Γλυκοπατάτα: διατροφική αξία και οφέλη για την υγεία

Το φυτό προέρχεται από την Κεντρική Αμερική. Κατά τη διάρκεια της ισπανικής αποικιοκρατίας, οι γλυκοπατάτες διαδόθηκαν στις Φιλιππίνες και από το 1604 ήταν ήδη γνωστές στην Ιαπωνία και την Ευρώπη. Στην Ασία, οι γλυκοπατάτες χρησιμοποιούνται κυρίως για την παραγωγή αλκοολούχων ποτών και ζωοτροφών και πολύ λιγότερο για ανθρώπινη κατανάλωση. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις άλλες περιοχές όπου η γλυκοπατάτα χρησιμοποιείται κυρίως για ανθρώπινη κατανάλωση (ωμή, μαγειρεμένη, για την παραγωγή ζυμαρικών, γλυκών, αλεύρου κ.λπ.) και δευτερευόντως για ζωοτροφές. Εκτός από αυτές τις κονωδυλώδεις ρίζες, τόσο οι κληματσίδες όσο και τα φύλλα είναι βρώσιμα. 

Κάνει καλό να καταναλώνουμε γλυκοπατάτες;

Η καλλιέργεια της γλυκοπατάτας κατέχει την 7η θέση σε δημοφιλία ανάμεσα σε άλλες καλλιέργειες παγκοσμίως και αυτό είναι για καλό λόγο, αφού η γλυκοπατάτα περιέχει μεγάλη ποικιλία θρεπτικών συστατικών. Βιταμίνες Α και C, κάλιο και σίδηρο, που είναι ευεργετικά για την ανθρώπινη υγεία, την καθιστούν ένα από τα πιο υγιεινά λαχανικά. Οι άνθρωποι που καταναλώνουν σε τακτική βάση γλυκοπατάτες μπορούν να ωφεληθούν επειδή

1. Η γλυκοπατάτα περιέχει αντιοξειδωτικά, τα οποία βοηθούν τον οργανισμό να καταπολεμήσει τον καρκίνο
2. Βελτιώνει την υγεία του εντέρου και την πέψη
3. Βοηθά στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης.
4. Βελτιώνει τη γονιμότητα

Ωστόσο, όπως και κάθε άλλο τρόφιμο, έτσι και οι γλυκοπατάτες πρέπει να καταναλώνονται σε λογικές ποσότητες (δεδομένου ότι έχουν υψηλό γλυκαιμικό δείκτη/φορτίο) και μόνο ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. 

Σύμφωνα με το USDA, 100 γρ. μαγειρεμένης γλυκοπατάτας περιέχουν:

• Νερό: 75,8 γρ.
• Ενέργεια: 90 kcal
• Πρωτεΐνη: 2,01 γρ
• Υδατάνθρακες: 20,7 γρ
• Ολικά λιπίδια (λίπος): 7,5 γρ: 0.05 γρ
• Φυτικές ίνες, ολικές διαιτητικές: 3.3 γρ
• Σάκχαρα συνολικά: 6,48 γρ
• Ca: 38 mg
• Fe: 0,69 mg
• Mg: 27 mg
• P: 54 mg
• K: 475 mg
• Na: 36 mg
• Zn: Zn: 0,3 mg
• Βιταμίνη Α: 961 μg (218% της ημερήσιας αξίας), Β-καροτένιο: 11500 μg
• Βιταμίνη C: 19,6 mg (41% της ημερήσιας αξίας)
• Θειαμίνη: 0,078 mg
• Νιασίνη: 0,557 mg
• Βιταμίνη Β6: 0,289 mg
• Βιταμίνη Ε (α-τοκοφερόλη): 0,26 mg

Επιπλέον, οι ποικιλίες με βαθύ πορτοκαλί χρώμα φλοιού και σάρκας είναι πλουσιότερες σε αντιοξειδωτικές ουσίες όπως το β-καροτένιο. Από την άλλη, οι μοβ ποικιλίες είναι πλουσιότερες σε ανθοκυανίνες. Μία γλυκοπατάτα περιέχει την ίδια ποσότητα βιταμίνης Α με 23 φλιτζάνια μπρόκολο. 

Τα οφέλη της γλυκοπατάτας για την υγεία

Αρτηριακή πίεση

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, μια διατροφή πλούσια σε κάλιο και χαμηλή σε νάτριο μπορεί να εξισορροπήσει τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης των ατόμων που πάσχουν από υπέρταση. Οι γλυκοπατάτες αποτελούν σημαντική πηγή καλίου, συμβάλλοντας σε αυτή τη διαδικασία. 

Καρκίνος

Οι κόκκινες, πορτοκαλί και μοβ γλυκοπατάτες είναι πηγές εξαιρετικών ουσιών που είναι γνωστές για τα οφέλη τους στον οργανισμό μας. Σύμφωνα με τις Harvard Health Publications της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, οι γλυκοπατάτες (των χρωμάτων που αναφέρθηκαν νωρίτερα) περιέχουν αντιοξειδωτικά όπως το β-καροτένιο και οι ανθοκυανίνες, τα οποία μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα ανάπτυξης συγκεκριμένων τύπων καρκίνου. 

Γονιμότητα

Σύμφωνα με πάλι με την Ιατρική σχολή του Χάρβαρντ, οι γυναίκες αυξάνουν τη γονιμότητά τους όταν ακολουθήσουν μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο. Οι γλυκοπατάτες αποτελούν πηγή σιδήρου και μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να αυξήσουν την ημερήσια κατανάλωση σιδήρου. 

Υγεία των ματιών

Σύμφωνα με μελέτες, μια διατροφή πλούσια σε βιταμίνη Α θα μπορούσε να αποτρέψει ή να μειώσει τα συμπτώματα μιας οφθαλμικής νόσου που προκαλείται από την έλλειψη βιταμίνης Α και ονομάζεται ξηροφθαλμία. Το β-καροτένιο μέσα στο σώμα μας μετατρέπεται σε βιταμίνη Α. Ένα φλιτζάνι ψητές πορτοκαλί γλυκοπατάτες παρέχει 5 έως επτά φορές την ποσότητα β-καροτενίου που χρειάζεται καθημερινά ένας υγιής ενήλικας.

Υγεία του εντέρου  

Σύμφωνα με μελέτες, η κατανάλωση μωβ γλυκοπατάτας με υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά (ανθοκυανίνες) μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS). Οι ουσίες αυτές προάγουν την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου. Επιπλέον, οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες φιλικές προς το έντερο που βοηθούν στην υγεία και την κίνηση του εντέρου.

Βιβλιογραφία:

• https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/food-features/sweet-potatoes/
• https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/1/4/1423
• https://dpi.wi.gov/sites/default/files/imce/school-nutrition/pdf/fact-sheet-sweet-potato.pdf
• https://ucanr.edu/sites/uccemerced/files/40457.pdf
• https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/168482/nutrients
• https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780081029220000250
• https://www.webmd.com/diet/health-benefits-sweet-potatoes
• https://www.alcorn.edu/uploaded/Extension/Sweet_Potato_TechNotes.pd

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο τον καλλιεργητικό οδηγό για την γλυκοπατάτα εδώ:

Γενικά στοιχεία για την γλυκοπατάτα

Γενικές πληροφορίες για το φυτό και τις ποικιλίες της γλυκοπατάτας

Γλυκοπατάτα: διατροφική αξία και οφέλη για την υγεία

Πώς να καλλιεργήσετε γλυκοπατάτες στην αυλή σας

Επαγγελματική καλλιέργεια γλυκοπατάτας

Πώς παράγουμε γλυκοπατάτες από φύτρες

Γλυκοπατάτα: εδαφικές απαιτήσεις, προετοιμασία εδάφους και φύτευση

Άρδευση γλυκοπατάτας

Λίπανση γλυκοπατάτας

Παράσιτα, ασθένειες και έλεγχος ζιζανίων στην καλλιέργεια της γλυκοπατάτας

Απόδοση, συγκομιδή, ωρίμανση και αποθήκευση γλυκοπατάτας