Κλάδεμα καρποφορίας & διαμόρφωσης στην ροδακινιά

Τα ροδάκινα είναι γενικά πολύ ζωηρά δέντρα, που σημαίνει ότι έχουν σημαντικό ρυθμό ανάπτυξης και παράγουν σημαντικό αριθμό βλαστών ακόμη και όταν βρίσκονται στο φυτώριο. Έτσι, το κλάδεμα είναι από τις βασικές καλλιεργητικές τεχνικές που πρέπει να εκτελεί κάθε χρόνο ένας ροδακινοπαραγωγός. Ωστόσο, στην αγορά διατίθενται υποκείμενα με μειωμένη ζωηρότητα που παράγουν δέντρα τα οποία είναι πολύ πιο εύκολα στο χειρισμό και στη διατήρηση του σχήματός τους.

Έχουμε δύο κύριες κατηγορίες κλαδέματος. 

• Κλάδεμα διαμόρωσης
• Κλάδεμα καρποφορίας (χειμερινό κλάδεμα)

Με τον γενικό όρο κλάδεμα διαμόρωσης περιλαμβάνονται όλα τα κλαδέματα που πραγματοποιούνται σε νεαρά ροδακινοφόρα δέντρα κατά τη διάρκεια του πρώτου και του δεύτερου έτους τους για να διαμορφωθούν στην επιθυμητή μορφή (σκελετός κόμης). Το σχήμα είναι πολύ σημαντικό και μπορεί να επηρεάσει το επίπεδο της απόδοσης, την ποιότητα των προϊόντων και τη συγκομιδή καθώς και άλλες καλλιεργητικές δραστηριότητες στον οπωρώνα.  

Τα πιο συνηθισμένα σχήματα της κόμης της ροδακινιάς είναι:

• Το ανοιχτό κύπελλο ή το ανοιχτοκεντρικό σύστημα 

Το ανοικτό κύπελλο αποτελείται από 4-5 κύριους κλάδους, που σχηματίζονται σε ύψος 50-70 cm από το έδαφος και έχουν γωνία 60 έως 80 μοιρών με τον κορμό για να διευκολύνουν τη μηχανική συγκομιδή. Αυτοί οι κύριοι κλάδοι επιλέγονται κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους και αφαιρείται το μισό τους μήκος.  παραγωγός πρέπει να αφαιρέσει ο,τιδήποτε αναπτύσσεται προς τα κάτω ή προς το κέντρο της κόμης του δέντρου. Κάθετα ανεπτυγμένα κλαδιά με ζωρή ανάπτυξη πρέπει επίσης να αφαιρούνται από τη βάση τους. Κατά το δεύτερο έτος, οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στη διατήρηση του γενικού σχήματος (που δόθηκε κατά τον πρώτο χρόνο) και στην ανάπτυξη των δευτερευόντων κλάδων. Στο σύστημα διαμόρφωσης ανοιχτού κυπέλλου, κάθε κύριο κλάδι έχει δύο δευτερεύοντα (15-20 cm απόσταση μεταξύ τους). Η διαμόρφωση της κόμης πρέπει να ολοκληρωθεί στον ελάχιστο δυνατό χρόνο και με τις ελάχστες δυνατές επεμβάσεις. Σε αυτό το σύστημα, η απόσταση φύτευσης είναι περίπου 4,5 *2,5-3 m (έως 80 δέντρα ανά στρέμμα). Το ανοικτό κύπελλο προτιμάται από άλλα συστήματα, ιδίως σε αγρούς με μέτριες έως απότομες κλίσεις (σε πλαγιές)

• Η μορφή (τετράγωνο) V ή η μορφή Υ

Στο σύστημα με σχήμα V, τα  δέντρα έχουν δύο βάσεις στήριξης (ικριώματα) που αναπτύσσονται υπό γωνία 30ο από τον κατακόρυφο άξονα (1 αριστερά και 1 δεξιά), ενώ για τη μορφή Υ, η γωνία των 2 ικριωμάτων πρέπει να είναι περίπου 60ο. Οι αποστάσεις μεταξύ των δέντρων είναι 1-2 μέτρα μεταξύ των δέντρων και 4,5-5,5 μέτρα μεταξύ των σειρών (περίπου 178 δέντρα ανά στρέμμα ή 1.900 ανά εκτάριο). Το σχήμα V επιτρέπει υψηλότερες πυκνότητες σε σύγκριση με τα συστήματα Υ. Από την άλλη πλευρά, τα δέντρα σχήματος Υ είναι λίγο ψηλότερα και χρειάζονται πέργκολα για στήριξη. Γενικά, το τελικό ύψος του θόλου των δέντρων είναι περίπου 3,6-4,3 μέτρα.

Αυτά τα δύο συστήματα προτιμώνται και χρησιμοποιούνται ευρέως σε εντατικούς οπωρώνες ροδάκινων. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά τους είναι ότι το σύστημα αυτό επιτρέπει υψηλότερες πυκνότητες φύτευσης στον οπωρώνα, αυξημένη παραγωγή και μηχανοποίηση. Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα είναι ότι τα δέντρα φτάνουν σε πλήρη παραγωγικότητα πολύ νωρίτερα από εκείνα που κλαδεύονται με το σχήμα ως ανοιχτό κύπελλο. Πιο συγκεκριμένα, τα δέντρα μορφής V (διχαλωτής διακλάδωσης) φτάνουν στη μέγιστη παραγωγικότητα στα 5-6 έτη, ενώ αυτά που κλαδεύονται με το σχήμα ως ανοιχτό κύπελλο στα 8-9 έτη. Επιπλέον, ο αερισμός και η πρόσβαση στο ηλιακό φως είναι πολύ καλύτερα σε σύγκριση με αυτό του ανοικτού κυπέλλου, με αποτέλεσμα την παραγωγή καρπών υψηλότερης ποιότητας (καλύτερος χρωματισμός και υψηλότερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα και γεύση). Ωστόσο, οι οπωρώνες ροδακινιάς με σχήμα V ή Y έχουν υψηλότερο κόστος εγκατάστασης (οι V υψηλότερα από τους Y) και έχουν αυξημένες ανάγκες σε νερό (η άρδευση είναι απαραίτητη). Επιπλέον, αναφέρθηκαν προβλήματα σε περιοχές που είναι επιρρεπείς σε παγετό, όταν εφαρμόστηκε αυτό το σύστημα. Οι παραγωγοί πρέπει επίσης να θυμούνται ότι η ύπαρξη μόνο δύο ικριωμάτων αυξάνει τον κίνδυνο απώλειας της μισής παραγωγής σε περίπτωση ασθένειας ή σπασίματος των κλαδιών (μπορεί να απαιτηθεί αραίωση των καρπών). 

Παραγωγικό κλάδεμα ροδακινιάς 

Αφού καθορίσει το σχήμα του δέντρου, ο παραγωγός πρέπει να κλαδέψει τις ροδακινιές του για να διατηρήσει αυτό το σχήμα και να εξισορροπήσει τη βλαστική ανάπτυξη (ανανέωση των κλαδιών) και την απόδοση. Πριν από την έναρξη του κλαδέματος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι καρποί αναπτύσσονται στους βλαστούς που παράγονται το προηγούμενο έτος (1 έτους) και οι ακόλουθες οδηγίες μπορούν να προσαρμοστούν στα διάφορα συστήματα κλαδέματος. Επιπλέον, δεν πρέπει να γίνεται κλάδεμα όταν ο καιρός είναι υγρός ή/και βροχερός, ιδανικά πριν από το άνοιγμα των οφθαλμών και δύο εβδομάδες μετά τον τελευταίο παγετό. 

Για να διευκολυνθεί η συγκομιδή, τα δέντρα πρέπει να διατηρούνται σε ύψος 3 μέτρων με το κλαδεμα των περσινών κύριων κλαδιών κατά 64-76 εκατοστά (περίπου 20-30% του μήκους τους). Επιπλέον, ο ροδακινοπαραγωγός θα πρέπει να αφαιρεί τα κλαδιά που αναπτύσσονται ευθεία προς τα κάτω, είναι παράλληλα και πολύ κοντά το ένα στο άλλο ή διασταυρώνονται. Σκοπός του παραγωγού είναι να ανοίγει το εσωτερικό μέρος του δέντρου για να βελτιώσει τον αερισμό και τη διείσδυση του ηλιακού φωτός. Συνήθως αφαιρείται περίπου το 25% των κλαδιών του δέντρου. Τα κεντρίσματα (ή αλλιώς διακλαδώσεις) μπορούν να φέρουν καρπούς για περισσότερο από ένα έτος (έως και 5 έτη). Όταν ένας πλευρικός βλαστός δώσει καρπούς για 3-4 χρόνια, μπορούμε να τον αφαιρέσουμε για να ανανεώσουμε το δέντρο και να ενισχύσουμε την παραγωγή. Θα πρέπει να είστε προσεκτικοί και να αφήνετε απόσταση 0,63 cm μεταξύ της τομής κλαδέματος και του ανθοφόρου οφθαλμού και να διατηρείτε πάντα αντίθετη γωνία 45ο από τον οφθαλμό. Όλες αυτές οι εργασίες πρέπει να εκτελούνται κατά τη διάρκεια της περιόδου ληθάργου των δέντρων στις αρχές της άνοιξης. Ωστόσο, οι καλλιεργητές κλαδεύουν τα δέντρα τους στο στάδιο της πτώσης των πετάλων σε ψυχρότερες περιοχές. Επιπλέον, ο ροδακινοπαραγωγός συνιστάται να αφαιρεί κάθε χρόνο όλα τα σπασμένα ή μολυσμένα κλαδιά. Ταυτόχρονα, οι βλαστοί ή οι επικόρμιοι βλαστοί πρέπει να αφαιρούνται όταν είναι ακόμα μικροί σε μέγεθος (2-3 φορές το χρόνο). Όλες οι προηγούμενες εργασίες προάγουν μακροπρόθεσμα την παραγωγή καρπών. Η συχνότητα του κλαδέματος των ώριμων δέντρων κυμαίνεται από μία φορά το χρόνο έως μία φορά κάθε δύο χρόνια. Θυμηθείτε να αποστειρώνετε τα ψαλίδια και τα πριόνια κλαδέματος με οινόπνευμα, απολυμαντικό ή διάλυμα χλωρίνης 10% όταν μετακινείστε από ένα δέντρο σε άλλο ή/και μετά την αφαίρεση ενός μολυσμένου κλαδιού.

Οι παραγωγοί που εφαρμόζουν βαρύ κλάδεμα πραγματοποιούν επίσης αραίωση των καρπών. Οι παραγωγοί που εφαρμόζουν ελαφρύ κλάδεμα σε ποικιλίες με μικρότερους καρπούς, διατηρούν 6-8 οφθαλμούς σε κάθε  βλαστό. Στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται αραίωση. Ένα συμπληρωματικό κλάδεμα μπορεί να εφαρμοστεί στις αρχές του καλοκαιριού για την απομάκρυνση νεκρών και κατεστραμμένων βλαστών και σακκοειδών. 

Αραίωση καρπών

Το αραίωμα των καρπών απαιτείται συνήθως στις ροδακινιές για την απόκτηση καρπών ανώτερης ποιότητας και μεγαλύτερου μεγέθους, δεδομένου ότι το δέντρο τείνει να παράγει πολλούς καρπούς. Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να μειωθεί ο κίνδυνος θραύσης των κλαδιών (λόγω υπερβολικού φορτίου καρπών) και να τονωθεί η ανθοφορία για την παραγωγή του επόμενου έτους. Η πρακτική αυτή πρέπει να πραγματοποιείται κατά τα έτη που οι περιβαλλοντικές συνθήκες έχουν ευνοήσει την  καρπόδεση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, για τις ροδακινιές, πραγματοποιείται 60 ημέρες μετά την πλήρη άνθηση και έχει ως στόχο να αφήσει ένα διάστημα περίπου 15-25 εκατοστών μεταξύ των καρπών ροδακινιάς. Εναλλακτικά, ο παραγωγός μπορεί να αραιώσει κλαδεύοντας τους καρποφόρους πλευρικούς βλαστούς ηλικίας 1 έτους κατά τη διάρκεια της πρώιμης άνοιξης. Ιδανικά, θα πρέπει να παραμείνουν 20-25 καρποφόροι πλευρικοί βλαστοί ανά κλαδί. Αυτό μπορεί να είναι επικίνδυνο σε περιοχές με όψιμους ανοιξιάτικους παγετούς που μπορούν να μειώσουν περαιτέρω τη βιωσιμότητα των εναπομεινάντων ανθοφόρων οφθαλμών. Τέλος, το αραίωμα των καρπών με το χέρι είναι επίσης εφικτό και προτιμάται από πολλούς, αλλά είναι μια επίπονη, χρονοβόρα και δαπανηρή μέθοδος. Στην περίπτωση αυτή, σε έτη όπου οι αποδόσεις κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα υψηλές, ο γεωργός μπορεί να χρειαστεί να αφαιρέσει ακόμη και τους μισούς από τους μικρούς καρπούς ροδακινιάς 1-2 cm για να πετύχει την προτεινόμενη απόσταση. Λάβετε υπόψη ότι τα χημικά αραιωτικά δεν είναι κοινά για το αραίωμα των ροδακινιών.

Πηγές:

• https://www.asociafruit.com/wp-content/
• https://extension.usu.edu/yardandgarden/research/peaches-in-the-garden
• https://catalog.extension.oregonstate.edu/sites/catalog/files/project/pdf/ec819.pdf
• https://extension.okstate.edu/fact-sheets/planting-and-early-care-of-the-peach-orchard.html#cultivars
• http://omafra.gov.on.ca/english/crops/facts/fruit_home.htm#rootstocks
• https://extension.uga.edu/publications/detail.html?number=C878
• https://www.ontario.ca/page/peach-training-systems
• https://extension.psu.edu/peach-tree-training-systems-trials-tribulations-and-looking-to-the-future
• https://www.researchgate.net/publication/
• https://ext.vt.edu/content/dam/pubs_ext_vt_edu/422/422-019/SPES-232.pdf

Διαβάστε περισσότερα:

Ροδάκινα: Χρήσεις, διατροφική αξία και οφέλη για την υγεία

Pοδάκινο: γενικές πληροφορίες, ποκιλίες και περιβαλλοντικές απαιτήσεις

Καλλιέργεια ροδάκινων από σπόρους

Επαγγελματική καλλιέργεια ροδάκινων – αναλυτικός οδηγός βήμα-βήμα

Eδαφικές απαιτήσεις της ροδακινιάς, προετοιμασία εδάφους και φύτευση

Πολλαπλασιασμός και επικονίαση ροδακινιάς

Κλάδεμα καρποφορίας & διαμόρφωσης στην ροδακινιά

Άρδευση ροδακινιών – Πόσο νερό χρειάζονται οι ροδακινιές;

Λίπανση ροδακινιάς

Απόδοση ροδάκινου ανά στρέμμα, μέθοδοι συγκομιδής και αποθήκευση

Παράσιτα και ασθένειες στην καλλιέργεια των ροδάκινων