Η σημασία της Μουριάς για την διατροφή αγροτικών ζώων
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
English (Αγγλικα)
Τα φύλλα της μουριάς (Morus alba L.) παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για την εκτροφή του μεταξοσκώληκα (Bombyx mori L., Lepidoptera) (σηροτροφία). Ο μεταξοσκώληκας είναι ένα ωφέλιμο μονοφάγο έντομο το οποίο στο στάδιο της προνύμφης τρέφεται αποκλειστικά με τα φύλλα της μουριάς. Πέραν της σηροτροφίας, η μουριά χρησιμοποιείται σε πολλές χώρες, κυρίως της ανατολικής Ασίας, για τη διατροφή αγροτικών ζώων. Η υψηλή πρωτεϊνική συγκέντρωση, το καλό προφίλ αμινοξέων, η συγκέντρωση σε ανόργανα ιόντα και η καλή γευστικότητα το κάνουν μια εξαιρετική ζωοτροφή κυρίως για τα μικρά μηρυκαστικά ζώα. Σημαντική είναι η έλλειψη αντιδιατροφικών παραγόντων οι οποίοι συναντώνται σε άλλα δέντρα τα οποία έχουν δοκιμαστεί για ζωοτροφή (Leucaena leucocephala, Azadirachta indica). Τα μικρά μυρηκαστικά (πρόβατα, κατσίκες) καταναλώνουν με προτεραιότητα τα φύλλα και τους νεαρούς βλαστούς και έπειτα ξεφλουδίζουν τους βλαστούς. Οι αγελάδες μπορούν να καταναλώσουν και τμήματα βλαστού όταν αυτοί είναι θρυμματισμένοι (4).
Η υψηλή προσαρμοστικότητα της μουριάς κάνει δυνατή την καλλιέργεια της σε ξηρά, υγρά, τροπικά, ορεινά κ.α. μέρη ωστόσο δεν είναι ανθεκτική στην ακραία ξηρασία. Μπορεί να εγκατασταθεί σε εδάφη με ευρύ φάσμα κοκκομετρικής σύστασης αλλά προτιμά τα αργιλώδη, ελαφρώς όξινα (6,2 – 6,8 pH), επίπεδα, βαθιά και καλά στραγγιζόμενα χωράφια. Η καλλιέργεια απαιτεί λίπανση καθώς απομακρύνονται στοιχεία με την κοπή της βλάστησης. Παράγοντας κλειδί είναι το άζωτο το οποίο ευνοεί τη βλαστική ανάπτυξη και απαιτούνται 30-40 kg N / στρέμμα. Η κάλυψη των αναγκών μπορεί να γίνει με την ενσωμάτωση κοπριάς, σε μεγάλη ωστόσο ποσότητα (>1 tn / στρέμμα). Στις περισσότερες περιπτώσεις η εγκατάσταση της καλλιέργειας γίνεται με μοσχεύματα ενώ μπορεί να επιλεγεί και ο σπόρος.
Οι μορεώνες για διατροφή ζώων μπορεί να έχουν δυο κατευθύνσεις. Την κοπή βλαστών για τη χρήση ως ζωοτροφή ή την απευθείας βόσκηση στο χωράφι. Αν η καλλιέργεια προορίζεται για βόσκηση η φύτευση μπορεί να γίνει 3-5m μεταξύ των σειρών και 3m εντός της σειράς και τα φυτά 80-140 / στρέμμα (5)(6). Η καλλιέργεια απαιτεί άρδευση όπου οι βροχές δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες ή δεν επαρκούν και στα πρώτα στάδια απαιτείται καταπολέμηση των ζιζανίων πριν ξεκινήσει η βόσκηση. Μεταξύ των σειρών μπορεί να γίνει σπορά με κάποιο ψυχανθές φυτό όπως το έρπον τριφύλλι (Trifolium repens L.) το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα για βόσκηση και το χειμώνα στο συγκεκριμένο αγροτεμάχιο. Επίσης, η δημιουργία μορεώνων αντιμετωπίζει την έλλειψη βοσκοτόπων σε συγκεκριμένες περιόδους του έτους, όπως στις περιοχές της Μεσογείου, όπου τα καλοκαίρια είναι συνήθως ξηρά και η χλωρή βλάστηση περιορισμένη.
Στην φύτευση για κοπή βλαστών, αυτή μπορεί να γίνει πυκνά. Η πυκνότητα των φυτών μπορεί να είναι 220 δέντρα / στρέμμα και να φτάσει τις 3000 δέντρα / στρέμμα αν οι αποστάσεις φύτευσης φτάσουν τα 60cm x 60cm! Ωστόσο αυτή η εγκατάσταση είναι μικρής διάρκειας (περίτροπος χρόνος) και χρειάζεται σύντομη απεγκατάσταση. Η κοπή των κλάδων μπορεί να γίνει κάθε 5-8 εβδομάδες. Πρωιμότερη κοπή μπορεί να αποδώσει χαμηλότερη ξηρά ουσία και να εμποδίσει την ανάπτυξη του φυτού ενώ καθυστερημένη κοπή μειώνει τον λόγο φύλλα/βλαστός και μειώνει την συγκέντρωση πρωτεϊνών (7). Οι αγρότες μπορούν να κόβουν τους βλαστούς με φορητό εξοπλισμό όπως ψαλίδια, πριόνια, ηλεκτρικά ψαλίδια και μικρά αλυσοπρίονα. Μηχανική συγκομιδή έχει επίσης αναπτυχθεί. Οι κομμένοι βλαστοί δίνονται άμεσα προς κατανάλωση στα ζώα ή αποξηραίνονται στον ήλιο για διατήρηση, όπως γίνεται με τον σανό. Τα τμήματα των βλαστών είναι προτιμότερο να περνούν από σύνθλιψη (conditioning) ώστε να αποβάλλεται πιο γρήγορα η υγρασία. Έχουν αναφερθεί αποδόσεις που φτάνουν τους 4 τόνους χλωρά φύλλα ή αλλιώς ένας τόνος ξηράς ουσίας. Έχει δοκιμαστεί επίσης επιτυχημένα η ενσίρωση (8). Τέλος, η φύτευση μουριών μπορεί να αξιοποιήσει περιοχές με μικρή καλλιεργήσιμη αξία. Τέτοιες περιοχές είναι επικλινή, βραχώδη χωράφια, τμήματα πέριξ αγροτικών κτισμάτων, πλαϊνά αγροτικών δρόμων, σύνορα χωραφιών.
Βιβλιογραφία
(1) https://euraf.isa.utl.pt/files/pub/leaflet_43.pdf
(2) http://repiica.iica.int/docs/B4187i/B4187i.pdf
(3) https://www.pashudhanpraharee.com/mulberry-as-an-alternate-feed-for-livestock/
(4) https://www.fao.org/3/x3770t/x3770t05.htm
(5) https://www.fao.org/3/x9895E/x9895e0n.htm
