Βασιλικός σε γλάστρα και στον κήπο – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Ενδιαφέροντα στοιχεία, Χρήσεις και Ιστορία του Βασιλικού

Το αρωματικό φυτό της Ινδίας που βασιλεύει στις κουζίνες μας

Ο Βασιλικός ή αλλιώς Ώκιμο το βασιλικό ή πιο σπάνια γνωστό και με την ονομασία βασιλικό βότανο, ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae και η επιστημονική του ονομασία είναι Ocimum sp.  Η λέξη «βασιλικός» προέρχεται από την ελληνική λέξη «βασιλεύς», που σημαίνει «βασιλιάς», λόγω του βασιλικού και έντονου αρώματος του βοτάνου.

Είναι ποώδες, μονοετές φυτό, γνωστό για την αρωματική του αξία,  τη χρήση του στην  παραδοσιακή ιατρική και δημοφιλές για την καλλιέργειά του σαν καλλωπιστικό. Οι ποικιλίες με σφαιροειδή κόμη, ιδίως οι λεπτόφυλλες, έχουν καλλωπιστική αξία και οι πλατύφυλλες κυρίως μαγειρική.

Το αιθέριο έλαιο του βασιλικού χρησιμοποιείται στην αρωματοθεραπεία, στην αρωματοποιία και ως απωθητικό εντόμων. Θεωρείται φαρμακευτικό-θεραπευτικό φυτό και είναι ο  “βασιλιάς” των αρωματικών στην μαγειρική. Είναι με διαφορά το πιο δημοφιλές αρωματικό και πρωταγωνιστής σε μια από τις διασημότερες κουζίνες, την Ιταλική.

Το όμορφο σχήμα του και το πράσινό του χρώμα ομορφαίνει τους χώρους μας. Τον συναντάμε συνήθως σε γλάστρες, αυλές, μπαλκόνια και λαχανόκηπους.

Ιστορία του βασιλικού

Ο βασιλικός είναι ιθαγενές φυτό της Ινδίας, της Μέσης Ανατολής και μερικών νησιών του Ειρηνικού.  Βρίσκεται στη γειτονιά της Μεσογείου χιλιάδες χρόνια αλλά έγινε ευρέως γνωστός ως βότανο στη  δυτική Ευρώπη από εμπόρους μπαχαρικών τον 16 αιώνα.

Το όνομά του έχει συνδεθεί με ιστορίες Ελλήνων και Ρωμαίων, ως φαρμακευτικό την ελισαβετιανή εποχή, ενώ κατέχει και ξεχωριστή θέση στην Ορθόδοξη εκκλησία.

Στην Ελλάδα έγινε γνωστός από τον Μέγα Αλέξανδρο περίπου το 350 π.Χ. Στις αρχές του 1.600 οι Άγγλοι άρχισαν να το χρησιμοποιούν στα φαγητά τους και ως εντομοαπωθητικό. Στην Νέα Υόρκη άρχισε να καλλιεργείται και να πωλείται από τα τέλη του 18ου αιώνα.

Έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο αλλά τα τελευταία χρόνια οι πιο σημαντικές παραγωγές είναι στην Γαλλία, την Ιταλία, την Αίγυπτο, ενώ και η Ελλάδα επιτυγχάνει σημαντικές αποδόσεις.

Χαρακτηριστικά του βασιλικού

Ο βασιλικός είναι κατά κανόνα μονοετές φυτό, δηλαδή συμπληρώνει τον βιολογικό του κύκλο (φυτρώνει, αναπτύσσεται, ανθίζει και παράγει σπόρους) μέσα σε μια καλλιεργητική περίοδο. Η περίοδος αυτή είναι η “εποχή των λουλουδιών” δηλαδή από αρχές άνοιξης μέχρι να αρχίζει να κρυώνει ο καιρός, δηλαδή τα μέσα φθινοπώρου, ενώ κάποια είδη διατηρούνται-επιβιώνουν και τον χειμώνα. Ως καλλωπιστικό, με την κατάλληλη φροντίδα και κλαδέματα, καλλιεργείται και ως πολυετές.

Είναι πολύκλαδο φυτό και ανάλογα με το είδος-ποικιλία μπορεί να έχει τελικό ύψος 30 έως 60 εκατοστά (σπανίως και 2 μέτρα). Παράγει νέα βλάστηση όλο το καλοκαίρι. Το χρώμα των φύλλων του ποικίλει από ανοιχτό πράσινο, πρασινωπό σε πιο σκούρες πράσινες αποχρώσεις έως και μωβ. Η ταξιανθία χαρακτηρίζεται ως βοτρυοειδής, σταχυοειδής ή κορυμβροειδής. Επίσης, τα άνθη της ταξιανθίας μπορεί να είναι λευκά, ροζ και ιώδη.  Τα άνθη του συνήθως αφαιρούνται για να ευνοηθεί η βλαστητική ανάπτυξη (ανάπτυξη περισσότερων και καλύτερης ποιότητας φύλλων).

Μετά την άνθηση και επικονίαση σχηματίζεται ο καρπός που είναι τετραχαίνιο και παράγει τους ιδιαίτερα αρωματικούς του σπόρους που σε πολλές χώρες χρησιμοποιούνται ως τρόφιμο ή ποτό. Σύμφωνα με έρευνες ο βασιλικός έχει πάρα πολλές ποικιλίες. Αυτές που καλλιεργούνται πιο συχνά διαχωρίζονται βάσει της μορφολογίας των φύλλων τους.

Οι Ποικιλίες Βασιλικού που ξεχωρίζουν 

Ποιο είδος βασιλικού να επιλέξω;

Το γένος Ocimum αριθμεί 50-150 διαφορετικά είδη. Η διάκριση των τύπων και των ποικιλιών γίνεται με βάση τα χαρακτηριστικά των φύλλων (όπως το μέγεθος και το χρώμα), των ταξιανθιών (χρώμα) και της διαφορετικής σύστασης των αιθέριων ελαίων. Λόγω της διαδεδομένης καλλιέργειας και της οικονομικής του σημασίας, το είδος Ocimum basilicum παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον με κάποιες ποικιλίες του να ξεχωρίζουν περισσότερο.

• Sweet basil (“Genovese” basil)

Ένα διάσημο για την μαγειρική είδος βασιλικού είναι ο πλατύφυλλος ή γλυκός βασιλικός με επιστημονική ονομασία Ocimum basilicum var. Genovese, που ευημερεί σε ζεστές και ηλιόλουστες τοποθεσίες.

Το μέγεθος των φύλλων του είναι το βασικό χαρακτηριστικό που κάνει την ποικιλία να ξεχωρίζει και είναι υπεύθυνο και για την ονομασία της. Τα φύλλα είναι μεγάλου μεγέθους, πτυχωτά, ωοειδή, με διακριτικό άρωμα και γλυκιά γεύση. Το τελικό τους μήκους είναι περίπου 7-8 εκ. και πρέπει να κόβονται σταδιακά όταν μεγαλώνουν για να αναπτύσσονται τα υπόλοιπα.

Το ύψος του φυτού κυμαίνεται από 35 έως 75 εκ. και τα λουλούδια του είναι συνήθως λευκά.

Η ποικιλία Basilico genovese έχει χαρακτηριστεί ως ΠΟΠ προϊόν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το έντονο άρωμά της είναι το μυστικό για την παγκοσμίου φήμης γενοβέζικη σάλτσα πέστο.

• Πορφυρός βασιλικός (Purple Basil)

Ο πορφυρός βασιλικός ή αλλιώς Ώκιμο το βασιλικό ποικ. Ερυθράζον είναι ποικιλία που  αναπτύχθηκε πρόσφατα. Η επιστημονική του ονομασία είναι Ocimum. Έχει ύψος περίπου 30 εκ. Είναι έντονα αρωματικό φυτό με φύλλα ιώδους ή πορφυρού χρώματος. Τα φύλλα του δίνουν χρώμα και άρωμα στα πιάτα, ενώ χρησιμοποιείται και για κηποτεχνικούς λόγους.

Συνήθως τα αρωματικά, πόσο μάλλον οι βασιλικοί, ευδοκιμούν σε ηλιόλουστες θέσεις στον κήπο ή στα μπαλκόνι. Παρ’ όλα αυτά, το συγκεκριμένο είδος μπορούμε να το τοποθετήσουμε ακόμη και σε όχι τόσο ηλιόλουστες θέσεις και σε σχεδόν ημισκιερές. Μάλιστα, η έντονη ηλιοφάνεια πρασινίζει τα φύλλα, ενώ σε θέσεις που έχουν μικρότερη έκθεση στις ηλιακές ακτίνες το φύλλωμα διατηρεί το χαρακτηριστικό πιο πορφυρό χρώμα του.

• Κανελλοβασιλικός (Cinnamon basil)

Το Ώκιμο το βασιλικό “Κανέλλα” με επιστημονική ονομασία Ocimum basilicum “Cinnamon”  προέρχεται από το Μεξικό. Έχει περίπου 45 εκ. ύψος και ξεχωρίζει χάρη στον κοκκινωπό βλαστό και τα λευκά-ιώδη άνθη του.

• Μικρόφυλλος βασιλικός (Minimum dwarf, Dwarf bush)

Πιο σπάνια γνωστός με την ονομασία σγουρός ή θαμνώδης βασιλικός και επιστημονική ονομασία Ocimum basilicum minimum. Ο μικρόφυλλος βασιλικός εκτός από το μέγεθος των φύλλων του που είναι μικρότερα του 1 εκ., γεγονός από το οποίο πήρε και  το όνομά του, είναι γνωστός και για το σφαιρικό σχήμα που αποκτά η κόμη του. Έχει ύψος περίπου 30 εκ. και λευκωπά άνθη.

• Ελληνικός βασιλικός (Compact bush basil, Ball basil)

Είναι γνωστός και με την ονομασία μικρόφυλλος βασιλικός, κατσαρός ή νυχάτος και φέρει την επιστημονική ονομασία Ocimum basilicum var. minimum ‘Greek’. Ο βασιλικός αυτός έχει μικρότερα και πιο πυκνά φύλλα από το προηγούμενο είδος. Είναι πολύ διάσημος για το σφαιρικό σχήμα που παίρνει και είναι πολύ εύκολος στην καλλιέργεια, ενώ αναπτύσσεται θαυμάσια και σε γλάστρα.

Πώς γίνεται ο Πολλαπλασιασμός του Βασιλικού

Το φυτό με τα ιδιαίτερα αρωματικά φύλλα και βλαστούς μπορεί να έρθει στο μπαλκόνι ή στην αυλή μας μέσω της σποράς και της μεταφύτευσης νέων φυτών, ακόμα και μοσχευμάτων.  Η διασταύρωση (σταυροεπικονίαση) μεταξύ των ποικιλιών του βασιλικού δεν είναι τόσο σύνηθες φαινόμενο, επομένως δύσκολα χάνεται η καθαρότητα μιας ποικιλίας.

• Με σπόρο:

Ο σπόρος του βασιλικού είναι σκουρόχρωμος, σκληρός, λίγων μόλις χιλιοστών και με οβάλ σχήμα. Η βλαστική ικανότητά του εξαρτάται τόσο από την ποιότητά του όσο και από περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως είναι η υγρασία του εδάφους, το pH του, η θερμοκρασία, το φως κ.α.

Για να ξεκινήσει η διαδικασία της βλάστησης ο σπόρος πρέπει να απορροφήσει υγρασία. Άρα είναι σημαντικό μετά την σπορά να διαβρέχουμε το εκάστοτε υπόστρωμα επαρκώς. Το υπερβολικό νερό πρέπει να αποφεύγεται [καθώς μπορεί να δημιουργήσει ανοξία (έλλειψη οξυγόνου) στις ρίζες], αλλά να εξασφαλίζεται επαρκής σχετική υγρασία.

Η ιδανική θερμοκρασία για ταχεία βλάστηση μπορεί να διαφέρει ανάλογα την ποικιλία του σπόρου, όμως τα περισσότερα είδη βασιλικών φυτρώνουν όταν η θερμοκρασία είναι στους 20 με 30°C. Αντίθετα, θερμοκρασίες από 0-5°C και 45-48°C εμποδίζουν την εκβλάστηση των σπόρων. Το φως βοηθάει την διαδικασία, άρα προτιμούμε όσο το δυνατόν πιο ηλιαζόμενα σημεία για τα σπορόφυτά μας.

Η σπορά του βασιλικού γίνεται από αρχές άνοιξης, τοποθετώντας έναν σπόρο ανά γλαστράκι ή στο έδαφος, σε βάθος 3-6 εκ. και διατηρώντας μια απόσταση 40-60 εκ. μεταξύ των γραμμών και 20-40 εκ. επί της γραμμής. Στην συνέχεια, σκεπάζουμε τον σπόρο με λίγο χώμα, πιέζουμε ελαφρά και ποτίζουμε.

Τα νεαρά φυτά δεν θα αργήσουν να αναδυθούν. Λίγες μέρες μετά (περίπου 8-14 ημέρες) ανάλογα με τη θερμοκρασία, θα παρατηρηθούν τα πρώτα  φυλλαράκια που θα είναι από την αρχή εύοσμα. Ένα μήνα αργότερα τα φυτά θα έχουν φτάσει τα 10-12 εκ. ύψος. Σε περιπτώσεις που έχουν βλαστήσει πολλοί σπόροι μαζί πρέπει να γίνεται αραίωση των σποροφύτων στα 20 εκ. για να εξασφαλιστεί η καλύτερη  ανάπτυξή τους.

• Με μοσχεύματα βλαστού:

Ο βασιλικός μπορεί να πολλαπλασιαστεί πολύ εύκολα με μόσχευμα, δηλαδή τρυφερά τμήματα βλαστών. Η διαδικασία αυτή  είναι λιγότερο περιοριστική σε σχέση με τις παραπάνω σε ότι αφορά την εποχή, αφού μπορεί να  γίνει μέχρι και το φθινόπωρο. Αρκεί μόνο να διαλέξουμε ένα εύρωστο, μη προσβεβλημένο τμήμα του βλαστού του φυτού (που δεν έχει ξυλοποιηθεί), που δεν έχει ανθίσει ακόμα και να κόψουμε ένα “κλωνάρι” περίπου 10-12 εκ. Έπειτα απομακρύνουμε 2-3 φυλλαράκια από την βάση του τμήματος που κόψαμε και το τοποθετούμε σε νερό. Οι ιδανικές συνθήκες για να ριζοβολήσει είναι 20-25°C (θερμοκρασία περιβάλλοντος) και διάχυτο φως . Όταν αρχίσουν να γίνονται εμφανείς οι πρώτες λευκές ρίζες του φυτού, μέσα στις επόμενες 2 εβδομάδες, τότε το φυτεύουμε στο χώμα.

• Μεταφύτευση έτοιμων φυτών:

Μπορούμε να μεταφυτέψουμε τα αραιωμένα σπορόφυτα ή έτοιμα νεαρά φυτά που προμηθευόμαστε από φυτώρια σε γλάστρες ή σε κατάλληλα μέρη του κήπου μας. Συνήθως  βάζουμε ένα φυτό ανά γλάστρα και ένα ανά 40-60 εκ. στον κήπο μας ή σε μεγάλες γλάστρες και ζαρντινιέρες.

Προσέχουμε τις ρίζες του φυτού κατά τη μεταφύτευση, ενώ προτιμάμε η διαδικασία αυτή να γίνεται άνοιξη μέχρι αρχές καλοκαιριού, όταν δηλαδή η θερμοκρασία είναι σε ιδανικότερα επίπεδα, ώστε να μην στρεσαριστούν τα  φυτά.

Καλλιέργεια και Φροντίδα του Βασιλικού

Μιας και το φυτό κατάγεται από τροπικές και υποτροπικές χώρες θέλει υψηλές θερμοκρασίες για να αναπτυχθεί. Οι ιδανικές θερμοκρασίες κυμαίνονται από 22 έως 30°C, ενώ σε υψηλότερες πρέπει να προσέχουμε το χώμα του φυτού να συγκρατεί επαρκή υγρασία.

Ο βασιλικός είναι ευαίσθητος στις χαμηλές θερμοκρασίες, πόσο μάλλον στον παγετό και επιβιώνει με δυσκολία τον χειμώνα. Για αυτό τον λόγο, αν το φυτό μας είναι σε γλάστρα μπορούμε να το μετακινούμε σε προφυλαγμένες από το κρύο και τον παγετό θέσεις για να παρατείνουμε τη διάρκεια ζωής του.

Το φυτό ευημερεί σε εδάφη μέσης σύστασης, με pH 4,5-8,2 (ιδανικά pH 6,4) και καλή αποστράγγιση. Ιδανικά είναι τα γόνιμα, πλούσια σε οργανικά στοιχεία εδάφη, ενώ είναι φυτό που πάντα αντιδρά θετικά στην οργανική λίπανση.

Κατάλληλες θέσεις για το φυτό είναι αυτές με καλή ηλιακή έκθεση. Όπου υπάρχει πλήρης ημερήσια ηλιοφάνεια παράγονται περισσότερα φύλλα με μεγαλύτερες αποδόσεις σε αιθέριο έλαιο. Αντίθετα, η έντονη σκίαση παράγει λιγότερα και πιο ξεθωριασμένα φύλλα. Υπάρχουν όμως και είδη που επιθυμούν ημισκιερές θέσεις.

Είναι φυτό που αποζητά την επάρκεια σε υγρασία. Ως αποτέλεσμα δεν πρέπει να παραλείπεται το συχνό πότισμα, ώστε το χώμα να διατηρείται πάντα υγρό και ειδικά το καλοκαίρι και κατά τις ζεστές μέρες, ακόμα και αν χρειαστεί να το ποτίζουμε μέρα παρά μέρα. Το καλοκαίρι, σε περίοδο καύσωνα, μπορεί να χρειάζεται να ποτίσουμε μέρα παρά μέρα ή και κάθε μέρα. Σε κάθε περίπτωση, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην γίνεται υπερβολική άρδευση και να μην “πλημμυρίζουμε” το φυτό, ειδικά όταν είναι σε γλάστρα χωρίς καλή αποστράγγιση. Επιπροσθέτως, κατά το πότισμα θα πρέπει να αποφεύγουμε να διαβρέχουμε τα φύλλα των φυτών.

Άρα τα φυτά ή θα πρέπει να ποτίζονται με αυλάκια ή λεκάνες ποτίσματος αν αναφερόμαστε σε μεγάλη καλλιέργεια βασιλικού ή σύστημα στάγδην σε μικρές και μεγάλες καλλιέργειες. Αντίστοιχα, για φυτά που μεγαλώνουν στον κήπο ή στις γλάστρες (οικιακή χρήση), το πότισμα μπορεί να γίνει με το λάστιχο ή με το ποτιστήρι.

Κατάλληλες θέσεις για να μεγαλώσει ο Βασιλικός

• Σε φυτοδοχείο-γλάστρα

Ο βασιλικός και άλλα αρωματικά μπορούν πολύ εύκολα να αναπτυχθούν σε γλάστρες,  που συχνά τοποθετούνται μέσα ή έξω από την κουζίνα.

Εξασφαλίζοντας στα φυτά σας τις κατάλληλες συνθήκες φωτισμού και αερισμού, ο βασιλικός θα σας επιστρέψει ένα φύλλωμα πλούσιο και αρωματικό που θα ομορφύνει τον χώρο σας.

Ειδικά οι μικρόφυλλες ποικιλίες αναπτύσσονται πολύ καλά σε γλάστρες. Τι πιο όμορφο από μια γλάστρα στο περβάζι, μια ομάδα φυτοδοχείων διαφόρων μεγεθών ή από ένα κάθετο-κρεμαστό κήπο με αρωματικά σε ένα καλά ηλιαζόμενο σημείο της κουζίνας μας!

• Σε λαχανόκηπο

Ο βασιλικός είναι ένα πολύ καλό φυτό για συγκαλλιέργεια. Μπορεί να καλλιεργηθεί μαζί με διάφορα λαχανικά επειδή έχει τη δυνατότητα να απωθεί τα έντομα που είναι βλαβερά για τα κηπευτικά μας. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι όσο αναπόσπαστο στοιχείο είναι για τη δημιουργία μιας σάλτσας ντομάτας, άλλο τόσο είναι και η φύτευση ενός βασιλικού δίπλα από φυτά ντομάτας στον λαχανόκηπό μας.  Άρα μπορεί να καλλιεργηθεί πλάι σε πιπεριές, ντομάτες και άλλα κηπευτικά εξαιτίας της ιδιότητάς του να λειτουργεί ως απωθητικό κάποιων εντόμων.

• Σε Αρωματόκηπο

Μια όμορφη ιδέα για τον κήπο μας είναι η δημιουργία αρωματόκηπου. Δηλαδή μια οριοθετημένης περιοχής που φυτεύονται εναλλαγές αρωματικών – φαρμακευτικών φυτών.

Για να ομορφύνει ο αρωματόκηπός μας μπορούμε να τοποθετήσουμε ξύλινο πλαίσιο γύρω-γύρω και πινακίδες με τα ονόματα των φυτών. Τα φυτά ανάλογα το είδος μπορούν να φυτεύονται σε αποστάσεις  20-40 εκ. για να καλυφθεί η επιφάνεια εξ’ αρχής.

• Σε παρτέρια, αυλές και κήπους

Το έντονο πράσινο φύλλωμά του βασιλικού και το συμπαγές σχήμα του μπορεί να κοσμήσει γωνιές του κήπου, του μπαλκονιού και των παρτεριών μας. Προτείνεται πάντα συγκαλλιέργεια με άλλα πολυετή ή ετήσια φυτά και ανανέωση του όταν ολοκληρώσει τον βιολογικό του κύκλο. Το σημείο που θα τον τοποθετήσουμε είναι καλό να είναι κοντά στο σπίτι, σε καθιστικούς χώρους ή υπαίθριους διαδρόμους, για να απολαμβάνουμε το άρωμά του. Όπως βλέπουμε στην παραπάνω εικόνα, φυτά βασιλικού δύο διαφορετικών ποικιλιών φυτεύονται σε ευθείες δίπλα σε καθιστικό χώρο αναδεικνύοντας την καλλωπιστική του αξία.

Ασθένειες και Εχθροί του Βασιλικού

Πώς να προστατέψουμε τον βασιλικό μας από έντομα και ασθένειες.

Σε γενικές γραμμές, ο βασιλικός δεν έχει πολλούς εχθρούς και ασθένειες. Ενισχύοντας την ευρωστία του και προστατεύοντας τους φυσικούς εχθρούς του (πχ πασχαλίτσες) μπορούμε να προστατεύσουμε σε μεγάλο βαθμό τα φυτά μας με βιολογικό τρόπο.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα του βασιλικού είναι ο μύκητας Fusarium oxysporum f. sp. Basilicum. Ο μύκητας αυτός προκαλεί αδρομύκωση. Η συγκεκριμένη ασθένεια προκαλεί μειωμένη ανάπτυξη του φυτού, μάρανση ή σε μεγάλη προσβολή παρατηρείται ξήρανση ολόκληρου του φυτού. Είναι προτιμότερο να μην γίνονται επαναφυτεύσεις με βασιλικό σε σημεία του κήπου-αγρού που έχει εντοπιστεί το παθογόνο. Η αποφυγή της μόλυνσης μπορεί να γίνει εφαρμόζοντας κάποιες καλλιεργητικές πρακτικές. Ποτίζοντας κατευθείαν το έδαφος και αποφεύγοντας να διαβρέχουμε τα φύλλα του φυτού, εξασφαλίζοντας καλό αερισμό και ενισχύοντας την ευρωστία των φυτών μας μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο μολύνσεων ή την εμφάνιση έντονων συμπτωμάτων. Οι ποικιλίες λεπτόφυλλων βασιλικών με πυκνό φύλλωμα είναι πιο ευάλωτοι σε προσβολή μυκήτων σε σχέση με τους πλατύφυλλους βασιλικούς.

Εντομολογικοί εχθροί του βασιλικού

Οι αφίδες, οι αλευρώδεις, το πράσινο σκουλήκι του βάμβακος (Helicoverpa armigera), καθώς και άλλα έντομα του κήπου μπορούν να προκαλέσουν μικρές ζημιές στον βασιλικό μας.

Ο αλευρώδης, γνωστός και με την ονομασία λευκή μύγα, είναι ένα πολύ μικρό έντομο, οι προνύμφες νύσσουν τους φυτικούς ιστούς των φύλλων και σπανίως των βλαστών αποδυναμώνοντας το φυτό. Αν η προσβολή είναι μεγάλη, τα μελιτώδη εκκρίματα των εντόμων προσελκύουν μύκητες της καπνιάς που αυτό εξασθενεί επιπλέον το φυτό. Τα ωά του βρίσκονται στην κάτω επιφάνεια των φύλλων.

Για να ελέγξουμε τους πληθυσμούς του συγκεκριμένου εντόμου (αλλά και άλλων μυζητικών) στον κήπο ή το μπαλκόνι μας μπορούμε να φτιάξουμε ένα οικιακό σκεύασμα διαλύοντας 25 gr. πράσινου σαπουνιού σε 1 λίτρο νερού και να ψεκάζουμε το φυτό μας μια φορά την εβδομάδα.   Σε καλλιέργειες γίνεται καλή καταπολέμηση από τα ωφέλιμα έντομα, ενώ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε κίτρινες παγίδες.

Οι αφίδες ή αλλιώς μελίγκρες έχουν την ικανότητα να φτιάχνουν γρήγορα πυκνές αποικίες με τις προσβολές να ξεκινάνε από το τέλος της άνοιξης. Εξασθενούν το φυτό μυζώντας τους χυμούς του και λερώνοντάς το με τα μελιτώματά τους. Αντιμετωπίζονται με τρόπο παρόμοιο με τους αλευρώδεις.

Τρύπες στα φύλλα μπορούν να προκληθούν από κάμπιες λεπιδοπτέρων που τρέφονται από αυτά. Ακόμα, οι γυμνοσάλιαγκες και τα σαλιγκάρια τρέφονται από τα φύλλα του βασιλικού. Καλό είναι αυτά τα έντομα, όταν τα παρατηρήσουμε στο φυτό, να τα αφαιρούμε.

Αν παρατηρήσουμε ιστούς αράχνης στους βλαστούς του φυτού, τους αφαιρούμε είτε με κάποιο αντικείμενο είτε με τα χέρια μας φορώντας γάντια, χωρίς να τραυματίσουμε το φυτό. Μπορεί να μην προκαλεί άμεσα πρόβλημα στο φυτό μας, αλλά έμμεσα μειώνει τον αερισμό και την καλλωπιστική του αξία.

Βιβλιογραφία

• Αρωματικά Φυτά και Βότανα, καλλιεργείστε τα δώρα της φύσης στον κήπο σας, Dr. J. McLeod, M. Kirton, S. Bradley, V. Bradley, G. Burnie, J. Fenton-Smith, D.Greig, 2008
• Ο κήπος με τα βότανα, J. McVicar, 2005
• https://www.actahort.org/books/723/723_45.htm
• https://www.taylorfrancis.com/chapters/edit/10.1201/9780203303771-8/production-systems sweet-basil-eli-putievsky-bertalan-galambosi
• https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0926669010001858
• https://www.mdpi.com/2223-7747/6/3/41/htm
• https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf960791h
• http://repository.library.teimes.gr/xmlui/bitstream/handle/123456789/827/theka_0268th.pdf?sequence=1
• https://zbook.org/read/43eb62_a-review-on-sweet-basil-seeds-ocimum-basilicum.html
• https://ir.lib.uth.gr/xmlui/bitstream/handle/11615/53495/21221.pdf?sequence=1
• https://apothesis.lib.hmu.gr/bitstream/handle/20.500.12688/673/Katsarou_Maria.2013.pdf?sequence=1&isAllowed=y