Διατήρηση Φυσικού Χορτοτάπητα (αυτοφυούς βλάστησης) σε Δενδρώδεις Καλλιέργειες
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
Το άρθρο αυτό είναι επίσης διαθέσιμο στις ακόλουθες γλώσσες:
English (Αγγλικα) 
Español (Ισπανικα)
Ο κύριος σκοπός της γεωργίας, είναι η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας για την παραγωγή αγαθών, τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες των ανθρώπων. Η ηλιακή ενέργεια η οποία προσπίπτει στο φύλλωμα των δένδρων και θάμνων αξιοποιείται από αυτά, παράγοντας καινούρια βλάστηση και καρπούς.
Ταυτόχρονα όμως, προσπίπτει και στο έδαφος και προσλαμβάνεται από την αυτοφυή βλάστηση. Με τους ίδιους μηχανισμούς αξιοποιείται, δημιουργώντας και αυτή με τη σειρά της βλάστηση. Η φυτική μάζα που δημιουργείται όταν κόβεται η αυτοφυής βλάστηση, παραλαμβάνεται από μικροοργανισμούς, γαιοσκώληκες και άλλους οργανισμούς, μέλη της πανίδας του εδάφους. Οι οργανισμοί αυτοί τη μετατρέπουν σε οργανικά θρεπτικά στοιχεία τα οποία μπορούν να προσληφθούν άμεσα από τις ρίζες των δένδρων και θάμνων.
Επομένως, η διατήρηση του φυσικού χλοοτάπητα ο οποίος κόβεται κατά διαστήματα, βοηθάει στην μέγιστη αξιοποίηση του ποσοστού ηλιακής ενέργεια προς όφελος των δένδρων και της υγείας του εδάφους και προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στις καλλιέργειες μας σήμερα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων φυτικών ειδών αποτελούν είναι η πόα, η πικραλίδα (ταραξάκο) το σινάπι (βρούβα), το λολιο, ο ερωδιός και άλλα.
Πλεονεκτήματα διατήρησης της αυτοφυούς βλάστησης σε δενδρώδεις καλλιέργειες
- Μείωση της υπερθέρμανσης του εδάφους. Η αυτοφυής βλάστηση δρα θερμορυθμιστικά με δύο τρόπους. Προστατεύει από την άμεση ηλιακή ενέργεια το έδαφος αλλά συγκρατεί και περισσότερο νερό.
- Βελτίωση του πορώδους του εδάφους.
- Προστασία του εδάφους. Με τη διατήρηση του χλοοτάπητα προστατεύονται και βελτιώνονται οι φυσικές ιδιότητες του εδάφους καθώς προστατεύεται από τη διάβρωση και μειώνεται ο κίνδυνος συμπίεσης.
- Διευκόλυνση της εισόδου αλλά και της συγκράτησης του νερού στο έδαφος. Με αυτό τον τρόπο μειώνονται και οι ανάγκες για άρδευση και βελτιώνεται η αποτελεσματικότητά της. Η διατήρηση της εδαφικής υγρασίας σε ιδανικά για την ανάπτυξη των φυτών επίπεδα μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ευρωστία τους και την αποφυγή υδατικής καταπόνησης.
- Παροχή ευνοϊκού περιβάλλοντος σε ωφέλιμους μικροοργανισμούς, γαιοσκώληκες αλλά και μεγαλύτερους οργανισμούς όπως έντομα, ερπετά και μικρά θηλαστικά που βοηθούν αποτελεσματικά στην καταπολέμηση των φυσικών εχθρών των καλλιεργειών.
- Αύξηση της οργανικής ουσίας και των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους καθώς τα συγκρατεί και μειώνει κατά πολύ φαινόμενα έκπλυσης ή απορροής (κυρίως του αζώτου και του φωσφόρου).
- Ανακύκλωση πολύτιμων θρεπτικών στοιχείων.
- Μείωση του κόστους παραγωγής. Καθώς το έδαφος εμπλουτίζεται με θρεπτικά, απαιτείται μικρότερη ποσότητα πρόσθετων λιπασμάτων. Επιπλέον λόγω του ότι ανταγωνίζονται τα ζιζάνια, μειώνεται και η ανάγκη για χρήση ζιζανιοκτόνων τα οποία έχουν αποδειχθεί επιζήμια τόσο στη υγεία των αγροτών, των ανθρώπων αλλά και στα ωφέλιμα έντομα που διαβιούν στον αγρό. Τέλος, ως αποτέλεσμα των παραπάνω,
- Έχουμε αύξηση των αποδόσεων.
Η χορτοκοπή της αυτοφυούς βλάστηση συνίσταται να γίνεται 2-4 φορές τον χρόνο, όταν φτάνουν τα 10 με 15 εκ. ύψος και πριν προλάβουν να ανθήσουν.
Κατάλληλες καλλιέργειες για φυτοκάλυψη
Σε περίπτωση που δεν υπάρχει φυσική αυτοφυής βλάστηση, συνήθως υπάρχουν δύο επιλογές καλλιεργειών φυτοκάλυψης. Επιλέγονται είτε ψυχανθή είτε αγρωστώδη (είτε mix τους). Αν η καλλιέργεια είναι ψυχανθές (όπως βίκος, μηδική, κτηνοτροφικό κουκί) γίνεται εμπλουτισμός του εδάφους με άζωτο. Σε περίπτωση όμως που χρησιμοποιηθούν αγρωστώδη, τότε έχουν την ικανότητα να απορροφήσουν το υπολειμματικό άζωτο αποτρέποντας έτσι την έκπλυση του στα βαθύτερα στρώματα του εδάφους.
Λίγο πριν φτάσει το ψυχανθές στην πλήρη άνθιση, το ενσωματώνουμε στο έδαφος. Εναλλακτικά μπορεί να κοπεί με χορτοκοπτικό και να μείνει στην επιφάνεια του εδάφους.
- Για τα ψυχανθή, ή πρόσληψη αζώτου ανά στρέμμα (N κιλά/στρέμμα) είναι:
- Μηδική (22),
- Βίκος (9-20),
- Λούπινο (17),
- Μελίλωτος (13),
- Τριφύλλι λειμώνιο (13),
- Φακή (11,5),
- Βίγνα (10) κ.α.
Τα ψυχανθή μπορούν να συνδυαστούν επίσης με αγρωστώδη σε μείγμα όπως η βρώμη (10 kg βίκος και 6 kg βρώμη) ή κριθάρι, ή/και με γρασίδια όπως το λόλιο, η πόα και η φεστούκα.
Τι πρέπει να προσέξουμε κατά την περιοδική κοπή της φυσικής βλάστησης;
Η περιοδική κοπή του χλοοτάπητα, μπορεί να αλλοιώσει τη σύνθεση των φυτών οι οποίοι τον αποτελούν. Όσο πιο πολλά και διαφορετικά είδη φυτών συνθέτουν την αυτοφυή βλάστηση του κτήματός, τόσο το καλύτερο. Η περιοδική κοπή ευνοεί την αυτοφυή βλάστηση η οποία πολλαπλασιάζεται με ριζώματα και ασκεί δυσμενή επίδραση στη βλάστηση η οποία πολλαπλασιάζεται με σπόρους καθώς πολλά από αυτά τα είδη τα κόβουμε πριν ακόμη παραχθούν οι σπόρους τους.
Για να καταπολεμήσουμε αυτό το φαινόμενο, εμείς προτείνουμε και εφαρμόζουμε στο κτήμα μας, τη διατήρηση μιας στενής άκοπης λωρίδας βλάστησης στο μέσο των διαδρόμων ή επάνω στη γραμμή ώστε εκεί να έχουμε την αναπαραγωγή των σπόρων των ετήσιων φυτών, όπως φαίνεται και στη σχετική φωτογραφία που σας παραθέτουμε.
Η διατήρηση της αυτοφυούς βλάστησης τους θερινούς μήνες, πρέπει να γίνεται με προσοχή και σε κάποιες περιπτώσεις να αποφεύγεται σε καλλιέργειες που εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο πυρκαγιάς ή καλύτερα να γίνεται η κοπή συχνότερα.
Είναι πολύ σημαντικό, οι αγρότες να είμαστε ανοιχτοί στη νέα γνώση όταν συνοδεύεται από λογικά επιχειρήματα και επιστημονικά δεδομένα και να προσαρμόζουμε και να αξιοποιούμε τις τεχνικές για να μεγιστοποιήσουμε της αποδόσεις μας βιώσιμα.
Καλή εφαρμογή!
Παραπομπές
www.daoutop.gr
https://intermountainfruit.org/orchard-floor/management
Bączek P, Halarewicz A. Allelopathic Effect of Black Cherry (Prunus serotina Ehrh.) on Early Growth of White Mustard (Sinapis alba L.) and Common Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench): Is the Invader a Threat to Restoration of Fallow Lands? Agronomy. 2022; 12(9):2103. https://doi.org/10.3390/agronomy12092103
