Τι είναι και πώς να εμποδίσετε τη σμηνουργία

 

Ο φυσικός πολλαπλασιασμός και η αναπαραγωγή της αποικίας των μελισσών ονομάζεται σμηνουργία. Η σμηνουργία πραγματοποιείται κανονικά κατά την άνοιξη ή τις αρχές του καλοκαιριού (Απρίλιος – Ιούνιος). Με λίγα λόγια, η βασίλισσα συνοδευόμενη από εργάτριες μέλισσες εγκαταλείπουν την κυψέλη αναζητώντας μια νέα φωλιά. Αυτή η ομάδα μελισσών (η βασίλισσα που συνοδεύεται από τις πιστές σε αυτήν εργάτριες μέλισσες) πιθανότατα θα ξεκουραστεί σε έναν κλάδο ενός κοντινού δέντρου, αλλά σύντομα θα βρει μια νέα φωλιά, θα εγκατασταθεί και θα συνεχίσει τον κύκλο ζωής της. Εν τω μεταξύ, στην κυψέλη υπάρχουν αρκετές εργάτριες μέλισσες και κάποια κελιά, από τα οποία θα δημιουργηθούν νέες βασίλισσες. Εάν ο μελισσοκόμος δεν παρέμβει, η ισχυρότερη από αυτές τις βασίλισσες θα προκύψει και τελικά θα κυριαρχήσει (θα τσιμπήσει και θα θανατώσει όλες τις αντίπαλες βασίλισσες και θα γίνει η νέα βασίλισσα). Η σμηνουργία δεν είναι κάτι για το οποίο οι μέλισσες ή ο μελισσοκόμος πρέπει να κατηγορηθούν. Οι μέλισσες είναι γενετικά προγραμματισμένες να σμηνουργήσουν, όταν βρουν τις κατάλληλες συνθήκες για να το κάνουν. Χωρίς σμηνουργία, οι μέλισσες δεν θα είχαν επιβιώσει μέσα από χιλιάδες χρόνια, πριν από την εξημέρωσή τους από τους ανθρώπους. Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη σμηνουργία δημιουργεί προβλήματα στον μελισσοκόμο, επειδή ο πληθυσμός των κυψελών (και κατά συνέπεια η παραγωγή) μειώνεται κατά 50% ή περισσότερο. Κάθε μελισσοκόμος πρέπει να εξετάσει τους τρόπους προκειμένου να αποφευχθεί η σπατάλη αυτή ή να επωφεληθεί από μια σμηνουργία σε ελεγχόμενες συνθήκες. Ακόμα και οι πιο έμπειροι μελισσοκόμοι βλέπουν μερικές από τις αποικίες τους να σμηνουργούν κάθε χρόνο.

Υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορεί να παρθούν για να αποφευχθεί η σμηνουργία. Μερικοί μελισσοκόμοι ψαλιδίζουν το ένα φτερό της βασίλισσας, έτσι ώστε να μην μπορεί να πετάξει (μια παλιά τεχνική, αλλά με φανατικούς υποστηρικτές ακόμη και σήμερα). Άλλοι αναδιατάσσουν την κυψέλη και μειώνουν τον πληθυσμό των μελισσών, έτσι ώστε η βασίλισσα να μπορεί να επικοινωνεί καλύτερα με όλες τις εργάτριες μέσω των φερομονών. Ένας από τους πιο συνηθισμένους παράγοντες που προκαλούν τη σμηνουργία είναι η μείωση της δημιουργίας φερομονών από μια παλιά βασίλισσα. Έτσι, πολλές εργάτριες μέλισσες δεν ακούν ή αρνούνται να πάρουν εντολές από τη βασίλισσα. Αυτό συχνά επιδεινώνεται όταν η κυψέλη είναι ασφυκτικά γεμάτη με μέλισσες και ο εξαερισμός είναι κακός. Η βασίλισσα είναι τότε απογοητευμένη από την αδυναμία της να ελέγξει και να παρακινήσει την κυψέλη. Έτσι, επιλέγει να δραπετεύσει για να δημιουργήσει μια νέα μικρότερη κοινωνία, αποτελούμενη αποκλειστικά από λιγότερες αλλά πιστές και αφοσιωμένες εργάτριες μέλισσες. Έτσι, για ακόμη μια φορά, έχοντας μια νεαρή (μέχρι 2 ετών) και ακμάζουσα βασίλισσα στην κυψέλη μας, θα μας σώσει από πολλά προβλήματα. Η πρόληψη του υπερπληθυσμού και της συμφόρησης των μελισσών και η βελτίωση του εξαερισμού μέσα στην κυψέλη είναι επίσης απαραίτητες τεχνικές, ώστε ο μελισσοκόμος να μπορεί να δρα προληπτικά και να αποτρέπει την ανεξέλεγκτη σμηνουργία.

Σε γενικές γραμμές, οι αποικίες μελισσών που έχουν προκύψει από σμηνουργία δεν αποθηκεύουν αρκετό μέλι που μπορεί να συλλέξει ο μελισσοκόμος, ούτε προσφέρουν καλή επικονίαση σε κοντινές καλλιέργειες. Επιπλέον, ο μελισσοκόμος κινδυνεύει να μην εντοπίσει και τελικά να χάσει το σμήνος. Αντί να περιμένουμε μια κυψέλη να σμηνουργήσει και στη συνέχεια να την κυνηγούμε, μπορούμε να δημιουργήσουμε προσεκτικά τις κατάλληλες συνθήκες που θα προωθήσουν τη διάσπαση μίας αποικίας σε δύο, κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες και προτού πραγματοποιηθεί η φυσική σμηνουργία. Σε αυτήν την περίπτωση, θα επωφεληθούμε από την ελεγχόμενη σμηνουργία διαιρώντας την αποικία και αποφεύγοντας τους κινδύνους. Μπορούμε να τοποθετήσουμε προσεκτικά μια κενή κυψέλη κοντά σε αυτήν που θέλουμε να χωρίσουμε. Αφαιρούμε τα μισά από τα πλαίσια της παλιάς κυψέλης (αλλά όχι εκείνη με τη βασίλισσα) και τη μεταφέρουμε στο νέο (θα πρέπει να υπάρχουν 2 με 3 πλαίσια με ανοιχτά και σφραγισμένα κελιά καθώς και γόνοι της ίδιας μέρας). Μεταφέρουμε τη νέα “ορφανή” κυψέλη στην επιθυμητή θέση και αφήνουμε την πόρτα ανοιχτή. Σε πέντε ημέρες ελέγχουμε για βασιλικά κελιά και αφήνουμε μόνο 2. Προσθέτουμε φαγητό. Ελέγχουμε αν η παλιά κυψέλη (στην οποία έχουμε αφήσει τη βασίλισσα) αναπτύσσεται κανονικά. Φυσικά, αυτές οι κατευθύνσεις είναι εντελώς απλοποιημένες και κανονικά απαιτούν περίπλοκους χειρισμούς και κάποια εμπειρία. Είναι καλύτερο να συνοδεύεστε από κάποιον έμπειρο μελισσοκόμο κατά τη διάρκεια των πρώτων προσπαθειών σας διαίρεσης μια ισχυρής αποικίας σε δύο.

Μπορείτε να εμπλουτίσετε αυτό το άρθρο προσθέτοντας ένα σχόλιο ή μια φωτογραφία των μεθόδων ελέγχου της σμηνουργίας στις αποικίες σας.

1.) Μελισσοκομία Για Αρχάριους

2.) Κατανοήστε την Κοινωνία των Μελισσών

3.) Πώς οι μέλισσες φτιάχνουν μέλι

4.) Τι εξοπλισμό χρειάζεται ένας μελισσοκόμος

5.) Επιλέγοντας Τοποθεσία Κυψελών

6.) Πώς να ταΐσω τις μέλισσες

7.) Κατανοώντας τη Σμηνουργία

8.) Ξεχειμώνιασμα Μελισσών – Όλα όσα πρέπει να ξέρετε

9.) Τρύγος μελισσιών – Πότε και πώς συγκομίζουμε το μέλι

10.) Ασθένειες και Παράσιτα της Μέλισσας

11.) Κυριότερα Παράσιτα της Μέλισσας

12.) Κυριότερες Ασθένειες των Μελισσών

13.) Δηλητηρίαση Μελισσών από Φυτοφάρμακα

14.) Ερωτήσεις και Απαντήσεις για Μελισσοκομία

15.) Που θα πουλήσω μέλι χονδρική

Έχετε εμπειρία στη μελισσοκομία; Παρακαλούμε μοιραστείτε την εμπειρία, τις μεθόδους και τις πρακτικές σας στα παρακάτω σχόλια.

Όλο το περιεχόμενο που προσθέτετε θα εξεταστεί σύντομα από τους γεωπόνους μας. Μόλις εγκριθεί, θα προστεθεί στο Wikifarmer.com και θα επηρεάσει θετικά χιλιάδες νέους αλλά και έμπειρους αγρότες σε όλο τον κόσμο.

Οι συνεργάτες μας

Ενώνουμε τις δυνάμεις μας με Μ.Κ.Ο., Πανεπιστήμια και άλλους οργανισμούς παγκοσμίως ώστε μαζί να μπορέσουμε να επιτύχουμε τους κοινούς μας στόχους για βιωσιμότητα και ευημερία των ανθρώπων.