Μπάμιες: Συγκομιδή, απόδοση, αποθήκευση και μετασυλλεκτικοί χειρισμοί

Πότε και πώς να συγκομίζετε μπάμιες;

Το πιο σημαντικό βήμα σε κάθε καλλιέργειας μπάμιας είναι η σωστή και έγκαιρη συγκομιδή των λοβών. Οι μέθοδοι συγκομιδής ποικίλλουν ανάλογα με την αγορά στόχο για το προϊόν. Οι φυτείες μπάμιας πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα ούτως ώστε να συγκομίζονται οι καρποί όταν έχουν το συνιστώμενο μέγεθος για την αγορά. 

Τα άνθη είναι μεγάλα, ανοιχτοκίτρινα και συνήθως χαρακτηρίζονται ως καλλωπιστικά. Κάθε λουλούδι ανθίζει μία μόνο ημέρα και τελικά σχηματίζει έναν λοβό μπάμιας. Οι περισσότερες ποικιλίες θα αρχίσουν να αποδίδουν περίπου 60 ημέρες μετά τη φύτευση. Τα φυτά μπορούν να έχουν μεγάλη ανάπτυξη και να φτάσουν σε ύψος ακόμη και το 1.5m (5 ft) ή και περισσότερο. Έπειτα, θα σταματήσουν να αναπτύσσονται και να παράγουν άνθη. Η συγκομιδή υπό ευνοϊκές συνθήκες θα πρέπει να αρχίσει περίπου έξι ημέρες μετά την ανθοφορία.

Συγκομιδή για επεξεργασία

Οι μπάμιες πρέπει να αφήνονται να αναπτυχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο χωρίς να γίνουν σκληρές ή ινώδεις. Αν η άκρη του λοβού αποσπάται ομοιόμορφα, σημαίνει πως ο λοβός είναι ακόμα τρυφερός.

Οι λοβοί 5-10 εκατοστά (cm) που αφήνονται να ωριμάσουν μία έως δύο ημέρες περισσότερο, θα αποδώσουν περίπου 2,5 φορές περισσότερο βάρος. Εάν αφεθούν να ωριμάσουν τρεις έως τέσσερις ημέρες επιπλέον, η απόδοση θα είναι περίπου 3,5 φορές περισσότερο βάρος.

Οι μπάμιες στη συνέχεια θα επεξεργαστούν συνήθως συγκομίζονται όταν αποκτήσουν μεγαλύτερο μέγεθος. Οι λοβοί μήκους κάτω των 10 εκατοστών δεν συλλέγονται, αλλά συνεχίζουν να ωριμάζουν. Εάν παραμείνουν και φτάσουν στο μέγιστο μήκος, οι λοβοί θα αποδώσουν πολύ μεγαλύτερο βάρος ανά στρέμμα.

Συγκομιδή για ως νωπό προϊόν (φρέσκο)

Η συγκομιδή της μπάμιας για απευθείας διάθεση στην αγορά ως νωπό προϊόν  απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή, καθώς οι λοβοί πρέπει να κόβονται με μαχαίρι. Οι μπάμιες που προορίζονται για να πωληθούν ως φρέσκιες διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:

• Fancy: Μήκος λοβών έως 9 cm.
• Choice:  Μήκος λοβών από 9 έως 11 cm.
• Jumbo: Σπόροι πάνω από 11 cm αλλά ακόμα τρυφεροί.

Συμβουλές για τη συγκομιδή μπάμιας

1. Οι λοβοί θα πρέπει να συγκομίζονται τακτικά (κάθε δύο ημέρες), ώστε να μην υπερωριμάζουν.
2. Το μάζεμα των λοβών όταν είναι βρεγμένοι μπορεί να δημιουργήσει μια σκούρα φλούδα. Αυτό επιρεάζει την εικόνα αλλά όχι την γεύση. Παρ’ όλα αυτά μπορεί να μειώσει την αξία του προϊόντος στην αγορά, ενώ η υψηλή υγρασία στο προιόν μπορεί να οδηγήσει σε μετασυλλεκτικές μολύνσης και περαιτέρω μείωση τηε ποιότητας της μπάμιας. 
3. Οι αγρότες κατά τη διαδικασία της συλλογής θα πρέπει να κόβουν προσεκτικά το άκρο του μίσχου- αυτό μπορεί να γίνει καθώς ο λοβός κόβεται από το φυτό. Για να συγκομίσουμε λοβούς αρκετά μικρούς σε μέγεθος ώστε να χαρακτηριστούν ως Fancy ή Choice, θα πρέπει η συκγομιδή να είναι καθημερινή κατά τις περιόδους ταχείας ανάπτυξης.
4. Κατά τη συγκομιδή, ο χειρισμός των ευαίσθητων, τρυφερών λοβών με προσοχή είναι ζωτικής σημασίας για την να μην δημιουργηθούν αποχρωματισμοί. 
5. Οι λοβοί μπορούν να σπάσουν με το χέρι, με κοφτερό μαχαίρι ή με ψαλίδι. Συνιστάται να φοράτε λαστιχένια γάντια κατά τη συγκομιδή για να αποφύγετε τον ερεθισμό του δέρματος από τον χυμό του φυτού. Η εκκρισή του ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά τον ανθρώπινο οργανισμό. Η χρήση μιας τσάντας που προσαρμόζεται στην μέση σας για τη συλλογή των λοβών μπορεί να μειώσει τα δερματικά προβλήματα και το υπερβολικό λύγισμα.
6. Η συλλογή μπάμιας το πρωί μπορεί να μειώσει τα επίπεδα θερμότητας που έχουν οι καρποί στο χωράφι. Αυτό θα βελτιώσει την ποιότητα της συγκομισμένης μπάμιας.
7. Κατά τη συγκομιδή, συνιστάται η απομάκρυνση τυχόν υπερώριμων λοβών από το φυτό για τη διατήρηση της παραγωγής. Εάν οι υπερώριμοι λοβοί παραμείνουν στο φυτό, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την ποσότητα της ανθοφορίας και της καρποφορίας.

Ποια είναι η μέση απόδοση μιας μπάμιας;

Μια μέση, ρεαλιστική απόδοση είναι 90 έως 110 κιλά ανά στρέμμα, (9.000-11.000 κιλά το εκτάριο), αν και μπορεί να φτάσει τα 135 κιλά ανά στρέμμα (13.500 κιλά ανά εκτάριο) υπό ευνοϊκές συνθήκες καλλιέργειας.

Μετασυλλεκτική επεξεργασία της μπάμιας

Αποθήκευση μπάμιας

Η μετασυλλεκτική επεξεργασία των λοβών είναι απαραίτητη για την επιτυχή συγκομιδή της μπάμιας. Το πρώτο βήμα είναι να διασφαλιστεί ότι οι λοβοί θα μεταφερθούν σε σκιερό και δροσερό περιβάλλον. Οι μπάμιες έχουν πολύ υψηλό ρυθμό διαπνοής σε υψηλές θερμοκρασίες. Για το λόγο αυτό πρέπει να ψύχονται αμέσως μετά τη συλλογή τους, προκειμένου να μειωθεί σταδιακά  η θερμοκρασία τους.

Οι μπάμιες έχουν μικρή διάρκεια ζωής και συνήθως αποθηκεύονται για λίγο πριν από την πώληση ή την επεξεργασία τους. Για να διατηρηθεί η φρεσκάδα της, η μπάμια μπορεί να αποθηκευτεί έως και δύο εβδομάδες σε θερμοκρασία 10°C και σχετική υγρασία 90% έως 95%. Ωστόσο, εάν οι μπάμιες αποθηκευτούν σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από 10°C, θα αποχρωματιστούν και θα σαπίσουν. Σε θερμοκρασίες κάτω των 4°C, οι μπάμιες υφίστανται αλλοιώσεις από την ψύξη, που εκδηλώνονται με επιφανειακό αποχρωματισμό, διάβρωση και σήψη. Η διατήρηση της μπάμιας για τρεις ημέρες στους 4°C μπορεί να προκαλέσει σοβαρή διάβρωση. Οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες ή η επαφή του προϊόντος με πάγο θα προκαλέσει κηλίδες νερού σε 2 ή 3 ημέρες και για αυτό δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται για την ψύξη της μπάμιας.

Σε υψηλότερες θερμοκρασίες η σκλήρυνση, το κιτρίνισμα και η σήψη είναι ταχείες. Σχετική υγρασία 90 έως 95 % είναι επιθυμητή για να αποφευχθεί η συρρίκνωση.

Οι φρέσκες μπάμιες μελανιάζουν εύκολα και οι μελανιές μετρατέπονται σε μαύρες κηλίδες μέσα σε λίγες ώρες. Μπορεί επίσης να αναπτυχθεί λεύκανση όταν οι μπάμιες διατηρούνται σε καλαθάκια για περισσότερες από 24 ώρες χωρίς να ψύχονται. Τα δοχεία αποθήκευσης πρέπει να επιτρέπουν τον αερισμό.

Συσκευασία & μεταφορά μπάμιας

Είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη τις απαιτήσεις αρχές για την βέλτιστη συσκευασίας για την μπάμια. Οργανώστε το με βάση τις απαιτήσεις που έχει η αγορά. Η συγκέντρωση μεγάλης ποσότητας συσκευασιών ή η χρήση ογκωδών δοχείων μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορη θέρμανση του προϊόντος. Ως αποτελέσμα θα δημιουργηθούν μώλωπες στους καρπούς. Η προ-συσκευασία με διάτρητη μεμβράνη είναι χρήσιμη τόσο για την αποφυγή του μαρασμού όσο και για την αποφυγή ζημιών που μπορεί να προκληθούν κατά τηn μετασυλλεκτική διαχείριση. Οι συνήθεις επιλογές για τη συσκευασία είναι τα κιβώτια των περίπου 9 κιλών ή τα χαρτοκιβώτια του ½ μπούσελ (18.18lt ή 13.635kg). Συνιστάται η προψύξη με ψυχρό αέρα για την εξάλειψη της θερμότητας (field heat), που έχει απορροφηθεί από τους φυτικούς ιστούς μέσω του περιβάλλοντος πριν από τη συγκομιδή και της θερμότητας που προκύπτει από τη διαπνοή των φυτικών ιστών. Θα ήταν προτιμότερο να αποφεύγεται η υδροψύξη. Εάν είναι εφικτό, μεταφέρετε τις μπάμιες με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρείτα η ψύξη τους. Ωστόσο, αποφύγετε τη χρήση πάγου που μπορεί να έρθει σε άμεση επαφή με τον καρπό της μπάμιας. Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε κηλίδες νερού στον καρπό.

Διαβάστε περισσότερα για την μπάμια:

Hibiscus esculentus – Σπόροι Μπάμιας

Μπάμια: Πληροφορίες, Διατροφική αξία και Χαρακτηριστικά

Πώς πολλαπλασιάζονται οι μπάμιες;

Πώς καλλιεργούμε τις μπάμιες: φύτευση & προετοιμασία εδάφους

Λίπανση μπάμιας

Άρδευση μπάμιας: απαιτήσεις σε νερό & συστήματα άρδευσης

Μπάμιες: παράσιτα, ασθένειες και ζιζάνια που απειλούν την καλλιέργεια

Μπάμιες: Συγκομιδή, απόδοση, αποθήκευση και μετασυλλεκτικοί χειρισμοί

https://extension.uga.edu/publications/detail.html?number=C627

https://www.uky.edu/ccd/sites/www.uky.edu.ccd/files/okra.pdf

https://extension.okstate.edu/fact-sheets/okra-production.html