικά συστατικά και νερό, έκθεση στον ήλιο) μπορεί επίσης να ενισχύσει την ανοχή τους έναντι στο παθογόνο. Επιπλέον, όλες οι μολυσμένες κεφαλές πρέπει να αφαιρούνται και να απορρίπτονται, ενώ οι υπόλοιπες που συγκομίζονται πρέπει να φυλάσσονται σε κατάλληλες συνθήκες (ψύξη). Η χημική επέμβαση (μυκητοκτόνα) πρεέπει να εφαρμόζεται μόνο εάν το πρόβλημα είναι σοβαρό και πάντα υπό την επίβλεψη κάποιου πιστοποιημένου γεωπόνου. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, κατά τη συγκομιδή και τον πολλαπλασιασμό, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε την κατάλληλη υγιεινή και να απολυμαίνετε τα εργαλεία σας όταν μετακινείστε από ένα φυτό ή χωράφι στο άλλο.

Άλλες ασθένειες που προκαλούν σημαντικές οικονομικές απώλειες και μείωση απόδοσης στις αγκινάρες είναι το ωίδιο και η κηλίδωση των φύλλων, η βερτισιλλίωση και ο χλωρωτικός νανισμός. Όλες οι ασθένειες που αναφέρονται παραπάνω θα μπορούσαν να αποτελέσουν σοβαρή απειλή για την καλλιέργεια σε πυκνές και κακώς αεριζόμενες φυτείες, στη μονοκαλλιέργεια και όταν οι περιβαλλοντικές συνθήκες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξη και τη μετάδοση των παθογόνων μικροοργανισμών (π.χ. βροχερός καιρός).

Διαχείριση ζιζανίων στην καλλιέργεια αγκινάρας

Η διαχείριση των ζιζανίων στην καλλιέργεια αγκινάρας είναι ζωτικής σημασίας και θα πρέπει να πραγματοποιείται τόσο σε ετήσιες όσο και σε πολυετείς καλλιέργειες κατά τα πρώτα 1-2 χρόνια ανάπτυξης των φυτών. Μετά από εκείνη τη στιγμή, τα φυτά καλύπτουν-σκιάζουν το έδαφος με το υπέργειο μέρος τους, γεγονός που μειώνει την εμφάνιση ζιζανίων. Μερικά από τα πιο σημαντικά ζιζάνια που προκαλούν προβλήματα στις αγκινάρες είναι: η ξινήθρα (Oxalis pes-caprae), το άγριο σινάπι (Brassica spp.), το Coronopus spp., η στελλάρια (Stellaria media) και ο ζοχός (Sonchus spp.). Οι αγρότες χρησιμοποιούν γενικά έναν συνδυασμό μέτρων ελέγχου όπως βοτάνισμα με τα χέρια, ζιζανιοκτόνα, κάλυψη εδάφους με φύλλα (2-3 ίντσες) και καλλιεργητικές τεχνικές (π.χ. όργωμα).

Πηγές

https://agrilifeextension.tamu.edu/library/gardening/artichokes/

https://anrcatalog.ucanr.edu/pdf/7221.pdf

https://www.nda.agric.za/docs/Brochures/Artichoke2011.pdf

https://www2.ipm.ucanr.edu/agriculture/artichoke/Artichoke–Plume–Moth/

https://vric.ucdavis.edu/pdf/artichoke_GrowingArtichokes.pdf

Ενδιαφέρουσες Πληροφορίες για την Αγκινάρα

Αγκινάρα και Οφέλη για την Υγεία

Γενικές Πληροφορίες για το Φυτό της Αγκινάρας

Πώς να μεγαλώσετε φυτά αγκινάρας

Πώς να καλλιεργήσετε φυτά αγκινάρας επαγγελματικά

Πολλαπλασιασμός Αγκινάρας

Απαιτήσεις Κλίματος και Εδάφους στην Καλλιέργεια Αγκινάρας

Προετοιμασία Εδάφους και Φύτευση στην Καλλιέργεια Αγκινάρας

Απαιτήσεις και Συστήματα Άρδευσης στην Καλλιέργεια Αγκινάρας

Απαιτήσεις Λίπανσης στην Καλλιέργεια Αγκινάρας

Καλλιέργεια Αγκινάρας: Συγκομιδή, Απόδοση, Αποθήκευση και Μετασυλλεκτικός Χειρισμός

Παράσιτα, Ασθένειες και Διαχείριση Ζιζανίων στην Καλλιέργεια Αγκινάρας